ΣΥΡΙΖΑ Πέντε σημεία ήταν και πέρασαν...

Παπαγεωργίου Βασίλης

Τα «μίνιμουμ» προγράμματα είναι εξαιρετικά δημοφιλή στις γραμμές του ΣΥΡΙΖΑ, αν πρόκειται να διαμορφώσουν τις απαραίτητες συμμαχίες και συνεργασίες, χειραγωγώντας και το λαό, για την υλοποίηση του «μάξιμουμ» δικού του προγράμματος, που δεν είναι άλλο απ' τη διαχείριση της οικονομίας και της εξουσίας των μονοπωλίων, με διακηρυγμένο στόχο την ενίσχυση της κερδοφορίας και της ανταγωνιστικότητάς τους.

Την τελευταία πενταετία κατέθετε από μία τουλάχιστον πρόταση κατ' έτος για συμμαχία απ' τα πάνω, π.χ., Ενότητα της αριστεράς, τρίτος πόλος, αντιδεξιό μέτωπο (χάριν του οποίου το ΠΑΣΟΚ είχε βαφτιστεί δύναμη της «δημοκρατικής αντιπολίτευσης»), αντικυβερνητικό μέτωπο, συνάντηση της ριζοσπαστικής αριστεράς και δυνάμεων απ' το σοσιαλιστικό χώρο, πλατιά προοδευτική αντιμνημονιακή συστράτευση, συνάντηση δυνάμεων της αριστεράς, του ΠΑΣΟΚ και της λαϊκής δεξιάς για ένα νέο συνασπισμό εξουσίας και τελευταία, λίγο πριν τις εκλογές του 2012, η κυβέρνηση της αριστεράς.
Κάθε σχετική πρόταση συνοδευόταν άλλοτε από πέντε, άλλοτε από δέκα άξονες για συμφωνία και συνεργασία, με κοινό παρονομαστή πάντα τη διαχείριση του καπιταλισμού. Για παράδειγμα, τον Οκτώβρη του 2011 η ΚΠΕ του ΣΥΝ κωδικοποίησε τους προγραμματικούς στόχους του «νέου συνασπισμού εξουσίας» που ήθελε να διαμορφώσει. Επρόκειτο για προτάσεις που στο σύνολό τους καλλιεργούσαν αυταπάτες για αλλαγές προς όφελος του λαού με αλλαγή κυβέρνησης και όχι με αλλαγή τάξης στην εξουσία, όπως: «Αμεση ανατροπή και κατάργηση του μνημονίου, του


μεσοπρόθεσμου και του εφαρμοστικού του νόμου», «διαγραφή του μεγαλύτερου μέρους του χρέους», «εθνικοποίηση - κοινωνικοποίηση ολόκληρου του τραπεζικού συστήματος, με εργατικό και κοινωνικό έλεγχο», «άμεση επαναφορά στην ιδιοκτησία του Δημοσίου, με εργατικό και κοινωνικό έλεγχο, των Δημόσιων Επιχειρήσεων και Οργανισμών, που ξεπουλήθηκαν ή βρίσκονται στη διαδικασία να ξεπουληθούν», «άμεση αποκατάσταση των σοβαρών πληγμάτων που έχουν δεχθεί οι μισθοί, οι συντάξεις, οι εργασιακές σχέσεις και η ίδια η εργασία (...) ριζοσπαστική φορολογική μεταρρύθμιση με φορολόγηση των μεγάλων επιχειρήσεων με συντελεστή 45%», «στήριξη με όλα τα μέσα της Δημόσιας Υγείας, της Δημόσιας Παιδείας και της Κοινωνικής Ασφάλισης», «διεκδίκηση των γερμανικών επανορθώσεων, του κατοχικού δανείου και των αποζημιώσεων των θυμάτων» και «αποκατάσταση, υπεράσπιση και διεύρυνση της δημοκρατίας».

