Βιβλίο: Ν. Μπογιόπουλος “Είναι ο καπιταλισμός ηλίθιε” (2011 – εκδ. Λιβάνη)

Μια κριτική του βιβλίου του Νίκου Μπογιόπουλου από την Ελευθεροτυπία:

«Η βαθύτερη αιτία των καπιταλιστικών κρίσεων βρίσκεται στη βασική και ανίατη αντίθεση του καπιταλιστικού συστήματος: στην αντίθεση ανάμεσα στον κοινωνικό χαρακτήρα της παραγωγής, από τη μια μεριά, και στον ατομικό τρόπο ιδιοποίησης των αποτελεσμάτων της, από την άλλη».
Συγγραφέας των ως άνω, ο δημοσιογράφος Νίκος Μπογιόπουλος. Περιέχονται στο πρώτο κεφάλαιο του άρτι εκδοθέντος βιβλίου του με τίτλο «Είναι ο καπιταλισμός, ηλίθιε» και υπότιτλο «Οι υπαίτιοι της Κρίσης και το “χρέος” της ανατροπής τους – Μια ευγενική απάντηση στους πραιτωριανούς των ΜΝΗΜΟΝΙΩΝ» (εκδόσεις Α.Α. Λιβάνη).
Ο Νίκος Μπογιόπουλος συμμετέχει χρόνια στο δημόσιο διάλογο• με παρρησία και τόλμη παραθέτει τις απόψεις του και υπερασπίζεται με επιχειρήματα τη σοσιαλιστική του ιδεολογία είτε ως συντάκτης του «Ριζοσπάστη» είτε ως ενεργό μέλος του ΚΚΕ. Η εμπειρία του αυτή τον βοηθά να δει πίσω από τα φαινόμενα και να φέρει στο φως τα ψεύδη, αλλά και τη σήψη του καπιταλιστικού συστήματος. Ενα άλλο όπλο που διαθέτει στον «πόλεμο» της ιδεολογικής αντιπαράθεσης είναι η ευρεία μαρξική του παιδεία, η «αποκάθαρση» που επιχειρεί στο μαρξικό λόγο από τη διαστροφή που έχουν επιφέρει αστοί, αλλά και «αριστεροί» αναλυτές του.
Ο συγγραφέας είναι ξεκάθαρος. Η διεθνής οικονομική κρίση δεν είναι προϊόν της κακής διαχείρισης του καπιταλιστικού συστήματος, όπως ανοήτως (σκοπίμως, όμως) ισχυρίζονται οι θιασώτες του• ούτε οφείλεται στα ανεπαρκή μέτρα διαφάνειας και ελέγχου στη διακίνηση των κεφαλαίων• ούτε, επίσης, στους αστρονομικούς μισθούς των golden boys και στελεχών των τραπεζών• ούτε στα φαινόμενα σκανδάλων και διασπάθισης του δημόσιου χρήματος• ούτε, τέλος, σ’ εκείνους που βρήκαν ένοχο της κρίσης τον «καζινοκαπιταλισμό».
Η κρίση οφείλεται στη διακοπή του κύκλου αναπαραγωγής του κεφαλαίου, όταν δηλαδή τα υπερσυσσωρευμένα κεφάλαια αδυνατούν να διαγράψουν τον κύκλο της διευρυμένης παραγωγής. «Η κρίση υπερπαραγωγής είναι το αναπόφευκτο φαινόμενο του καπιταλιστικού κύκλου παραγωγής και η δυσαναλογία μεταξύ παραγωγής – κατανάλωσης (υπό οποιαδήποτε διαχείριση, κεϊνσιανή ή φιλελεύθερη, περιοριστική ή επεκτατική κ.λπ.) το αναγκαστικό παρακολούθημά της. Και τούτο διότι ποτέ η κατανάλωση δεν μπορεί να υπερκεράσει την παραγωγή…».
Με περισσή άνεση ο Ν. Μπογιόπουλος διαλύει τους μύθους των υπερασπιστών του καπιταλιστικού συστήματος, περί επικράτειας τάχα της αγοράς, ανάγκης να ιδιωτικοποιηθεί η δημόσια περιουσία και όλα όσα επιτάσσει το Μνημόνιο.
Ξεσκεπάζει το ρεσιτάλ ανηθικότητας («όλοι μαζί τα φάγαμε», «κοπρίτες»…) αναλύοντας διεξοδικά τα έργα και τις ημέρες των κυβερνήσεων των τελευταίων δεκαετιών, την απληστία, ασυδοσία, αυθαιρεσία του πολιτικού προσωπικού. Με ατράνταχτα στοιχεία αποδεικνύει ποιος, πού, πότε, πώς άρπαξε τον πλούτο της χώρας, βυθίζοντας στην ανέχεια, την ανεργία και την εξαθλίωση μεσαία, λαϊκά και μειονοτικά στρώματα.
Διπλά εξαιρετικό, με πολυεπίπεδη ανάγνωση. Από τη μια είναι ένα θαυμάσιο αρχειακό corpus και από την άλλη μια διεισδυτική ανάλυση των νόμων της αγοράς που οδηγούν στο καπιταλιστικό αδιέξοδο και τη συνεπακόλουθη φρίκη του συστήματος.
Και, βεβαίως, έχει τη δική του οικονομική πρόταση, τον πανεθνικό κεντρικό σχεδιασμό της οικονομίας της χώρας, που «κλειδί» της είναι «η αλλαγή των ξεπερασμένων ιστορικά κοινωνικών σχέσεων ιδιοκτησίας, που καθορίζουν το οικονομικό και πολιτικό σύστημα• προϋπόθεση είναι η απαλλοτρίωση της ατομικής ιδιοκτησίας και η μετατροπή της σε κοινωνική».
Ο μόνος δρόμος, υποστηρίζει, είναι ο σοσιαλισμός. Αλλως θα επικρατεί η (καπιταλιστική) βαρβαρότητα. Το βιβλίο τιμά, εκτός από το μεγαλείο της ιδεολογικής αντιπαράθεσης, τη δημοσιογραφία την ίδια».
Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΣΤΑΜΑΤΟΠΟΥΛΟΥ (Ελευθεροτυπία, 16/7/2011)