πηγή Cogito ergo sum
Στο προηγούμενο σημείωμα είδαμε πώς οι "αποθεωμένοι" και "ερασιτέχνες"
αθλητές δωροδοκούσαν και δωροδοκούνταν, δίχως -προφανώς- να
πολυσκοτίζονται για την άυλη δόξα ενός ταπεινού κότινου. Όμως, σ' αυτό
το παζάρι των ολυμπιακών αγώνων δεν θα μπορούσαν να μη συμμετέχουν
(σημειώνοντας, μάλιστα, εξαιρετικές επιδόσεις διαφθοράς) όλοι όσοι
μπορούσαν να εξασφαλίσουν υλικά οφέλη, από ελλανοδίκες μέχρι...ιερείς
και μάντεις τού θεού Απόλλωνα. Μάλιστα δε, φροντίζοντας για την καλύτερη
εξυπηρέτηση της πελατείας τους, οι τελευταίοι είχαν ανοίξει στην αρχαία
Ολυμπία "υποκατάστημα" του μαντείου των Δελφών!
Οι παλιότεροι θυμόμαστε τους πρώτους στίχους από την "Ιφιγένεια εν Ταύροις" του Ευρυπίδη: "Πέλοψ ο Ταντάλειος, ες Πίσαν μολών / θοαίσιν ίπποις, Οινομάου γαμεί κόρην" ( = Ο Πέλοπας, ο γυιος τού Τάνταλου, αφού ήρθε στην Πίσα καβάλα σε γρήγορα άλογα, νυμφεύεται την κόρη τού Οινόμαου). Έλα, όμως, που ο Οινόμαος δεν μπόρεσε να χωνέψει ότι ο Πέλοπας ήρθε και γάμησε (σόρρυ, "νυμφεύθηκε" το λέμε σήμερα) την κόρη του και του την φύλαγε! Η ευκαιρία για εκδίκηση δόθηκε στον Οινόμαο όταν ο Πέλοπας αποφάσισε να κατεβεί στους ολυμπιακούς αγώνες για να διεκδικήσει την νίκη στις αρματοδρομίες. Ο Οινόμαος έσπευσε να δηλώσει κι αυτός συμμετοχή κι έτσι γαμπρός και πεθερός βρέθηκαν αντίπαλοι.
Ο Οινόμαος, βέβαια, δεν θα μπορούσε να διακινδυνεύσει μια νέα ξεφτίλα από τον Πέλοπα και
Οι παλιότεροι θυμόμαστε τους πρώτους στίχους από την "Ιφιγένεια εν Ταύροις" του Ευρυπίδη: "Πέλοψ ο Ταντάλειος, ες Πίσαν μολών / θοαίσιν ίπποις, Οινομάου γαμεί κόρην" ( = Ο Πέλοπας, ο γυιος τού Τάνταλου, αφού ήρθε στην Πίσα καβάλα σε γρήγορα άλογα, νυμφεύεται την κόρη τού Οινόμαου). Έλα, όμως, που ο Οινόμαος δεν μπόρεσε να χωνέψει ότι ο Πέλοπας ήρθε και γάμησε (σόρρυ, "νυμφεύθηκε" το λέμε σήμερα) την κόρη του και του την φύλαγε! Η ευκαιρία για εκδίκηση δόθηκε στον Οινόμαο όταν ο Πέλοπας αποφάσισε να κατεβεί στους ολυμπιακούς αγώνες για να διεκδικήσει την νίκη στις αρματοδρομίες. Ο Οινόμαος έσπευσε να δηλώσει κι αυτός συμμετοχή κι έτσι γαμπρός και πεθερός βρέθηκαν αντίπαλοι.
Ο Οινόμαος, βέβαια, δεν θα μπορούσε να διακινδυνεύσει μια νέα ξεφτίλα από τον Πέλοπα και
αποφάσισε να δράσει. Έπιασε, λοιπόν, τον Μυρτίλο,
έναν σκλάβο που εκτελούσε χρέη ηνίοχου και τον δωροδόκησε για να
αντικαταστήσει τον άξονα στο άρμα τού Πέλοπα με έναν άλλον φτιαγμένον
από...κερί! Έτσι, λοιπόν, κατά τον αγώνα, την ώρα που ο δόλιος ο Πέλοπας
"γκάζωνε", ο κέρινος άξονας διαλύθηκε και ο αρματηλάτης πήγε άκλαφτος.