Το Φλεβάρη του 2012 η Πανελλαδική Συντονιστική Επιτροπή του ΣΥΡΙΖΑ ενέκρινε κείμενο - βάση για εκλογικές συνεργασίες. Εδώ προτάσσονταν: «Αμεση απεμπλοκή από το μνημόνιο (...) Ακύρωση του μνημονίου. Ανατροπή της νέας δανειακής σύμβασης, ανατροπή της λιτότητας - αναδιανομή του πλούτου». «Διαγραφή του μεγαλύτερου μέρους του χρέους (...) Δημόσιο χρηματοπιστωτικό σύστημα υπό κοινωνικό - δημοκρατικό έλεγχο. Εθνικοποίηση / κοινωνικοποίηση των τραπεζών». «Μέτρα για την οικονομική ανασυγκρότηση της χώρας». «Υπεράσπιση δημόσιων αγαθών Υγείας, Παιδείας, Κοινωνικής Ασφάλισης, της δημοκρατίας, της λαϊκής κυριαρχίας και ανεξαρτησίας».

Μετά τις εκλογές του Μάη του 2012, ο Αλ. Τσίπρας, έχοντας στα χέρια του τη διερευνητική εντολή για το σχηματισμό κυβέρνησης, παρουσίασε νέους άξονες κυβερνητικής συνεργασίας. Καλλιεργώντας αυταπάτες και επικίνδυνο εφησυχασμό στο λαό, που εξαργύρωσε στις δεύτερες εκλογές, τον Ιούνη, ισχυριζόταν τότε ότι μια εκλογική μάχη είναι αρκετή να φέρει τούμπα την αντιλαϊκή πολιτική, υποστηρίζοντας ότι η ψήφος του λαού έδωσε «τέλος στα σχέδια 79 νέων μέτρων από τον Ιούνιο, στα σχέδια για 150.000 απολύσεις στο δημόσιο και στα πρόσθετα μέτρα 11 δισ. από τον επόμενο κιόλας μήνα» και ακόμα ότι «η λαϊκή ετυμηγορία καθιστά με σαφήνεια άκυρο το μνημόνιο και καθιστά πλέον ως πρώτη εναλλακτική επιλογή μια αριστερή κυβέρνηση».
Αυτή ήταν και η αιχμή του δόρατος της επίθεσης σε βάρος του ΚΚΕ, ότι αρνείται να στηρίξει μια τέτοια κυβέρνηση, άρα αρνείται τη βοήθεια στο λαό που ήδη στέναζε. Οι ελάχιστοι άξονες που έθετε τότε ο ΣΥΡΙΖΑ για συνεργασία ήταν:
-- Η ανάγκη άμεσης ακύρωσης εφαρμογής των μέτρων του μνημονίου και ειδικότερα των επαίσχυντων εκείνων νόμων που περικόπτουν περαιτέρω μισθούς και συντάξεις.
-- Η ακύρωση των νόμων που καταργούν στοιχειώδη εργασιακά δικαιώματα και ειδικότερα του νόμου που ορίζει ότι άμεσα στις 15 Μάη καταργείται η μετενέργεια και παύουν οι συλλογικές συμβάσεις.
-- Η προώθηση άμεσων αλλαγών στο πολιτικό σύστημα για το βάθεμα της δημοκρατίας και της κοινωνικής δικαιοσύνης, με πρώτες την αλλαγή του εκλογικού νόμου, την καθιέρωση της απλής αναλογικής, καθώς και την κατάργηση του νόμου περί ευθύνης υπουργών.
-- Ο δημόσιος έλεγχος στο τραπεζικό σύστημα, που σήμερα, παρότι έχει πάρει κοντά στα 200 δισ. σε ρευστό και εγγυήσεις σε δημόσιο χρήμα, παραμένει στα χέρια των διοικητών που το χρεοκόπησαν. Να δοθεί τώρα στη δημοσιότητα η έκθεση της Black Rock. Να μετατραπούν οι τράπεζες σε μοχλό ανάπτυξης της οικονομίας και ενίσχυσης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων.
-- Η δημιουργία Επιτροπής Λογιστικού Ελέγχου για να διερευνήσει το επαχθές του δημόσιου χρέους, μορατόριουμ στην αποπληρωμή του και διεκδίκηση δίκαιης και βιώσιμης ευρωπαϊκής λύσης.
Ταυτόχρονα, βέβαια, ο ΣΥΡΙΖΑ οριοθετούσε και το πλαίσιο εντός του οποίου θα προωθούνταν τα παραπάνω από μια «αριστερή» κυβέρνηση. Ελεγε ο Αλ. Τσίπρας ότι «σε ευρωπαϊκό πλαίσιο πρέπει να αναζητηθεί λύση», προτρέποντας το κίνημα να τεθεί στην αναμονή, ή, ακόμα καλύτερα, να βάλει πλάτες στη διαπραγμάτευση, με την αυταπάτη ότι αυτή, ανάμεσα στους πολιτικούς εκπροσώπους των μονοπωλίων στην ΕΕ, θα έχει κατάληξη υπέρ του λαού.

