Σαν σήμερα... 15 Μάρτη

902.gr

Ο Άγγελος Σικελιανός

1884 Γεννιέται ο ποιητής Άγγελος Σικελιανός. Ο Α. Σικελιανός έδρασε μέσα από το ΕΑΜ Διανοουμένων-Καλλιτεχνών και για αυτή τη δράση του στη συνέχεια υπονομεύτηκε τρεις φορές στην υποψηφιότητά του για το βραβείο Νόμπελ. Διατέλεσε επίτιμος πρόεδρος της Εταιρίας Ελλήνων Λογοτεχνών.

1917 Τρεις μέρες μετά το ξέσπασμα της Επανάστασης του Φλεβάρη στη Ρωσία, μενσεβίκοι και εσέροι, παραδίδουν ουσιαστικά την εξουσία στα χέρια της αστικής τάξης. Οι δυνάμεις αυτές φοβούνταν τον επαναστατικό αναβρασμό που επικρατούσε στις μάζες και ήταν αντίθετοι στη μετατροπή των σοβιέτ σε όργανα της καινούργιας, της επαναστατικής εξουσίας. Ακολούθως, συγκροτείται Προσωρινή (αστική) κυβέρνηση με πρωθυπουργό τον πρίγκιπα Γ. Ε. Λβοφ. Οι μπολσεβίκοι διαμαρτυρήθηκαν για τη μεταβίβαση αυτής της εξουσίας στην αστική τάξη. Αντιπροσωπείες εργατών διαμαρτύρονταν αδιάκοπα στο Σοβιέτ της Πετρούπολης, ζητώντας να πάρει εκείνο όλη την εξουσία στα χέρια του. Αλλά οι αρχηγοί των μενσεβίκων-εσέρων κατόρθωσαν να πείσουν την πλειοψηφία του Σοβιέτ πως η Προσωρινή κυβέρνηση θα ενεργεί κάτω από τον έλεγχό του και θα εκτελεί τη θέληση του λαού. Ο σχηματισμός της Προσωρινής κυβέρνησης δίπλα στο Σοβιέτ των αντιπροσώπων των εργατών και στρατιωτών 

σήμαινε πως στη Ρωσία είχε δημιουργηθεί μια ιδιόμορφη περιπλοκή δύο εξουσιών – διαρχία, όπως τη χαρακτήρισε ο Β. Ι. Λένιν («Άπαντα», τ. 24, σελ. 19). Η πάλη για την εξουσία μεταξύ της εργατικής τάξης και της αστικής θα συνεχιζόταν μέχρι τη Μεγάλη Οχτωβριανή Σοσιαλιστική Επανάσταση 7 μήνες αργότερα.

1924 Ο Ποδοσφαιρικός Όμιλος Αθηνών μετονομάζεται σε Παναθηναϊκό Αθλητικό Όμιλο.

1938 Εκτελείται ο Νικολάι Μπουχάριν. Ο Ν. Μπουχάριν υπήρξε στέλεχος του μπολσεβίκικου κόμματος. Είχε διατελέσει μέλος του ΠΓ του Πανενωσιακού Κομμουνιστικού Κόμματος (μπολσεβίκοι), μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής και επικεφαλής της Κομμουνιστικής Διεθνούς, καθώς και διευθυντής της «Πράβντα». Το 1917 αντιτάχθηκε στη Συνθήκη Ειρήνης με τη Γερμανία μαζί με τον Τρότσκι, ενώ υποστήριξε κοινές απόψεις με τον Τρότσκι και στο ζήτημα των συνδικάτων. Γι' αυτές του τις θέσεις δέχτηκε σκληρή πολεμική από τον Λένιν. Ο Μπουχάριν αποτέλεσε κύριο εκφραστή της δεξιάς παρέκκλισης στο ΠΚΚ (μπ) τη δεκαετία του 1920, τασσόμενος με τα συμφέροντα των κουλάκων, αντιτάχθηκε στην κολεκτιβοποίηση και στήριξε στην ΚΔ μια γραμμή συμβιβασμού με δεξιά οπορτουνιστικά στοιχεία. Η δεξιά παρέκκλιση καταδικάστηκε στην Ολομέλεια της ΚΕ του ΠΚΚ (μπ) τον Απρίλη του 1929. Διαγράφτηκε από το ΠΚΚ (μπ) το 1937 με απόφαση της Ολομέλειας της ΚΕ για αντικομματική δράση. Κατηγορήθηκε ότι συμμετείχε σε στρατιωτικοπολιτική συνωμοσία με στόχο την ανατροπή της σοβιετικής εξουσίας. Δικάστηκε και εκτελέστηκε το 1938. Ο Μπουχάριν αποκαταστάθηκε πολιτικά το 1988 από τον Μ. Γκορμπατσόφ.