Πώς λέμε "αρχαίο πνεύμα, αθάνατο, αγνέ πατέρα τού ωραίου, του μεγάλου
και τ' αληθινού"; Έτσι μπράβο. Καμμία σχέση!
Πάμε τώρα στο 396 π.Χ., στην Σπάρτη, επί βασιλείας Αρχιδάμου. Εκτός από τον γυιο, τον Αγησίλαο, ο οποίος θα γινόταν αργότερα βασιλιάς, ο Αρχίδαμος είχε και μια κόρη, την Κυνίσκα, η οποία είχε λυσσάξει να πάρει μέρος στους ολυμπιακούς αγώνες. Τρελλαινόταν ο φουκαράς ο Αρχίδαμος. Τι "ρε παιδάκι μου, σύνελθε", τι ""ρε συ, στους αγώνες δεν παίρνουν μέρος γυναίκες"...τίποτε η Κυνίσκα. Οπότε μπαίνει στη μέση ο Αγησίλαος και λέει του Αρχίδαμου : "Πατέρα, αφού με τα φράγκα όλα γίνονται, θα αποδείξουμε στους έλληνες ότι οι νίκες δεν κερδίζονται με την αρετή αλλά με τον πλούτο και με τα λεφτά που μπορείς να σκορπίσεις" (βουλόμενος ενδείξασθαι τοις έλλησιν ως ουδεμιάς εστιν αρετής, αλλά πλούτου και δαπάνης η νίκη - Πλούταρχος, "Αγησίλαος", 20).
Έτσι, λοιπόν, ο Αγησίλαος έφτιαξε ένα ωραίο άρμα, έζεψε τα καλύτερα άλογα του βασιλικού ιπποτροφείου, πήρε τον καλύτερο ηνίοχο της βασιλικής αυλής, πήρε ένα χοντρό πουγκί με φλουριά, πήρε και την αδελφή του κι αρριβάρισε στην Ολυμπία. Εκεί, πρώτα-πρώτα έπιασε τους άλλους αρματοδρόμους και τους χαρτζηλίκωσε γερά για να κάνουν τις κοτούλες. Κατόπιν, μοίρασε κάμποσα λεφτά και στους ελλανοδίκες, "πείθοντάς" τους με αυτόν τον τρόπο να αναγορεύσουν (σε περίπτωση νίκης, φυσικά) ως ολυμπιονίκη την αδελφή του, επειδή τάχα σ' αυτήν ανήκαν και το άρμα και τα άλογα και ο σκλάβος ηνίοχος. Οι ματσωμένοι ελλανοδίκες δεν το πολυσκέφτηκαν. Ο παράς δεν τους επέτρεψε να δουν ούτε ότι οι αντίπαλοι του βασιλικού άρματος "κρατούσαν" τα άλογά τους ούτε ότι η Κυνίσκα ήταν θηλυκό. Έτσι, η Κυνίσκα έγινε η πρώτη γυναίκα ολυμπιονίκης τής Ιστορίας (πρώτη τε ιπποτρόφησε γυναικών και νίκην ανείλετο - Παυσανίας, "Ελλάδος Περιήγησις", βιβλίο ΙΙΙ, 8, 1).
Μερικά χρόνια αργότερα, το 268 π.Χ., στον θρόνο τής Αιγύπτου βρίσκεται ο Πτολεμαίος Β' ο Φιλάδελφος. Στα ξεμωράματά του, ο "Φιλάδελφος" ερωτεύτηκε την Βιλιστίχη, μια διάσημη πόρνη, την οποία ανύψωσε σε πρώτη παλλακίδα του. Όσο κι αν ο περίγυρός του "τσίναγε" λόγω της βαρβαρικής καταγωγής τής Βιλιστίχης, ο Πτολεμαίος είχε χαθεί στα φουστάνια (για να μη πω τίποτε άλλο) της παλλακίδας του, η οποία τον έσερνε από την μύτη. Τώρα, πώς διάβολο έγινε δεν ξέρω αλλά η βαρβαροπούλα έμαθε τα κατορθώματα της Κυνίσκας και ζήτησε από τον Πτολεμαίο να της κάνει δώρο τον τίτλο τής...ολυμπιονίκου! Μαντεύετε την συνέχεια, έτσι; Ο Πτολεμαίος αντέγραψε την τακτική τού Αγησίλαου και ο καραπούτανος έγινε ολυμπιονίκης. Με την "αξία" της, βεβαίως!
