ΘΕΣΕΙΣ ΤΗΣ ΚΕ ΤΟΥ ΚΚΕ ΓΙΑ ΤΟ 19ο Συνέδριο του ΚΚΕ

Στη δημοσιότητα δόθηκαν πριν από λίγο οι Θέσεις της ΚΕ του ΚΚΕ για το 19ο Συνέδριο του Κόμματος που θα πραγματοποιηθεί από τις 11 έως τις 14 Απρίλη 2013.

ΘΕΣΕΙΣ ΤΗΣ ΚΕ ΤΟΥ ΚΚΕ

ΓΙΑ ΤΟ 19ο Συνέδριο του ΚΚΕ

ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Το ΚΚΕ έρχεται από πολύ μακριά, από το 1918, όταν πραγματοποι­ήθηκε το Ιδρυτικό του Συνέδριο ως ώριμος καρπός της ανάπτυξης του εργατικού κινήματος στη χώρα μας που συνενώθηκε με τη θε­ωρία του επιστημονικού σοσιαλισμού. Η ίδρυση του ΚΚΕ επιταχύνθηκε από την επίδραση της πρώτης στην Ιστορία σοσιαλιστικής επανάστασης, της Ο­χτωβριανής του 1917 στη Ρωσία, γεγονός που επιβεβαιώνει την εποχή πε­ράσματος από τον καπιταλισμό στο σοσιαλισμό.
Το ΚΚΕ είναι ο γνήσιος και αντάξιος κληρονόμος των εθνικών, δημοκρατι­κών και επαναστατικών παραδόσεων του ελληνικού λαού. Κατόρθωσε, μέ­σα σε δύσκολες συνθήκες, να διατηρήσει τον επαναστατικό του χαρακτήρα, ενώ ποτέ δε φοβήθηκε να αναγνωρίσει λάθη, παρεκκλίσεις, να κάνει αυτο­κριτική ανοικτή και μπροστά στο λαό. Η ιστορική του διαδρομή δικαιώνει την αναγκαιότητα ύπαρξης και δράσης του στην ελληνική κοινωνία.
Το ΚΚΕ είναι το οργανωμένο πρωτοπόρο συνειδητό τμήμα της εργατικής τάξης. Παλεύει για την ανατροπή του καπιταλισμού και την οικοδόμηση του σοσιαλισμού - κομμουνισμού. Είναι πιστό στην αρχή του προλεταριακού δι­εθνισμού. Παλεύει για την ανασυγκρότηση του διεθνούς κομμουνιστικού κι­νήματος ύστερα από την υποχώρηση και την κρίση που γνώρισε, ιδιαίτερα μετά τη νίκη της αντεπανάστασης το 1989 – 1991.
Το καπιταλιστικό σύστημα στην Ελλάδα, όπως και σε κάθε άλλη χώρα, δεν πρόκειται να καταρρεύσει


από μόνο του, λόγω των αντιθέσεών του. Η με­γάλη όξυνση των κοινωνικών αντιθέσεων θα οδηγήσει σε συνθήκες επανα­στατικής κατάστασης, σε συνθήκες μεγάλης όξυνσης της ταξικής πάλης κι ενώ θα έχει ωριμάσει και αναδειχτεί μέσα από τους καθημερινούς αγώνες ένα πανίσχυρο εργατικό κίνημα σε συμμαχία με τα λαϊκά στρώματα που υ­ποφέρουν. Μέσα σε συνθήκες επαναστατικής κατάστασης θα κριθεί, με την κατάλληλη επιλογή των συνθημάτων και όλων των μορφών πάλης, η θέ­ληση, η απόφαση του λαού να σπάσει και να καταργήσει τις αλυσίδες της ταξικής εκμετάλλευσης, της καταπίεσης, της εμπλοκής στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο. Προϋποθέτει εργατικό κίνημα, που δεν παγιδεύεται σε παραπλανη­τικές εναλλακτικές λύσεις, τις οποίες το αστικό πολιτικό σύστημα αξιοποιεί για να οργανώσει το τσάκισμα του κινήματος, το χτύπημα του ριζοσπαστι­σμού, της επαναστατικής διάθεσης και θέλησης, για να προλάβει ή να μα­ταιώσει, για όσο διάστημα μπορεί, την ανατροπή του.
Το 19ο Συνέδριο θα επεξεργαστεί τις συγκεκριμένες κατευθύνσεις των πολιτικών καθηκόντων του Κόμματος και της ΚΝΕ, που θα ισχύουν έως το 20ό Συνέδριο, στη βάση του απολογισμού και των εξελίξεων, της εκτίμη­σης των τάσεων.
Βασικό καθήκον του Συνεδρίου είναι η σύγχρονη επεξεργασία του Προ­γράμματος του Κόμματος, υπολογίζοντας τις εξελίξεις που έχουν συντελε­στεί και τις σημερινές απαιτήσεις, και του Καταστατικού του. Από το 1996, όταν στο 15ο Συνέδριο διαμορφώθηκε το Πρόγραμμα του Κόμματος, που ι­σχύει έως σήμερα, κύλησε «αρκετό νερό στο αυλάκι», όσον αφορά τις οι­κονομικές εξελίξεις, τις τάσεις και μεταβολές στο διεθνές ιμπεριαλιστικό σύ­στημα, στην ΕΕ, τη θέση της Ελλάδας στην ευρύτερη περιοχή της ΝΑ Με­σογείου. Το ίδιο αφορά τις εξελίξεις και διεργασίες για την αναμόρφωση του πολιτικού συστήματος στην Ελλάδα, με κύριο χαρακτηριστικό τη σχετική αποσταθεροποίηση του μεταπολιτευτικού αστικού πολιτικού συστήματος. Σημαντικές είναι οι εξελίξεις στις συνθήκες δουλειάς και ζωής των εργαζομένων, λόγω της οικονομικής κρίσης και της στρατηγικής του κεφαλαίου, με αποτέλεσμα τη γενικευμένη αύξηση της σχετικής και απόλυτης εξαθλίωσης, την εκτόξευση της ανεργίας, του μεταναστευτικού κ.ά. Αναπτύ­χθηκαν σημαντικοί αγώνες, απεργιακές και άλλες κινητοποιήσεις που η απήχησή τους πέρασε τα ελληνικά σύνορα.
Αναπόσπαστο στοιχείο της αναμόρφωσης του αστικού πολιτικού συστήματος είναι η μεγαλύτερη στροφή προς την αντίδραση, την καταστολή και την κρατική - εργοδοτική βία, την αντικομμουνιστική και αντισοσιαλιστική επίθεση που αφορά ως πρόβλημα τη μεγάλη πλειοψηφία του λαού. Η αντικομμουνιστική επίθεση επιδιώκει εναλλακτικά: Την πίεση στο ΚΚΕ, ώστε να ευοδωθούν οι ελπίδες για την αλλοίωση του χαρακτήρα του και τη μετεξέ­λιξή του σε συνιστώσα της κυβερνώσας αριστεράς ή την απομόνωσή του ή ακόμη να επιτύχει την απαγόρευση της δράσης του, ζήτημα που πρέπει να αντιμετωπιστεί αποφασιστικά από το λαό, για να αποτραπούν εξαιρετι­κά αρνητικές επιπτώσεις στο εργατικό και λαϊκό κίνημα. Επομένως, προκύπτουν νέα καθήκοντα για το εργατικό κίνημα, τη Λαϊκή Συμμαχία, ζητήματα, δηλαδή, στρατηγικής σημασίας.
Το σχέδιο Προγράμματος ενσωματώνει τα συμπεράσματα από την οικοδόμηση του σοσιαλισμού στην ΕΣΣΔ και γενικότερα στις χώρες της σοσιαλι­στικής οικοδόμησης, τα συμπεράσματα από την πορεία του διεθνούς κομ­μουνιστικού κινήματος, που εγκρίθηκαν στο 18ο Συνέδριο, καθώς και τα στρατηγικής σημασίας συμπεράσματα της Πανελλαδικής Συνδιάσκεψης για το «Δοκίμιο Ιστορίας του ΚΚΕ, Β΄ τόμος (1949 - 1968)».
Είναι, τελικά, καρπός μιας μακρόχρονης συλλογικής διαδικασίας, που συ­νεχίστηκε μετά το 15ο Συνέδριο σε όλη την πορεία έως σήμερα, εν μέσω α­γώνων και σκληρών ταξικών αναμετρήσεων. Η πείρα του Κόμματος και του εργατικού και λαϊκού κινήματος είναι πολύτιμο ζωντανό υλικό που αξιοποι­ήθηκε όσο ήταν δυνατό στην επεξεργασία των Θέσεων του απολογισμού και του σχεδίου Προγράμματος. Το σχέδιο Προγράμματος θεμελιώθηκε με στοιχεία και εκτιμήσεις που προκύπτουν από τη μακρόχρονη έρευνα των ε­ξελίξεων στην Ελλάδα και διεθνώς, από τη σκοπιά των εργατικών και λαϊ­κών συμφερόντων, δηλαδή με γνώμονα τη μαρξιστική -λενινιστική θεωρί­α, η οποία αποτελεί την ιδεολογία του ΚΚΕ.
Στα πλαίσια του προσυνεδριακού διαλόγου, η ΚΕ παραδίδει στη δημοσιό­τητα τις Θέσεις για το 19ο Συνέδριο του ΚΚΕ, οι οποίες αποτελούνται από τρία μέρη με βάση την ημερήσια διάταξη των εργασιών του.
Το πρώτο μέρος περιλαμβάνει τον απολογισμό δράσης του Κόμματος από το 18ο Συνέδριο και την εκτίμηση της ΚΕ που εκλέχθηκε στο 18ο Συνέδριο. Περιλαμβάνει, επίσης, σε γενικές γραμμές τα πολιτικά καθήκοντα του Κόμματος έως το επόμενο 20ό Συνέδριο.
Το δεύτερο μέρος περιλαμβάνει το σχέδιο Προγράμματος του ΚΚΕ. Το ισχύον μέχρι σήμερα Πρόγραμμα του Κόμματος αποφασίστηκε στο 15ο Συ­νέδριο (22 -26 Μάη 1996). Το Πρόγραμμα εμπλουτίστηκε, εκσυγχρονίστηκε με βάση τις διεθνείς και εσωτερικές εξελίξεις στα επόμενα Συνέδρια, 16ο (14 - 17 Δεκέμβρη του 2000), 17ο (9 - 12 Φλεβάρη του 2005) και 18ο (18 - 22 Φλεβάρη του 2009).
Το τρίτο μέρος περιλαμβάνει το σχέδιο Καταστατικού, στο οποίο αξιοποι­ήθηκε η παλαιότερη και πρόσφατη εμπειρία.
Η ΚΕ καλεί τα μέλη του Κόμματος και της ΚΝΕ να μελετήσουν το κείμενο των Θέσεων, να συμβάλουν στη βελτίωσή τους με προβληματισμό, προτά­σεις, υποδείξεις, ώστε τα τελικά ντοκουμέντα να αποτελέσουν καρπό συλ­λογικής διαδικασίας, να αποκρυσταλλώσουν την πλούσια πείρα που συγκε­ντρώσαμε τα τελευταία χρόνια.
Ο προσυνεδριακός διάλογος συμπεριλαμβάνει και τη συζήτηση των Θέσε­ων με σκοπό τη συγκέντρωση γνωμών και παρατηρήσεων από τους φίλους, οπαδούς του Κόμματος, από κάθε αγωνιστή και αγωνίστρια που - ανεξάρ­τητα από τις ιδιαίτερες απόψεις - κατανοεί ότι δίχως ισχυρό και με επιστη­μονικά επεξεργασμένες θέσεις ΚΚΕ δεν είναι δυνατή η ανάκαμψη του εργα­τικού και λαϊκού κινήματος, η αντοχή του μπροστά στις καμπές και στρο­φές που θα περάσει, δεν είναι δυνατή ούτε η άμυνα στη βάρβαρη επίθεση του κεφαλαίου, πολύ περισσότερο η επιθετική λαϊκή δράση για κοινωνική και πολιτική ανατροπή.
ΘΕΣΕΙΣ ΤΗΣ ΚΕ ΤΟΥ ΚΚΕ ΓΙΑ ΤΟ 19ο ΣΥΝΕΔΡΙΟ 11 - 14 Απρίλη 2013
ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΚΑΙ ΤΑΣΕΙΣ ΣΤΟ ΔΙΕΘΝΕΣ ΙΜΠΕΡΙΑΛΙΣΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ,
ΣΤΗΝ ΕΕ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
1. Η εκδήλωση της γενικευμένης και συγχρονισμένης οικονομικής καπι­ταλιστικής κρίσης έφερε στο προσκήνιο τον ιστορικά ξεπερασμένο και απάνθρωπο χαρακτήρα του σύγχρονου καπιταλιστικού συστήματος, την ε­πικαιρότητα και αναγκαιότητα του σοσιαλισμού, την ανάγκη ανασύνταξης του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος, της χειραφέτησης του εργατικού και λαϊκού κινήματος. Συνέβαλε στην όξυνση των ανισομετριών και των ενδοϊμπεριαλιστικών αντιθέσεων, στη μεταβολή του συσχετισμού δυνάμε­ων στη διεθνή ιμπεριαλιστική πυραμίδα, στη ρευστότητα των συμμαχιών και στην ανάφλεξη παλαιών και νέων εστιών πολέμου.
Η καπιταλιστική κρίση έδωσε συντριπτικό χτύπημα στις αστικές θεωρίες, π.χ. περί αειφόρου ανάπτυξης. Ανέδειξε ολοκάθαρα την όξυνση των αντι­φάσεων και δυσκολιών της αστικής διαχείρισης και γενικότερα τις δυσκο­λίες για το πέρασμα σε νέο κύκλο διευρυμένης αναπαραγωγής του κοινω­νικού κεφαλαίου. Η όποια ανάκαμψη σημειώθηκε ήταν ανισόμετρη, αναιμι­κή, ενώ στην Ευρωζώνη και στην Ιαπωνία τη διαδέχτηκε νέα υποχώρηση. Ο επόμενος κύκλος της κρίσης σε διεθνές επίπεδο θα είναι ακόμα πιο βαθύς.
2. Η σύγχρονη φιλομονοπωλιακή πολιτική, η οποία έχει στρατηγικό χα­ρακτήρα και στοχεύει στην άνοδο του ποσοστού κέρδους (φτηνότερη εργατική δύναμη, αντιδραστικές αναδιαρθρώσεις, αποκρατικοποιήσεις κ.ά.), ξεκίνησε στις αρχές της δεκαετίας του ’80 στις ΗΠΑ και στη Μ. Βρετανία, στη συνέχεια επεκτάθηκε στην ΕΕ, στην Ευρωζώνη και αλλού. Ο στρατη­γικός χαρακτήρας της καταδεικνύεται και από το γεγονός ότι προωθήθηκε εξίσου από τις φιλελεύθερες και σοσιαλδημοκρατικές αστικές κυβερνητι­κές δυνάμεις κατά την τελευταία τριακονταετία. Αποτελεί μονόδρομο της καπιταλιστικής ανάπτυξης για την ανάσχεση της τάσης πτώσης του μέσου ποσοστού κέρδους και την προσαρμογή στις σύγχρονες συνθήκες, όπου εντείνεται συνεχώς η διεθνοποίηση της καπιταλιστικής οικονομίας και της αγοράς της εργατικής δύναμης.
3. Η ΕΕ και η Ευρωζώνη δέχονται ισχυρότερα τις πιέσεις του διεθνούς ανταγωνισμού, ενώ δυναμώνουν συνεχώς και οι εσωτερικές αντιθέ­σεις. Η κρίση επιδρά επιβραδυντικά και στις χώρες που παρουσιάζουν ακό­μα ψηλούς ρυθμούς καπιταλιστικής ανάπτυξης.
Οι κοινές στοχεύσεις του μεγάλου κεφαλαίου -που καθορίζουν τη συ­γκρότηση της ΕΕ ως διακρατικής ιμπεριαλιστικής συμμαχίας -δεν αναι­ρούν την ανισόμετρη ανάπτυξη στο εσωτερικό της, την εθνοκρατική ορ­γάνωση πάνω στην οποία στηρίζεται το μεγαλύτερο μέρος της καπιταλι­στικής συσσώρευσης.
Η εκδήλωση της κρίσης ενίσχυσε την υποχώρηση των μεριδίων ΗΠΑ, ΕΕ και Ιαπωνίας στο Παγκόσμιο Ακαθάριστο Προϊόν. Οι ΗΠΑ εξακολουθούν να κατέχουν την 1η θέση, όμως το μερίδιό τους στο Παγκόσμιο Ακαθάριστο Προϊόν υποχωρεί από 22,23% το 2005 σε 18,9% το 2012 (βάσει ισοτιμιών αγοραστικής δύναμης). Η Ευρωζώνη δε διατηρεί πλέον τη 2η θέση, με το μερίδιό της να υποχωρεί από 16,53% το 2005 σε 13,73% το 2012 (η ΕΕ-27 ως σύνολο βρίσκεται σε ισοδύναμη θέση με τις ΗΠΑ).
Είναι χαρακτηριστικό ότι, ως άθροισμα, το μερίδιο των οικονομιών της ο­μάδας G7, δηλαδή των ΗΠΑ, Μ. Βρετανίας, Γαλλίας, Γερμανίας, Ιταλίας, Κα­ναδά, Ιαπωνίας που ήταν οι ισχυρότερες αναπτυγμένες οικονομίες, στο έ­δαφος της κρίσης, υποχώρησε από το 45,03% του παγκόσμια παραγόμε­νου προϊόντος το έτος 2005 στο 37,75% σύμφωνα με την πρόβλεψη για το 2012, με προοπτική για συνεχή περαιτέρω μείωση εντός των επόμενων ετών.
Αντίθετα, αυξάνεται σταθερά το μερίδιο της Κίνας και της Ινδίας στο Πα­γκόσμιο Ακαθάριστο Προϊόν, ενώ σε σταθερά επίπεδα παραμένουν τα με­ρίδια των υπόλοιπων χωρών της BRICS (Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία, Κίνα, Νό­τια Αφρική). Δυναμώνει ο διεθνής ρόλος της Βραζιλίας λόγω του μεγέθους της χώρας και των ρυθμών καπιταλιστικής ανάπτυξης, και επομένως του ρόλου που διαδραματίζει στη Λατινική Αμερική.
Ωστόσο όλες οι ανερχόμενες καπιταλιστικές οικονομίες εξακολουθούν να έχουν συγκριτικά χαμηλή παραγωγικότητα, ενώ η παραγωγικότητα των Η­ΠΑ τις ξεπερνά κατά πολύ. Οι μόνες χώρες - μέλη του ΟΟΣΑ που ξεπερνούν τις ΗΠΑ σε παραγωγικότητα (όγκος παραγωγής κατά εργαζόμενο στη μο­νάδα χρόνου) είναι η Νορβηγία, η Ιρλανδία, το Λουξεμβούργο και τις προ­σεγγίζουν η Γερμανία, η Γαλλία, το Βέλγιο και η Ολλανδία.
4. Με βάση ένα σύνολο βασικών οικονομικών δεικτών (ρυθμός μεταβο­λής ΑΕΠ, βιομηχανική παραγωγή, παραγωγικότητα, ισοζύγιο τρεχου­σών συναλλαγών, δημοσιονομική κατάσταση) διακρίνονται τρεις κατηγο­ρίες στο εσωτερικό της σημερινής Ευρωζώνης. Η ισχυρή ομάδα (Γερμανί­α, Ολλανδία, Φινλανδία), η κατηγορία Γαλλίας -Ιταλίας, των οποίων η από­σταση από τη Γερμανία μεγαλώνει και η κατηγορία των ασθενέστερων υ­περχρεωμένων οικονομιών (Ισπανία, Πορτογαλία, Ιρλανδία, Ελλάδα κ.λπ.).
Ο προσωρινός συμβιβασμός των Συνόδων Κορυφής κατέληξε στη δημι­ουργία κοινού εποπτικού μηχανισμού του χρηματοπιστωτικού τομέα των κρατών - μελών και στη δυνατότητα απ’ ευθείας ανακεφαλαιοποίησης των ευρωπαϊκών τραπεζών απ΄ τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Στήριξης.
Γι’ αυτό η γερμανική και η γαλλική αστική τάξη βρίσκονται μπροστά σε σο­βαρά διλήμματα σχετικά με το μέλλον της Ευρωζώνης. Στις Συνόδους Κο­ρυφής το 2011 και το 2012 διαμορφώθηκε βαθμιαία ένας προσωρινός εύ­θραυστος συμβιβασμός που δεν αναιρεί τις αιτίες όξυνσης των ενδοϊμπερι­αλιστικών αντιθέσεων ούτε σηματοδοτεί χαλάρωση της αντιλαϊκής πολιτι­κής που ακολουθείται σε όλα τα κράτη - μέλη της ΕΕ.
Η κυρίαρχη τάση της γερμανικής αστικής τάξης θέτει ως προτεραιότη­τα τη θωράκιση του ευρώ, τη νομισματική σταθερότητα και αμφισβητεί τη σκοπιμότητα και τη δυνατότητα να επωμιστεί η Γερμανία μεγάλο βάρος υ­ποτίμησης κεφαλαίου στις υπερχρεωμένες χώρες. Μια δεύτερη τάση, η ο­ποία ενισχύεται, υπερτονίζει τον κίνδυνο για την ισχύ του ευρώ και τη στα­θερότητα των ευρωατλαντικών σχέσεων αν αποβληθούν ορισμένοι αδύνα­μοι κρίκοι, εξέλιξη που θα οδηγήσει σε συρρίκνωση της ενιαίας εσωτερι­κής αγοράς της ΕΕ. Μια τρίτη τάση αμφισβητεί συνολικά τη σημερινή μορ­φή της Ευρωζώνης και δίνει προβάδισμα στην προσέγγιση με τον άξονα Κίνας - Ρωσίας.
