6 ψέματα για την ΔΕΗ

 Cogito ergo sum

 

Ψέμα Νο1: Η ΔΕΗ είναι υπερχρεωμένη

Κατ' αρχάς, αυτό το "υπερ-" είναι ψευδές και το "-χρεωμένη" προβοκατόρικο. Κάποιος που χρωστάει 500 ευρώ στην πιστωτική του κάρτα δεν θεωρείται χρεωμένος (πόσο μάλλον υπερχρεωμένος) αν έχει εισοδήματα 3.000 τον μήνα. Αν, όμως, είναι άνεργος σκυλομπατίρης, τότε αυτό το πεντακοσάρικο γίνεται θηλειά στον λαιμό του. Η αλήθεια είναι ότι η ΔΕΗ έκανε πέρυσι τζίρο κοντά στα 6 δισ. κι έβγαλε κέρδη κάπου 1 δισ. Αν κέρδη 16-17% επί τζίρου δεν φτάνουν για να μη βγει μια επιχείρηση στο σφυρί, τότε χάνουν την σημασία τους και η λογική και η οικονομική επιστήμη.


Ψέμα Νο 2: Η πώληση θα λειτουργήσει υπέρ του ανταγωνισμού κι αυτός με την σειρά του υπέρ του καταναλωτή διότι θα μειωθούν οι τιμές.

Ένα κάρο ψέμματα σε συσκευασία τού ενός. (α) Η ΔΕΗ είναι (συγγνώμη: ήταν) Δημόσια Επιχείρηση Κοινής Ωφελείας, δηλαδή λειτουργούσε με γνώμονα την κοινωνική προσφορά και όχι την αύξηση των κερδών της. Βάσει ποιάς λογικής, λοιπόν, θα μειωθούν οι τιμές με την είσοδο κερδοσκοπικών κεφαλαίων σ' αυτήν; (β) Από τότε, στις αρχές τής περασμένης δεκαετίας, που ο Σημίτης άρχισε να τεμαχίζει την ΔΕΗ και να παραχωρεί κομμάτια της σε ιδιώτες, η αύξηση των οικιακών τιμολογίων έχει αγγίξει το 100%. Πώς εξηγείται, λοιπόν, η αισιοδοξία ότι τώρα που αυξάνεται η επιρροή των ιδιωτικών κεφαλαίων στην ΔΕΗ, θα μειωθούν οι τιμές; (γ) Αυτό που γίνεται τώρα στον τόπο μας με την ΔΕΗ, έχει ήδη γίνει σε πολλές χώρες τού εξωτερικού, εντός ή εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης. Πουθενά (κι όταν λέμε πουθενά, εννοούμε πουθενά!) δεν σημειώθηκε μείωση των τιμών ενέργειας για λαϊκή κατανάλωση. Παραδείγματα υπάρχουν δεκάδες, με χαρακτηριστικώτερα αυτά της ιταλικής Enel και της περιβόητης πολιτειακής Enron. Όσο για τα θεωρητικά ευεργετικά αποτελέσματα του ανταγωνισμού, ας μη ξεχνάμε ότι εξαφανίζονται όταν αυτός ο ανταγωνισμός καταργείται στην πράξη με την δημιουργία καρτέλ.


Ψέμα Νο 3: Με την αύξηση των επενδύσεων δίνεται ώθηση στην ανάπτυξη.

Θεωρητικώς, ναι. Μόνο που εδώ δεν έχουμε να κάνουμε με παραγωγική επένδυση αλλά με καθαρή κερδοσκοπία. Κανείς από τους υποψήφιους αγοραστές δεν προγραμματίζει κατασκευή καινούργιων μονάδων. Όλοι διεκδικούν την εκμετάλλευση των ήδη υφισταμένων μονάδων τής ΔΕΗ. Εξ άλλου, αυτό το ψέμα αναδεικνύει και μια αντίφαση: ενώ από την μια -υποτίθεται πως- η ΔΕΗ πουλιέται 

 

επειδή το κόστος αναβάθμισης των υποδομών της είναι δυσβάσταχτο, από την άλλη ισχυριζόμαστε ότι ο ανταγωνισμός θα αναγκάσει τους "επενδυτές" να ρίξουν χρήμα στην αναβάθμιση αυτών των υποδομών. Δηλαδή, ο ιδιώτης θα ξοδέψει τα κεφάλαιά του εκεί όπου το κράτος εκτιμά πως είναι ασύμφορο να το κάνει, ενώ παράλληλα θα μειώνει και την τιμή τού προϊόντος του. Πόσο κάφρος πρέπει να είσαι για να καταπιείς αμάσητη τέτοια μπούρδα;


Ψέμα Νο 4: Σε καμμιά προοδευμένη χώρα δεν υπάρχουν κρατικά μονοπώλια.

