Διαδίκτυο και δίχτυ...Της Λιάνας ΚΑΝΕΛΛΗ

Η εκπαίδευση είναι σύστημα πρωτίστως πολιτικό. Η παιδεία είναι κοινωνικό και πολιτισμικό διαχρονικό άθροισμα ανθρωπίνων σχέσεων και προσβάσεων σε πηγές, ερμηνείες, εμπειρίες και κυρίως επίπεδο συμπεριφοράς ομάδων και όχι αγέλης. Ως τελικό αποτέλεσμα είναι όσμωση της Ιστορίας με την εκάστοτε χρονική πραγματικότητα. Η υπόθεση ότι υψηλής παιδείας κοινωνίες παράγουν και υψηλού επιπέδου εκπαιδευτικό σύστημα είναι αυθαίρετη σε συνθήκες ελεύθερης αγοράς, από την ώρα που η αξία των αναπαραγόμενων προτύπων και κοινών γνώσεων ανάγεται σε εμπόρευμα , κεφαλαιοποιείται και εμπλουτίζει το καπιταλιστικό οπλοστάσιο στη χειραγώγηση των μαζών. Η παιδεία παράγει ελευθερία και καθορίζει και το τίμημα των επιλογών. Η σύγχρονη αντίληψη περί εκπαίδευσης τη θέλει σύστημα ελεγχόμενων γνώσεων, με ταξικά κριτήρια παρεχομένων, που αναπαράγει τη συναινετική δουλεία σε μια κλίμακα αξιών η οποία απαξιώνει το πρόσωπο, κατηγοριοποιεί το άτομο, υπαγορεύει ανάγκες και ιεραρχήσεις και καταλήγει στη μαζοποίηση καταναλωτικών κοινωνιών.

Από τα τέλη της δεκαετίας του ' 90, η εκπαίδευση και όχι, όπως διατείνονται οι διαφεντευτές της,


αυτοί οι ίδιοι που μετονόμασαν τον προσωπάρχη σε ...διευθυντή ανθρωπίνων πόρων, η παιδεία, είναι στόχος του βίαια παγκοσμιοποιημένου μεγάλου κεφαλαίου. Θεωρούμενη ως ανάγκη σύμφυτη του ανθρώπινου γένους, η παιδεία έχει αναχθεί σε επενδυτικό πεδίο δράσης τέτοιο και τόσο μεγάλο που δεν υπολογίζει την απώλεια ανθρώπινων ζωών. Με την εκπληκτική εξέλιξη της επικοινωνιακής τεχνολογίας, η επίθεση εναντίον του παγκόσμιου πολιτισμού έγινε ευκολότερη και φθηνότερη από ποτέ για την κυρίαρχη τάξη, αλλά συνάμα και εξαιρετικά προσοδοφόρα ιμπεριαλιστική εκστρατεία σ' έναν πραγματικό και καθόλου τεχνητό καινοφανή χωρόχρονο. Το επιτακτικό ζήτημα τίθεται εδώ και δυο τουλάχιστον δεκαετίες σε κλειστούς χώρους, ακαδημαϊκούς ή οικονομικούς και πολιτικούς και δεν ανοίγεται στην κοινωνία για την παραγωγή της νέας εκείνης πολιτικής που απαιτεί το παρόν και το μέλλον. Μια ανάλυση της πολιτικής παιδείας των κοινωνιών, των μαζών κι εν τέλει των προσώπων κι όχι των ατόμων, είναι κατά την ταπεινή μου γνώμη σύντροφοι, καθήκον όσων πιστεύουν κι αγωνίζονται για τα νιάτα του μη εκμεταλλευτικού κόσμου.