Η εκδήλωση νέας οικονομικής κρίσης στην Ευρωζώνη το 2012 και οι δι­αμορφούμενες συνθήκες στη διεθνή αγορά δείχνουν ότι η εργατική τάξη σε όλα τα κράτη -μέλη της ΕΕ θα βρεθεί σε δυσμενέστερη θέση, θα υπο­βληθεί σε θυσίες διαρκείας για να θωρακιστεί η ανταγωνιστικότητα των μο­νοπωλίων. Αντικειμενικά, μεγαλύτερα τμήματα της εργατικής τάξης θα έρ­θουν σε αντίθεση με τις αστικές διαχειριστικές λύσεις που προσπαθούν να ελέγξουν την έκταση της απαξίωσης κεφαλαίου και την κατανομή της ζη­μιάς στα διάφορα τμήματά του.
Η θέση της Ελλάδας στο ιμπεριαλιστικό σύστημα
5. Στο πλαίσιο της ανισόμετρης ανάπτυξης η Ελλάδα, με στοιχεία υποχώ­ρησης, παραμένει σε ενδιάμεση θέση στη διεθνή ιμπεριαλιστική πυ­ραμίδα, με εξαρτήσεις απ’ τις ΗΠΑ και την ΕΕ.
Στο εσωτερικό της Ευρωζώνης, η Ελλάδα αποτελεί τον πιο αδύναμο κρί­κο, παραμένοντας σε βαθιά κρίση, με υστέρηση στη βιομηχανική παραγω­γή, αρνητικό ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών και υψηλό δημόσιο χρέος.
Διευρύνθηκε η απόσταση της Ελλάδας από τις ισχυρές καπιταλιστικές οι­κονομίες της Ευρωζώνης. Συμπεριλαμβάνεται στους πιο αδύναμους κρί­κους σε περίπτωση ανασύνθεσής της. Αν και η θέση της Ελλάδας στην ευ­ρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου παραμένει σημαντική, εξασθε­νεί συγκριτικά με τη θέση της Τουρκίας και του Ισραήλ. Στη διάρκεια της τελευταίας δεκαετίας καταγράφεται απώλεια της καπιταλιστικής ανταγω­νιστικής θέσης της, μεγάλη συρρίκνωση της παραγωγής, κυρίως στη με­ταποίηση και τις κατασκευές και λιγότερο στην αγροτική παραγωγή, ενώ ο κλάδος της ναυτιλίας διατηρεί τον πρωταγωνιστικό ρόλο του στη διεθνή καπιταλιστική αγορά (ο ελληνόκτητος στόλος είναι 2η δύναμη παγκοσμίως και 1η δύναμη στην ΕΕ, ενώ ο στόλος υπό ελληνική σημαία είναι 6η δύνα­μη παγκοσμίως). Ο ελληνικός στόλος διακινούσε και εξακολουθεί να δια­κινεί σημαντικό μέρος των θαλάσσιων μεταφορών εμπορευμάτων και πε­τρελαίου προς τις ΗΠΑ. Αποτελεί το μοναδικό τμήμα του εγχώριου κεφα­λαίου που διαπραγματεύεται από θέση ισχύος μέσα στην ΕΕ.
Οι πραγματικές αιτίες της θέσης της Ελλάδας βρίσκονται στις πολύμορ­φες συνέπειες της ανισόμετρης ανάπτυξης ως αποτέλεσμα και της πορεί­ας ενσωμάτωσης στην ΕΕ - Ευρωζώνη και γενικότερα στο διεθνές καπιτα­λιστικό σύστημα. Η οικονομική καπιταλιστική κρίση όξυνε ακόμα περισσό­τερο αυτήν την πραγματικότητα.
6. Η διαπάλη ανάμεσα στα ιμπεριαλιστικά κέντρα, τη συγκεκριμένη περί­οδο, εστιάζεται στον έλεγχο των ενεργειακών πηγών και δρόμων με­ταφοράς τους, των πηγών νερού, των θαλάσσιων διαδρόμων μεταφοράς ε­μπορευμάτων, με χαρακτηριστικές εστίες έντασης την Κασπία, την Ανατο­λική Μεσόγειο, τη Μέση Ανατολή, τον Περσικό Κόλπο, την Αφρική, τη Θά­λασσα της Νότιας Κίνας και την Αρκτική. Δυναμώνει ο κίνδυνος και πιο γε­νικευμένων περιφερειακών συγκρούσεων, ακόμα και ενός γενικότερου ι­μπεριαλιστικού πολέμου. Σε αυτά τα πλαίσια αναδιατάσσονται ιμπεριαλι­στικοί άξονες για τον έλεγχο αγορών και εδαφών.
7. Η στρατηγική του ελληνικού καπιταλισμού στην περιοχή έχει ως απο­τέλεσμα τον αντιφατικό χαρακτήρα των σχέσεων ανταγωνισμού με την Τουρκία, καθώς και την επιλογή στρατηγικής συνεργασίας με το Ισρα­ήλ (στρατιωτική συνεργασία, οικονομική συνεργασία, ιδιαίτερα στους το­μείς Ενέργειας, Τουρισμού, Γεωργίας), ενώ αναζητεί λύση στον καθορισμό των κυριαρχικών δικαιωμάτων στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ. Δεν έχει προχωρή­σει στην ανακήρυξη της ελληνικής Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (Α­ΟΖ), σύμφωνα με τη Διεθνή Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας, που α­ποτελεί το πρώτο βήμα για την οριοθέτησή της, ζήτημα στο οποίο ασκεί­ται κριτική και από αστική προσέγγιση. Ταυτόχρονα, προωθεί έρευνες ε­νεργειακών κοιτασμάτων σε Ιόνιο και Νότια Κρήτη.
8. Η αναβάθμιση της θέσης της Τουρκίας συμβαδίζει με τη γεωστρατηγι­κή του «νεοοθωμανισμού», η οποία στοχεύει να εδραιώσει και να επε­κτείνει τη δράση του τουρκικού καπιταλισμού στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής, των Βαλκανίων και της Κεντρικής Ασίας. Η επικρατού­σα τουρκική στρατηγική αξιοποιεί, εκτός από την οθωμανική ιστορική πα­ράδοση, και το θρησκευτικό πολιτιστικό στοιχείο στην ευρύτερη περιοχή.
Το τουρκικό κράτος επιδιώκει να αξιοποιήσει προς όφελός του τις ενδοϊ­μπεριαλιστικές αντιθέσεις μεταξύ του ευρωατλαντικού άξονα και του άξο­να Ρωσίας -Κίνας -Ιράν στην Ανατολική Μεσόγειο, καθώς και τις υπαρ­κτές αντιθέσεις στο εσωτερικό κάθε άξονα (π.χ. ΗΠΑ - Ισραήλ). Διεξάγει μια σύνθετη διαπραγμάτευση με τις ΗΠΑ και το Ισραήλ, με βασικούς στό­χους τη διατήρηση ισχυρής παρουσίας στην Κύπρο, την επαναδιαπραγμά­τευση των κυριαρχικών δικαιωμάτων στο Αιγαίο (με έμφαση στην υπερφα­λάγγιση του «εμποδίου» του Καστελλόριζου - Στρογγύλης στον προσδιο­ρισμό της τουρκικής ΑΟΖ στην Ανατολική Μεσόγειο) και την αποτροπή δη­μιουργίας ανεξάρτητου Κουρδιστάν στον άξονα Β. Ιράκ -Συρίας που θα α­ποσταθεροποιούσε και τα τουρκικά σύνορα. Σε αυτή την κατεύθυνση αξι­οποιεί την ιδιαίτερη σημασία της γεωπολιτικής θέσης και της στρατιωτικής της ισχύος για την προώθηση των σχεδίων ΗΠΑ -ΝΑΤΟ, σχετικά με την οι­κοδόμηση «Νέας Μέσης Ανατολής». Απόδειξη είναι η συμμετοχή της Τουρ­κίας στην επέμβαση στη Λιβύη και στις εσωτερικές υποθέσεις της Συρίας, καθώς και η επιρροή της στα Βαλκάνια (προνομιακές σχέσεις με Αλβανία, ΠΓΔΜ κ.λπ.). Ωστόσο, ο κουρδικός πληθυσμός, σε συνδυασμό με την επι­θετική πολιτική της απέναντι στη Συρία και το σύμμαχό της Ιράν, αποτελεί παράγοντα όξυνσης των εσωτερικών αντιθέσεων της Τουρκίας.
Τις εξελίξεις στην περιοχή των Βαλκανίων χαρακτηρίζει η διεύρυνση της ΕΕ και του ΝΑΤΟ, κατά συνέπεια η πιο άμεση εμπλοκή τους στα ιμπερια­λιστικά σχέδια και ανταγωνισμούς. Σε αυτά τα πλαίσια εντάσσεται η ανε­ξαρτητοποίηση του Κοσσυφοπεδίου που εντασσόταν και στο σχέδιο δια­μελισμού της Γιουγκοσλαβίας το 1999, η στρατιωτική συμφωνία της Τουρ­κίας με την Αλβανία, η ακύρωση από το συνταγματικό δικαστήριο της Αλ­βανίας της ελληνοαλβανικής συμφωνίας για την οριοθέτηση των χωρικών υδάτων, η ενίσχυση της αμερικανοΝΑΤΟικής παρέμβασης για τη σύνδεση και ένταξη της ΠΓΔΜ στην ΕΕ και το ΝΑΤΟ. Ο μεγαλοϊδεατισμός και ο α­λυτρωτισμός που αναπτύσσονται από την ηγεσία της Αλβανίας υποδαυλί­ζονται επίσης από ισχυρές ιμπεριαλιστικές δυνάμεις. Ενισχύεται ο αλβανι­κός εθνικισμός σε βάρος της Ελλάδας και των άλλων κρατών της περιο­χής, τροφοδοτώντας παράλληλα εθνικιστικούς κύκλους στην Ελλάδα αλ­λά και ευρύτερα.
Μεγαλώνουν οι κίνδυνοι, στην ευρύτερη περιοχή, για γενικευμένο ιμπε­ριαλιστικό πόλεμο και άμεση εμπλοκή της Ελλάδας.
Η οικονομική κρίση στην Ελλάδα
9. Από το 2009 εκδηλώνεται στην ελληνική οικονομία η βαθύτερη και πιο μεγάλη σε διάρκεια κρίση υπερσυσσώρευσης κεφαλαίου μετά τη δεκα­ετία του ’50. Από την πρώτη στιγμή, ξεκίνησε από τα αστικά κόμματα, αλ­λά και τις ρεφορμιστικές, οπορτουνιστικές δυνάμεις με επικεφαλής τον ΣΥ­ΡΙΖΑ, συστηματική προσπάθεια παραπληροφόρησης, συσκότισης, προκει­μένου να συγκαλυφθούν οι πραγματικές αιτίες και οι παράγοντες της κρί­σης. Στόχος τους, να παρεμποδιστεί και το μικρό ακόμα βήμα προς τη χει­ραφέτηση του εργατικού και λαϊκού κινήματος. Προβλήθηκαν θεωρίες πε­ρί «καζινοκαπιταλισμού», περί κρίσης που οφείλεται αποκλειστικά και μό­νο στο χρηματοπιστωτικό σύστημα, της «υπερκατανάλωσης» ή, και το α­ντίθετο, της «υποκατανάλωσης», η οποία τελευταία αναπτύχθηκε μετά το Μνημόνιο του 2010.
Η οικονομική κρίση στην Ελλάδα επιδεινώθηκε λόγω της ενσωμάτωσής της στην ΕΕ -Ευρωζώνη, η οποία όξυνε τις βαθιές ανισομετρίες στην ανά­πτυξη/διάρθρωση των βιομηχανικών κλάδων και συνέβαλε στην απώλεια ανταγωνιστικότητας της ελληνικής μεταποίησης, στην αύξηση των εισαγω­γών, στη διόγκωση του εμπορικού ελλείμματος και του δημόσιου χρέους.
10. Η διόγκωση του δημόσιου χρέους οφείλεται:
Στην πολιτική διαχείριση προς όφελος των μονοπωλιακών ομί­λων σε ολόκληρη τη μεταπολιτευτική περίοδο με τη χρηματοδότησή τους, τη μείωση της φορολογίας, τις φοροαπαλλαγές. Στα έργα για τους Ολυμπι­ακούς Αγώνες το 2004.
Στις τεράστιες δαπάνες σε εξοπλιστικά προγράμματα και αποστολές για τις ανάγκες του ΝΑΤΟ.
Στις συνέπειες από τη διεύρυνση του εμπορικού ελλείμματος λόγω της ραγδαίας αύξησης των εισαγωγών από την ΕΕ.
Στο φαύλο κύκλο μεταξύ μείωσης του ΑΕΠ - διόγκωσης του χρέους ως ποσοστού ως προς το ΑΕΠ και μέτρων εσωτερικής υποτίμησης.
Η ένταξη της Ελλάδας στην Ευρωζώνη ελαχιστοποιούσε, αντικειμενικά, τα περιθώρια και τις επιλογές χειρισμών στη νομισματική πολιτική, αφού αυτή υπάγεται στη δικαιοδοσία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ). Ταυτόχρονα και η δημοσιονομική πολιτική της Ελλάδας υφίσταται τους πε­ριορισμούς της Συνθήκης του Μάαστριχτ και των κατοπινών Συμφωνιών, με βάση τις οποίες εκχωρούνται εθνοκρατικά δικαιώματα, αναγνωρίζεται η προτεραιότητα του κοινοτικού έναντι του εθνικού δικαίου σε πολλά ζητήμα­τα. Παρ’ όλα αυτά, η Ευρωζώνη δεν είναι συγκροτημένη ως ομοσπονδιακό κράτος, επομένως δεν έχει ενιαία όργανα ούτε πλήρως ενοποιημένη αγορά.
11. Στις συνθήκες της κρίσης, αφενός βάθυνε η ανισομετρία στο εσω­τερικό της Ευρωζώνης, αφετέρου οξύνθηκαν οι αντιθέσεις μεταξύ των κρατών - μελών της για τη διαχείριση της κρίσης, για τον έλεγχο του δημόσιου χρέους, ακόμα και για τις προϋποθέσεις διατήρησης του κοινού νομίσματος. Τέτοιου είδους αντιθέσεις εκδηλώθηκαν και στο εσωτερικό του­λάχιστον των δύο ισχυρότερων δυνάμεων της Ευρωζώνης, της Γερμανίας και της Γαλλίας. Σε αυτές τις αντιθέσεις πήρε ενεργό μέρος και το ΔΝΤ, αλ­λά και κράτη εκτός Ευρωζώνης, όπως η Βρετανία, καθώς και οι ΗΠΑ. Η Ελλάδα, ως πρώτη χώρα της Ευρωζώνης στην οποία εκδηλώθηκε με ο­ξύτητα η κρίση, έγινε σημείο αναφοράς όλων των παραπάνω δυνάμεων και των μεταξύ τους αντιθέσεων.
12. Ο ελληνικός καπιταλισμός, επιδιώκοντας να βελτιώσει τη θέση του στην ΕΕ, στην περιοχή και γενικότερα στη διεθνή ιμπεριαλιστική πυ­ραμίδα, έχει ως στρατηγικούς στόχους: Την ανάδειξη της Ελλάδας σε κόμ­βο μεταφοράς ενέργειας και εμπορευμάτων από την Ασία προς την ΕΕ. Τη συνεκμετάλλευση των πλούσιων ενεργειακών κοιτασμάτων (Αιγαίου - Ιο­νίου - Νότιας Κρήτης). Την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας του μεγάλου κεφαλαίου και της διαπραγματευτικής θέσης της Ελλάδας στην ευρωατλα­ντική ιμπεριαλιστική συμμαχία. Προβάλλει επίσης το στόχο της ανάπτυξης ορισμένων κλάδων και τομέων όπως: Toυ τουρισμού, της παραγωγής ορι­σμένων αγροτικών προϊόντων, ορισμένων κλάδων της βιομηχανίας, με ε­ξαγωγικό προσανατολισμό.
Στους παραπάνω στρατηγικούς στόχους συγκλίνουν και τα άλλα πολιτικά κόμματα που στηρίζουν τον καπιταλιστικό δρόμο ανάπτυξης.
Βασικές τάσεις στην κοινωνική σύνθεση και στη δομή της απασχόλησης, στη διάρθρωση της οικονομίας
13. Την τελευταία δεκαετία, η συνολική απασχόληση μειώθηκε από 4,09 εκατομμύρια το 2001 σε 3,7 εκατομμύρια απασχολούμενους το 2012, ενώ σημείωνε αυξητική μεταβολή μέχρι το 2008, πριν την εκδή­λωση της κρίσης.
Ο συνολικός αριθμός των απασχολούμενων στον αγροτικό -πρωτογενή το­μέα μειώθηκε από 16,1% το 2001 σε 13% το 2012. Σημαντική είναι η μείωση στο δευτερογενή - βιομηχανικό τομέα από 23% το 2001 σε 16,1% το 2012. Αντίθετα, καταγράφεται αύξηση στην απασχόληση στον τριτογενή τομέα α­πό 60,9% του συνόλου των απασχολούμενων το 2001 σε 70,4% το 2012.
Ο αριθμός των μισθωτών το 2012 είναι περίπου ίδιος με τον αριθμό των μισθωτών το 2001, 2,4 εκατομμύρια, αλλά αυτή η ισότητα αποκρύπτει μια σημαντική αύξηση του αριθμού των μισθωτών πριν την εκδήλωση της κρί­σης και στη συνέχεια μια ταχεία μείωσή τους. Ως ποσοστό στο σύνολο των απασχολούμενων αντιπροσώπευαν το 59,4% το 2001 και το 63,3% το 2012. Πριν την εκδήλωση της κρίσης ο αυξητικός ρυθμός μεταβολής ήταν μεγα­λύτερος.
Ο αριθμός των αυτοαπασχολούμενων ως ποσοστό του συνόλου εμφανίζε­ται λίγο αυξημένος, από 23,6% το 2001 σε 24,3% το 2012, ωστόσο σε α­πόλυτο μέγεθος παραμένει σχετικά σταθερός με μικρές διακυμάνσεις, στις 950 χιλιάδες. Ωστόσο υπήρξε πορεία μείωσης μέχρι την εκδήλωση της κρί­σης, ενώ η φαινομενική αύξηση στη συνέχεια συγκαλύπτει ένα ποσοστό υποαπασχόλησης που προσεγγίζει οριακά την ανεργία.
Καταγράφεται σημαντική τάση μείωσης του αριθμού των απασχολούμενων και των μισθωτών στη μεταποίηση και τις κατασκευές. Αντίθετα, καταγρά­φεται αύξηση στους κλάδους τουρισμού-επισιτισμού, τηλεπικοινωνιών, του χρηματοπιστωτικού συστήματος και επιστημονικών - τεχνικών υπηρεσιών.
Στη μεταποίηση ο αριθμός των απασχολούμενων εμφανίζει συρρίκνωση από 577 χιλιάδες το 2001 στις 367 χιλιάδες το 2012. Ο αριθμός των μισθω­τών στη μεταποίηση μειώνεται από τις 426 χιλιάδες το 2001 στις 266 χι­λιάδες το 2012. Το ποσοστό των μισθωτών παρουσιάζει ελαφρά κάμψη από 73,8% το 2001 σε 72,2% το 2012, ενώ, αντίθετα, το ποσοστό των αυτοα­πασχολούμενων παρουσιάζει αύξηση από 11,5% το 2001 σε 14,1% το 2012 .
Στις κατασκευές ο αριθμός των απασχολούμενων παρουσιάζει πολύ μεγά­λη μείωση από 307 χιλιάδες το 2001 σε 216 χιλιάδες το 2012, με τον αριθ­μό των μισθωτών να μειώνεται από τις 203 χιλιάδες στις 128 χιλιάδες την αντίστοιχη χρονική περίοδο. Το ποσοστό της μισθωτής εργασίας ελαττώνε­ται επίσης σημαντικά, από 66% το 2001 στο 59% το 2012, ενώ αυξάνεται το ποσοστό των αυτοαπασχολούμενων από 18,1% σε 27%, με τον αριθμό τους να αυξάνεται ελαφρά από 56 χιλιάδες στις 58 χιλιάδες.
Στον κλάδο του εμπορίου, ο αριθμός των απασχολούμενων εμφανίζει μι­κρή, σχεδόν ανεπαίσθητη πτώση από 705 χιλιάδες το 2001 σε 687 χιλιά­δες το 2012 (πτώση 2,5%), ενώ ο αριθμός των μισθωτών σημειώνει την ίδια περίοδο σημαντική αύξηση από 345 χιλιάδες σε 383 χιλιάδες, με το ποσο­στό τους να αυξάνεται από 49% το 2001 σε 56% το 2012. Πτώση σημείω­σε και ο αριθμός των αυτοαπασχολούμενων από 213 χιλιάδες στις 190 χι­λιάδες με το ποσοστό τους να μειώνεται από το 30,2% το 2001 σε 27,7% το 2012. Ο κλάδος του εμπορίου έχει ακόμα μεγάλο αριθμό αυτοαπασχο­λούμενων, αλλά οι τάσεις συγκέντρωσης -συγκεντροποίησης και προλε­ταριοποίησης στον κλάδο αυτόν είναι εμφανείς.
Στον κλάδο του τουρισμού - επισιτισμού, λόγω της έντονης εποχικότητας της απασχόλησης, αναφερόμαστε στο διάστημα 2001 - 2011 όπου υπάρχει η δυνατότητα εξαγωγής μέσων όρων σε επίπεδο έτους. Ο αριθμός των α­πασχολούμενων στον κλάδο αυξήθηκε από 269 χιλιάδες στις 295 χιλιάδες το 2011 και ο αριθμός των μισθωτών αυξήθηκε από 156 χιλιάδες στις 170 χιλιάδες το 2011. Το ποσοστό των μισθωτών παρέμεινε πρακτικά σταθερό στο 58%. Ο αριθμός των αυτοαπασχολούμενων αυξήθηκε ελαφρά από 48 χιλιάδες στις 50 χιλιάδες με το ποσοστό τους να μειώνεται από 17,8% σε 16,9% το 2011.
