ΕΕ - ΕΥΡΩΖΩΝΗ - ΔΝΤ

Παζάρια και αντεγκλήσεις για τον επιμερισμό της ζημιάς

Τα παζάρια Μέρκελ - Σαρκοζί κυριαρχούν για το αποτέλεσμα της Συνόδου, που έχει σχέση με τα συμφέροντα των μονοπωλίων κάθε χώρας και όχι με αυτά των λαών και του ελληνικού

Associated Press

Οι αδυσώπητοι ενδοϊμπεριαλιστικοί ανταγωνισμοί κυριαρχούσαν και χτες στο παραπέντε της σημερινής Συνόδου Κορυφής με τους ηγέτες των κυβερνήσεων της ΕΕ και των μονοπωλιακών ομίλων να επιδίδονται σε διαρκή παζάρια. Στο επίκεντρο των διαπραγματεύσεων παραμένει ο επιμερισμός της ζημιάς από την ελεγχόμενη ελληνική χρεοκοπία στις διάφορες μερίδες της πλουτοκρατίας, με τα σενάρια που κυριαρχούν να αναφέρονται είτε σε επαναγορά ελληνικών ομολόγων, είτε σε μετακύλιση των ελληνικών ομολόγων με βάση το γαλλικό σχέδιο, είτε σε επιβολή φόρου στον χρηματοοικονομικό κλάδο.Η συνάντηση της Γερμανίδας καγκελαρίου Ανκελα Μέρκελ και του Γάλλου προέδρου Νικολά Σαρκοζί, που πραγματοποιήθηκε χτες το βράδυ, έδινε το στίγμα του ανταγωνισμού. Η Μέρκελ, πριν τη συνάντηση, δήλωνε πεπεισμένη ότι θα βρεθεί «κοινή θέση» με τον Ν. Σαρκοζί και πως θα υπάρξουν «καλά αποτελέσματα» στη Σύνοδο Κορυφής. Πάντως, σύμφωνα με δημοσίευμα της εβδομαδιαίας εφημερίδας «Canard Enchaine», ο Ν. Σαρκοζί δήλωσε την περασμένη βδομάδα σε επισκέπτες, οι οποίοι δεν κατονομάζονται, ότι «οι Ελληνες κάνουν ό,τι μπορούν, κι εμείς το ίδιο. Οι μόνοι που δεν δείχνουν αλληλεγγύη είναι οι Γερμανοί. Ο γερμανικός εγωισμός είναι εγκληματικός: Συντηρεί την κρίση».
Στο ίδιο κλίμα, στο κεντρικό σχόλιο της «Le Monde», με τίτλο «Η καγκελάριος και ο Γάλλος πρόεδρος αντιμέτωποι με την ιστορία», ο διευθυντής της εφημερίδας σημειώνει ότι «η ελληνική τραγωδία έχει παρατραβήξει και δεν είναι πλέον μια κρίση για το ελληνικό χρέος, αλλά μια κρίση για το ευρώ και την ευρωπαϊκή διακυβέρνηση». Παράλληλα, εκτιμά ότι «η Γερμανία κάνει λάθος εάν θεωρεί ότι θα μπορούσε να είναι πιο δυνατή χωρίς την Ευρώπη (...) ο κόσμος του αύριο θα αποτελείται από μεγάλα νομισματικά μπλοκ που θα μιλούν ίσοι προς ίσους. Το ευρώ είναι ένα από τα μεγάλα νομίσματα παγκοσμίως και όσοι από τη Γερμανία πιστεύουν ότι δεν το έχουν ανάγκη κάνουν λάθος».
Επίσης ενδεικτικό της έντασης του παζαρέματος είναι ότι η προγραμματισμένη για χτες διάσκεψη οικονομικών αξιωματούχων της ευρωζώνης, με αντικείμενο την προετοιμασία των επιλογών για το δεύτερο δάνειο προς την Ελλάδα, μεταφέρθηκε σήμερα το πρωί. Στις εργασίες της Συνόδου Κορυφής θα παραβρεθεί και η νέα γενική διευθύντρια του ΔΝΤ, Κριστίν Λαγκάρντ.
Σύμφωνα με τον υπουργό Οικονομικών της Γαλλίας, Φρανσουά Μπαρουάν, υπάρχει «πολύ μεγάλη σύγκλιση απόψεων, υπάρχει συμφωνία επί των ουσιαστικών θεμάτων, υπάρχει βούληση για την ελάφρυνση του ελληνικού χρέους και υπάρχουν ακόμα ορισμένες συζητήσεις για το μερίδιο του ιδιωτικού


τομέα, αλλά είναι περισσότερο συζήτηση για το βαθμό συμμετοχής» του ιδιωτικού τομέα στη ζημιά. Μάλιστα, ο Φ. Μπαρουάν διαβεβαιώνει ότι με τη Γερμανία «συμφωνούμε επί του στόχου, συμφωνούμε επί της μεθόδου, συμφωνούμε επί του χρονοδιαγράμματος που βραχύνεται (...) δε θέλουμε να υπάρξει πιστωτικό συμβάν, δηλαδή μια αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους», που, όπως λέει, θα ισοδυναμούσε με το «να προσφέρουμε στους κερδοσκόπους μια νίκη στο πιάτο».
Ακόμα, προχτές το βράδυ, ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Μπάρακ Ομπάμα, είχε τηλεφωνική επικοινωνία με την Α. Μέρκελ, όπου, σύμφωνα με ανακοίνωση του Λευκού οίκου, συμφώνησαν ότι «είναι σημαντικό να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά αυτή η κρίση, για να στηριχθεί η οικονομική ανάκαμψη στην Ευρώπη, αλλά επίσης και για την παγκόσμια οικονομία».