Από μόνο του, βέβαια, το γεγονός της μετεκλογικής υπαναχώρησης του ΣΥΡΙΖΑ κι απ' αυτά τα ελάχιστα είναι αποκαλυπτικό για το τι θα έκανε αν βρισκόταν στην κυβέρνηση και επιβεβαιώνει περίτρανα την άρνηση του ΚΚΕ να συμπράξει για τη διαχείριση της αστικής εξουσίας.

Πέραν αυτού, όμως, σήμερα οι εξελίξεις δίνουν στο λαό τη δυνατότητα να αντιληφθεί καλύτερα αυτό που από τότε έλεγε το ΚΚΕ, ότι το έργο μιας, οποιασδήποτε, κυβέρνησης έχει να κάνει όχι με πέντε ζητήματα αλλά με το σύνολο των ζητημάτων, με ολόκληρη τη στρατηγική του κεφαλαίου στην Ελλάδα, της ΕΕ, η υλοποίηση της οποίας σε συνθήκες βαθιάς καπιταλιστικής κρίσης είναι όρος ζωής για τα μονοπώλιά της και δεν υπάρχει το περιθώριο της παραμικρής παρέκκλισης.
Το παράδειγμα της Κύπρου φωνάζει από μακριά. Η προηγούμενη κυβέρνηση, με κορμό το ΑΚΕΛ, προέταξε την επίλυση του Κυπριακού. Οταν χτύπησε η κρίση σ' αυτό το πλαίσιο, πέρα κι έξω από προθέσεις, δεν μπορούσε παρά να διαπραγματευτεί δανειακή σύμβαση, ψηφίζοντας και τα πρώτα 25 μνημονιακά νομοσχέδια. Αλλά ακόμα και η τελευταία εξέλιξη της συμφωνίας της κυπριακής κυβέρνησης με το Γιούρογκρουπ για τη διαχείριση της οικονομικής καπιταλιστικής κρίσης, που έφερε νέα βάρβαρα μέτρα με νέο μνημόνιο για τον κυπριακό λαό, αποδεικνύει ότι ακόμα κι αν όλες οι πτέρυγες της Βουλής διατυπώσουν ένα «όχι», αυτό θα γίνει φύλλο και φτερό στο βαθμό που δεν διατυπώνεται από θέσεις αποδέσμευσης από την ΕΕ, ρήξης με την εξουσία του κεφαλαίου και δεν υποστηρίζεται από ένα ρωμαλέο εργατικό - λαϊκό κίνημα με τέτοιο προσανατολισμό.

Η κυβέρνηση που ζητούσε ο ΣΥΡΙΖΑ δεν θα είχε απέναντί της τα πέντε ζητήματα που πρόβαλε προσχηματικά. Θα είχε τα πάντα.