Στο χρηματοπιστωτικό κλάδο ο αριθμός των απασχολούμενων σημείωσε μικρή αύξηση από 108 χιλιάδες το 2001 σε 121 χιλιάδες το 2012. Ο αριθμός των μισθωτών αυξήθηκε, επίσης, ελαφρά από 96 χιλιάδες το 2001 σε 107 χιλιάδες το 2012. Ο κλάδος έχει πολύ μεγάλο ποσοστό μισθωτής εργασί­ας που προσεγγίζει το 90%, πρακτικά σταθερό από το 2001 μέχρι το 2012.
Ο κλάδος των επιστημονικών -τεχνικών υπηρεσιών απασχολεί 221 χι­λιάδες εργαζόμενους, εκ των οποίων οι 85 χιλιάδες (39%) είναι μισθωτοί, οι 103 χιλιάδες (47%) είναι αυτοαπασχολούμενοι και οι 30 χιλιάδες (13%) εργοδότες. Από τα διαθέσιμα στοιχεία μπορούμε μόνο να εκτιμήσουμε μια αύξηση της τάξης του 30% του κλάδου σε επίπεδο δεκαετίας.
Η επίσημη ανεργία, την περίοδο αυτή, εκτινάχθηκε από 11,2% το 2001 σε 25,4% το 2012, όχι όμως μονοσήμαντα. Η εκδήλωση της κρίσης οδήγησε σε απότομη αντιστροφή της πορείας μείωσής της μέχρι το 2008. Το ποσοστό ανεργίας δεν είναι ομοιογενές σε ολόκληρο τον πληθυσμό. Στις γυναίκες, το ποσοστό ανεργίας μειώθηκε από 16,9% το 2001 σε 12,3% το 2008, για να αυξηθεί στο 29% το 2012. Στους άνδρες, το ποσοστό ανεργίας μειώθη­κε από 7,5% το 2001 σε 5,6% το 2008, για να αυξηθεί στο 22,7% το 2012. Στους αλλοδαπούς, το ποσοστό ανεργίας μειώθηκε από 11,7% το 2001 σε 7,4% το 2008 και στη συνέχεια αυξήθηκε στο 30% το 2012. Με βάση αυ­τά τα στατιστικά στοιχεία, από το 1,27 εκατομμύρια ανέργους το 2012, οι 180 χιλιάδες είναι αλλοδαποί.
Αναφορικά με το επίπεδο εκπαίδευσης, οι απόφοιτοι ΑΕΙ έχουν 16,2% πο­σοστό ανεργίας, οι απόφοιτοι ΤΕΙ 26%, οι απόφοιτοι Γυμνασίου - Λυκείου περίπου 26%, οι απόφοιτοι Δημοτικού περίπου 22%, ενώ η ανεργία σε ό­σους δεν έχουν αποφοιτήσει από το Δημοτικό ξεπερνά το 33%. Αναφορι­κά με τις ηλικίες, στους νέους έως 24 ετών η ανεργία προσεγγίζει το 60%, ενώ στις ηλικίες 25-34 το ποσοστό ανεργίας φτάνει το 32,9%. Το ποσο­στό ανεργίας έχει ξεπεράσει το 20% και στην ηλικιακή κατηγορία 35-44. Αποτέλεσμα της έκρηξης της ανεργίας είναι η σημαντική αύξηση του πο­σοστού των ενηλίκων που διαβιεί σε νοικοκυριά χωρίς κανέναν εργαζόμε­νο από 8,1% το 2008 σε 16,9% το 2012, ενώ εκτιμάται ότι το 12,6% των παιδιών κάτω των 18 ετών κατοικεί σε νοικοκυριό χωρίς κανέναν εργαζό­μενο. Αναφορικά με τη γεωγραφική ανομοιογένεια, στην Ήπειρο - Δυτική Μακεδονία το ποσοστό ανεργίας βρίσκεται στο 28,5% και στη Θεσσαλία - Στερεά Ελλάδα στο 26,4%, ενώ και στις περιφέρειες με το μικρότερο πο­σοστό ανεργίας αυτό προσεγγίζει πλέον το 20% (Κρήτη 19,6% και Αιγαίο 20%). Στην Αττική το ποσοστό ανεργίας βρίσκεται στο 25,9%.
Την περίοδο 2008 - 2011, επίσης, εκτινάχθηκε η μακροχρόνια ανεργία (α­ναζήτηση εργασίας για περισσότερο από ένα χρόνο). Από 3,2% για τους άν­δρες και 7,9% για τις γυναίκες το 2008, έφτασε το 11,7% για τους άνδρες και 16,9% για τις γυναίκες το Β΄ τρίμηνο του 2012. Ο αριθμός των μακρο­χρόνια ανέργων ξεπερνά πλέον τις 680 χιλιάδες.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat, το 2011 στην Ελλάδα υπήρχαν ε­πίσημα καταγραμμένοι 956.007 μετανάστες και μετανάστριες, δηλαδή πο­σοστό 8,45% του πληθυσμού, που ανέρχεται στα 11.309.885, αρκετά υψη­λότερο από το μέσο όρο στην ΕΕ που την ίδια χρονιά ήταν 6,63%. Η ποιο­τική διαφορά σε σχέση με την ΕΕ είναι ότι στην Ελλάδα μόλις το 16% των μεταναστών είναι κοινοτικοί υπήκοοι, ενώ ο αντίστοιχος μέσος όρος των κοινοτικών μεταναστών στην ΕΕ είναι το 38,45%. Ο αριθμός των σημερι­νών μεταναστών έχει διαφοροποιηθεί, καθώς έχει προστεθεί νέο κύμα χι­λιάδων μεταναστών, κυρίως γιατί η Ελλάδα αντιμετωπίζεται ως πύλη εισό­δου για την εγκατάσταση σε άλλες χώρες της Ευρώπης. Ένα μέρος τους έ­χει επαναπατριστεί λόγω της ανεργίας και της αδυναμίας να ζουν στην Ελ­λάδα, ως συνέπεια της οικονομικής κρίσης.
Όταν οι αστικές κυβερνήσεις, όπως συμβαίνει και στην Ελλάδα, στις συν­θήκες της οικονομικής κρίσης και της αλματώδους αύξησης της ανεργίας, δεν μπορούν να διαχειριστούν τον εφεδρικό στρατό, τότε καταφεύγουν ως συλλογικοί εκφραστές των καπιταλιστών στην επίθεση περιορισμού και κα­ταστολής της μετανάστευσης, κλείνουν τη στρόφιγγα της εισροής, χρησι­μοποιούν μέτρα μαζικών διωγμών και απελάσεων. Η αντιμεταναστευτική πολιτική με τη βία και την καταστολή ενισχύει το κλίμα ρατσισμού.
Ο χώρος των μεταναστών είναι πρόσφορος και για την ανάπτυξη δραστη­ριότητας από μυστικές υπηρεσίες και πρεσβείες, κάτι που γινόταν και παλαι­ότερα στο χώρο των λεγόμενων εμιγκρέδων. Ταυτόχρονα, αυξάνεται σημα­ντικά η εγκληματικότητα με δράστες μετανάστες, που ωθούνται στη μικρο­εγκληματικότητα ή εμπλέκονται σε οργανωμένα εγκληματικά κυκλώματα.
14. Σε σχέση με τη διάρθρωση της οικονομίας, ο αγροτικός -πρωτογε­νής τομέας σημείωνε συνολική παραγωγή 8,6 δισ. ευρώ (Ακαθάρι­στη Προστιθέμενη Αξία) το 2001, ενώ μειώθηκε στα 6,5 δισ. ευρώ το 2008 (η παραγωγή ήταν περίπου σταθερή μέχρι το 2005 και στη συνέχεια μειώ­θηκε σημαντικά), ενώ στην περίοδο της κρίσης παραμένει σταθερή (σημει­ώνοντας μια μικρή μάλιστα απόλυτη αύξηση το 2011 στα 6,7 δισ.). Ως πο­σοστό μειώθηκε από 5,8% το 2001 σε 3,5% το 2008, για να αυξηθεί στο 4,1% το 2011 (λόγω της πτώσης του ΑΕΠ και όχι της μικρής απόλυτης αύξη­σης). Παρά τη μεγάλη μείωση, σε ορισμένα προϊόντα η παραγωγή φαίνεται ότι αυξήθηκε αυτήν την περίοδο (π.χ. σκληρό σιτάρι, αραβόσιτος και ρύζι).
Η παραγωγή κτηνοτροφικών προϊόντων, σε σύγκριση με το 1981 (ένταξη στην ΕΟΚ), παρουσιάζει σημαντική μείωση στο κρέας, στασιμότητα γενικά στην παραγωγή γάλακτος (με αύξηση στα νωπά προϊόντα γάλακτος), μεί­ωση στο βούτυρο. Στην κτηνοτροφική παραγωγή, παρατηρείται σημαντι­κή συγκέντρωση, παρόλο που παραμένει ένας μεγάλος αριθμός εκμεταλ­λεύσεων με πολύ περιορισμένο ζωικό κεφάλαιο.
Στον αγροτικό τομέα, η μέση έκταση της αγροτικής εκμετάλλευσης πα­ραμένει πολύ μικρή μέχρι σήμερα (στο 25% του μέσου επιπέδου της ΕΕ). Οι αγροτικές εκμεταλλεύσεις με Τυπικό Ακαθάριστο Κέρδος (ΤΑΚ) άνω των 48.000 ευρώ κάλυπταν το 2007 το 12,9% της αγροτικής γης έναντι του 3,94% το 1990. Θεωρούμε ότι μια εκμετάλλευση με ΤΑΚ κάτω των 48.000 ευρώ δε διασφαλίζει γενικά διευρυμένη αναπαραγωγή του κεφαλαίου της.
Ο δευτερογενής βιομηχανικός τομέας ως ποσοστό της Ακαθάριστης Προ­στιθέμενης Αξίας συρρικνώθηκε από 21,1% το 2001 σε 17,1% το 2011. Με βάση τον όγκο παραγωγής, το 2011 η παραγωγή βρισκόταν στο 70% του επιπέδου του 2001. Ταυτόχρονα, την ίδια περίοδο, πραγματοποιήθηκε ση­μαντική συρρίκνωση της μεταποίησης και των κατασκευών.
Ο τριτογενής τομέας ως ποσοστό της Ακαθάριστης Προστιθέμενης Αξί­ας, αυξήθηκε από 75,2% το 2001 σε 78,8% το 2011. Εδώ περιλαμβάνο­νται στην αστική στατιστική ο βιομηχανικός κλάδος της ναυτιλίας, η Ακα­θάριστη Προστιθέμενη Αξία του οποίου εκτιμάται ότι αυξήθηκε από 4,1 δισ. ευρώ το 2001 σε 7,8 δισ. ευρώ το 2011 και ο βιομηχανικός κλάδος των τη­λεπικοινωνιών, η Ακαθάριστη Προστιθέμενη Αξία του οποίου αυξήθηκε α­πό 3,1 δισ. ευρώ το 2001, σε 6,2 δισ. ευρώ το 2010.
Πολιτικές εξελίξεις, ο συσχετισμός δυνάμεων στο πολιτικό σύστημα, διεργασίες για την αναμόρφωσή του
15. Η μεγαλύτερη αδυναμία στην άσκηση της καπιταλιστικής εξουσίας εκδηλώθηκε με τη μη ομαλή συμμετοχή του κράτους στη διεθνή α­γορά κεφαλαίων, λόγω της απότομης διόγκωσης του δημόσιου χρέους και της απότομης ανόδου των επιτοκίων αγοράς. Έτσι εκδηλώθηκε αδυναμία αποπληρωμής του δανείου ή ανανέωσής του μέσω της αγοράς, που οδή­γησε σε δανεισμό από το μηχανισμό ΔΝΤ – ΕΕ.
Ωστόσο, αυτές οι δυσλειτουργίες δεν πήραν χαρακτηριστικά πραγματι­κού κλονισμού σημαντικών θεσμών του καπιταλιστικού συστήματος στην Ελλάδα, ούτε καν εκδηλώθηκαν ως αδυναμία του αστικού κοινοβουλίου να στηρίξει κυβερνήσεις που έφεραν στο Κοινοβούλιο βάρβαρες συμφωνίες - μνημόνια και αντεργατικούς νόμους. Δε διαμορφώθηκαν ακόμα συνθήκες εμφανούς αδυναμίας των κρατικών μηχανισμών, δεν επήλθε ακόμα απο­δυνάμωση και αλλαγή στις διεθνείς συμμαχίες της καπιταλιστικής εξουσί­ας στην Ελλάδα. Παραμένει ο συσχετισμός υπέρ των δυνάμεων του καπι­ταλισμού και σε βάρος της εργατικής τάξης.
16. Το αστικό πολιτικό σύστημα, σε συνθήκες δοκιμασίας από τις συ­νέπειες της κρίσης, αλλά και ως γενική τάση, ανεξάρτητα από την ίδια την κρίση, ενισχύεται με νέους κατασταλτικούς μηχανισμούς, κρατι­κούς και παρακρατικούς, με την υιοθέτηση πιο αντιδραστικών και αυταρ­χικών νόμων για το τσάκισμα του εργατικού και λαϊκού κινήματος.
Στην υπηρεσία της κρατικής καταστολής - βίας είναι οι ευρωπαϊκοί κατα­σταλτικοί μηχανισμοί, η θεσμική κατοχύρωση των ιμπεριαλιστικών επεμ­βάσεων. Σε αυτήν την κατεύθυνση ισχυροποιείται η λειτουργία και ο ρόλος των κατασταλτικών μηχανισμών, της ευρωπαϊκής αστυνομικής υπηρεσίας (Europol), της ευρωπαϊκής μονάδας δικαστικής συνεργασίας (Εurojust), του ευρωπαϊκού οργανισμού για τη διαχείριση της επιχειρησιακής συνεργασίας στα εξωτερικά σύνορα των κρατών -μελών της ΕΕ (Frontex). Γίνεται ισχυ­ρότερη διασύνδεση του «μηχανισμού πολιτικής προστασίας» και της «αμοι­βαίας άμυνας και ρήτρας αλληλεγγύης», ενισχύονται τα αντιδραστικά χα­ρακτηριστικά και η επιθετικότητα της ΕΕ για στρατιωτικές επεμβάσεις στα κράτη - μέλη της, με πρόσχημα την «τρομοκρατία», «καταστροφή φυσι­κών ή ανθρωπογενών πόρων», «επιθέσεις στον κυβερνοχώρο» κ.ά. για το χτύπημα του εργατικού κινήματος και την προστασία του αστικού πολιτι­κού συστήματος. Κλιμακώνεται η αντιλαϊκή επίθεση με την υιοθέτηση της δράσης ενάντια στο «ριζοσπαστισμό» και τις «ακραίες ιδεολογίες», με πρό­σχημα την «τρομοκρατία». Ποινικοποιείται η ιδεολογία και η πολιτική δρά­ση που οδηγεί έξω από τα όρια του καπιταλιστικού συστήματος, εντείνε­ται ο αντικομμουνισμός που διοχετεύεται μέσα από ποικιλόμορφα κανάλια χειραγώγησης. Έχουν πολλαπλασιαστεί οι μηχανισμοί παρακολούθησης και συγκέντρωσης στοιχείων σε βάρος των ριζοσπαστών αγωνιστών με τη βοήθεια της νέας τεχνολογίας, ώστε το παραδοσιακό φακέλωμα ωχριά μπροστά στο σύγχρονο.
Η εξέλιξη της παρούσας οικονομικής κρίσης επέφερε ρωγμές στο υπάρ­χον αστικό πολιτικό σύστημα, ορισμένη δυσλειτουργία σε μηχανισμούς του καπιταλιστικού κράτους και στις υπηρεσίες, όπως σε εφορίες, στα δημό­σια νοσοκομεία, επιδεινώθηκε η κατάσταση στα ασφαλιστικά ταμεία, στη δημόσια εκπαίδευση. Δηλαδή, εκ των πραγμάτων αποδυναμώθηκαν μέσα με τα οποία το καπιταλιστικό κράτος εξασφάλιζε τον έλεγχό του σε εργα­τικές και λαϊκές μάζες, συμμετέχοντας άμεσα στην αναπαραγωγή της ερ­γατικής δύναμης.
Η αστική διακυβέρνηση προσαρμόστηκε σε νέα μορφή, αυτή της συνερ­γασίας αστικών κομμάτων - παρά τις αντιθέσεις τους - που για χρόνια ε­ναλλάσσονταν στη διακυβέρνηση (κυβέρνηση Λ. Παπαδήμου στηριζόμενη από ΠΑΣΟΚ - ΝΔ και αρχικά και από τον ΛΑ.Ο.Σ., κυβέρνηση Αντ. Σαμα­ρά στηριζόμενη από ΝΔ - ΠΑΣΟΚ - ΔΗΜΑΡ μετά τις εκλογές στις 17 Ιούνη 2012). Δρομολογήθηκε η αναμόρφωση του αστικού πολιτικού συστήματος, στοιχείο της οποίας είναι και η αναστήλωση της σύγχρονης σοσιαλδημο­κρατίας, που εκφράστηκε με την απότομη εκλογική άνοδο του ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος στηρίζεται από ένα μεγάλο αριθμό στελεχών του μηχανισμού του ΠΑΣΟΚ και συγκεντρώνει το μεγαλύτερο μέρος των απωλειών του.
17. Οι πολιτικές αντιθέσεις ανάμεσα στα κόμματα, που υποστηρίζουν φιλομονοπωλιακή πολιτική διαχείρισης της κρίσης, εκδηλώνονται ως αντιπαραθέσεις υπέρ του ενός ή του άλλου μείγματος της διαχείρισης, της νομισματικής δημοσιονομικής και της επεκτατικής, με το μανδύα της αντι­παράθεσης ανάμεσα στη φιλελεύθερη και τη ρεφορμιστική - οπορτουνιστι­κή. Και τα δύο μείγματα της διαχείρισης έχουν κοινό χαρακτηριστικό την εξυπηρέτηση των μονοπωλίων, την ανάκαμψη της καπιταλιστικής κερδο­φορίας, που αντικειμενικά θα οδηγήσει σε νέο κύκλο κρίσης. Η εναλλαγή τόσο του φιλελεύθερου όσο και του κεϋνσιανού μοντέλου διαχείρισης έ­φεραν σε όλη τη διάρκεια του 20ού αιώνα κύκλους οικονομικής κρίσης, ό­ξυναν τις ενδοαστικές και ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις και οδήγησαν σε δύο παγκόσμιους πολέμους. Στη βάση της εναλλαγής του μείγματος διαχείρισης, προωθείται η αναμόρ­φωση του αστικού πολιτικού συστήματος, ώστε να μπορεί να δώσει περισ­σότερες εναλλαγές κυβερνήσεων από συνεργαζόμενα κόμματα.
18. Στοιχείο της αναμόρφωσης του αστικού πολιτικού συστήματος εί­ναι και η ένταση του κρατικού αντικομμουνισμού, καθώς και η α­νάπτυξη -κοινοβουλευτική εκπροσώπηση του εθνικοσοσιαλισμού/φασι­σμού, η όξυνση του αυταρχισμού και της κρατικής και παρακρατικής κα­ταστολής. Ταυτόχρονα, δρομολογείται και η αναμόρφωση της λειτουργίας του αστικού κοινοβουλίου, ενώ προβάλλονται και προτάσεις υπέρ της ενί­σχυσης των αρμοδιοτήτων του Προέδρου της Δημοκρατίας.
Τα τελευταία χρόνια, και ιδιαίτερα οι δύο εκλογικές αναμετρήσεις, έφεραν πιο διακριτά στην πολιτική σκηνή νέα πολιτικά κόμματα που κινούνται στο τόξο του εθνικισμού, του ρατσισμού, του αντικομμουνισμού. Εθνικιστικές θέσεις υιοθετεί το κόμμα των Ανεξάρτητων Ελλήνων.
Η Χρυσή Αυγή είναι εθνικοσοσιαλιστική ναζιστική φασιστική οργάνωση. Ο εθνικοσοσιαλισμός, στο επίπεδο της ιδεολογίας, αποτελεί συγχώνευση του εθνικισμού με μικροαστικές «σοσιαλιστικές» αντιλήψεις που δεν έχουν καμία σχέση με τη θεωρία του επιστημονικού σοσιαλισμού. Αξιοποιεί τα υ­παρκτά προβλήματα που προκαλεί η αύξηση του μεταναστευτικού ρεύμα­τος προς την Ελλάδα, το μεγαλύτερο μέρος του οποίου έρχεται στην Ελ­λάδα με σκοπό να μετακινηθεί προς την Ευρώπη. Η Χρυσή Αυγή στηρίζεται από σημαντικούς θύλακες του κράτους και του παρακράτους και ο ρόλος της στοχεύει στο χτύπημα του ΚΚΕ, στο τσάκισμα του εργατικού κινήματος.
Η Χρυσή Αυγή αποτελεί τμήμα και κόμμα του αστικού πολιτικού συστή­ματος, είναι οργάνωση της αστικής τάξης, του κεφαλαίου. Αποτελεί όχημα για να διεισδύουν στα εργατικά λαϊκά στρώματα αντιδραστικές ιδέες, πε­ριτυλιγμένες με δήθεν αντιπλουτοκρατική γραμμή και δημαγωγία σε συν­θήκες κρίσης. Αξιοποιεί τη φασιστική δημαγωγία και μιμείται ή θυμίζει θέ­σεις και πρακτικές των ταγμάτων εφόδου, ιδιαίτερα της περιόδου πριν την άνοδο του Χίτλερ στην εξουσία. Προτάσσει την προβολή του ελληνικού έ­θνους υπεράνω των άλλων, με χαρακτηριστική θέση «πάνω απ’ όλα είναι το ελληνικό αίμα». Θεωρεί φυλετικό εχθρό τους μετανάστες, κυρίως τους «σκουρόχρωμους», «μαύρους», τους Τσιγγάνους, όπως ο Χίτλερ τους Ε­βραίους κ.ά.