Ανησυχίες μπροστά στα αδιέξοδα

Από την πλευρά του, το ΔΝΤ ζητάει περισσότερη οικονομική και χρηματοπιστωτική ολοκλήρωση της ευρωζώνης και μεταβίβαση εξουσιών από τα κράτη - μέλη στους κεντρικούς ευρωπαϊκούς θεσμούς, προκειμένου να εξασφαλιστεί η σταθερότητα της ζώνης του ευρώ και η ίδια η ύπαρξη της ευρωζώνης. Ειδικά για την Ελλάδα, το ΔΝΤ ζητά να προχωρήσει η ΕΕ σε αύξηση των πόρων και της ευελιξίας του Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, προκειμένου αυτό να μπορεί να παρέμβει και στη δευτερογενή αγορά. Την επέκταση των πόρων και των αρμοδιοτήτων του Ταμείου προτείνει και η υπουργός Οικονομικών της Ισπανίας, Ελενα Σαλγάδο.
Παράλληλα, ο πρόεδρος της Κομισιόν, Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο δηλώνει ότι η κατάσταση στην ευρωζώνη είναι «πολύ σοβαρή» και εκτιμά ότι η σημερινή Σύνοδος Κορυφής θα έχει παγκόσμιες συνέπειες. Ο ίδιος απευθύνει έκκληση στις κυβερνήσεις των κρατών - μελών της ευρωζώνης σημειώνοντας: «Ηρθε η ώρα, με πνεύμα συναίνεσης, να λάβουν τις αναγκαίες αποφάσεις οι χώρες του ευρώ και η ΕΚΤ». Την ίδια στιγμή σημειώνει ότι συστήθηκε η ομάδα των κοινοτικών εμπειρογνωμόνων που θα αναλάβει την προώθηση της κοινοτικής τεχνικής βοήθειας προς την Ελλάδα για την εφαρμογή των αντιλαϊκών μέτρων και την υλοποίηση των αποκρατικοποιήσεων. Επικεφαλής της Ομάδας ορίστηκε ο Χορστ Ράιχεμπαχ, τέως γενικός διευθυντής στην Κομισιόν.
Από την πλευρά του, ο Γιούργκεν Σταρκ, μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής της ΕΚΤ, τονίζει ότι οι ηγέτες της ευρωζώνης πρέπει να αποφύγουν μια λύση για την Ελλάδα που θα οδηγεί στην αθέτηση της υπόσχεσης που έδωσαν πριν από ένα μήνα, να αποφευχθεί η «επιλεκτική χρεοκοπία». Ο ίδιος προσθέτει ότι είναι τεχνικά εφικτό να αποφευχθεί μια επιλεκτική χρεοκοπία, ακόμα και με συμμετοχή των ιδιωτών πιστωτών.
Πάντως, ο οίκος αξιολόγησης «Fitch» ξεκαθαρίζει ότι «μια ανεξέλεγκτη στάση πληρωμών της Ελλάδας θα έχει ως συνέπεια μια έντονη μεταβλητότητα στις αγορές, πιέσεις στα δημόσια χρέη και στη χρηματοδότηση και τη ρευστότητα των τραπεζών εν γένει». Σε αυτό το πλαίσιο, ο «Fitch» θεωρεί ότι η επίλυση της κρίσης στην Ελλάδα είναι «μία αναγκαιότητα, ακόμη και αν δεν αποτελεί επαρκή λύση για την αποφυγή μιας ευρύτερης συστημικής απειλής έναντι της ζώνης του ευρώ».