Πρόκειται για φτηνή σοφιστεία, όπου το αποτέλεσμα προβάλλεται ως αίτιο. Σε όλες τις χώρες η ενέργεια αποτελούσε κρατικό μονοπώλιο για όσο χρονικό διάστημα γίνονταν παραγωγικές επενδύσεις και στήνονταν οι υποδομές. Παντού το ξεπούλημα άρχισε μετά. Για παράδειγμα, όσα χρόνια η ΔΕΗ πόντιζε καλώδια κι έφτιαχνε μονάδες για να στείλει ρεύμα και στο πιο απομακρυσμένο ξερονήσι ή στον πιο αποκομμένο ορεινό συνοικισμό, κανείς ιδιώτης δεν ενδιαφέρθηκε και καμμιά Ευρωπαϊκή Ένωση δεν βρέθηκε να μας τραβήξει το αφτί. Και για να το πάω ανάποδα: αν απόψε το βράδυ βάζαμε μπουρλότο και τινάζαμε στον αέρα όλες τις εγκαταστάσεις τής ΔΕΗ (από ορυχεία κι εργοστάσια μέχρι υποβρύχια καλώδια), πόσοι ιδιώτες επενδυτές θα έρχονταν αύριο το πρωί για να εκμεταλλευτούν το κενό; Η ιστορία δίνει την απάντηση:  κ α ν έ ν α ς !!!


Ψέμα Νο 5: Όχι μόνο δεν έχουν να φοβηθούν τίποτε οι εργαζόμενοι στην ΔΕΗ αλλά θα δημιουργηθούν και νέες θέσεις εργασίας.

Τρίχες. Προκαλώ όσους ξεστομίζουν αυτό το ψέμα να μου δώσουν ένα και μόνο ένα παράδειγμα όπου κάτι τέτοιο έγινε στην πράξη. Όπου, δηλαδή, οι ιδιωτικοποιήσεις δημιούργησαν σταθερές και μόνιμες θέσεις εργασίας. Φοβάμαι ότι δεν θα βρουν παρά παραδείγματα που συνηγορούν υπέρ του αντιθέτου. Για παράδειγμα, η ιδιωτικοποίηση του ΟΤΕ έχει προκαλέσει κατά την τελευταία τριετία συρρίκνωση των θέσεων εργασίας κατά 40% και μείωση του κόστους εργασίας πάνω από 60% (εννοείται ότι από αυτή την "εξοικονόμηση" δεν πέρασε στην κατανάλωση ούτε μια δεκάρα). Κι ας μη μιλήσουμε για τα ναυπηγεία τού Σκαραμαγκά, όπου -υποτίθεται πως- οι δουλειές είχαν την κάλυψη του ελληνικού δημοσίου.


Ψέμα Νο 6: Η πώληση της ΔΕΗ επιβάλλεται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (παραλλαγή: επιβάλλεται από την τρόικα).

Καραμπινάτο ψέμα. Το μόνο που επιβάλλουν οι ευρωπαϊκοί κανονισμοί είναι η άρση τού κρατικού μονοπωλίου. Ας παραβλέψουμε όσα είπαμε πιο πάνω (Ψέμα Νο 4) κι ας δεχτούμε ότι πρέπει να συμμορφωθούμε με τις αποφάσεις τής Κομμισσιόν. Από πού κι ως πού, όμως, αυτή η συμμόρφωση επιβάλλει το σπάσιμο της ΔΕΗ και την πώλησή της; Εκείνο που είμαστε υποχρεωμένοι να κάνουμε ως κράτος είναι να επιτρέπουμε σε όποιον ιδιώτη θέλει να ασχοληθεί με την ενέργεια, να το κάνει χωρίς να του βάζουμε εμπόδια. Καμμιά αντίρρηση. Ας αφήσουμε, λοιπόν, όποιον γουστάρει, να πάει στην Πτολεμαΐδα, να αγοράσει μια έκταση, να χτίσει ένα εργοστάσιο, να βγάλει ρεύμα και να βάλει όσες διαφημίσεις θέλει προκειμένου να βρει πελάτες να το πουλήσει. Αλλά ξέχασα: η ελευθερία των αγορών ξεκινάει εκεί όπου ξεπουλιέται μια δημόσια περιουσία.