Συντελούνται διεργασίες εμφάνισης και άλλων εθνικιστικών μορφωμά­των, μετακινήσεις μεταξύ τους.
Η εργατική τάξη και οι κοινωνικοί της σύμμαχοι, οι αυτοαπασχολούμενοι, η αγροτιά, οι ριζοσπαστικές γυναικείες και νεολαιίστικες οργανώσεις πρέ­πει και μπορούν να αντιμετωπίσουν τη Χρυσή Αυγή στους τόπους δουλειάς, στη συνοικία, στην ύπαιθρο.
19. Στοιχείο της προσαρμογής του αστικού κράτους και του αστικού πολιτικού συστήματος στις ανάγκες του κεφαλαίου για φτηνότε­ρη εργατική δύναμη και ενίσχυση της απελευθέρωσης των αγορών αποτέ­λεσαν και οι αλλαγές στο θεσμό της Τοπικής Διοίκησης με το νόμο «Καλ­λικράτης» που ήρθε ως συνέχεια του αρχικού νόμου «Καποδίστριας» και των άλλων θεσμικών αλλαγών που προηγήθηκαν.
Ο «Καλλικράτης» στα δύο χρόνια της εφαρμογής του επιβεβαίωσε τη θέ­ση του ΚΚΕ ότι συνιστά την απαραίτητη προσαρμογή του ελληνικού κα­πιταλιστικού κράτους στις σύγχρονες συνθήκες της καπιταλιστικής ανά­πτυξης. Συντελείται μια σχετική αποκέντρωση λειτουργιών και αρμοδιο­τήτων της κεντρικής στην Τοπική Διοίκηση, με βασικό στόχο την πιο άμε­ση εφαρμογή και κλιμάκωση της φιλομονοπωλιακής πολιτικής σε μεγαλύ­τερη έκταση και ένταση. Η Τοπική Διοίκηση αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα του καπιταλιστικού κράτους, για την ενίσχυση της επιχειρηματικής δράσης και της ανταγωνιστικότητας, τη δραστική περικοπή των κρατικών κοινωνι­κών δαπανών για Υγεία - Πρόνοια, Παιδεία, Γεωργία, Κτηνοτροφία, αστικές μεταφορές, σε συνδυασμό με την αύξηση της τοπικής φορολογίας σε βά­ρος του εργαζόμενου λαού. Μέσω του «Καλλικράτη» διευρύνεται το καθε­στώς του φτηνού ευέλικτου δυναμικού, η αφαίρεση εργασιακών δικαιωμά­των. Προωθείται επίσης η προσαρμογή της εκπαίδευσης στις ανάγκες των τοπικών επιχειρήσεων με τις Ευέλικτες Ζώνες και την είσοδο επιχειρηματι­ών ως χορηγών στα σχολεία με τη διαμεσολάβηση των δήμων. Προωθείται η «διά βίου μάθηση», που στοχεύει να μαθαίνει το εργατικό δυναμικό ό,τι χρειάζονται οι επιχειρήσεις.
Σε κάθε δήμο ή και γειτονιά, σε κάθε χωριό και πόλη δρα πλήθος πολιτι­κών δυνάμεων, πλήθος παλιών και νέων κομματαρχών που συνδέονται με δημάρχους και περιφερειάρχες, με διευθυντές επιχειρήσεων, σχολείων, νο­σοκομείων, με την Εκκλησία, με επιμελητηριακές οργανώσεις του κεφαλαί­ου, αλλά και Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις (ΜΚΟ). Οι ΜΚΟ αποτελούν ένα πολυδαίδαλο δίκτυο χειραγώγησης και εκμετάλλευσης, που στηρίζεται και προωθείται από το κράτος, τους επιχειρηματικούς ομίλους και την ΕΕ, ως δήθεν σύγχρονη μορφή κοινωνικής οργάνωσης και αλληλεγγύης. Καλλιερ­γεί ελπίδες για εύρεση εργασίας, ενώ έρχεται σε αντιπαράθεση με το ορ­γανωμένο εργατικό και λαϊκό κίνημα.
ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΔΡΑΣΗΣ ΤΟΥ ΚΟΜΜΑΤΟΣ ΑΠΟ ΤΟ 18ο ΣΤΟ 19ο ΣΥΝΕΔΡΙΟ
20. Το ΚΚΕ έδρασε στο διάστημα αυτό στις συγκεκριμένες κοινωνικο­οικονομικές και πολιτικές εσωτερικές και διεθνείς συνθήκες που δι­αμορφώθηκαν και αναφέρονται στις προηγούμενες θέσεις.
Το ΚΚΕ και ο ρόλος του στην ανάπτυξη του εργατικού κινήματος και της Λαϊκής Συμμαχίας
21. Η εργατική τάξη, δηλαδή η τάξη που θα πραγματοποιήσει τη σοσι­αλιστική επανάσταση, και οι σύμμαχοί της, τα λαϊκά στρώματα, δη­λαδή οι μισοπρολετάριοι και τα φτωχά - με τα σύγχρονα δεδομένα - μεσαί­α στρώματα, βρέθηκαν σε μια πρωτοφανή οπισθοχώρηση στο βιοτικό επί­πεδο, στα εργατικά, κοινωνικά δικαιώματα, λόγω της στρατηγικής του κε­φαλαίου και της αντεπαναστατικής ανατροπής που συντελέστηκε στις δε­καετίες 1980 – 1990.
Μετά τη μεταπολίτευση και κυρίως στα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του 1980, το ελληνικό καπιταλιστικό κράτος ακολούθησε επιλεκτική κλαδική και τομεακή πολιτική υψηλότερων παροχών που δημιούργησε μεγάλη ομπρέλα προφύλαξης της κυρίαρχης πολιτικής. Έγινε στυλοβάτης των πιο αντιδρα­στικών και αντεργατικών επιλογών του κεφαλαίου στην Ελλάδα, όπως η στήριξη της ενιαίας ευρωπαϊκής αγοράς, η ένταξη στην ΕΕ - ΟΝΕ, διαμόρ­φωσε την εργατική αριστοκρατία. Για κάποια χρόνια ο ελληνικός καπιταλι­σμός επωφελήθηκε από τις μεγάλες καταστροφές στα Βαλκάνια, σε χώρες του Εύξεινου Πόντου, λόγω της καπιταλιστικοποίησής τους. Επωφελήθηκε και με την άμεση εξαγωγή κεφαλαίων και με την εισαγωγή πολύ φτηνού εργατικού δυναμικού, κυρίως ως εργατών γης, αλλά και στις κατασκευές, στα νοσοκομεία ως βοηθητικό προσωπικό, σε υπηρεσίες, στη μεταποίηση, μέσω εργολαβικών εταιρειών.
Η εκδήλωση παρατεταμένης απόλυτης εξαθλίωσης επήλθε, αφού είχε προηγηθεί στην Ελλάδα, όπως και σε άλλα καπιταλιστικά κράτη, μια πα­ρατεταμένη περίοδος εξαγοράς και ενσωμάτωσης, που είχε ως αποτέλεσμα τη σταδιακά εξελισσόμενη υποχώρηση και αποδιοργάνωση του εργατικού συνδικαλιστικού κινήματος, την απομαζικοποίησή του, το χρόνιο συμβιβα­σμό με τον εκφυλισμό στις ανώτερες δομές του και την ανοχή των συνδι­καλισμένων απέναντι στις εργοδοτικές -κυβερνητικές -φιλοευρωενωσια­κές ηγεσίες τους.
22. Το αγροτικό συνδικαλιστικό και συνεταιριστικό κίνημα υποτάχθη­καν και εκφυλίστηκαν στις επιλογές της Κοινής Αγροτικής Πολιτι­κής (ΚΑΠ), σε επιδοτήσεις εξαγοράς των αγροτοπαραγωγών που ουσιαστι­κά οδηγούσαν στην εγκατάλειψη της αγροτικής παραγωγής, στην αντικα­τάσταση ζωτικών καλλιεργειών από δευτερεύουσες και συμπληρωματικές, στη χρησιμοποίηση των συνεταιριστικών ενώσεων για συγκέντρωση κεφα­λαίου. Οι αρνητικές συνέπειες εκδηλώθηκαν ήδη από τα μέσα της δεκαετί­ας του 1990, με αποτέλεσμα ν’ απαξιωθούν οι ηγεσίες του αγροτικού κινή­ματος (ΓΕΣΑΣΕ, ΣΥΔΑΣΕ), να εκδηλωθούν αγροτικοί αγώνες με άλλα κέ­ντρα οργάνωσης. Προωθείται η Πανελλήνια Ενωση Νέων Αγροτών (ΠΕΝΑ), ξεχωρίζοντας τους αγρότες ηλικιακά, καλλιεργώντας την επιχειρηματικό­τητα και ανταγωνιστικότητα στον αγροτικό τομέα, δηλαδή την ΚΑΠ της ΕΕ.
Ακόμα χειρότερη είναι η κατάσταση στο κίνημα των αυτοαπασχολούμε­νων. Στα τριτοβάθμια όργανα των ΓΣΕΒΕΕ, ΕΣΕΕ και στο μεγαλύτερο τμήμα των Ομοσπονδιών κυριαρχούν συνδικαλιστικές δυνάμεις που εκφράζουν τα συμφέροντα ενός τμήματος των μεσαίων στρωμάτων που διεκδικούν ρό­λο δορυφόρου στα μονοπώλια. Χρησιμοποιούν τα Κέντρα Επαγγελματικής Κατάρτισης (ΚΕΚ) ως μηχανισμό φθοράς συνειδήσεων και εξαγοράς, υπο­βαθμίζοντας συστηματικά το ρόλο των σωματείων. Σε ορισμένα συνδικα­λιστικά όργανα, ιδιαίτερα στα Επιμελητήρια, κυριαρχούν εκπρόσωποι των μονοπωλίων, διαμορφώνουν θέσεις που έρχονται σε αντίθεση με τα άμε­σα και μακροπρόθεσμα συμφέροντα των φτωχών αυτοαπασχολούμενων.
23. Με εξαίρεση το τμήμα του εργατικού συνδικαλιστικού κινήματος που συσπειρώθηκε στο ΠΑΜΕ, των αυτοαπασχολούμενων στην ΠΑ­ΣΕΒΕ και του αγροτικού στην ΠΑΣΥ, με τις σκληρές προσπάθειες του ΚΚΕ, οι εργατικές και λαϊκές μάζες βρέθηκαν σημαντικά απροετοίμαστες απένα­ντι στη νέα επίθεση του κεφαλαίου, στις ήδη μεγάλες υλικές απώλειες. Έ­γιναν εύκολη λεία στη νέα περίοδο του ρεφορμισμού - οπορτουνισμού, σε συνθήκες παρατεταμένης οικονομικής κρίσης, στις πρακτικές όπως: Στην κολακεία του αυθόρμητου σε αντιπαράθεση με τον οργανωμένο εργατικό συνδικαλισμό και την απεργιακή μορφή πάλης, στο συντεχνιασμό, αλλά και την αστική, μικροαστική και εκκλησιαστική φιλανθρωπία. Έμειναν α­νοικτές οι πόρτες σε προβοκάτσιες και σε κάθε μορφή τρομοκρατίας, ερ­γοδοτικής - κρατικής – παρακρατικής.
Το εργατικό κίνημα δεν ήταν προετοιμασμένο να αντεπιτεθεί στις νέες συνθήκες, ανάλογα με το μέγεθος της επίθεσης που δέχτηκε. Παρ’ όλ’ αυτά, υπό την πίεση της απότομης επιδείνωσης των όρων διαβίωσης, τις αγωνι­στικές πρωτοβουλίες και τη δράση του ταξικά προσανατολισμένου τμήμα­τός του, έγιναν ορισμένοι ελιγμοί από τις συμβιβασμένες ηγεσίες, οι οποί­ες συμπαρασύρθηκαν σε αλλεπάλληλες απεργιακές κινητοποιήσεις, αν και δεν τις στήριζαν ουσιαστικά. Μια απότομη άνοδος εκφράστηκε με τις μαζι­κές απεργιακές συγκεντρώσεις στις 5 Μάη του 2010, στις 19 Οκτώβρη του 2011, στο συλλαλητήριο στις 12 Φλεβάρη του 2012, ως διαμαρτυρίες στη σύναψη των μνημονίων μεταξύ κυβέρνησης - ΕΕ και ΔΝΤ.
Πραγματοποιήθηκαν ορισμένες παρατεταμένες απεργίες με πιο χαρακτη­ριστική τη σχεδόν 9μηνη απεργία στην «Ελληνική Χαλυβουργία» και την πανελλαδική και διεθνούς διάστασης ηθική και υλική αλληλεγγύη προς τους απεργούς.
Το συνδικαλιστικό εργατικό κίνημα δεν έχει ουσιαστικά ανασυγκροτηθεί με βάση τον κλάδο, τον επιχειρηματικό όμιλο και την οργάνωση στον τόπο δουλειάς, δεν έχει μαζικοποιηθεί, μαχητικοποιηθεί με όπλο τη μαζική και περιφρουρημένη απεργία ενάντια στον καπιταλιστή, αλλά και ενάντια στο κράτος των καπιταλιστών.
24. Στο διάστημα αυτό, με την αποφασιστική συμβολή του ΚΚΕ, ιδιαί­τερα με άξονα την απόφαση της Πανελλαδικής Κομματικής Συνδι­άσκεψης για τη δουλειά στην εργατική τάξη και την κομματική οικοδόμη­ση (Μάρτης 2010) μπήκαν ορισμένες βάσεις που συνιστούν παρακαταθήκη για την οργάνωση εργατικών και λαϊκών δυνάμεων και τον προσανατολι­σμό της πάλης τους ενάντια στις μεγάλες καπιταλιστικές επιχειρήσεις, στα μονοπώλια, στις ιμπεριαλιστικές ενώσεις τους, στα κόμματα και τις κυβερ­νήσεις τους. Έχει καταξιωθεί σε σημαντικό μέρος των εργαζομένων ο ερ­γατικός συνδικαλιστικός πόλος του ΠΑΜΕ, οι αντιμονοπωλιακές συσπειρώ­σεις της ΠΑΣΥ και της ΠΑΣΕΒΕ, οι ριζοσπαστικοί πόλοι του ΜΑΣ και της Ο­ΓΕ στο ριζοσπαστικό φοιτητικό και γυναικείο κίνημα αντίστοιχα. Παρακα­ταθήκη αποτελεί ο συντονισμός της δράσης τους με το κοινό πλαίσιο πά­λης που διαμόρφωσε και προώθησε το ΚΚΕ με τα στελέχη του μέσα σε αυτές τις οργανώσεις. Οι αγωνιστικές πρωτοβουλίες του ΠΑΜΕ, η συνολι­κή του δράση, οι μάχες στους τόπους δουλειάς και στους κλάδους συνέ­βαλαν στη διαμόρφωση μιας αγωνιστικής πρωτοπορίας, η οποία μπορεί να συμβάλει στην ανασύνταξη του εργατικού κινήματος. Χρειάζεται, επίσης, να αναπτυχθεί η κοινωνική συμμαχία σε επίπεδο κλάδου, η οποία βρίσκε­ται ακόμα σε αρχική φάση.
Το εργατικό λαϊκό κίνημα στην Ελλάδα αναδείχτηκε και σε ευρωπαϊκό ε­πίπεδο ως μαχητική δύναμη, παρά το γεγονός ότι στα κεντρικά συνδικα­λιστικά όργανα κυριαρχούν συμβιβασμένες, ρεφορμιστικές δυνάμεις, που λειτούργησαν προδοτικά για μακρύ χρονικό διάστημα.
Σημαντική ήταν η συμβολή του ΚΚΕ στο να προβάλλει ως στοιχείο ενδυ­νάμωσης και εμπειρίας του κινήματος το σύνθημα της απειθαρχίας και α­νυπακοής στην απαγόρευση απεργιακών κινητοποιήσεων, στην κρατική και εργοδοτική τρομοκρατία, στην υπόθεση των έκτακτων φόρων, χαρατσιών, στην άμεση δραστική παρέμβαση για την επανασύνδεση του ρεύματος σε λαϊκές οικογένειες, για την κατάργηση των νέων χαρατσιών στην Υγεία, τη δαπάνη περίθαλψης. Η εργατική τάξη, τα λαϊκά στρώματα μαθαίνουν μέ­σα από τέτοιες εμπειρίες να μη φοβούνται το νόμο ή την ποινή, τις θυσί­ες που συνεπάγεται ο ταξικός αγώνας, η λαϊκή πάλη, να παίρνουν στα δι­κά τους χέρια το δίκιο τους. Τέτοιες πρωτοβουλίες πρέπει να πολλαπλασια­στούν, καθώς διαπαιδαγωγούν, δίνουν πείρα σε συγκρούσεις που στο μέλ­λον θα δυναμώσουν, θα γίνουν πιο απαιτητικές. Το σύνθημα της απειθαρ­χίας και ανυπακοής ως στοιχείο αντεπίθεσης πρέπει να ριζώσει πριν απ’ ό­λα στους τόπους δουλειάς, στα εργοστάσια, στους κλάδους, ώστε να συ­σπειρώσει και να διαπαιδαγωγήσει αγωνιστικά ευρύτερες λαϊκές μάζες. Η μαζική αντεπίθεση να στηριχτεί και στην ατομική ευθύνη στην υπόθεση του ξεσηκωμού, της λαϊκής παρέμβασης, της συγκέντρωσης, συσπείρωσης και συνεργασίας στον πολιτικό κοινωνικό αγώνα.
Οι Λαϊκές Επιτροπές στη γειτονιά αποτελούν ένα φύτρο, ένα πρόπλασμα της Λαϊκής Συμμαχίας και γι’ αυτό πρέπει να αποκτήσουν καθαρό χαρακτή­ρα συγκρότησης ως δύναμη με προσανατολισμό αντίστασης και σύγκρου­σης με κάθε κυβερνητικό και άλλο φορέα της αστικής εξουσίας. Οι Λαϊκές Επιτροπές εκφράζουν την κοινή δράση, τη συμπαράταξη κοινωνικών δυ­νάμεων, δηλαδή είναι η ειδική έκφραση της Κοινωνικής Συμμαχίας στη γει­τονιά. Η δημιουργία και ανάπτυξή τους ανταποκρίνεται στη σύγχρονη κοι­νωνική πραγματικότητα όπου τα εργοστάσια, οι επιχειρήσεις, οι βιομηχα­νικές ζώνες βρίσκονται σε απόσταση από τα σπίτια των εργατών, των υ­παλλήλων. Άλλες μορφές της Λαϊκής Συμμαχίας μπορούν να αναπτυχθούν επίσης στους κλάδους ή διακλαδικά, περιφερειακά. Η εξέλιξη αυτή θα ε­μπλουτίσει την πείρα και γενικότερα το οπλοστάσιο της εργατικής τάξης και των συμμάχων της.
Όσον αφορά το χαρακτήρα των Λαϊκών Επιτροπών, καθοριστικής σημα­σίας είναι:
Η κοινωνικοταξική συμμετοχή και δραστηριοποίηση ευρύτερων λαϊκών δυνάμεων σε αυτές.
Η συγκρότηση της Λαϊκής Επιτροπής από σωματεία και άλλες οργανώ­σεις που ανήκουν σε ΠΑΜΕ - ΠΑΣΕΒΕ - ΠΑΣΥ - ΜΑΣ - ΟΓΕ και εκφράζο­νται σε τοπικό επίπεδο.
Η παρέμβαση παντού όπου δρουν λαϊκές δυνάμεις, για την ανάδειξη σωστών αιτημάτων.
Η ευθύνη της κάθε συνιστώσας της συμμαχίας για το χώρο της, ταυτό­χρονα με το συντονισμό ανάμεσά τους.
Η σύνδεση με τοπικούς φορείς και ομάδες εργαζομένων.
Οι δυνάμεις του ΚΚΕ στις Λαϊκές Επιτροπές είναι υπεύθυνες για την εξέ­λιξη αυτής της νέας μορφής οργάνωσης και, ταυτόχρονα, για τη διατήρη­ση της αυτοτελούς ιδεολογικής - πολιτικής - οργανωτικής παρουσίας και δράσης του Κόμματος.
25. Παγίδα στον προσανατολισμό οργάνωσης των εργατικών και λαϊκών μαζών, σε συνθήκες παρατεταμένης οικονομικής κρίσης, πολύ πε­ρισσότερο ορισμένης πολιτικής αποσταθεροποίησης, είναι η δράση διάφο­ρων αστικών «πατριωτικών», μικροαστικών εθνικιστικών, φασιστικών αλ­λά και οπορτουνιστικών πολιτικών ρευμάτων και μορφών αστικών θεσμών.
Σε τέτοιες συνθήκες μαζί με την ανάπτυξη της κινητικότητας των λαϊκών δυνάμεων εντείνονται και τα φαινόμενα αποπροσανατολισμού αυτής της κινητικότητας προς διάφορες κατευθύνσεις: Εθελοντισμού που υποκαθι­στά τη διεκδίκηση από το κράτος, αναρχικών επιθέσεων και συγκρούσε­ων με δυνάμεις καταστολής, εθνικοσοσιαλιστικής - ρατσιστικής - φασιστι­κής δράσης κ.λπ.
Προωθήθηκε, ιδιαίτερα τους τελευταίους μήνες με τη συμβολή δυνάμε­ων του οπορτουνισμού, η ανάπτυξη δραστηριοτήτων και «κινημάτων» δι­αχείρισης των οξυμένων λαϊκών προβλημάτων, του λεγόμενου «κινήμα­τος χωρίς μεσάζοντες» κ.ά. Εδώ περιλαμβάνεται μια μεγάλη γκάμα δρα­στηριοτήτων που συνδέεται και με τη δράση κρατικών θεσμών, των δήμων, της Εκκλησίας, των ΜΚΟ κ.ά. φορέων. Η δράση τους οδηγεί στη διαμόρ­φωση μηχανισμών ενσωμάτωσης και αδρανοποίησης των φτωχών λαϊκών στρωμάτων, συμφιλίωσής τους με τη φτώχεια, στην αντίληψη ότι πρέπει να στρατευτούν στη διαχείριση της φτώχειας και των συνεπειών της κρί­σης, να παραιτηθούν από την αντίσταση, την ανυπακοή, την αντεπίθεση, την ταξική αλληλεγγύη.