Το πιο χαοτικό και υπερσυσσωρευμένο κεφάλαιο στον 21ο αιώνα είναι αυτό των πληροφοριών. Προσοχή, όταν εδώ, ας πούμε στο επίπεδο του διαδικτύου γενικώς, ομιλεί κανείς περί «πληροφορίας», περιλαμβάνει τα πάντα στο επίπεδο της γραπτής, ηχητικής και κυρίως οπτικοποιημένης γνώσης. Δεν εννοώ και δεν αναφέρομαι στην κοινότοπη αντίληψη ότι διαδίκτυο είναι τα λεγόμενα πεδία κοινωνικής δικτύωσης, τα μπλογκς κλπ. Μιλάω για το σύνολο των τηλεμεταφερόμενων ποσοτήτων επεξεργασμένων και ανεπεξέργαστων δεδομένων. Απ΄ την μέτρηση, π.χ. της κατανάλωσης ηλεκτρικού ρεύματος και τη λογιστικοποίησή του, απ΄ τα καταγεγραμμένα προϊόντα στο μπακάλικο, ως τα εγχειρίδια κατασκευής πυρηνικής βόμβας, το μεταφρασμένο σε διακόσιες γλώσσες κοράνι και την αναπαραγωγή και συστηματικοποίηση σε «θέση», της γνώμης και της άποψης μυριάδων «εκφραστών» έναντι και υπέρ οποιουδήποτε και οτιδήποτε. Αυτή λοιπόν η χαοτική διακίνηση πληροφορίας, διαχέει στην ένσαρκη, τη ρεαλιστική πραγματικότητα, μέσα σε κάθε συλλογική αλλά και ατομική «κοινότητα» επιλογών, σε κάθε σταθερή ή και συνεχώς διαφοροποιούμενη, ενίοτε και τυχαία συγκροτούμενη ομάδα, μιαν άλλη από τις ως τώρα γνωστές ως προϊόντα παιδείας και εκπαίδευσης, μέθοδο σκέψης. Καλλιεργεί μια ψευδαισθησιακή αλλά λειτουργική και προσωρινώς άκρως αποτελεσματική αίσθηση απόκτησης τμήματος αυτού του τεράστιου, μαθηματικώς ανυπολόγιστου πληροφοριακού και παιδευτικού εν τέλει κεφαλαίου. Τόσοι πολλοί νομίζουν ότι γνωρίζουν τόσα πολλά για τόσους πολλούς και τόσα πολλά απέραντα γνωσιολογικά πεδία, αναπαράγουν εκτός διαδικτύου τόσην πολλήν συμπυκνωμένη «γνώση» που θριαμβεύει η απώλεια ελέγχου στη λήψη αποφάσεων. Είναι δε χαρακτηριστικό πως τέλος σε αυτό το πανηγύρι ψευδαισθησιακής εύκολης ελευθερίας, όπως έχει αποδειχτεί μέχρι τώρα τουλάχιστον, θέτει μόνον η ωμή και συνήθως καθεστωτική βία στις ρεαλιστικές κι όχι τις διαδικτυακές κοινωνίες. Μια ματιά στην εξέλιξη των πυροδοτημένων και πολυδιαφημισμένων εξεγέρσεων και επαναστάσεων με οδηγό, μούσα, συντονιστή και καθοδηγητή το διαδίκτυο, ( ποιος ξεχνά τον ήρωα του φέισμπουκ στην Αίγυπτο,) εκπνέουν και εκβαρβαρίζονται από άνοιξη σε βαρυχειμωνιά, αλά πλατεία Ταχρίρ και άγνωστο Μπαχρέιν...

Το διαδίκτυο είναι υπέροχο πράγμα. Κατάκτηση του ανθρώπινου μυαλού και της παγκόσμιας συλλογικής επιστημονικής και εμπειρικής γνώσης. Είναι κορυφαίο παιδευτικό εργαλείο και οικονομικός πακτωλός ως άυλος τίτλος της παγκόσμιας παραγωγής πλούτου. Η ανάλυσή του όμως, πόρρω απέχει από τις επιστήμες. Εχει αφεθεί στην ανοησία «του τέλους της Ιστορίας» κι άλλων τέτοιων εντυπωσιοθηρικών μηντιακών κατασκευασμάτων. Ως μέσον όμως το διαδίκτυο, μέσο παραγωγής και διακίνησης ορατών τε και αοράτων προϊόντων και αξιών, δεν έχει διεθνώς αποτελέσει αντικείμενο μελέτης και ανάλυσης της μαρξιστικής σκέψης στο επίπεδο του σύνθετου και ταχύτατα συσσωρευόμενου «κεφαλαίου» που απαιτεί η φύση του και οι καιροί.

Η έννοια της πόλης, του πολίτη, των κριτηρίων διαμόρφωσης και λήψης αποφάσεων, η συγκρότηση ομάδων κοινών συμφερόντων, το επίπεδο ταξικής συνείδησης στην εποχή του διαδικτύου, είναι σαν να μελετάς μια ομάδα αγνώστων σκεπτομένων όντων χωρίς να λαμβάνεις υπ' όψιν σου ότι κάθε μέλος της μπορεί ανά πάσα στιγμή: Να μπει σε ένα απέραντο οπλοστάσιο που διαθέτει από καρφίτσες μέχρι πυρηνικές κεφαλές και να επιλέξει όπλο κρούσης και αντίκρουσης ακόμη κι αν δεν ξέρει τις επιπτώσεις εκπυρσοκρότησης σε ρεαλιστικό χωρόχρονο. Το θέρος προσφέρεται για απόπειρα ανοίγματος σε συνέχειες, ενός τέτοιου κεφαλαίου. Οπότε η συνέχεια στο επόμενο και άρατε πύλας...

Της
Λιάνας ΚΑΝΕΛΛΗ