Θα μπορούσαμε να γράψουμε πολλά περισσότερα για την διαφθορά των ελλανοδικών αλλά δεν νομίζω ότι χρειάζεται. Και να σκεφτεί κανένας ότι μιλάμε μόνο για περιπτώσεις που έχουν διασωθεί στα αρχαία κείμενα, έτσι; Πόσα παρόμοια περιστατικά υπήρξαν αλλά δεν καταγράφηκαν; Αλλά, ας ολοκληρώσουμε και σήμερα όπως χτες, δηλαδή με την μεγαλύτερη "πλάκα":
Ολυμπιακοί αγώνες 384 π.Χ. Ο τύραννος των Συρακουσών Διονύσιος Α' (μιλάμε για τον γυιο τού Ερμοκράτη και πατέρα τού άλλου, πιο διάσημου Διονυσίου Β' των Συρακουσών), ζήλεψε την δόξα τού προγενέστερού του Ιέρωνα και αποφάσισε να γίνει κι αυτός ολυμπιονίκης. Πώς να γίνει, όμως, αφού με τον αθλητισμό δεν είχε καμμιά σχέση; Έτσι, σκέφτηκε να στείλει άρματα να τρέξουν για πάρτη του και να πάρει τον τίτλο ως αφεντικό, όπως η Κυνίσκα. Μοίρασε, λοιπόν, τα φράγκα του και περίμενε.
Το κακό με τον Διονύσιο ήταν η "ψωνάρα" του πως ήταν προικισμένος ποιητής. Έτσι, χαρτζηλίκωσε έξτρα τους διοργανωτές, ώστε να του επιτρέψουν να στήσει μια παράσταση για το κοινό, όπου θα απάγγελνε τα ποιήματά του αλλά και θα παρουσίαζε μια τραγωδία του. Καθ' ότι τα λεφτά ήταν πολλά, οι διοργανωτές τού έκαναν το χατήρι. Δυστυχώς γι' αυτόν, δηλαδή. Το κοινό έφριξε με τις παπαριές που άκουγε, χύμηξε κι έκαψε στις σκηνές τού Διονυσίου και πλάκωσε στο ξύλο τους "τραγωδούς" μαζί με ολόκληρη την αρχοντική ακολουθία. Τότε ο Διονύσιος έκανε την μόνη σωστή ενέργειά του: το έβαλε στα πόδια, αφήνοντας πίσω του και τα πράγματά του και τον ολυμπιακό τίτλο που ονειρευόταν. Τραγωδία!
Πάμε τώρα στο 396 π.Χ., στην Σπάρτη, επί βασιλείας Αρχιδάμου. Εκτός από τον γυιο, τον Αγησίλαο, ο οποίος θα γινόταν αργότερα βασιλιάς, ο Αρχίδαμος είχε και μια κόρη, την Κυνίσκα, η οποία είχε λυσσάξει να πάρει μέρος στους ολυμπιακούς αγώνες. Τρελλαινόταν ο φουκαράς ο Αρχίδαμος. Τι "ρε παιδάκι μου, σύνελθε", τι ""ρε συ, στους αγώνες δεν παίρνουν μέρος γυναίκες"...τίποτε η Κυνίσκα. Οπότε μπαίνει στη μέση ο Αγησίλαος και λέει του Αρχίδαμου : "Πατέρα, αφού με τα φράγκα όλα γίνονται, θα αποδείξουμε στους έλληνες ότι οι νίκες δεν κερδίζονται με την αρετή αλλά με τον πλούτο και με τα λεφτά που μπορείς να σκορπίσεις" (βουλόμενος ενδείξασθαι τοις έλλησιν ως ουδεμιάς εστιν αρετής, αλλά πλούτου και δαπάνης η νίκη - Πλούταρχος, "Αγησίλαος", 20).
Έτσι, λοιπόν, ο Αγησίλαος έφτιαξε ένα ωραίο άρμα, έζεψε τα καλύτερα άλογα του βασιλικού ιπποτροφείου, πήρε τον καλύτερο ηνίοχο της βασιλικής αυλής, πήρε ένα χοντρό πουγκί με φλουριά, πήρε και την αδελφή του κι αρριβάρισε στην Ολυμπία. Εκεί, πρώτα-πρώτα έπιασε τους άλλους αρματοδρόμους και τους χαρτζηλίκωσε γερά για να κάνουν τις κοτούλες. Κατόπιν, μοίρασε κάμποσα λεφτά και στους ελλανοδίκες, "πείθοντάς" τους με αυτόν τον τρόπο να αναγορεύσουν (σε περίπτωση νίκης, φυσικά) ως ολυμπιονίκη την αδελφή του, επειδή τάχα σ' αυτήν ανήκαν και το άρμα και τα άλογα και ο σκλάβος ηνίοχος. Οι ματσωμένοι ελλανοδίκες δεν το πολυσκέφτηκαν. Ο παράς δεν τους επέτρεψε να δουν ούτε ότι οι αντίπαλοι του βασιλικού άρματος "κρατούσαν" τα άλογά τους ούτε ότι η Κυνίσκα ήταν θηλυκό. Έτσι, η Κυνίσκα έγινε η πρώτη γυναίκα ολυμπιονίκης τής Ιστορίας (πρώτη τε ιπποτρόφησε γυναικών και νίκην ανείλετο - Παυσανίας, "Ελλάδος Περιήγησις", βιβλίο ΙΙΙ, 8, 1).