Για την εξουδετέρωση των παραπάνω αποπροσανατολιστικών παρεμβάσε­ων στις εργατικές και λαϊκές μάζες, ιδιαίτερα των πιο άπειρων και εξαθλιω­μένων, των νέων ανέργων, των μεταναστών, των μαθητών, απαιτείται στα­θερός προσανατολισμός σε μαζικές μορφές οργάνωσης της εργατικής τάξης.
Το λεγόμενο «κίνημα των αγανακτισμένων» και των «πλατειών» στηρί­χτηκε, ενθαρρύνθηκε - αν δε σχεδιάστηκε κιόλας - από μηχανισμούς της αστικής τάξης, με στόχο τη χειραγώγηση, την πρόληψη ριζοσπαστικοποίη­σης, με καναλιζάρισμα τμημάτων της εργατικής αριστοκρατίας και μικροα­στικών στρωμάτων. Στο «κίνημα» αυτό προσελκύστηκε και ένα μέρος ερ­γατών, ανέργων. Στις γραμμές του συνασπίστηκε ο δεξιός και αριστερός ο­πορτουνισμός, κυριάρχησαν αντιδραστικά συνθήματα, συνθήματα της μι­κροαστικής δημοκρατίας, με στόχο το χτύπημα του κινήματος με ταξικό προσανατολισμό. Συσπειρώθηκαν για ένα διάστημα, ιδιαίτερα στην αρχή, λαϊκές μάζες που δεν έχουν αποκτήσει την απαιτούμενη πολιτική πείρα, υ­ποστηρίζουν μια άλλη επιλογή διαχείρισης που τάχα θα ανακόψει τον κα­τήφορο, θα δώσει λύση στα προβλήματά τους. Αυτή η γραμμή συσπείρω­σης ετερόκλητων μαζών εκφράστηκε και στη συνέχεια στο κριτήριο της ψήφου στις εκλογικές αναμετρήσεις του Μάη και του Ιούνη του 2012.
Προκύπτει το γνωστό ζήτημα, ποιες δυνάμεις είναι επικεφαλής και επη­ρεάζουν την κίνηση των μαζών. Η εργατική τάξη και η συμμαχία της σε α­ντιμονοπωλιακή κατεύθυνση ή οι μικροαστικές δυνάμεις που καλλιεργούν αυταπάτες για δυνατότητα φιλολαϊκής λύσης χωρίς ρήξη με τις καπιταλι­στικές σχέσεις παραγωγής;
Εδώ βρίσκεται η σημασία της πάλης για την αλλαγή του συσχετισμού δυ­νάμεων και οι προϋποθέσεις για την άνοδο της ταξικής πάλης.
Η δράση του Κόμματος, τα προβλήματα των μεταναστών
26. Το ΚΚΕ έπαιξε ενεργό ρόλο στην αποκάλυψη των αιτιών της με­τανάστευσης και της προσφυγιάς. Έδειξε τον πραγματικό ένοχο, τους ιμπεριαλιστικούς πολέμους και τις ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις, τη με­γάλη φτώχεια και ανεργία που επέφερε η αντεπανάσταση, τον καπιταλι­στικό δρόμο ανάπτυξης που συνεπάγεται την ανισομετρία, τον ανταγωνι­σμό για το ξαναμοίρασμα των αγορών. Έκανε ιδιαίτερη προσπάθεια να ξε­σκεπάσει τον κίνδυνο για την εργατική ενότητα, για την πορεία ενίσχυσης του λαϊκού κινήματος εξαιτίας του ρατσισμού και του εθνικισμού. Συνέβα­λε, όσο ήταν δυνατό σε δύσκολες συνθήκες, στο να διαμορφωθούν όροι ενιαίας ταξικής δράσης και ενότητας ανάμεσα σε Έλληνες και μετανάστες εργάτες και εργάτριες. Επεξεργάστηκε ένα σύνολο αιτημάτων που αντιμε­τωπίζουν - όσο είναι δυνατό στις δοσμένες συνθήκες και όπως έχουν δια­μορφωθεί τα πράγματα - τα πιο οξυμένα προβλήματα των μεταναστών. Α­ντιπάλεψε ταυτόχρονα τον κοσμοπολιτισμό του κεφαλαίου, που τα επιχει­ρήματά του στοχεύουν στο να κρυφτεί η βασική αντίθεση κεφαλαίου - ερ­γασίας. Ο προλεταριακός διεθνισμός, ως κομμουνιστική αρχή, αφορά και το μεταναστευτικό, επομένως το ΚΚΕ θα συνεχίσει τη δράση του για την ενό­τητα Ελλήνων εργαζομένων και μεταναστών, για την πύκνωση των γραμ­μών του εργατικού κινήματος με μετανάστες, μετανάστριες. Η ανασύντα­ξη του εργατικού κινήματος θα κριθεί και από την ένταξη των μεταναστών στα σωματεία, στην ταξική πάλη. Σε συνθήκες επαναστατικής κατάστασης οι εργάτες και εργάτριες μετανάστες πρέπει να συστρατευτούν με τους Ελληνες εργάτες - εργάτριες. Το ζήτημα αυτό κρίνεται σε όλη την πορεία της πάλης, των αγώνων.
Η ιδεολογικοπολιτική διαπάλη
27. Το Κόμμα μαχητικά αντεπιτέθηκε και ανέπτυξε συστηματική δρά­ση σε μια σειρά από ιδεολογικοπολιτικά ζητήματα που τέθηκαν στη διαπάλη μέσα στο κίνημα, στο γενικότερο πολιτικό αγώνα, σε όλες τις ε­κλογικές αναμετρήσεις, ανεξάρτητα από τις απώλειες στη διπλή εκλογική αναμέτρηση.
Σημαντικός ήταν ο ρόλος του ΚΚΕ στην αποκάλυψη του χαρακτήρα της κρίσης, των μνημονίων, της συμφωνίας για το «κούρεμα» του χρέους, της σημασίας που έχει η δυσκολία του αστικού πολιτικού συστήματος και γενι­κότερα του καπιταλισμού να διαχειριστεί την κρίση, στην πρόβλεψη των ε­ξελίξεων στην ΕΕ. Επίσης, στην ανάδειξη των δύο δρόμων ανάπτυξης, στο ζήτημα των διάφορων συνταγών αστικής διαχείρισης της κρίσης και της φι­λεργατικής φιλολαϊκής διεξόδου από την κρίση, στην ανάδειξη της αναγκαι­ότητας αποδέσμευσης από την ΕΕ, της μονομερούς διαγραφής του χρέους, της εργατικής λαϊκής εξουσίας και του βασικού της περιεχομένου. Στην α­νάδειξη της αξίας της διεθνούς ταξικής αλληλεγγύης απέναντι στα θύματα της μετανάστευσης, οικονομικούς μετανάστες και πολιτικούς πρόσφυγες.
Με διάφορες μορφές και τρόπους σε όλες τις εξελίξεις της περιόδου 2009­2012 η ιδεολογική διαπάλη, εκεί που έφτανε η φωνή του Κόμματος, κινή­θηκε γύρω από το ερώτημα: Διαχείριση της κρίσης ή διέξοδος υπέρ του λα­ού; Με άλλα λόγια: Μεταρρύθμιση ή επανάσταση;
Η βελτίωση της παρέμβασης του Κόμματος που σημειώθηκε την περίο­δο 2009-2012 προσέκρουε στις ιδεολογικοπολιτικές συνέπειες, που απορ­ρέουν από σχετικά μακροχρόνιους παράγοντες όσο και της περιόδου της κρίσης, δηλαδή τις πολύμορφες συνέπειες από τις ανατροπές των σοσια­λιστικών καθεστώτων και από την αναπόφευκτη αρνητική αλλαγή του συ­σχετισμού δυνάμεων.
28. Βασικά σημεία της ιδεολογικοπολιτικής πάλης:
Α) Αναδείχτηκαν τα όρια του συνδικαλιστικού αγώνα στη σημερινή φάση της καπιταλιστικής ανάπτυξης και ιδιαίτερα σε συνθήκες κρίσης. Όταν ένας τόπος δουλειάς, ένας κλάδος βγαίνει μπροστά μαχητικά χω­ρίς να συναντά την απαιτούμενη ανάλογη στήριξη, δυσκολεύεται και ο ί­διος στο χειρισμό της εξέλιξης του αγώνα, καθώς η εργοδοσία δείχνει τη γνωστή ταξική αδιαλλαξία. Αποδείχτηκε ότι ειδικά σε συνθήκες καπιταλι­στικής οικονομικής κρίσης και ιδιαίτερα σε κλάδους που πλήττονται, ακό­μα και ένας επιμέρους αγώνας είναι δύσκολο να έχει επιτυχία εάν δε δια­μορφώνονται προϋποθέσεις σύγκρουσης στο επίπεδο του επιχειρηματικού ομίλου, του κλάδου, συνολικής σύγκρουσης με το κεφάλαιο για ριζική α­νατροπή στο επίπεδο της πολιτικής εξουσίας.
Β) Αναπτύχτηκε μελετημένη επίθεση στο ΚΚΕ ως βασική πλευρά της α­ναδιάταξης του αστικού πολιτικού συστήματος, με τη χρησιμοποίηση κλα­σικών και νέων μέσων, όπως είναι η αξιοποίηση του διαδικτύου.
Ο στόχος της επίθεσης είναι η απομόνωση και περιθωριοποίηση του ΚΚΕ, ως και η μετατροπή του σε εξωκοινοβουλευτική πολιτική δύναμη, προς ό­φελος των ρεφορμιστικών, οπορτουνιστικών δυνάμεων που επιδιώκουν τη συμμετοχή σε κυβέρνηση αστικής διαχείρισης. Ταυτόχρονα, επιχειρείται να ασκηθεί ιδεολογική πίεση, ώστε το Κόμμα να ενσωματωθεί μέσα στο αστικό πολιτικό σύστημα ως στοιχείο της αναμόρφωσής του και ως δύναμη στή­ριξης της αλλαγής του μείγματος διαχείρισης.
Η επίθεση στο ΚΚΕ αλλά και στις δυνάμεις του ταξικά προσανατολισμέ­νου συνδικαλιστικού κινήματος, η οποία σχεδιάστηκε συστηματικά από το 2007, όταν το ΚΚΕ, κατέγραφε άνοδο της πολιτικής του επιρροής που εκ­φράστηκε στο αποτέλεσμα των εκλογών της ίδιας χρονιάς, πήρε τα εξής χαρακτηριστικά το προηγούμενο διάστημα:
Το χυδαίο αντικομμουνισμό, τη συκοφαντική αντισοσιαλιστική προπα­γάνδα που συνιστά επίσημη ιδεολογία και της ΕΕ.
Την προσπάθεια εμφάνισης του ΚΚΕ σαν κόμμα «συστημικό», δεσμευμέ­νο και υποταγμένο στο σύστημα. Η συκοφαντία αυτή γίνεται σε συνδυασμό με τη διάδοση της αντίληψης «όλοι το ίδιο είναι».
Το αστικό πολιτικό σύστημα είχε βάλει σε εφαρμογή μελετημένο σχέδι­ο χτυπήματος του ηθικού κύρους του Κόμματος, με επίκεντρο τα οικονομι­κά του. Η προβοκάτσια με την εταιρεία «Γερμανός», η άρνηση του Κόμματος να δημοσιοποιήσει τα ονόματα των ενισχυτών του, οι απολύσεις σε «Τυπο­εκδοτική» και «902» αξιοποιήθηκαν, προκειμένου να «τσουβαλιαστεί» στη συνείδηση των εργαζομένων με τα αστικά κόμματα, στη λογική του «όλοι το ίδιο είναι».
Την επίθεση «φιλίας», με σκοπό να συρθεί το ΚΚΕ σε «αντιμνημονιακή» γραμμή, στην υποστήριξη της αλλαγής μείγματος αστικής πολιτικής διαχείρισης.
Την ενδυνάμωση αντικομμουνιστικών αστικών πολιτικών δυνάμεων που μπορούν να αποτελέσουν μαχητικό πσαράγοντα χτυπήματος του εργατικού κινήματος.
Γ) Ενισχύονται αντιδραστικές τάσεις στη λαϊκή συνείδηση από αυτές τις πολιτικές δυνάμεις και τους φορείς που προέβαλλαν μια σειρά αντιλήψεις, όπως π.χ. δυνάμωναν το ρατσισμό και την ξενοφοβία, στοχοποιούσαν τμή­ματα του πολιτικού προσωπικού, «τους κλέφτες πολιτικούς», ώστε να κρύ­βεται η ουσία του πολιτικού προβλήματος και ο ταξικός χαρακτήρας του α­στικού κράτους και των κομμάτων που το στηρίζουν. Ταυτόχρονα, εξωράι­ζαν άλλα τμήματα του αστικού κράτους (Στρατό, Δικαιοσύνη) σε αντιπαρά­θεση με το πολιτικό σύστημα κ.ά.
Δ) Προβάλλεται μια εναλλακτική εκδοχή της ρεφορμιστικής γραμμής από δυνάμεις του οπορτουνισμού που επιδιώκουν τη σύναψη πολιτικής συμφω­νίας με βάση το λεγόμενο «μεταβατικό πολιτικό πρόγραμμα πάλης».
Στόχοι όπως η ρήξη με την ΕΕ, όταν προβάλλονται αποσυνδεδεμένοι από την πάλη για την εξουσία, χάνουν τον ταξικό τους χαρακτήρα, μπορούν - ει­δικά στις σημερινές συνθήκες που η ΕΕ βιώνει κλονισμό της συνοχής της ­να ενσωματωθούν σε αστικές επιδιώξεις. Ο στόχος της εξόδου από την Ευ­ρωζώνη ή και από την ΕΕ έχει ταξικό χαρακτήρα από την πλευρά μερίδας της αστικής τάξης που θέτει ζήτημα αναπροσανατολισμού των ιμπεριαλιστι­κών συμμαχιών της χώρας.
Η γενική αντιμνημονιακή γραμμή οδηγεί ουσιαστικά το εργατικό κίνημα κάτω από τη σημαία τμήματος της αστικής τάξης, υπηρετεί τα δικά της συμ­φέροντα.
Ε) Οι κοινοβουλευτικές αυταπάτες και η προσμονή φιλολαϊκής διεξόδου α­πό μια αστική διακυβέρνηση παραμένουν κυρίαρχες στη μεγάλη πλειοψηφία του λαού, ισχυρές ακόμα και σ’ ένα μέρος των ψηφοφόρων του Κόμματος.
Η αστική εξουσία αποτελείται από θεσμούς, μηχανισμούς φανερούς και κρυφούς, που λειτουργούν ανεξάρτητα από το ποιο αστικό κόμμα βρίσκεται στην κυβέρνηση ή το πώς διαμορφώνεται η κοινοβουλευτική πλειοψηφία.
Εάν υπάρχει έστω και μια πιθανότητα να εκφραστούν κοινοβουλευτικά τέ­τοιες εργατικές - λαϊκές διαθέσεις είναι σίγουρο ότι η αστική εξουσία δε θα ταλαντευτεί καθόλου στο να ακυρώσει με κάθε τρόπο αυτό το ενδεχόμενο.
Με τη συστηματική και ολόπλευρη δράση του το ΚΚΕ πρέπει να συμβάλ­λει ώστε η ψήφος στο ΚΚΕ από τμήματα των εργατών και των φτωχών λα­ϊκών στρωμάτων να εκφράζει όχι μόνο τη διάθεση να στηριχτεί η πολιτι­κή δύναμη που με συνέπεια παλεύει για τα λαϊκά προβλήματα, αλλά να εκ­φράζει ταξική επιλογή, με στόχο το αδυνάτισμα του αστικού πολιτικού συ­στήματος, της αστικής διακυβέρνησης, ώστε κάθε ρωγμή να ενισχύει την κατεύθυνση της ανατροπής της αστικής εξουσίας και της καπιταλιστικής ι­διοκτησίας.
ΣΤ) Αναπαράγεται η συνθηματολογία περί απώλειας της εθνικής κυριαρ­χίας της Ελλάδας και κατοχής από τη Γερμανία. Πρόκειται για αποπροσα­νατολιστικό αστικό επιχείρημα, που επιδιώκει να συσκοτίσει το ουσιαστι­κό ζήτημα ότι η υποδεέστερη θέση μιας χώρας σε μια ιμπεριαλιστική συμ­μαχία καπιταλιστικών κρατών (από την οποία απορρέουν ανισότιμες σχέ­σεις μεταξύ τους) δεν αναιρεί τα κοινά στρατηγικά συμφέροντά τους, πά­νω στα οποία διαμορφώνεται η συμμαχία. Έχει αποδειχτεί ιστορικά ότι κα­πιταλιστικά κράτη στηρίχτηκαν ακόμα και με άμεση στρατιωτική και πολι­τική εμπλοκή στο εσωτερικό τους, προκειμένου να αντιμετωπίσουν εσω­τερικές κρίσεις, το ενδεχόμενο πολιτικής αστάθειας.
Ο χαρακτήρας του σύγχρονου πατριωτισμού ταυτίζεται με την ανατροπή της αστικής εξουσίας, της καπιταλιστικής ιδιοκτησίας στα μέσα παραγω­γής, την έξοδο από κάθε καπιταλιστικό διακρατικό συνασπισμό και ιμπερι­αλιστική συμμαχία.
Ζ) Ενισχύονται αμφιβολίες, λόγω των συνεπειών από την ενσωμάτωση της Ελλάδας στην ΕΕ, του αρνητικού διεθνούς συσχετισμού δυνάμεων, για το αν είναι δυνατή μια θετική «φιλολαϊκή εξέλιξη» μόνο σε ένα κράτος - μέ­λος της ΕΕ και διαδίδεται η θέση ότι το πεδίο της ταξικής πάλης έχει μετα­τοπιστεί από το εθνικό στο περιφερειακό, διακρατικό επίπεδο.
Η θέση αυτή προβάλλεται συστηματικά από τις δυνάμεις του οπορτουνι­σμού, όχι μόνο στη χώρα μας αλλά σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο, που, στο όνομα της περιφερειακής ή διεθνούς πάλης, δικαιολογούν πολιτική α­νοχής περιφερειακών ιμπεριαλιστικών ενώσεων, π.χ. της ΕΕ. Οι απόψεις αυτές υποτιμούν τη σχετική αυτοτέλεια της όξυνσης των κοινωνικών αντι­θέσεων σε εθνικό επίπεδο. Η πάλη πρέπει πρώτα απ’ όλα να δίνεται σε ε­θνικό επίπεδο ενάντια στην αστική τάξη και την εξουσία της. Όπως γρά­φεται στο Κομμουνιστικό Μανιφέστο «το προλεταριάτο κάθε χώρας πρέ­πει να ξεμπερδεύει πριν απ’ όλα με τη δική του αστική τάξη». Η ανισόμε­τρη οικονομική ανάπτυξη είναι απόλυτος νόμος του καπιταλισμού. Από ε­δώ βγαίνει ότι είναι δυνατή η νίκη του σοσιαλισμού στην αρχή σε λίγες ή σε μία μονάχα χώρα, χωριστά παρμένη.
Η ιστορική πείρα έχει αναδείξει ότι η όξυνση της ταξικής πάλης σε ένα κράτος συνδέεται και με αντίστοιχες διεργασίες που συντελούνται σε άλ­λα κράτη, τουλάχιστον σε περιφερειακό επίπεδο.
Η πορεία της εκλογικής δύναμης του Κόμματος
29. Στις ευρωεκλογές (Ιούνης 2009), όπως και στις περιφερειακές ε­κλογές (Οκτώβρης 2010), το Κόμμα πήρε μεγαλύτερα ποσοστά. Στις ευρωεκλογές το υψηλότερο ποσοστό του Κόμματος, σε σχέση με τις εθνικές εκλογές του ίδιου χρόνου, δε συνοδεύτηκε και με αύξηση ψήφων, καθώς η αποχή (που πήρε «αντιδικομματικό» χαρακτήρα) επηρέασε και έ­να μέρος των ψηφοφόρων μας, αυτών που αν ψήφιζαν, θα ψήφιζαν ΚΚΕ. Το ίδιο φάνηκε και στις περιφερειακές. Ήταν σωστή η επιλογή του Κόμμα­τος να εμφανιστεί με ενιαίο ψηφοδέλτιο και θέσεις πανελλαδικά στις τοπι­κές και τις περιφερειακές εκλογές, όπως γινόταν τα προηγούμενα χρόνια όταν υπήρχαν οι νομαρχίες, πράγμα που αποτελεί ένα σημαντικό βήμα για την αντιμετώπιση των ελιγμών των άλλων κομμάτων και τις στενές αντι­λήψεις περί τοπικότητας. Η δυναμική που εμφάνισε το Κόμμα στις περιφέ­ρειες δεν εκφράστηκε στις εκλογές για τους δήμους, με εξαίρεση τη βελτί­ωση των ποσοστών σε ορισμένους μεγάλους δήμους που οι τοπικές εκλο­γές παίρνουν γενικότερο πολιτικό χαρακτήρα. Στο ζήτημα αυτό έχουμε ευ­θύνες, γιατί δε συνδυάζουμε το γενικό πολιτικό αγώνα, τις κοινωνικές δι­εκδικήσεις, την ιδεολογική αντιπαράθεση με το ρόλο της Τοπικής Διοίκη­σης και των εκλεγμένων κι έτσι μένουν σχετικά στο απυρόβλητο. Υποτι­μούμε το γεγονός ότι η Τοπική Διοίκηση δένει χιλιάδες οικογένειες με πολ­λά νήματα μέσω έργων, θέσεων εργασίας, αλλά και πολλαπλών δραστηρι­οτήτων που κάνει μέσω πολιτισμού ή ιατρείων κ.λπ. Τώρα, μάλιστα λόγω κρίσης έχουν δικτυωθεί πολύ πιο βαθιά με τέτοιου τύπου δραστηριότητες. Η φθορά των αστικών κομμάτων δεν επεκτείνεται στα τοπικά τους στελέ­χη που στηρίζουν τη γενική πολιτική γραμμή του συστήματος και βάζουν πλάτες για την ανοχή τους. Παίζει ρόλο, επίσης, το προσωποκεντρικό σύ­στημα, αλλά και το γεγονός ότι τα ψηφοδέλτια απαρτίζονται πολλές φο­ρές από υποψήφιους που ανήκουν σε πολλά κόμματα. Οι τοπικές εκλογές χρησιμοποιούνται ως δοκιμαστήριο για νέα πολιτικά σχήματα, νέα πρόσω­πα, «ακομμάτιστα», για σχήματα - αναχώματα, που ειδικά στις τελευταίες εκλογές ξεπήδησαν σαν μανιτάρια.
