ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΙΚΑ... Τι κίνημα και με ποιο στόχο

Οι εξελίξεις σε τρεις χώρες - Τουρκία, Βραζιλία, Αίγυπτο - το τελευταίο διάστημα με βασικό χαρακτηριστικό τις μαζικές λαϊκές διαδηλώσεις, παίρνοντας κανείς υπόψη τις υπαρκτές ομοιότητες και διαφορές μεταξύ τους, δίνουν ορισμένα χρήσιμα συμπεράσματα. Εξετάζοντας αυτές τις κινητοποιήσεις πρέπει να εκτιμούμε αν αντικειμενικά μπορούν να συμβάλουν στην οργάνωση της αντεπίθεσης της εργατικής τάξης, των άλλων φτωχών λαϊκών στρωμάτων ενάντια στα μονοπώλια.
Το βασικό χαρακτηριστικό τους ήταν το αντικυβερνητικό περιεχόμενο. Στην Αίγυπτο, για παράδειγμα, και στη λεγόμενη «Αραβική Ανοιξη», αυτό ήταν το βασικό περιεχόμενο και μάλιστα έφερε το αποτέλεσμα αλλαγής κυβέρνησης ενάντια στην οποία ξαναξεσηκώθηκαν. Ουσιαστικά πρόκειται για κινητοποιήσεις που αντανακλούν όξυνση ενδοαστικών αντιθέσεων. Βεβαίως υπάρχει υπόβαθρο το οποίο ωθεί λαϊκό κόσμο στις κινητοποιήσεις, τα οξυμένα προβλήματα που δημιουργεί ο καπιταλισμός, αλλά εντάσσεται στις κινητοποιήσεις πίσω από δυνάμεις που δεν αμφισβητούν τον καπιταλισμό, το αστικό πολιτικό σύστημα αλλά μόνο τις κυβερνήσεις. Ενα τέτοιο κίνημα είναι εκ των προτέρων χειραγωγημένο στην αστική πολιτική. Οι λαοί σε αυτές τις χώρες βλέπουν τους μονοπωλιακούς ομίλους να θησαυρίζουν από την εκμετάλλευσή τους, αλλά ακολουθούν δυνάμεις που επιδιώκουν αλλαγή κυβέρνησης, χωρίς στο ελάχιστο να θιχτούν τα μονοπώλια. Επίδραση επίσης μπορεί να άσκησε ο αυταρχισμός των κυβερνήσεων η κατασταλτική τους δράση, ιδιαίτερα δε σε Αίγυπτο και Τουρκία με τα χαρακτηριστικά του ισλαμισμού που ενίοτε αποκτούν βαθιά αντιδραστικά χαρακτηριστικά, αλλά η πάλη μόνο ενάντια στον αυταρχισμό δεν αρκεί για να καλυτερέψει τη ζωή των λαών.

***

Αυτοί οι αγώνες δείχνουν επίσης ότι δεν αρκεί η διεκδίκηση κάποιων αιτημάτων, ή ακόμη και η αλλαγή κυβέρνησης, για να υπάρξουν ριζικές αλλαγές υπέρ του λαού. Η πείρα της Αιγύπτου δείχνει


ότι ακόμα και οι πιο δυναμικοί αγώνες με δίκαια αιτήματα μπορεί να χειραγωγηθούν από το σύστημα, αν δεν έχουν στοχεύσει σωστά τον αντίπαλο. Που δεν είναι απλά μια κυβέρνηση, αλλά η αστική τάξη, η εξουσία της, τα κόμματά της, οι διεθνείς της συμμαχίες. Στην περίπτωση για παράδειγμα που το κίνημα θα διεκδικεί την αλλαγή μιας κυβέρνησης και όχι της τάξης που είναι στην εξουσία στην καπιταλιστική κοινωνία, είναι βέβαιο ότι ο «τροχός» του κινήματος, μπορεί μεν να κινείται, ο ταξικός αντίπαλος όμως θα μπορεί ανάλογα να το χρησιμοποιεί. Αρα πρέπει το κίνημα να στοχεύει σωστά τον αντίπαλο, να έχει καθαρό σε ποιον πρέπει να ανήκουν τα μέσα παραγωγής, στους εκμεταλλευτές ή σε αυτούς που παράγουν. Διαφορετικά θα χειραγωγείται, θα μπαίνει κάτω από τις σημαίες της μιας ή της άλλης δύναμης που από διαφορετικό δρόμο θέλει να υπηρετήσει το σύστημα και βέβαια όχι να συγκρουστεί μαζί του.

***

Βεβαίως, θα πει κάποιος, ότι δεν είναι είναι το ίδιο ένας εργαζόμενος να ζει σε ένα αυταρχικό ή αντιδραστικό ή δικτατορικό καθεστώς και το ίδιο σε ένα... δημοκρατικό κοινοβουλευτικό με κάποιες στοιχειώδεις ελευθερίες. Σωστά, αλλά δεν πρέπει να χάνεται το βασικό, η ταξική εκμετάλλευση που είναι η ίδια. Ετσι και πάλι το ζητούμενο είναι τι κίνημα και σε ποια κατεύθυνση πρέπει να στραφεί. Ο ταξικός επομένως προσανατολισμός που πρέπει αυτό να έχει για να ανοίγει προοπτική στη διαδικασία ανατροπής της εξουσίας των μονοπωλίων δεν εξαρτάται από τις συνθήκες και τους συσχετισμούς, αλλά είναι ζήτημα που πρέπει η πρωτοπορία της εργατικής τάξης, το Κομμουνιστικό Κόμμα να ζυμώνει και να προωθεί πάντα.
Η απάντηση που δίνει το ΚΚΕ, μελετώντας και την εμπειρία των αγώνων, είναι: ισχυροποίηση της Λαϊκής Συμμαχίας, δηλαδή της συμμαχίας της εργατικής τάξης και των άλλων εκμεταλλευόμενων στρωμάτων που πλήττονται από τα μονοπώλια, πάλη για την κοινωνικοποίηση των συγκεντρωμένων μέσων παραγωγής, επιστημονικός κεντρικός σχεδιασμός, που θέτει τα κλειδιά της οικονομίας στην υπηρεσία της λαϊκής ευημερίας, διαγραφή των χρεών που δημιούργησε η πλουτοκρατία και αποδέσμευση από όλους τους ιμπεριαλιστικούς οργανισμούς.

Δ. Κ.