Εντείνονται παζάρια και ανταγωνισμοί

Σε κοινό τους άρθρο στη «Frankfurter Allgemeine Zeitung», οι «πέντε σοφοί» της γερμανικής οικονομίας, δηλαδή το συμβούλιο εμπειρογνωμόνων της γερμανικής κυβέρνησης, ζητούν «κούρεμα» του ελληνικού χρέους της τάξης του 50% στα ληξιπρόθεσμα ομόλογα, προκειμένου το χρέος να μειωθεί από το 160% στο 106%. Οι Γερμανοί «εμπειρογνώμονες» σημειώνουν ότι η «λογική της ελπίδας» που θέλει Ελλάδα, Ιρλανδία και Πορτογαλία να αποπληρώνουν τη βοήθεια που έχουν λάβει, δεν επαρκεί καθώς μπορεί να οδηγήσει σε μια «χωρίς τέλος κοινή ανάληψη ευθύνης για τα χρέη της ευρωζώνης», που επιβαρύνει κυρίως τη Γερμανία, ή και σε διάλυση της ευρωζώνης. Οι ίδιοι προτείνουν να συνδυαστεί το «κούρεμα» με ανταλλαγή ελληνικών ομολόγων με ομόλογα του Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας.
Παράλληλα, σύμφωνα με τους «Financial Times Deutschland», προκειμένου να προσπελάσουν τα αδιέξοδα που αντιμετωπίζουν οι Ευρωπαίοι ηγέτες, φαίνεται να σχεδιάζουν την μετατροπή του Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας σε προληπτικό μηχανισμό στήριξης κρατών με μεγάλα δημοσιονομικά ελλείμματα. Σύμφωνα με το δημοσίευμα, συγκεκριμένες προτάσεις θα κατατεθούν σήμερα στη Σύνοδο Κορυφής. Μεταξύ των προτάσεων φέρεται να είναι η πρόβλεψη κυμαινόμενου ορίου δανεισμού, όπως εφαρμόζει και το ΔΝΤ, καθώς και η παροχή εγγυήσεων από το Ταμείο ώστε χώρες με δανειακά ελλείμματα να μην πληρώνουν υπερβολικά επιτόκια δανεισμού.
Σύμφωνα με δημοσίευμα του «Reuters», το οποίο επικαλείται τραπεζικές πηγές, το Διεθνές Χρηματοπιστωτικό Ινστιτούτο ετοιμάζεται να παρουσιάσει στη Σύνοδο Κορυφής μια περίπλοκη πρόταση για τη μείωση του χρέους της Ελλάδας, η οποία περιλαμβάνει διάφορες εναλλακτικές προτάσεις, αλλά απορρίπτει το ενδεχόμενο επιβολής φόρου στις τράπεζες. Ο Μίχαελ Κέμερ, πρόεδρος του Συνδέσμου Γερμανικών ιδιωτικών τραπεζών, ξεκαθαρίζει ότι «η επιβολή φόρου στον χρηματοπιστωτικό κλάδο για τη χρηματοδότηση της ελληνικής βοήθειας θα ήταν εσφαλμένη. Αν οι ρυθμιστές θέλουν να επιβάλουν φόρο, αυτός θα έπρεπε να επιβληθεί σε όλους τους πολίτες της ευρωζώνης». Πάντως, δηλώνει ότι οι τράπεζες είναι πρόθυμες να συμμετέχουν σε πακέτο βοήθειας που θα συμφωνηθεί σε διεθνές επίπεδο για την Ελλάδα.

Προς συμβιβασμό στις ΗΠΑ

Στην άλλη άκρη του Ατλαντικού οι συνομιλίες των εκπροσώπων του Κογκρέσου και του Λευκού Οίκου όσον αφορά την αύξηση του ανώτατου ορίου του χρέους (είναι στα 14,3 τρισ. δολάρια) φαίνεται ότι βαίνουν προς συμφωνία. Οπως δήλωσε αργά το βράδυ της Τρίτης ο πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα, «δεν απομένει πολύς χρόνος» πριν από την προθεσμία της 2ας Αυγούστου - ημερομηνία «ορόσημο» που μετά από αυτή αν δεν αυξηθεί το όριο δανεισμού υπάρχει απειλή «στάσης πληρωμών» και «χρεοκοπίας». Στην ουσία της η διαφαινόμενη συμφωνία είναι ουσιαστικά υιοθέτηση από τον Ομπάμα του πλέον ακραίου σχεδίου περικοπών που προωθούσαν εδώ και καιρό βουλευτές, Δημοκρατικοί και Ρεπουμπλικάνοι. Το σχέδιο της «συμμορίας των έξι», όπως ονομάστηκε το σχέδιο, που αποτελεί πρωτοβουλία του Δημοκρατικού γερουσιαστή Μαξ Γουόρνερ και του Ρεπουμπλικάνου Σάξμπι Τσάμπλις, προβλέπει περικοπές ύψους 3,7 τρισεκατομμυρίων δολαρίων σε βάθος δεκαετίας, όπως αναφέρει δημοσίευμα της εφημερίδας «Γουόλ Στριτ Τζέρναλ». Το «τσεκούρι» θα πέσει στα κοινωνικά προγράμματα, όπως τα «Medicare», «Medicaid», αλλά και στην Κοινωνική Ασφάλιση (Social Security) και θα υπάρξει αύξηση των εσόδων από την ομοσπονδιακή κυβέρνηση όχι με την αύξηση των φόρων - κάτι που οι Ρεπουμπλικάνοι είναι αντίθετοι - αλλά με τη μεταρρύθμιση του φορολογικού συστήματος, προσέγγιση που ο πρόεδρος Ομπάμα μπορεί να την παρουσιάσει ότι «θα επιβληθούν φόροι» στους έχοντες και κατέχοντες. Το σίγουρο είναι ότι τα λαϊκά στρώματα θα είναι και πάλι οι χαμένοι.