Στις εθνικές εκλογές του Οκτώβρη του 2009 εμφανίζονται τα πρώτα συ­μπτώματα των αντιφάσεων που προκαλεί στην εργατική, λαϊκή συνείδη­ση η οικονομική καπιταλιστική κρίση σε συνθήκες που παρέμενε η αναντι­στοιχία του εργατικού κινήματος με τις απαιτήσεις που γεννά η ολομέτω­πη επίθεση της αστικής τάξης. Ταυτόχρονα, ενισχύεται η κυρίαρχη ιδεολο­γία και προπαγάνδα ότι το πολιτικό πρόβλημα είναι η διαχείριση και ο τρό­πος άσκησης της διακυβέρνησης.
Το συνολικό άθροισμα των ψήφων του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ, σε συνδυασμό με τη μειωμένη εκλογική δύναμη που καταγράφηκε στο ΚΚΕ (σε σύγκρι­ση με εκείνη των εθνικών εκλογών του 2007), τη μεγάλη αποχή από την κάλπη δυσαρεστημένων λαϊκών στρωμάτων, συνιστούσε αρνητικό αποτέ­λεσμα για το λαϊκό κίνημα.
Οι δύο εκλογικές αναμετρήσεις του 2012, εκτός από τις σύνθετες αντικει­μενικές και ως ένα βαθμό πρωτόγνωρες συνθήκες, ανέδειξαν και τις μακρο­χρόνιες αδυναμίες και καθυστερήσεις στη δουλειά του Κόμματος και πριν απ’ όλα της ΚΕ, για την ανασύνταξη του εργατικού κινήματος, την ενίσχυση της κοινωνικής συμμαχίας, την κομματική οικοδόμηση σε συνθήκες κρίσης και γενικότερων δυσκολιών στην οργάνωση των μαζών, ώστε να εξαντλού­νται όλες οι δυνατότητες που απορρέουν από τις αντικειμενικές εξελίξεις.
Ανεξάρτητα από τους αντικειμενικούς παράγοντες που καθόρισαν την ε­κλογική μείωση, σημειώθηκαν κατά την προεκλογική περίοδο και αδυνα­μίες, ελλείψεις υποκειμενικού χαρακτήρα. Η ΚΕ δε συγκέντρωσε την προ­σοχή της στο γεγονός ότι για πρώτη φορά, σε σχέση με όλες τις προηγού­μενες εκλογικές αναμετρήσεις, μπροστά στο δοκιμαζόμενο λαό έμπαινε ζή­τημα να επιλέξει ανάμεσα σε μια κυβέρνηση στη βάση της ΝΔ ή του ΠΑ­ΣΟΚ, από τη μια, ή μια κυβέρνηση της λεγόμενης «αριστερής συνεργασίας».
Η ΚΕ έπρεπε να καθορίσει το πλαίσιο της πρώτης εκλογικής μάχης στο ί­διο πνεύμα που το επεξεργάστηκε αμέσως μετά τις εκλογές της 6ης Μά­η, να σημάνει συναγερμό στην πρώτη προεκλογική περίοδο για τον κίν­δυνο απωλειών του Κόμματος, τη συστηματική προσπάθεια να προωθη­θεί σχεδιασμένα η αποδυνάμωση του Κόμματος από τις δυνάμεις του συ­στήματος. Δε σημαίνει, βεβαίως, ότι αν στην πρώτη προεκλογική περίοδο είχε χαραχτεί εύστοχη εκλογική τακτική θα ήταν δυνατό να ανατραπεί το ρεφορμιστικό ρεύμα υπέρ κυβέρνησης διαχείρισης της κρίσης, η ανάπτυ­ξη του οποίου έχει αντικειμενική βάση, πατάει σε ανάγκες της αστικής ε­ξουσίας. Όμως, είναι πιθανό οι διαρροές να ήταν σχετικά πιο περιορισμέ­νες και κυρίως να αποτρεπόταν ένα πνεύμα απογοήτευσης, ιδιαίτερα στο χώρο των οπαδών και φίλων του Κόμματος, που δικαίως προκάλεσε το ε­κλογικό αποτέλεσμα.
Η άρνηση συμμετοχής του Κόμματος σε κυβέρνηση αστικής διαχείρισης της κρίσης αποτελεί σημαντική παρακαταθήκη για το εργατικό και λαϊκό κίνημα.
Η πορεία της κομματικής οικοδόμησης
30. Μετά την Πανελλαδική Συνδιάσκεψη του Μάρτη του 2010, για την ανασύνταξη του εργατικού κινήματος και τη Διευρυμένη Ολομέ­λεια της ΚΕ για την κομματική οικοδόμηση τον Ιούλη του 2010, καταβλή­θηκαν σημαντικές προσπάθειες στον τομέα της αναδιάταξης δυνάμεων και της νέας διάρθρωσης του Κόμματος, που δεν αποτελούν ένα στενό οργα­νωτικό μέτρο, αλλά μέτρο προσανατολισμού δράσης με βάση το χαρακτή­ρα και τη στρατηγική του Κόμματος. Η αναδιάταξη, ως μορφή και περιεχό­μενο δράσης, αποτελεί μια από τις βασικές προϋποθέσεις για την κομμα­τική οικοδόμηση στους τόπους δουλειάς, στους κλάδους, την ανασύνταξη του εργατικού κινήματος, την προώθηση της Κοινωνικής Συμμαχίας.
Η αναδιάταξη έφερε ακόμα πιο καθαρά στην επιφάνεια τις δυσκολίες προ­σανατολισμού των Οργανώσεων στην εργατική δουλειά και στην Κοινωνική Συμμαχία. Παραμένουν ισχυρές επιβιώσεις και λαθεμένες αντιλήψεις που καλλιεργήθηκαν τη μακρόχρονη περίοδο όπου ο κύριος όγκος των κομμα­τικών δυνάμεων είχε προσανατολισμό δράσης με εδαφικά κριτήρια και όχι συνδυασμένα κοινωνικοταξικά. Ανάμεσα στα άλλα, επικράτησε η αντίλη­ψη ότι η δράση του Κόμματος για την εκλογική ενίσχυσή του, για τη διεύ­ρυνση του κύκλου επιρροής διευκολύνεται με κριτήριο τον τόπο κατοικίας, κάτω και από τις δυσκολίες που αυξήθηκαν τα τελευταία χρόνια στην προ­σέγγιση των εργατοϋπαλλήλων στο χώρο εργασίας. Δυσκολίες που απορ­ρέουν και από τις συνέπειες της κρίσης (κλείσιμο εργοστασίων, μετακίνη­ση εργοστασίων μακριά από τον τόπο κατοικίας, ο φόβος της απόλυσης, η εργοδοτική και κρατική τρομοκρατία κ.λπ.), οι οποίες όμως απαιτούν ακό­μα πιο στοχοπροσηλωμένη δουλειά, χωρίς πνεύμα υποχώρησης και συμβι­βασμού στο όνομα των υπαρκτών αντικειμενικών εμποδίων.
31. Η κομματική οικοδόμηση απαιτεί ολοκληρωμένο σχέδιο δράσης στις πλατιές εργατικές μάζες, κυρίως εκείνες που υποφέρουν περισσό­τερο από την καπιταλιστική κρίση, σχέδιο δράσης που αντιμετωπίζει -όσο εξαρτάται από τον υποκειμενικό παράγοντα -τους ανασχετικούς παράγο­ντες για τη στρατολογία, αλλά και εξαντλεί μέχρι κεραίας τις δυνατότητες που περικλείει η δυναμική δράση του Κόμματος και η στρατηγική του. Τα όπλα που διαθέτει σήμερα το Κόμμα είναι:
Τα ιδεολογικά όπλα, οι επεξεργασίες, τα έντυπα του Κόμματος που α­ποτελούν στήριγμα και εφόδιο για πολύμορφη σταθερή και μόνιμη, σχε­διασμένη δουλειά, για τη γενίκευση της πείρας και τη μετάδοσή της σε ό­σο γίνεται ευρύτερες εργατικές μάζες. Αυτά τα όπλα, στο βαθμό που αξι­οποιούνται απ’ όλες τις κομματικές δυνάμεις, μπορούν να αντιμετωπίσουν λαθεμένες αντιλήψεις και ιδεολογικοπολιτικές πλευρές που θέτει ο αντίπα­λος και εμποδίζουν τη δράση. Διαμορφώνουν κατάλληλο κλίμα και «κίνη­τρο». Χρειάζεται ακόμα πιο ειδικά σχεδιασμένη δουλειά που απευθύνεται στις νέες ηλικίες, στις γυναίκες εργατικής προέλευσης.
Η πολιτική, πολιτιστική δραστηριότητα που καλλιεργεί την ταξική συ­νείδηση, τη μαχητικότητα και προσφορά, την ανιδιοτέλεια και ετοιμότητα θυσίας, συμβάλλει στην άνοδο της πολιτικής και πολιτιστικής μόρφωσης και καλλιέργειας που αποτελεί σημαντικό μέτωπο κατά της αστικής ιδεο­λογίας σε όλες τις εκδοχές της, κατά του οπορτουνισμού.
Η πολύπλευρη προετοιμασία και διαπαιδαγώγηση των εργατών μέσα απ’ όλες τις μορφές πάλης και τη συνειδητοποίησή τους για την επικαιρό­τητα και αναγκαιότητα του σοσιαλισμού. Οι δεσμοί επικοινωνίας και σχέ­σης αναπτύσσονται με τους εργάτες και τις εργάτριες στο έδαφος της τα­ξικής πάλης, στη συσπείρωση για τα οξυμένα προβλήματα. Ωστόσο, αυτή η σχέση δεν επαρκεί για την εθελοντική απόκτηση της τιμημένης ιδιότη­τας του μέλους του ΚΚΕ, χωρίς να υπάρξει ένας βαθμός προετοιμασίας και γνώσης για τον επαναστατικό χαρακτήρα του Κόμματος και τη στρατηγική για το σοσιαλισμό -κομμουνισμό.
Η συστηματική διείσδυση στις εργατικές λαϊκές μάζες, με όρους διαφώ­τισης και κινήματος, έτσι ώστε να αποδώσει σε βάθος χρόνου.
Στοιχεία ενός τέτοιου σχεδιασμού αποτελούν:
Η δράση γύρω από οξυμένα προβλήματα παντού και η συγκρότηση οργάνων πάλης. Συστηματική δράση για τα προβλήματα της ανεργίας σε συνδυασμό με την κινητοποίηση των ίδιων των ανέργων και των οικογε­νειών τους.
Η εξειδικευμένη δουλειά κατά κλάδο, χώρο, κατηγορία εργαζομένων και κατά ηλικία και φύλο.
Η καλή μελέτη και γνώση του χώρου.
Η απόκτηση στην επαφή μας με τους εργαζομένους ευρύτερης οπτικής των προβλημάτων τους.
Η επιστράτευση όλων των δυνάμεων.
Η ενασχόληση με τα σύμμαχα στρώματα, η οργάνωσή τους.
Ιδιαίτερες πλευρές αποτελούν:
Η αφομοίωση των νέων στρατολογιών που εξ αντικειμένου δεν έχουν αποκτήσει την απαιτούμενη πολιτική πείρα, η επαγρύπνηση και ο αυστη­ρός έλεγχος για περιπτώσεις που θέλουν να επανενταχθούν.
Η υπεύθυνη δουλειά με τις συνδέσεις.
Η κοινωνική σύνθεση του Κόμματος ως στοιχείο της πορείας της κομματικής οικοδόμησης
32. Δεν έχει σημειωθεί ουσιαστική πρόοδος στην κοινωνική εργατική σύνθεση του Κόμματος και των καθοδηγητικών οργάνων, κρίσιμο ζήτημα για τη διαφύλαξη του χαρακτήρα του ΚΚΕ, επομένως είναι άμεσο ζήτημα η ριζική αλλαγή και βελτίωση της κατάστασης. Δεν πρέπει να αγνο­ηθούν οι αντικειμενικές εξελίξεις στη διάρθρωση της οικονομίας και της α­πασχόλησης, οι συνέπειες της οικονομικής κρίσης, των απολύσεων, η κυρι­αρχία της εργοδοτικής τρομοκρατίας, το καθεστώς προσλήψεων και οι ερ­γασιακές σχέσεις σε τομείς απασχόλησης. Το ζήτημα όμως δεν αφορά και μόνο αντικειμενικούς παράγοντες. Αντανακλώνται και οι αδυναμίες και ελ­λείψεις του Κόμματος στη διαμόρφωση ουσιαστικών ιδεολογικοπολιτικών δεσμών με την εργατική τάξη και το κίνημά της, στη δουλειά με τη νεολαί­α, στην ταξική διαπαιδαγώγησή τους.
Δεν ήταν αντίστοιχη με τις απαιτήσεις η καθοδηγητική ικανότητα της ΚΕ και η συνολική καθοδηγητική δουλειά των οργάνων και των στελεχών, με ιδιαίτερα στοιχεία αδυναμίας τα παρακάτω:
Τη φροντίδα και βοήθεια στα νέα ιδιαίτερα εργατικά στελέχη, ώστε να ξεπερνούν την περιορισμένη πείρα, να μην αναπαράγουν τον πρακτικισμό, την αποστέωση της οργανωτικής δουλειάς από το ιδεολογικοπολιτικό πε­ριεχόμενό της, αλλά να συμβάλλουν στον καλό σχεδιασμό της κλιμάκω­σης. Η ίδια αδυναμία και καθυστέρηση αφορά την ανάδειξη και νέων, αν­δρών και γυναικών, που εργάζονται και σπουδάζουν, φοιτούν στις διάφο­ρες σχολές επαγγελματικής κατάρτισης.
Την αποφασιστική βελτίωση καθοδήγησης, ώστε τα όργανα να λειτουρ­γούν και να καθοδηγούν με ευθύνη όλη τη δουλειά στο χώρο τους, να συμ­μετέχουν δραστήρια τα στελέχη και τα μέλη του Κόμματος και της ΚΝΕ στα σωματεία τους. Αυτό σημαίνει να έχουν ευρύτερη γνώση του χώρου τους, των εξελίξεων λόγου χάρη κατά κλάδο, κατά ευρύτερη περιοχή, για να έ­χουν τη δυνατότητα να εξειδικεύουν τις κατευθύνσεις, να δίνουν ουσιαστι­κή βοήθεια στην ΚΟΒ και τις κομματικές ομάδες, ώστε αυτές να αναπτύσ­σουν δημιουργική πρωτοβουλία. Να προσαρμόζονται οι ΚΟΒ και οι κομμα­τικές ομάδες στις κλαδικές, τοπικές ανάγκες και ταυτόχρονα να στηρίζουν συντονισμένα τις κεντρικές δραστηριότητες του Κόμματος. Να γίνεται πιο συγκεκριμένο το περιεχόμενό της ΚΟΒ ανάλογα με το χώρο ευθύνης της και τα καθήκοντα του κάθε μέλους του Κόμματος.
Παρά τα σημαντικά βήματα που έγιναν, μέσα από πολύμορφες εσω­κομματικές δραστηριότητες, συζητήσεις ντοκουμέντων, αγωνιστικές επε­τειακές εκδηλώσεις, δεν υπήρξε επαρκής και ουσιαστική στοχοπροσήλωση στην τήρηση των αρχών συγκρότησης και λειτουργίας του Κόμματος και η αντιμετώπιση των σχετικών ζητημάτων με διαπαιδαγωγητικό, πειστικό και αποφασιστικό τρόπο. Η ανοχή εξαιτίας υποτίμησης, φιλικότητας ή οποιοδή­ποτε πνεύμα υποκειμενισμού είναι φαινόμενα που υπονομεύουν, ανεξάρτη­τα από προθέσεις, τη συλλογικότητα, αποτελεσματικότητα και μαχητικότη­τα. Ειδικά στις σημερινές συνθήκες η αντιμετώπισή τους είναι όρος για την κομματική οικοδόμηση, την ανάπτυξη των γραμμών του Κόμματος, την ε­τοιμότητα και ικανότητά του, την επαναστατική του φυσιογνωμία.
33. Επειδή η κοινωνική σύνθεση των οργάνων και των Οργανώσεων εξακολουθεί να μην είναι ικανοποιητική, καθώς δεν είχαμε ουσια­στική αλλαγή και βελτίωση, παραμένουν ως στόχοι:
Η αύξηση του ποσοστού των βιομηχανικών εργατών και του αριθμού των ΚΟΒ σε μεγάλες επιχειρήσεις στρατηγικής σημασίας.
Η ενίσχυση στο Κόμμα του ποσοστού της εργατικής τάξης.
Η αύξηση στρατολογίας φτωχών αυτοαπασχολούμενων, αγροτών.
Η αύξηση στις ηλικίες από 18-40 ετών. Η κατεύθυνση πρέπει να κατα­νοείται, να σχεδιάζεται και να μετατρέπεται σε συστηματική πρακτική δου­λειά στη βάση των εξελίξεων που σημειώνονται τα τελευταία είκοσι χρό­νια και ιδιαίτερα στις συνθήκες της κρίσης. Σύμφωνα με αυτές μεγαλώνει αλματωδώς ο αριθμός των ανέργων, ελαστικά απασχολούμενων, ο αριθμός εκείνων που ζουν την εργασιακή περιπλάνηση κ.λπ.
Η αύξηση στρατολογίας των γυναικών για την ενίσχυση του ποσοστού τους στις Οργανώσεις και επίσης στα όργανα.
Για τα όργανα και τα στελέχη
34. Απαιτείται να ελέγχεται συνεχώς από την ΚΕ και όλα τα καθοδη­γητικά όργανα το κατά πόσο ολοκληρώθηκε και σταθεροποιήθηκε η φάση της αναδιάταξης των Κομματικών Οργανώσεων, ώστε να ανταπο­κρίνονται στα κύρια καθήκοντα που είναι η οργάνωση της ταξικής πάλης, η κομματική οικοδόμηση στις επιχειρήσεις, στους κλάδους, η προώθηση της λαϊκής συμμαχίας από τα κάτω, ώστε να ενισχύεται αυτή και από τα πάνω. Να αντιμετωπίζεται η μονομέρεια, όπου επιβιώνει και αναπαράγεται, στον προσανατολισμό των κλαδικών και εδαφικών Οργανώσεων, αλλά και η δυ­σκολία σχεδιασμένης εξειδίκευσης στελεχών σε τομείς δουλειάς που απαι­τούν ιδιαίτερες γνώσεις και σωστό προσανατολισμό για την αντιμετώπιση του ιδιαίτερου τομέα από τη σκοπιά του στρατηγικού μας σκοπού.
Μελετημένα αλλά και χωρίς δισταγμούς να αποφασίζεται από τα όργανα νέα διάταξη στελεχών και μελών με βάση και τις εξελίξεις κατά κλάδο και περιοχή. Ο σχεδιασμός ανάδειξης και ανάπτυξης στελεχών, η μελετημένη αξιοποίησή τους πρέπει να νικήσει ένα αρνητικό φαινόμενο που υπάρχει, αυτό της πολυχρέωσης στελεχών, που δυσκολεύει την ποιότητα της δου­λειάς, θέτει εμπόδια στον κύριο και βασικό προσανατολισμό στη δουλειά στην εργατική τάξη, στις φτωχές λαϊκές μάζες.
Ένα μέρος στελεχών δεν μπόρεσαν να προσαρμοστούν στις σύγχρονες απαιτήσεις της πάλης, στους νέους όρους που εμφανίστηκαν, ύστερα α­πό τη δυσμενή αλλαγή του συσχετισμού δυνάμεων, τις συνέπειες της κρί­σης, με αποτέλεσμα να σταματήσει η ανάπτυξή τους, να εμφανίσουν στοι­χεία υποχώρησης. Το πρόβλημα αυτό είναι και συνάρτηση της συλλογικής και ατομικής βοήθειας που δέχονται, όμως αφορά και την ατομική ευθύ­νη των στελεχών να προσαρμόζονται στις νέες συνθήκες, να μην πέφτουν στη ρουτίνα, να βελτιώνονται συνεχώς, ανάλογα βεβαίως και με τις προ­σωπικές τους ικανότητες.
Απαιτείται αξιοποίηση των γενικών επεξεργασιών του Κόμματος, των Τμη­μάτων της ΚΕ. Ταυτόχρονα, πρέπει οι Οργανώσεις Περιοχών να είναι σε θέ­ση να βοηθούν στην εξειδίκευση των γενικών μελετών και να οργανώνουν στο χώρο τους την όσο γίνεται με επιστημονικούς όρους εξέταση των προ­βλημάτων που έχουν ιδιαιτερότητα. Να κάνουν τουλάχιστον προσπάθεια μιας πρώτης μελέτης, ώστε να δίνουν υλικό για τις γενικότερες επεξεργα­σίες του Κόμματος.