Μερικά χρόνια αργότερα, το 268 π.Χ., στον θρόνο τής Αιγύπτου βρίσκεται ο Πτολεμαίος Β' ο Φιλάδελφος. Στα ξεμωράματά του, ο "Φιλάδελφος" ερωτεύτηκε την Βιλιστίχη, μια διάσημη πόρνη, την οποία ανύψωσε σε πρώτη παλλακίδα του. Όσο κι αν ο περίγυρός του "τσίναγε" λόγω της βαρβαρικής καταγωγής τής Βιλιστίχης, ο Πτολεμαίος είχε χαθεί στα φουστάνια (για να μη πω τίποτε άλλο) της παλλακίδας του, η οποία τον έσερνε από την μύτη. Τώρα, πώς διάβολο έγινε δεν ξέρω αλλά η βαρβαροπούλα έμαθε τα κατορθώματα της Κυνίσκας και ζήτησε από τον Πτολεμαίο να της κάνει δώρο τον τίτλο τής...ολυμπιονίκου! Μαντεύετε την συνέχεια, έτσι; Ο Πτολεμαίος αντέγραψε την τακτική τού Αγησίλαου και ο καραπούτανος έγινε ολυμπιονίκης. Με την "αξία" της, βεβαίως!
Θα μπορούσαμε να γράψουμε πολλά περισσότερα για την διαφθορά των ελλανοδικών αλλά δεν νομίζω ότι χρειάζεται. Και να σκεφτεί κανένας ότι μιλάμε μόνο για περιπτώσεις που έχουν διασωθεί στα αρχαία κείμενα, έτσι; Πόσα παρόμοια περιστατικά υπήρξαν αλλά δεν καταγράφηκαν; Αλλά, ας ολοκληρώσουμε και σήμερα όπως χτες, δηλαδή με την μεγαλύτερη "πλάκα":
Ολυμπιακοί αγώνες 384 π.Χ. Ο τύραννος των Συρακουσών Διονύσιος Α' (μιλάμε για τον γυιο τού Ερμοκράτη και πατέρα τού άλλου, πιο διάσημου Διονυσίου Β' των Συρακουσών), ζήλεψε την δόξα τού προγενέστερού του Ιέρωνα και αποφάσισε να γίνει κι αυτός ολυμπιονίκης. Πώς να γίνει, όμως, αφού με τον αθλητισμό δεν είχε καμμιά σχέση; Έτσι, σκέφτηκε να στείλει άρματα να τρέξουν για πάρτη του και να πάρει τον τίτλο ως αφεντικό, όπως η Κυνίσκα. Μοίρασε, λοιπόν, τα φράγκα του και περίμενε.
Το κακό με τον Διονύσιο ήταν η "ψωνάρα" του πως ήταν προικισμένος ποιητής. Έτσι, χαρτζηλίκωσε έξτρα τους διοργανωτές, ώστε να του επιτρέψουν να στήσει μια παράσταση για το κοινό, όπου θα απάγγελνε τα ποιήματά του αλλά και θα παρουσίαζε μια τραγωδία του. Καθ' ότι τα λεφτά ήταν πολλά, οι διοργανωτές τού έκαναν το χατήρι. Δυστυχώς γι' αυτόν, δηλαδή. Το κοινό έφριξε με τις παπαριές που άκουγε, χύμηξε κι έκαψε στις σκηνές τού Διονυσίου και πλάκωσε στο ξύλο τους "τραγωδούς" μαζί με ολόκληρη την αρχοντική ακολουθία. Τότε ο Διονύσιος έκανε την μόνη σωστή ενέργειά του: το έβαλε στα πόδια, αφήνοντας πίσω του και τα πράγματά του και τον ολυμπιακό τίτλο που ονειρευόταν. Τραγωδία!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου