ΣΟΥΗΔΙΑ: Ιδιωτικοποιησεις & σκανδαλα στη περιθαλψη

ΤΟ ΠΡΩΤΟΕΙΔΑ elva

 

''Προσωπικό που υποχρεωνεται να ζυγισει τις ...πάνες(!) για να δεί πόσο συχνά πρέπει να αλλαζονται και ηλικιωμενοι που έχουν εγκαταλειφθει να πεθανουν μόνοι μπροστά στην τηλεόραση, ενώ τα χρήματα των φορολογούμενων παρέχουν εκατομμύρια κέρδη για τις εταιρείες και τα στελέχη τους παίρνουν μπόνους, όσο περισσότερη οικονομια καταφέρνουν να κανουν. Πίσω από τα σκανδαλα της περιθαλψης υπαρχουν δομές που δειχνουν οτι το σενάριο δεν ηταν διαφορετικό από το αναμενόμενο''.

Η αρχή της δεκαετίας του 1990, συνήθως αναφέρεται ως το εναρκτηριο σημείο για την εκτεταμένη ιδιωτικοποίηση της κοινωνικής πρόνοιας. Η κυβέρνηση των Συντηρητικών ξεκίνησε κατά τη διάρκεια της θητείας της τον νόμο περί δημοσίων συμβάσεων και έκανε έτσι δυνατο τον ανταγωνισμό και την ιδιωτικοποίηση των δημοτικών επιχειρήσεων. Κατά τη διάρκεια της σοσιαλιστικής κυβέρνησης μεταξύ 1994-2006 επιβραδυνθηκε η εξελιξη, κάπως, αλλά ουτε καν προσπάθησαν να ανατρέψουν αυτή την τάση. Μετά την εκλογική νίκη των Συντηρητικών το 2006, ξεκινησαν και παλι οι ιδιωτικοποίησεις με τη πληρωμη παροχης κινητρου, τον νόμο σχετικά με την ελευθερία επιλογής του συστήματος και την καταργηση διακοπης του νομου, που απέτρεπε την αποδοση σε δημόσια χρηματοδότηση της υγειονομικής περίθαλψης. Το 2010, το ποσοστό των εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα στις υπηρεσίες πρόνοιας, ήταν στο σύνολο 17,2%.

Οι επικριτές της ιδιωτικοποίησης έχουν από καιρό επισημάνει μια σειρά τομέων που πιστεύουν ότι είναι προβληματικες και συνεπάγονται υποβάθμιση της υγειονομικής περίθαλψης. Ένα ολιγοπώλιο- αγοράς κυριαρχείται από επενδυτές και νόμους που δίνουν προτεραιότητα στις οικονομικές εκτιμήσεις για την ποιότητα και την σχεδόν απόλυτη έλλειψη διαφάνειας...

Οι επενδυτές επιχειρηματικών κεφαλαίων βλεπουν τις παλιες κρατικες αγορές πρόνοιας ως ασφαλείς επενδύσεις που εγγυώνται την καλή απόδοση. Αυτο εννουσε η Laura Hartman όταν για πρώτη φορά, μετά που τελειωσε τη συνεργασια της σε μια επιχειρηση που συνδέεται με το κέντρο μελετών SNS, εδωσε μια δωρεάν διάλεξη σχετικά με τα αποτελέσματα των επιπτώσεων του ανταγωνισμού στην έκθεσή της οι συνέπειες του ανταγωνισμου. Η περιοχή είναι σχετικά ανεξέλεγκτη και οι φορολογικες χρηματοδότησεις παρέχουν μια ασφαλή βάση πελατών.

Από το 2005, οι εταιρείες επιχειρηματικών κεφαλαίων έχουν όλο και μεγαλύτερη θέση στην αγορά του τομέα της υγείας και η κατάσταση έχει αρχίσει να μοιάζει με ολιγοπώλιο. Για παράδειγμα, οι μισες περίπου απο το συνολο της φροντιδας των ηλικιωμένων στη Σουηδία διοικουνται σήμερα από τις ιδιωτικές εταιρείες Carema και Attendo Care.

Ένας άλλος παράγοντας που κάνει την αγορά της Σουηδικης υγειονομικής περίθαλψης ελκυστική είναι το κενό στο φορολογικό δίκαιο, όπως αυτό που έχει προκύψει ότι χρήσιμοποιει η Carema. Με το να παιρνει μεγαλα εσωτερικα δανεια με υψηλά επιτόκια, η εταιρεία μπορεί να προβεί σε μεγάλες μειώσεις τόκων στη φορολογια της. Τα υψηλά κέρδη που μπορουν ετσι να οδηγηθουν μέσω της εταιρείας ιδιωτικών κεφαλαίων σε φορολογικούς παραδείσους. Από όλα τα πολιτικά κόμματα, μόνο το Αριστερο κομμα δήλωσε σαφώς ότι θέλουν να απαγορεύονται οι επενδυτές στον τομέα της Υγείας.

 -Η Σουηδία είναι μοναδική από την άποψη οτι επιτρεπει να εισελθουν εταιρείες ιδιωτικού μετοχικού




κεφαλαίου σε φoροχρηματοδοτούμενες δραστηριοτητες. Πολλές άλλες χώρες έχουν ρήτρες που απαγορεύουν εμπορικές επιχειρήσεις σε δημόσια χρηματοδοτουμενες δραστηριοτητες. Βεβαια υπάρχουν και ιδιωτικα χρηματοδοτουμενοι φορεις παροχής υγειονομικής περίθαλψης, αλλά αυτο είναι άλλο πράγμα. Διεθνώς, είναι αμφιλεγόμενο να επιτρεπουν επενδυτές επιχειρηματικών κεφαλαίων στην φοροχρηματοδοτουμενη υγειονομική περίθαλψη, αλλά εδώ είμαστε εμείς που θέλουμε να απαγορεύσουμε αυτό που θεωρείται αμφιλεγόμενο, λέει η Torun Boucher, απο το Αριστερο κομμα που εργαζεται στη προνοια ηλικιωμενων στη  Στοκχολμη.

Οι ιδιωτικοποίησεις διέπονται από το νόμο περί δημοσίων συμβάσεων και το νόμο για το σύστημα της επιλογής, LOV. Ο νόμος περί δημοσίων συμβάσεων ρυθμίζει πώς γίνεται όταν οι δημόσιες υπηρεσίες ανατίθενται σε τρίτους. Οποιοσδήποτε μπορεί να υποβάλει προσφορά, αλλά πρέπει να αποδείξει ότι πληροί τις τοπικές προδιαγραφές. Η προσφορά είναι η οικονομικά πλέον κερδοφόρα, ο φορεας που μπορεί να εκτελεί τις υπηρεσίες με ελάχιστο κόστος, είναι αυτός που κερδίζει τη διαδικασία υποβολής προσφορών. Ο Δήμος δεν πρεπει να λάβει υπόψη προηγούμενη εμπειρία των εταιρειών καλη, ή κακη, μόνο τις οικονομικές παραμέτρους, αν οι απαιτήσεις ικανοποιούνται συνολικα. Αδικαιολόγητα χαμηλές προσφορές μπορούν να απορριφθούν, αλλά ο Δήμος δεν πρέπει να απορρίψει τις προσφορές.

Ο νόμος σχετικά με την ελευθερία επιλογής του συστήματος, στην παρούσα κατάσταση ειναι υποχρεωτικος για τους νομούς, αλλά προαιρετικος για τους Δήμους και αφορούν τον ανταγωνισμό απο τις δικες τους δραστηριότητές. Σύμφωνα με την LOV, οι Δήμοι πρέπει να κανουν ανοιχτους διαγωνισμους για τους υποψηφίους, να εγκρίνουν και να υπογράψουν συμβάσεις με όλα αυτά που χρειαζονται για τις προβλεπόμενες απαιτήσεις και τους αποζημιωσουν με τον ίδιο τρόπο συμφωνα με τον αρθθμο των χρηστών που επιλέγουν τους παρόχους τους. Ο νόμος θεσπίστηκε το 2008 μαζί με ένα πακέτο στήριξης των 280 εκατ. κορωνων για να διανεμηθει στους δήμους που εισηγαγαν το σύστημα της επιλογής στους ηλικιωμένους και στα άτομα με ειδικές ανάγκες.

Η κυβέρνηση θέλει όλες οι τοπικές αρχές να έχουν θεσπίσει προαιρετικό σύστημα επιλογής και να κανουν τις δραστηριοτητες τους ανταγωνιστικες μεχρι το 2014. Η υπουργός για τη φροντιδα των ηλικιωμενων Maria Larsson (KD), έγραψε σε ένα άρθρο στην Newsmill ότι μια διάταξη αναγκαστικού δικαίου διαφορετικά θα έπρεπε να ληφθει υπ όψη. Είπε ότι δεν πρόκειται για μια αναγκαστική ιδιωτικοποίηση, αλλά για ενα ανταγωνισμό επί ίσοις όροις, αναφερόμενη στις θετικές επιπτώσεις σχετικά με την ποιότητα και στο δικαίωμα να αποκλεισει κανεις τους φορεις που δεν είναι κανεις ικανοποιημένος.