35. Τα καθοδηγητικά όργανα, αρχής γενομένης με το συλλογικό και προσωπικό παράδειγμα των μελών της ΚΕ, οφείλουν να εξασφαλί­ζουν το κατάλληλο κλίμα, ώστε να καλλιεργείται η μαχητικότητα στην α­ντιμετώπιση των δυσκολιών, η μαχητικότητα που απαιτεί όχι γενικά συν­θήματα ενθουσιασμού αλλά καλή επεξεργασία των κατευθύνσεων και γε­νικότερα των αποφάσεων. Η προετοιμασία τους για απότομη αλλαγή στις εξελίξεις, η βοήθεια ώστε να μην υποκύπτουν στη λογική του αρνητικού συσχετισμού δυνάμεων. Να εξαντλείται ο προβληματισμός για τη βελτίω­ση της δράσης του υποκειμενικού παράγοντα, να αξιοποιείται κάθε δυνα­τότητα που υπάρχει ακόμα και η πιο υπόγεια.
Στόχος είναι η ανάδειξη πολλών στελεχών από την εργατική τάξη, με ερ­γατική λαϊκή καταγωγή, με βοήθεια ώστε να αποκτήσουν πολύπλευρες ι­κανότητες και καλή εξειδίκευση στους τομείς που μπορούν, καλό ιδεολο­γικοπολιτικό επίπεδο, ικανότητα σε ζητήματα καθοδήγησης, προσανατολι­σμού στην ανασύνταξη του εργατικού κινήματος, στην ανάπτυξη της Λαϊκής Συμμαχίας. Ταυτόχρονα, απαιτείται η αξιοποίηση επιστημόνων και καλλιτε­χνών μελών του Κόμματος, ώστε να θέτουν την επιστημονική τους δουλειά, την καλλιτεχνική τους δημιουργία στην υπηρεσία της εργατικής τάξης. Το καθήκον αυτό εξαρτάται και από την έγκαιρη προετοιμασία δυνάμεων της ΚΝΕ, τον εντοπισμό τους, το σχεδιασμό της εξέλιξής τους.
Ειδική βοήθεια χρειάζονται τα στελέχη που έχουν ως ευθύνη την καθο­δήγηση των ΚΟΒ, ΟΒ.
Τα στελέχη πρέπει να κατακτήσουν ικανότητα γενίκευσης της πείρας με συνεχή εξαγωγή συμπερασμάτων από τα όργανα και να εξασφαλίζουν τη μετάδοση της συλλογικής πείρας.
Σοβαρό ζήτημα είναι η εξάλειψη του πρακτικισμού που εμφανίζεται κυ­ρίως στη μαζική και οργανωτική δουλειά, ενώ η ιδεολογική δουλειά κινδυ­νεύει από τη ρουτίνα και την τυποποίηση.
Ο καταμερισμός δουλειάς των στελεχών στην καθοδήγηση Οργανώσεων, στον ιδεολογικό τομέα, στις γραμμές και τα όργανα του μαζικού κινήμα­τος δεν πρέπει να οδηγεί σε μονομέρεια πείρας και προσανατολισμού. Ό­λα τα στελέχη οφείλουν να έχουν και άμεση προσωπική πείρα στην προ­παγάνδα και διαφώτιση, στην επικοινωνία με εργαζόμενους, στους αγώνες μέσα από τις γραμμές των σωματείων και των άλλων μαζικών οργανώσε­ων, ώστε να μπορούν με ζωντανό και συγκεκριμένο τρόπο να επεξεργάζο­νται και να εξειδικεύουν τα καθήκοντα των ΚΟΒ στο κίνημα, στην ιδεολο­γικοπολιτική διαπάλη.
36. Πρέπει, επίσης, να ανέβει η ικανότητα των μελών του Κόμματος να αντιμετωπίζουν κάθε προσπάθεια υπονόμευσης της ενότητας του Κόμματος, άμβλυνσης σε ζητήματα κομματικής τάξης, χαλαρότητας, ορ­γανωτικής πλαδαρότητας και φιλελευθερισμού. Πλευρά του σοβαρού αυ­τού ζητήματος είναι η διαμόρφωση κλίματος, ώστε το κάθε μέλος του Κόμ­ματος και της ΚΝΕ να εκφράζει τεκμηριωμένα τις απόψεις του, η απόφα­ση να είναι προϊόν όσο γίνεται περισσότερων προτάσεων και σκέψης, να δίνονται επιχειρηματολογημένες απαντήσεις σε απόψεις που είναι λαθεμέ­νες ή εκφράζουν ιδεολογική σύγχυση. Σοβαρή, επίσης, πλευρά είναι να α­ξιοποιείται η πλούσια, παλιά και πρόσφατη, ιστορική πείρα του Κόμματος και του διεθνούς εργατικού, κομμουνιστικού κινήματος στην πάλη με κά­θε μορφής οπορτουνισμό.
37. Το θέμα του περίγυρου της ΚΟΒ και της ΟΒ δεν μπορεί να αφήνε­ται στο αυθόρμητο και στην τύχη ή να αξιοποιούνται οπαδοί, φίλοι, συνεργαζόμενοι μόνο την περίοδο των αρχαιρεσιών και των εθνικών, το­πικών εκλογών. Συνήθως εννοείται ως περίγυρος το σύνολο των γνωστών μας ψηφοφόρων (που είναι πολύ λιγότεροι από αυτούς που ψήφισαν κα­τά καιρούς ΚΚΕ), φίλων και οπαδών για πολλά χρόνια. Η αντίληψή μας για τον περίγυρο πρέπει να διευρυνθεί με όλους όσους ερχόμαστε σε επικοι­νωνία στους τόπους δουλειάς και στους αγώνες, με όσους η κάθε ΚΟΒ συ­γκεκριμένα καταγράφει, προσανατολίζοντας τη δράση της πριν απ’ όλα στο εργοστάσια, στο σούπερ μάρκετ, σε όλα τα μαγαζιά, άσχετα αν μας ψηφί­ζουν ή όχι. Δύναμη για τη δουλειά μας μπορεί να γίνουν δραστήριοι αγω­νιστές, φίλοι, οπαδοί και ψηφοφόροι και ορισμένοι μάλιστα σε μια πορεία να αποκτήσουν και τον τίτλο του μέλους του Κόμματος.
Χωρίς να βάζουμε εμπόδια στην επικοινωνία με ευρύτερα εργατικά λαϊ­κά στρώματα, υπάρχει ανάγκη να αποκρυσταλλώνεται γύρω από το Κόμμα σχεδιασμένα ο περίγυρος, με κριτήριο την ανασύνταξη του εργατικού κι­νήματος, την κομματική οικοδόμηση. Γιατί μέσα από έναν τέτοιο περίγυρο θα βγει νέο αίμα για το Κόμμα, νέο δυναμικό για την πρωτοπορία του κινή­ματος σε συνθήκες κρίσης, ανανέωση από νεότερες ηλικίες εργατών, ερ­γατριών, εργαζομένων. Το ζήτημα της διεύρυνσης και ανανέωσης του πε­ρίγυρου, της αξιοποίησής του δίπλα στο Κόμμα, είναι μόνιμο καθήκον. Σή­μερα αποκτά μεγαλύτερη βαρύτητα, καθώς οι εξελίξεις στην καπιταλιστική οικονομία, στη διάρθρωση της απασχόλησης επιβάλλουν και σχεδιασμένη δουλειά πριν απ’ όλα στην εργατική τάξη, στις νέες ηλικίες, σε στρώματα που φτωχοποιούνται, ούτως ώστε ο περίγυρος να έχει όσο το δυνατόν κα­λύτερη αντιστοίχιση προς το χαρακτήρα του Κόμματος και τη στρατηγική του, την πολιτική συμμαχιών του.
Οφείλουμε να αποβάλουμε συνήθειες και ξεπερασμένες, λαθεμένες πρα­κτικές να δουλεύουμε με τους φίλους και οπαδούς σε ζητήματα της τρέ­χουσας μόνο πολιτικής επικαιρότητας ή να τους αντιμετωπίζουμε μόνο ως ψηφοφόρους. Είναι υποχρέωση όλες οι ΚΟΒ να έχουν ως στόχο τη συστηματική ιδεολο­γικοπολιτική δουλειά και την ενημέρωση των φίλων και οπαδών, να μελε­τούν τις γνώμες τους, να τους θωρακίζουν από τη δουλειά των αντιπάλων που επιδιώκουν να τους αξιοποιούν για άσκηση πίεσης στο Κόμμα.
Η Κομμουνιστική Νεολαία Ελλάδας
38. Η ΚΝΕ ως επαναστατική κομμουνιστική νεολαία του ΚΚΕ στάθηκε δίπλα στο Κόμμα σε όλη την τετράχρονη δραστηριότητα στους α­γώνες, στη γενικότερη πολιτική δράση, στις αναμετρήσεις, κατέβαλε σο­βαρή προσπάθεια να εξειδικεύσει τη στρατηγική του Κόμματος σε χώρους όπου συγκεντρώνεται η νεολαία ως εργατική και σπουδάζουσα. Συμμετεί­χε ενεργά, με την ευθύνη και τη βοήθεια του Κόμματος, στη συζήτηση των αποφάσεων και ντοκουμέντων του, συνέβαλε στον εμπλουτισμό της πολι­τικής και μαζικής δράσης του. Σήμερα έχει αναδειχθεί μια γενιά στελεχών της ΚΝΕ που η ωρίμανσή της βοηθά στο στόχο να δοκιμαστεί σε πιο σύν­θετα καθήκοντα περνώντας στο Κόμμα. Είναι γενιά αγωνιστικά διαπαιδαγω­γημένη, καθώς έχει σχετικά βελτιώσει την πολιτική της μόρφωση και την πείρα από μεγάλες αναμετρήσεις. Ήδη ένας σημαντικός αριθμός κομματι­κών μελών που αναδείχθηκαν στα όργανα της ΚΝΕ έχει περάσει στο Κόμ­μα και έχει ανανεώσει και βελτιώσει την ηλικιακή σύνθεση των οργάνων. Η ανάδειξη νέων στελεχών από την ΚΝΕ στο Κόμμα και στις γραμμές του κινήματος είναι μια διαδικασία μόνιμη, διαρκής και πρέπει να αποκτήσει ε­ντατικότερους ρυθμούς μέσα και από μια διαδικασία ανάδειξης και ανάπτυ­ξης στελεχών στην ίδια τη νεολαιίστικη κομμουνιστική οργάνωση.
39. Από το 18ο Συνέδριο και μετά, έγινε ακόμα πιο σοβαρή δουλειά από την πλευρά της ΚΕ και των Επιτροπών Πόλεων και Περιοχών στην ιδεολογικοπολιτική καθοδήγηση των οργάνων της ΚΝΕ, ενώ πιο κοντά από κάθε άλλη φορά βρίσκεται η συνεργασία ΚΟΒ - ΟΒ. Ωστόσο, όσο και αν εί­ναι σημαντική η ιδεολογικοπολιτική βοήθεια, αυτή δε φτάνει, καθώς πρέπει να ολοκληρώνεται με τη βοήθεια για την εξειδίκευση της στρατηγικής του Κόμματος όχι μόνο σε θέματα αιτημάτων, πλαισίων δράσης, αλλά και στην εξειδίκευση των μορφών και τρόπων οργάνωσης και συσπείρωσης της νε­ολαίας, στην τακτική ανάπτυξης των αγώνων.
40. Η Κομμουνιστική Νεολαία Ελλάδας είναι η οργάνωση της νεολαίας του ΚΚΕ. Συγκροτείται στο πλευρό του Κόμματος με διακριτή ορ­γανωτική δομή. Καθοδηγείται ιδεολογικά, πολιτικά και οργανωτικά από το ΚΣ έως την ΟΒ από τα αντίστοιχα όργανα του Κόμματος, καθώς η νεολαί­α από τη φύση της δεν μπορεί να έχει δική της στρατηγική, δικό της πρό­γραμμα κατάκτησης εξουσίας. Η σχέση ανάμεσα στο χαρακτήρα της ΚΝΕ ως νεολαίας του ΚΚΕ και στην οργανωτική της αυτοτέλεια πρέπει να υλο­ποιείται σωστά, ώστε να μην προκύπτουν αντιφάσεις.
Δεν πρέπει να θεωρείται ότι η ΚΝΕ έχει την αποκλειστική ευθύνη να δρα στη νεολαία και τα κινήματά της, απλά και μόνο κάτω από την ιδεολογικο­πολιτική καθοδήγηση του Κόμματος. Το ίδιο το Κόμμα, από το χαρακτήρα του, το Πρόγραμμα και τη στρατηγική του έχει άμεση ευθύνη να απευθύ­νεται και να αναπτύσσει τους δεσμούς του με τη νεολαία. Ταυτόχρονα, βο­ηθά και στηρίζει την ΚΝΕ να εξειδικεύει τη στρατηγική και τις αποφάσεις του στις νεότερες ηλικίες. Το καθήκον αυτό σήμερα βρίσκεται στην πρώτη γραμμή, καθώς αποτελεί αναπόσπαστο στοιχείο της ανασύνταξης του ερ­γατικού κινήματος, της Κοινωνικής Συμμαχίας, της ανανέωσης των γραμ­μών και στελεχών του Κόμματος με νέο αίμα από την εργατική τάξη, τα φτωχά λαϊκά στρώματα.
Η βοήθεια του Κόμματος στην ΚΝΕ περιλαμβάνει και την ΚΝίτικη οικοδό­μηση, την κομμουνιστική διαπαιδαγώγηση, την προετοιμασία στρατολο­γίας ΚΝιτών στο Κόμμα, στην προσέλκυση στο εργατικό κίνημα και τους συμμάχους του νεότερων ηλικιών και την ενίσχυση της Λαϊκής Συμμαχίας.
41. Οι εξελίξεις στις συνθήκες δουλειάς της νεολαίας, συνολικά στη ζω­ή της, έχουν επιφέρει τέτοιες και τόσες αλλαγές που αυξάνουν την ευθύνη του Κόμματος να αναπτύσσει ιδεολογικοπολιτικούς και οργανωτι­κούς δεσμούς με τις νεότερες και μικρές ηλικίες. Ηλικίες ακόμα και πάνω των 30 χρόνων διατηρούν ορισμένα χαρακτηριστικά και τρόπο ζωής που συνήθως αφορά μικρότερες ή ακόμα και πολύ μικρότερες ηλικίες, καθώς δυσκολεύονται να βρουν δουλειά, να αποκτήσουν δική τους οικογένεια, με αποτέλεσμα να συντηρούνται από τους γονείς τους.
Έχουν ανέβει τα ηλικιακά όρια των νέων ζευγαριών που αποκτούν υπο­χρεώσεις και ευθύνες για δουλειά, ανατροφή και διαπαιδαγώγηση των παι­διών. Ένα σημαντικό μέρος νέων, που είναι άνεργοι, δεν έχουν βρει κα­θόλου δουλειά ή απολύθηκαν ύστερα από ολιγόμηνη δουλειά πότε σε έ­ναν κλάδο πότε σε άλλον ή με μορφές μπλοκάκι κ.λπ., με αποτέλεσμα να μην έχουν αποκτήσει δεσμούς με ένα συγκεκριμένο κλάδο και να μη συ­νειδητοποιούν την ανάγκη συνδικαλιστικής οργάνωσης, άρα να μην υπάρ­χουν άμεσοι δίαυλοι επικοινωνίας με τη δουλειά του Κόμματος στην εργα­τική τάξη και το κίνημά της. Είναι ως ένα βαθμό πιο εύκολη η επικοινωνία στον τόπο κατοικίας που εκεί βρίσκεται και το σχολείο, στον τόπο ψυχαγω­γίας, άθλησης στο βαθμό που έχουν τέτοιες δυνατότητες να προσεγγίσουν.
Από τα ίδια τα πράγματα, το Κόμμα και η ΚΝΕ απευθύνονται στον ίδιο κοινωνικό χώρο και από ηλικιακή νεανική πλευρά, όσον αφορά την εργα­τική τάξη, τους ανέργους, τους αυτοαπασχολούμενους και αγρότες. Η συ­νεργασία, ο σχεδιασμός, ο συντονισμός πρέπει να είναι απόλυτα ταυτισμέ­να ανάμεσα στα όργανα και τις Οργανώσεις της ΚΝΕ, ώστε να μπολιάζο­νται αμφίδρομα. Η κομματική οικοδόμηση σε νέους σε ηλικία εργάτες εί­ναι επίσης κοινός στόχος με εκείνον της ΚΝΕ να στρατολογεί με συγκεκρι­μένα ταξικά κριτήρια.
Περισσότερες ιδιαιτερότητες έχει η δράση στα σχολεία, στην επαγγελμα­τική κατάρτιση, σε όλο το δίκτυο των σχολών μαθητείας, που το σύστημα, οι επιχειρηματίες και αυτοαπασχολούμενοι «στήνουν» σαν μανιτάρια, α­φού πρόκειται για την ακόμα πιο φτηνή και χειραγωγήσιμη εργατική δύνα­μη, με ακόμα λιγότερα οικονομικά και θεσμικά δικαιώματα. Ανάλογη ιδιαι­τερότητα έχει και η δράση στα ΑΕΙ και ΤΕΙ. Στους χώρους αυτούς, από τη σύνθεσή τους, η ΚΝΕ απευθύνεται σε περισσότερες δυνάμεις, αφού είναι πολύ μεγαλύτερος ο αριθμός των νέων που φοιτούν, σε σχέση με το διδα­κτικό και διοικητικό προσωπικό, διαθέτει κατά συνέπεια μεγαλύτερο αριθ­μό οργανωμένων δυνάμεων, από ό,τι το Κόμμα. Και στους χώρους αυτούς η ευθύνη του Κόμματος παραμένει ακέραιη, ενώ χρειάζεται πολύ πιο επι­τελικός συντονισμός και συνεργασία, ώστε από κοινού οι Κομματικές και ΚΝίτικες Οργανώσεις να δρουν και να εξειδικεύουν τις κατευθύνσεις κ.λπ.
Επομένως, απαιτούνται ορισμένες αλλαγές που βελτιώνουν και κάνουν ουσιαστική τη συνεργασία των οργάνων του Κόμματος και της ΚΝΕ, ώστε να δουλεύουν από κοινού στο εργατικό κίνημα και στους συμμάχους τους, να δουλεύουν από κοινού στους χώρους της μόρφωσης και μαθητείας.
Προτείνεται να μελετηθεί καλύτερα το ζήτημα αυτό σε Πανελλαδική Κομ­ματική Συνδιάσκεψη και αφού προηγηθεί σχετική συζήτηση στα όργανα της ΚΝΕ.
42. Σήμερα στην ΚΝΕ, παρά την πρόοδο που έγινε στην επεξεργασί­α των κριτηρίων στρατολογίας και δοκιμασίας πριν ενταχτούν στο Κόμμα, εμφανίζονται προβλήματα όπως οι καθυστερημένοι σχετικά ρυθ­μοί στρατολογίας σε σχέση με τις ανάγκες ιδιαίτερα στους χώρους δου­λειάς που απασχολούν μικρότερες ηλικίες, αλλά και στα σχολεία, στις τε­χνικές σχολές, στη μαθητεία, στα ΤΕΙ, στα Πανεπιστήμια. Εξακολουθούν να υπάρχουν υστερήσεις στην αφομοίωση των νέων μελών ή και προχει­ρότητα στη στρατολογία. Αυτά τα προβλήματα αποτελούν πηγές αιμορρα­γίας δυνάμεων κάτω και από την πίεση των οξυμένων δυσκολιών που συ­ναντούν οι πολύ νέοι άνθρωποι.
Πρόκειται για γενιές που βιώνουν μεγάλες απώλειες και υστερήσεις σε σχέση με τις ανάγκες τους, αισθάνονται μεν απέχθεια προς το αστικό πο­λιτικό σύστημα με τη μια ή την άλλη μορφή, αλλά ταυτόχρονα επηρεάζο­νται από το κλίμα της αντεπανάστασης.
Ανεξάρτητα από τις προσαρμογές που χρειάζονται, είναι ευθύνη της ΚΕ και των καθοδηγητικών οργάνων του Κόμματος να αντιμετωπίσουν επεί­γοντα ζητήματα όπως:
Τη διάταξη στελεχών του Κόμματος στα καθοδηγητικά κομματικά όρ­γανα που έχουν αποκτήσει ικανότητα ή μπορούν να αποκτήσουν ιδιαίτε­ρη ικανότητα για τη βοήθεια των οργάνων και των στελεχών της ΚΝΕ, τον προσανατολισμό των ΟΒ. Η φροντίδα και ο σχεδιασμός στην ανάδειξη κα­θοδηγητών κατάλληλων για τις διάφορες Οργανώσεις του Κόμματος που δουλεύουν σε νεότερες ηλικίες, που να έχουν τα απαραίτητα ειδικά γνωρί­σματα γνώσης των προβλημάτων και των αναγκών της νεολαίας, των τά­σεων και προσανατολισμών τους.
Καταμερισμό ευθύνης σε μέλη του Κόμματος που μπορούν επίσης να βοηθήσουν στην εξειδίκευση της δουλειάς του Κόμματος και της ΚΝΕ στις μικρές και νέες ηλικίες, ανάλογα με το χώρο, τις ανάγκες τους.
Την αποφασιστική βελτίωση της συνεργασίας και βοήθειας των οργά­νων του Κόμματος και κυρίως των ΚΟΒ απέναντι στα όργανα και στα μέ­λη της ΚΝΕ, ώστε να προετοιμάζουν και να στηρίζουν τα μέλη της ΚΝΕ ως αυριανά μέλη του Κόμματος, αφού περάσουν το ιδιαίτερο στάδιο προετοι­μασίας και δοκιμασίας μέσα στις Οργανώσεις της ΚΝΕ.
Τη σταθεροποίηση της Γενικής Συνέλευσης της ΟΒ, την εξασφάλιση του κλίματος και της βοήθειας, ώστε να αναπτύσσεται η συμβολή των μελών στην επεξεργασία και εφαρμογή των αποφάσεων, στη μελέτη της πείρας δράσης στις νέες ηλικίες, ο προσανατολισμός δράσης στους χώρους νεο­λαίας, η συσπείρωση στην πάλη και στον ιδεολογικοπολιτικό αγώνα. Η α­ντιμετώπιση προβλημάτων μειωμένης επαγρύπνησης και περιφρούρησης.