1939 Γερμανικά στρατεύματα εισβάλλουν στην Τσεχοσλοβακία, την οποία καταλαμβάνουν σε σύντομο χρονικό διάστημα. Γαλλία, Βρετανία και ΗΠΑ, αν και γνώριζαν για την εισβολή, δεν έκαναν το παραμικρό ώστε να την εμποδίσουν. Μόνο η Σοβιετική Ένωση την καταδίκασε απερίφραστα. Η εισβολή στην Τσεχοσλοβακία ήταν το αποτέλεσμα της «Συμφωνίας του Μονάχου», την οποία συνυπέγραψαν, στις 29 Σεπτέμβρη 1938, ο Χίτλερ, ο Τσάμπερλεν (πρωθυπουργός της Μ. Βρετανίας), ο Νταλαντιέ (πρωθυπουργός της Γαλλίας) και ο Μουσολίνι. Με βάση τη «Συμφωνία του Μονάχου», η Τσεχοσλοβακία ήταν υποχρεωμένη να παραδώσει στη Γερμανία εδάφη (τη Σουδητία), που ουσιαστικά την άφηναν έκθετη σε μια ενδεχόμενη επιδρομή. Όπως και έγινε. Η υπογραφή της Συμφωνίας πραγματοποιήθηκε στα πλαίσια της λεγόμενης πολιτικής του «κατευνασμού», δηλαδή την ικανοποίηση των απαιτήσεων του Χίτλερ για επέκταση της Γερμανίας προς την Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη. Η πολιτική αυτή αποσκοπούσε στο να στραφεί η ναζιστική Γερμανία κατά της Σοβιετικής Ένωσης.

1944 Στις 15-16 του Μάρτη πραγματοποιείται επιδρομή 2.000 χιτλερικών, ταγματασφαλιτών και χωροφυλάκων κατά του συνοικισμού Καλογρέζα στην Αθήνα. Εκατοντάδες πολίτες συνελήφθησαν, ενώ δεκάδες σπίτια λεηλατήθηκαν ή κάηκαν. Σε μια χαράδρα κοντά στην πλατεία της Καλογρέζας δολοφονήθηκαν 22 κομμουνιστές αντιστασιακοί.

1946 Συνήλθε το 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο των Δημοκρατικών Συλλόγων (σύλλογοι που συγκροτήθηκαν στα πλαίσια του ΕΑΜ μετά την υπογραφή της «Συμφωνίας της Βάρκιζας»). Πήραν μέρος 250 αντιπρόσωποι απ' όλη τη χώρα. Το Συνέδριο εξέλεξε 75μελή διοίκηση της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Δημοκρατικών Συλλόγων.

1950 Συνέρχεται στη Στοκχόλμη η 3η Σύνοδος του Παγκοσμίου Συμβουλίου Ειρήνης (15-19/3/1950). Το Παγκόσμιο Συμβούλιο Ειρήνης υιοθετεί την «Έκκληση της Στοκχόλμης», την οποία υπέγραψαν πάνω από 500.000.000 άνθρωποι. Στην Έκκληση τονιζόταν: «Απαιτούμε την απόλυτη απαγόρευση του ατομικού όπλου, όπλου επίθεσης και μαζικής εξολόθρευσης ανθρώπινων υπάρξεων, και έναν αυστηρό διεθνή έλεγχο για την εφαρμογή του μέτρου αυτού. Θα θεωρήσουμε σαν εγκληματία πολέμου την κυβέρνηση που πρώτη θα χρησιμοποιούσε το ατομικό όπλο ενάντια σε οποιαδήποτε χώρα. Καλούμε όλους τους ανθρώπους καλής θέλησης σ’ όλο τον κόσμο να υπογράψουν αυτή την έκκληση».

1951 Πεθαίνει ο διεθνούς φήμης Έλληνας αστρονόμος Ιωάννης Παρασκευόπουλος, του οποίου το όνομα φέρει ένας κρατήρας της Σελήνης.

1968 Πεθαίνει ο Ιωάννης Πασαλίδης, πρόεδρος της Ενιαίας Δημοκρατικής Αριστεράς (ΕΔΑ).