Αλήθεια, πώς θα καταργούσε το μνημόνιο όταν η τάξη που το επέβαλε συνέχιζε να διατηρεί την εξουσία της κι όταν αυτό αποτελεί κρίκο για την έξοδό της απ' την κρίση και τη διαμόρφωση προϋποθέσεων κερδοφορίας στη φάση της αναιμικής ανάκαμψης; Οταν η στρατηγική της ΕΕ, αντιγραφή της οποίας αποτελεί το μνημόνιο, δεν είναι προαιρετική αλλά δεσμευτική για τα κράτη - μέλη της; Τι θα έκανε αυτή η κυβέρνηση με όλα τα υπόλοιπα, κρίσιμα ζητήματα; Ποια εξωτερική πολιτική θα ακολουθούσε; Της προσήλωσης στην ΕΕ και στο ΝΑΤΟ ή της αποδέσμευσης; Τι θα έκανε στο ενδεχόμενο πολέμου; Τι θα έκανε με τις ιδιωτικοποιήσεις και τις αντιδραστικές αλλαγές σε Παιδεία, Υγεία, Πρόνοια; Θα ενίσχυε την «υγιή» επιχειρηματικότητα σ' αυτούς τους τομείς ή θα απαγόρευε κάθε επιχειρηματική δράση; Και πώς θα το έκανε αυτό όταν αντίκειται στις Συνθήκες της ΕΕ;
Τι θα έκανε με το φλέγον ζήτημα της ανεργίας; Θα προσερχόταν ικέτης στην ΕΕ να αναπροσανατολίσει τους πόρους του ΕΣΠΑ για την προσωρινή στήριξη των ανέργων, όπως ζητά ο ΣΥΡΙΖΑ σήμερα; Οταν η καπιταλιστική κρίση προκαλεί νέες στρατιές ανέργων; Και πόσους ανέργους από τους 1.500.000 μπορεί να καλύψουν αυτοί οι πόροι; Ελάχιστους. Τι θα μπορούσε να κάνει με τα εργοστάσια που κλείνουν λόγω κρίσης ή μεταφέρονται εκτός Ελλάδας ελέω ελεύθερης κίνησης κεφαλαίων με βάση τις Συνθήκες της ΕΕ, μέσα στην οποία λέει ο ΣΥΡΙΖΑ ότι θα εφαρμόσει πολιτική αντιμετώπισης των λαϊκών προβλημάτων;
Τι θα έκανε με τα ασφαλιστικά ταμεία όταν έχουν «κουρευτεί», πέρα από τη διαχρονική κλοπή που υφίστανται από τους επιχειρηματίες, τα αποθεματικά τους, η ανεργία μειώνει συνεχώς τα έσοδά τους και το κράτος αποσύρεται απ' τη χρηματοδότησή τους, ενώ οι επιχειρηματίες, που τους υπόσχεται ενίσχυση για να αναπτυχθούν, θέλουν μείωση των εισφορών;
Τι θα έκανε με τις ιδιωτικοποιήσεις που είναι προϋπόθεση για την ανάπτυξη των μεγαλοεπιχειρηματιών, με την οποία λέει ότι θα φέρει ανακούφιση του λαού; Θα τις βάφτιζε συμπράξεις, όπως κάνει σήμερα;

Οι άξονες που πρόβαλε ο ΣΥΡΙΖΑ - που σε μεγάλο βαθμό έχει ήδη αναιρέσει - και εστίαζαν στην ακύρωση των νόμων που περικόπτουν περαιτέρω μισθούς και συντάξεις, στη μετενέργεια κ.λπ., ουσιαστικά δεν υπηρετούσαν παρά την προσπάθειά του να εμφανίσει σαν φιλολαϊκή διέξοδο ένα πρόγραμμα που ήταν αδύνατο να αντιμετωπίσει τη γενικευμένη αντιλαϊκή επίθεση των μονοπωλίων και των κομμάτων τους, τις δεσμεύσεις που έχουν αναλάβει όλα τα κράτη - μέλη της ΕΕ, όπως είναι η στρατηγική «Ευρώπη 2020», τη στρατηγική των αντιδραστικών αναδιαρθρώσεων που εφαρμόζονται σε όλη την ΕΕ είτε με μνημόνιο είτε χωρίς μνημόνιο.

Κι ακόμα, αν όλα αυτά στα οποία ζητούσε συμφωνία και συνεργασία ήταν στο «χέρι» μιας κυβέρνησης, τότε γιατί ο Αλ. Τσίπρας παρέπεμπε και παραπέμπει και σήμερα τη λύση τους στην ΕΕ;
Σήμερα, βέβαια, το «τροπάρι» έχει αλλάξει. Ζητά κυβέρνηση «εθνικής σωτηρίας» και φλερτάρει ανοιχτά, προωθώντας ήδη κοινή δράση, το κόμμα του Καμμένου με τις καθαρά εθνικιστικές θέσεις, πρώην υπουργούς του ΠΑΣΟΚ, όπως η Κατσέλη, και άλλους. Οι άξονες αυτής της συνεργασίας έχουν περιοριστεί στον εξής ένα: Τη σωτηρία της αστικής τάξης και το πέρασμά της σε φάση ανάκαμψης.

Βάσω ΝΙΕΡΡΗ