Τέτοια σχέση δεν έχει αποδειχθεί. Αυτο δείχνει την αμφιλεγόμενη έκθεση του SNS με τις επιπτώσεις του ανταγωνισμου. Το 2008, τέσσερα χρόνια μετά το σύστημα επιλογής πελατών για τις κατ 'οίκον υπηρεσιες ξεκινησε στη Στοκχόλμη,ουτε και οι μισοι των χρηστών δεν ηξεραν ακόμη και αν είχαν το δικαίωμα να επιλέξουν τους παρόχους υπηρεσιών. Το 2009 ο Συνηγορος των ηλικιωμενων προειδοποίησε ότι οι ηλικιωμένοι που παραπονούνται για παραλείψεις παρακαλουνται να αλλαξουν τους παροχους αντί να διορθωθουν οι ελλείψεις. Πολλοί Δήμοι δεν εχουν στατιστικά στοιχεία σχετικά με τις αιτίες των αλλαγών και στη συνέχεια μπορει να χασουν τη δυνατοτητα να ανακαλυψουν τις ελλειψεις και να  βελτιωσουν τη ποιότητα.

- Υπάρχει τεράστια εμπιστοσύνη από την κυβέρνηση στις επιλογές των καταναλωτών και ο ανταγωνισμός θα οδηγήσει στη βελτίωση της ποιότητας. Εμπιστευονται οτι οι ηλικιωμενοι θα αλλαξουν κατι, αν δεν τους κανει. Είναι, δεν είναι ικανοποιημένοι με αυτό που παίρνουν, θα πρέπει να στραφούν σε κάτι άλλο. Αλλά αυτό γνωρίζουμε οτι είναι ένα πρόβλημα. Για πολλούς ηλικιωμένους, είναι ένα πολύ μεγάλο βήμα για να κάνουν μια αλλαγή, λέει η Μάρτα Szebehely, μια από τους συντάκτες της Dagens Arena.

Ηδη στα 2008, η κυβέρνηση επικρίθηκε από την Εθνικη Ελεγκτικη Υπηρεσια επειδη ειχε δημιουργησει συνθήκες που ευνοουσαν την ιδιωτική φροντιδα των ηλικιωμένων, πράγμα που σημαίνει ότι οι καταχρήσεις μπορεί να συνεχίζονταν χωρίς να εντοπισθούν. Εντός του δημοσίου τομέα το προσωπικο έχουν συνταγματικά προστατευόμενο το δικαίωμα να καταγγείλουν τις καταχρήσεις και ο φορεας της εργασίας απαγορεύεται να μάθει ποιος κατηγγειλε κατι.

Και οι ιδιωτικά εργαζομενοι οπως και οι δημόσιοι υπάλληλοι έχουν καθήκον να καταγγελουν συμφωνα με τον νομο Lex Sarah, οταν συμβουν αυθαιρεσίες. Ο νομος Lex Sarah εισηχθει μετά από ένα σκάνδαλο για την υγεία, όταν η νοσοκόμα Sarah Wägnert κατηγγειλε την κακομεταχείριση στο ιδιωτικο γηροκομείο όπου εργαζόταν. Ωστόσο, μεταξύ άλλων και η Εθνικη Ελεγκτικη Υπηρεσια ότι λεει οτι δεν λειτουργει οπως πρεπει. Οι καταγγελιες δεν πρέπει να γινονται ανώνυμα και πρέπει να υποβάλλονται απευθείας στο πρόσωπο που εχει τη διοικηση της δραστηριοτητας. Ο επικεφαλής διερευνα την υπόθεση αν αφορα σοβαρες παρατυπιες και υποβάλλει έκθεση στο Κοινωνικο Συμβούλιο. Το 2010 μόνο 10 εκθέσεις υποβληθηκαν στο Εθνικό Συμβούλιο!

- Αυτο που είναι η δυσκολο είναι ότι έχουμε ένα σύστημα όπου η επιχείρηση τελικά θα καταγγειλει τον εαυτο της λέει η Annelie Nordström Δημοτικός συμβουλος και μας λεει ότι πολλά μέλη μαρτυρούν ότι οι καταγγελίες τους εξαφανιζονται. Καταγγελουν παρατυπιες και, στη συνέχεια, δεν ξέρουν πού πηγαίνουν. Ο φόβος των αντιποίνων είναι μεγάλος, έτσι ώστε πολλοί διστάζουν να μιλήσουν.

Η Annelie Nordström λέει ότι τα αντίποινα μπορούν να εχουν διάφορους τρόπους. Μπορεί το άτομο που κατηγγειλε ελλειψεις να εχει ενα αβολο πρόγραμμα, να μη μπορεί ποτέ να φυγει στην ώρα του και τους ωρομισθιους μπορει να μη τους τηλεφωνησουν, πια, για δουλεια.

-Υπάρχουν πολλοί τρόποι για να ασκησει κανεις εξουσια πανω στους ανθρώπους, λεει.

 

Πηγη Αrbetaren