Το Διεθνές Κομμουνιστικό Κίνημα - Η δράση του Κόμματος
43. Το Κόμμα συνέχισε τις προσπάθειές του να αντιμετωπιστούν τα κρί­σιμα και μεγάλα προβλήματα που κληροδότησε η νίκη της αντεπα­νάστασης, με πιο βασικό στοιχείο την πάλη με τον οπορτουνισμό. Τα απο­τελέσματα είναι μικρά, ζήτημα όμως που δεν οφείλεται στο ΚΚΕ, όσο στη γενικότερη κατάσταση πολλών Κομμουνιστικών Κομμάτων σε όλες τις η­πείρους και μάλιστα κομμάτων στις ισχυρές καπιταλιστικές χώρες.
Οι ταξικές αναμετρήσεις στην Ελλάδα, η σύγκρουση με την καπιταλιστική εργοδοσία με την πρωτοπόρα δράση του ΚΚΕ, έχουν συμβάλει στην ανά­πτυξη προβληματισμού σε πολλά Κομμουνιστικά Κόμματα με επίκεντρο το κεντρικό ζήτημα, ποια πρέπει να είναι η πολιτική γραμμή δράσης των κομ­μουνιστών σε συνθήκες κρίσης. Ο προβληματισμός και ο αντίλογος ανάμε­σα σε διαφορετικές απόψεις δείχνουν τη σημαντική συμβολή του ΚΚΕ μαζί με άλλα ΚΚ να τεκμηριωθεί η ανάγκη συγκέντρωσης δυνάμεων για την ανατροπή της αστικής εξουσίας, την πάλη για το σοσιαλισμό.
Χάρη στην πρωτοβουλία του Κόμματός μας, αλλά κι άλλων ΚΚ, πραγμα­τοποιούνται κάθε χρόνο οι Διεθνείς Συναντήσεις των Κομμουνιστικών και Εργατικών Κομμάτων, στις οποίες διεξάγεται ιδεολογική διαπάλη με τον ο­πορτουνισμό, ρεφορμισμό, διάφορα ρεύματα. Επίσης, πραγματοποιούνται περιφερειακές και θεματικές Συναντήσεις ΚΚ, εκδίδονται κοινές ανακοινώ­σεις για επίκαιρα ζητήματα. Λειτουργεί ένας διαδικτυακός τόπος των ΚΚ (www.solidnet.org) με ενσωματωμένο σύστημα γρήγορης αμοιβαίας πλη­ροφόρησής τους. Εκδίδεται το «Ενημερωτικό Δελτίο» με τα υλικά των Συ­ναντήσεων των ΚΚ.
Ωστόσο, αυτά τα βήματα συντονισμού δεν μπορούν να αλλάξουν το κύ­ριο: Το κομμουνιστικό κίνημα εξακολουθεί να παραμένει οργανωτικά και ι­δεολογικά κατακερματισμένο. Βιώνει μια κατάσταση πολύχρονης ιδεολογι­κοπολιτικής κρίσης που συνυπάρχει με τη διαβρωτική δουλειά του ισχυρού οπορτουνιστικού ρεύματος και τις αδυναμίες των ΚΚ που παλεύουν στηρι­ζόμενα στο έδαφος του μαρξισμού - λενινισμού. Στις συνθήκες της κρίσης, των νέων απαιτήσεων για το κομμουνιστικό κίνημα, εμφανίζονται και σημά­δια νέας υποχώρησης από ταξική αντιμετώπιση των σχετικών προβλημάτων.
44. Υπάρχουν ΚΚ, τα οποία σε δύσκολες συνθήκες διατηρούν σε γενι­κές γραμμές σωστό προσανατολισμό, έχουν μέτωπο στην αστική ιδεολογία και τον οπορτουνισμό, προσπαθούν να δουλέψουν στο εργατικό κίνημα, αντιμετωπίζοντας σοβαρές αδυναμίες.
Οι εξελίξεις στην Κούβα ασκούν επίδραση στο διεθνές κομμουνιστικό κί­νημα. Το ΚΚΕ εκφράζει σταθερά την αλληλεγγύη του στο Κομμουνιστικό Κόμμα και το λαό της Κούβας, παλεύει για την κατάργηση του πολύχρο­νου αποκλεισμού που έχουν επιβάλει οι ΗΠΑ και της αντικουβανικής «κοι­νής θέσης» της ΕΕ, απαιτεί την απελευθέρωση των 5 φυλακισμένων Κου­βανών πατριωτών και την επιστροφή στην πατρίδα τους.
Το Κόμμα μας υπερασπίζεται τις κατακτήσεις της κουβανικής επανάστα­σης, που απέδειξε τα πλεονεκτήματα του σοσιαλισμού, επιτυγχάνοντας στις δύσκολες συνθήκες της ιμπεριαλιστικής επιθετικότητας την επίλυση βασικών προβλημάτων που παραμένουν άλυτα και βασανίζουν την εργα­τική τάξη, πλατιά λαϊκά στρώματα στις άλλες χώρες της Λατινικής Αμερι­κής και της Καραϊβικής.
Το ΚΚΕ, στα πλαίσια του προλεταριακού διεθνισμού, αναπτύσσει δημιουρ­γικό διάλογο με το ΚΚ Κούβας για τις κοινωνικοοικονομικές αλλαγές που προωθούνται τα τελευταία χρόνια, εκφράζει τον προβληματισμό του για την εφαρμογή μέτρων που ενισχύουν την παρουσία του κεφαλαίου και αδυ­νατίζουν τη σοσιαλιστική ιδιοκτησία, τις σοσιαλιστικές σχέσεις παραγωγής.
Στις χώρες που υποστηρίζουν ότι οικοδομούν το σοσιαλισμό, το ΚΚΕ ε­ξετάζει τις εξελίξεις με κριτήριο τις νομοτέλειες της σοσιαλιστικής οικοδό­μησης, την εργατική εξουσία, την κοινωνικοποίηση των μέσων παραγωγής και τον κεντρικό σχεδιασμό, τον εργατικό, κοινωνικό έλεγχο. Από την σκο­πιά αυτή, το ΚΚΕ εκφράζει την ανησυχία του για την ενίσχυση των καπιτα­λιστικών σχέσεων παραγωγής στο Βιετνάμ και την αντίθεσή του με το λε­γόμενο «σοσιαλισμό της αγοράς».
Στη σημερινή Κίνα, το ΚΚΚ καθοδηγεί τον καπιταλιστικό δρόμο ανάπτυ­ξης, αναπτύσσει σχέσεις με τη «σοσιαλιστική Διεθνή». Η πορεία και γενι­κότερα οι θέσεις περί της «μεικτής οικονομίας» που παλιότερα υποστήριζε η σοσιαλδημοκρατία, του «σοσιαλισμού της αγοράς» ασκούν αρνητική επί­δραση στο κομμουνιστικό κίνημα, αξιοποιούνται πολύπλευρα σε βάρος του.
Ορισμένα ΚΚ που έχουν απομακρυνθεί από το μαρξισμό -λενινισμό πα­ρουσιάζουν την Κίνα ως «μοντέλο σοσιαλιστικής ανάπτυξης».
45. Το ΚΚΕ, χωρίς να παραιτηθεί από τις υπάρχουσες μορφές συνεργασίας και συντονισμού των ΚΚ, είναι προσανατολισμένο στην προ­σπάθεια συγκρότησης ενός Κομμουνιστικού Πόλου ανάμεσα σε Κομμουνι­στικά Κόμματα που υπερασπίζονται το μαρξισμό - λενινισμό, την ύπαρξη σοσιαλιστικής οικοδόμησης και την προσφορά, αλλά και αναγνωρίζουν τα θεμελιακά λάθη της που οδήγησαν στην ανατροπή της, την αναγκαιότη­τα της πάλης για την ανατροπή του καπιταλισμού και την οικοδόμηση του σοσιαλισμού.
Στην κατεύθυνση αυτή, ιδρύθηκε -ξεκινώντας από την πρώτη συζήτη­ση στην Αθήνα στα τέλη του 2007 και στην Κωνσταντινούπολη το 2009 - πάνω σε ένα πλαίσιο κοινών αρχών το περιοδικό «Διεθνής Κομμουνιστική Επιθεώρηση» (ΔΚΕ), στην οποία συμμετέχουν σήμερα έντεκα θεωρητικά και πολιτικά περιοδικά Κομμουνιστικών Κομμάτων. Σκοπός της ΔΚΕ είναι να συζητούνται ιδεολογικά και θεωρητικά ζητήματα και να συμβάλλει στην υπόθεση της διαμόρφωσης ενιαίας επαναστατικής στρατηγικής των ΚΚ, να βγει το διεθνές Κομμουνιστικό Κίνημα από την κατάσταση της ιδεολογικο­πολιτικής και οργανωτικής κρίσης.
Το ΚΚΕ θεωρεί υποχρέωση και καθήκον την ανάπτυξη της ιδεολογικής και πολιτικής διαπάλης και σε διεθνές επίπεδο με τις οπορτουνιστικές δυνάμεις (ΚΕΑ - Αριστερά «Δίκτυα»), τις δυνάμεις της σοσιαλδημοκρατίας, των τρο­τσκιστών, που ασκούν ιδεολογική και πολιτική επίδραση στο διεθνές Κομ­μουνιστικό Κίνημα.
46. Ορισμένα κρίσιμα ζητήματα που αφορούν την αντιπαράθεση μέσα στο Κομμουνιστικό Κίνημα είναι:
Ο χαρακτήρας της επανάστασης, η λογική των σταδίων. Η συμμετοχή των ΚΚ σε αστικές κυβερνήσεις στο έδαφος της καπιταλιστικής κοινωνίας. Το διεθνές Κομμουνιστικό Κίνημα και ο οπορτουνισμός.
Η απομάκρυνση από τη λενινιστική αντίληψη για τον ιμπεριαλισμό.
Η στάση απέναντι σε ιμπεριαλιστικές ενώσεις και διακρατικούς οργανι­σμούς, η στάση απέναντι σε Ρωσία - Κίνα κ.ά.
Η στάση απέναντι στη σοσιαλδημοκρατία και την κεντροαριστερά. Η στάση απέναντι στη δυνατότητα αξιοποίησης όλων των μορφών πάλης για να αντιμετωπιστεί νικηφόρα η βία των καπιταλιστών, η ιμπεριαλιστική ε­πέμβαση.
Οι κοινοβουλευτικές αυταπάτες, αλλά και η παραίτηση από τη χρησι­μοποίηση της μάχης των εκλογών.
Η στάση απέναντι στην καπιταλιστική κρίση.
Το περιβαλλοντικό ζήτημα, αποσπασμένο από το ζήτημα του χαρακτή­ρα της ιδιοκτησίας και της εξουσίας.
Η έλλειψη επαναστατικής γραμμής στο εργατικό κίνημα.
Η λαθεμένη αντίληψη ότι ξεπεράστηκε η πάλη σε εθνικό επίπεδο.
Η στάση απέναντι στο σοσιαλισμό που γνωρίσαμε.
Η λαθεμένη αντίληψη περί «μοντέλων» του σοσιαλισμού και ο «σοσιαλισμός του 21ου αιώνα»
Ο προλεταριακός διεθνισμός.
Διεθνιστική Αλληλεγγύη
47. Το ΚΚΕ στην προηγούμενη περίοδο ανέπτυξε σημαντικές πρωτοβου­λίες, για να εκφράσει την αλληλεγγύη του με τους μεγάλους εργα­τικούς και λαϊκούς αγώνες, που διεξάγονται σε πολλές χώρες ενάντια στις επιδιώξεις, τη στρατηγική του κεφαλαίου, ενάντια στους ιμπεριαλιστικούς σχεδιασμούς, τις επεμβάσεις, για την υπεράσπιση των εργασιακών, δημο­κρατικών δικαιωμάτων, ενάντια στον αντικομμουνισμό, τις απαγορεύσεις και διώξεις κατά ΚΚ και αγωνιστών, κατά των διώξεων με σύνθημα την α­παράδεκτη ταύτιση του κομμουνισμού με το φασισμό.
Το ΚΚΕ εκφράζει την αλληλεγγύη του στην εργατική τάξη και τα λαϊκά στρώματα της Βενεζουέλας ενάντια στις ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις και α­πειλές.
Στηρίζει την πάλη του παλαιστινιακού λαού ενάντια στην ισραηλινή κατο­χή, για την επίλυση του παλαιστινιακού προβλήματος. Για ανεξάρτητο βι­ώσιμο, κυρίαρχο παλαιστινιακό κράτος, στα σύνορα του 1967 με πρωτεύ­ουσα την Ανατολική Ιερουσαλήμ.
Το ΚΚΕ στηρίζει την πάλη του κυπριακού λαού, για Κύπρο ενιαία, ανε­ξάρτητη, σε μια ομοσπονδιακή, διζωνική, δικοινοτική λύση, με μία και μό­νη κυριαρχία και διεθνή προσωπικότητα, χωρίς ξένες βάσεις και στρατεύ­ματα, κοινή πατρίδα των Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων, χωρίς ξένους εγγυητές και προστάτες.
Γενικό συμπέρασμα από τον απολογισμό δράσης του Κόμματος
48. Ως γενικό συμπέρασμα βγαίνει ότι, παρά την όποια προσπάθεια και πρόοδο σημειώθηκε στα ιδιαίτερα καθήκοντα που χάραξε το 18ο Συνέδριο, (ανασύνταξη και επικέντρωση στη δουλειά στην εργατική τά­ξη και το κίνημά της, ενίσχυση της δράσης της Λαϊκής Συμμαχίας, όξυνση της ιδεολογικής διαπάλης, διαμόρφωση κοινού πλαισίου πάλης της εργατι­κής τάξης και των συμμάχων της, επεξεργασία του β΄ τόμου του Δοκιμίου της Ιστορίας του Κόμματος, συστηματική ιδεολογικοπολιτική δουλειά για την κατανόηση και διάδοση των θέσεων του Κόμματος για τη σοσιαλιστι­κή οικοδόμηση) το ΚΚΕ παραμένει πίσω από τις αυξανόμενες και σύνθε­τες απαιτήσεις που προκύπτουν από το συσχετισμό δυνάμεων, τις απαιτή­σεις και τους κινδύνους - δυνατότητες που περικλείει η φάση της κρίσης.
Το βασικό καθοδηγητικό πρόβλημα είναι ότι δε συγκεντρώσαμε έγκαιρα, κυρίως τα προηγούμενα 10 χρόνια, πριν δηλαδή το 18ο Συνέδριο, όλες τις δυνάμεις που διαθέταμε στο κύριο μέτωπο πάλης, από το οποίο εξαρτάται και η γενικότερη πρόοδος, δηλαδή στους τόπους δουλειάς και κλάδους. Ε­κεί, δηλαδή, που κρίνεται πριν απ’ όλα η πρόοδος της ταξικής πάλης, η α­νάπτυξη της πολιτικής συνείδησης και της μαχητικότητας, η κομμουνιστική διαπαιδαγώγηση, το πνεύμα προσφοράς και αυτοθυσίας. Βάρυναν, βέβαια, οι αντικειμενικές δυσκολίες, τα νέα προβλήματα που εμφανίστηκαν λόγω των καπιταλιστικών αναδιαρθρώσεων και στη συνέχεια της κρίσης, ωστόσο υπάρχει ζήτημα υποκειμενικό ότι δεν αντιπαλεύτηκαν οι δισταγμοί, οι λαθε­μένες αντιλήψεις μη κατανόησης της σημασίας αναδιάταξης των δυνάμεων.
Η πρώτη ευθύνη ανήκει στην ΚΕ από τη θέση και το ρόλο της ως ανώτερου καθοδηγητικού οργάνου του Κόμματος ενδιάμεσα των Συνεδρίων.
Ένα δεύτερο πρόβλημα είναι ότι η επιβεβαίωση της ορθότητας της στρα­τηγικής του Κόμματος διαμόρφωσε ένα πνεύμα εφησυχασμού από τα πά­νω προς τα κάτω και δε συνοδεύτηκε στον απαιτούμενο βαθμό με την κα­τάκτηση της απαιτούμενης υψηλής καθοδηγητικής ικανότητας του Κόμμα­τος να παίξει το ρόλο της πρωτοπορίας και συσπείρωσης εργατικών λαϊκών μαζών, σε συνθήκες δύσκολες και σύνθετες. Για την αφομοίωση των σοβα­ρών συλλογικών ντοκουμέντων και επεξεργασιών του Κόμματος, με κορυ­φαία τα Συμπεράσματα από την οικοδόμηση του σοσιαλισμού και το Δοκί­μιο της Ιστορίας του ΚΚΕ, Β΄ τόμος (1949 - 1968) απαιτούνταν μεγαλύτε­ρο χρονικό διάστημα, πέραν αυτού ανάμεσα στο 18ο και το 19ο Συνέδριο. Πρόκειται για διαδικασία που απαιτεί χρόνο, για να μελετηθούν και να α­φομοιωθούν τέτοιου τύπου ντοκουμέντα.
Δεν κατακτήθηκε η απαιτούμενη καθοδηγητική ικανότητα, που αντιμετω­πίζει και τους δύο υπαρκτούς κινδύνους: Είτε, στο όνομα της σωστής στρα­τηγικής, να υποτιμούνται πλευρές της δημιουργικής προσαρμογής και εξει­δίκευσης (και να μεταφέρονται οι γενικές θέσεις με συνθήματα), είτε στο όνομα της εξειδίκευσης, να καλλιεργείται η αποσπασματικότητα και επιλε­κτικότητα στην υλοποίηση των σύνθετων πολύπλευρων καθηκόντων, να γί­νεται διάχυση δραστηριοτήτων, υπόκλιση στο αυθόρμητο, στο εφικτό, στο όνομα των αντικειμενικών παραγόντων που προκύπτουν από τον αρνητικό συσχετισμό δυνάμεων. Στο όνομα της γενίκευσης των εκτιμήσεων και της πείρας να χάνονται επιμέρους, αλλά σημαντικές, πλευρές και προβλήματα στην οργάνωση, συσπείρωση, ταξική διαπαιδαγώγηση μαζών, παίρνοντας υπόψη τη δράση του πολυπλόκαμου αντιπάλου.
Ενώ με την αναδιάταξη των δυνάμεων και με τα βήματα στην Κοινωνική Συμμαχία βελτιώθηκε ο προσανατολισμός δράσης του Κόμματος, δε μετα­φράστηκε σε ενιαίο σχέδιο δράσης μελετημένο και ελεγχόμενο από την ΚΕ έως την ΚΟΒ. Το ενιαίο σχέδιο δράσης δεν πρέπει να κατανοείται βέβαι­α ως μια απόφαση της ΚΕ που περικλείει όλες τις λεπτομέρειες του σχεδι­ασμού ενιαία και απαράλλαχτα για κάθε ΚΟΒ ή για όλες τις ΚΟΒ. Το ενιαί­ο σχέδιο πρέπει να συμβάλλει στην ανάπτυξη της ικανότητας εξειδίκευσης κατά χώρο, της ικανότητας πρωτοβουλίας, μέσα από τη γενίκευση της πεί­ρας των ΚΟΒ, να εμπλουτίζεται και να βελτιώνεται ο γενικός προγραμμα­τισμός της ΚΕ.
49. Ειδικότερο πρόβλημα είναι - ως ζήτημα καθοδήγησης - η ελλιπής συστηματική δουλειά για την ωρίμανση στελεχών που απαιτεί η φάση που διανύουμε, ώστε να ανταποκρίνονται στις σύγχρονες απαιτή­σεις, να μην αναπαράγουν πείρα και τρόπο δουλειάς που δεν αντιστοιχεί στη στρατηγική του Κόμματος ή περιέχει πείρα και τρόπο δουλειάς που έ­χει ξεπεραστεί. Μέσα από την καθοδηγητική δουλειά αναπαράγεται ακόμα ένας μηχανιστικός τρόπος προώθησης της στρατηγικής. Δεν έχει επιτευχθεί στον απαιτούμενο βαθμό και όσο εξαρτάται από τις προσπάθειες του υπο­κειμενικού παράγοντα, να δρα το Κόμμα σε ευρύτερες εργατικές λαϊκές μά­ζες που είναι παγιδευμένες ιδεολογικά στις αστικές και οπορτουνιστικές α­πόψεις, οι οποίες λόγω του συσχετισμού δυνάμεων τείνουν να πέσουν στη μικροαστική ανυπομονησία ή στη μοιρολατρική παθητικότητα που είναι οι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος, της ενσωμάτωσης.
Δεν έχει κατακτηθεί, και είναι πρόβλημα καθοδήγησης, η δυνατότητα να δρα το Κόμμα μέσα σε συνθήκες όπου και αυθόρμητα μπαίνουν λαϊκές μά­ζες και ο αντίπαλος έχει τη δυνατότητα να τις ενσωματώνει με τα τεράστι­α μέσα που διαθέτει. Δεν έχει κατακτηθεί σε ικανοποιητικό βαθμό η ικα­νότητα να παρεμβαίνει μαχητικά και πειστικά και εκεί που αναπτύσσονται δραστηριότητες δυνάμεων που επιδιώκουν τον αποπροσανατολισμό του κι­νήματος, την απομόνωση του ΚΚΕ. Υπάρχει και το αντίθετο πρόβλημα, να χάνεται ο πρωτοπόρος κομμουνιστικός ρόλος σε συνθήκες που μπαίνουν στη δράση, για πρώτη φορά, τμήματα της εργατικής τάξης και μικροαστι­κών στρωμάτων που έχασαν απότομα κατακτήσεις και στρέφονται σε αγώ­νες μόνο και μόνο για να διασώσουν τα στενά κλαδικά και τοπικά κεκτη­μένα και αυτά που δόθηκαν με σκοπό την εξαγορά και την ενσωμάτωση.
50. Παρά τις αδυναμίες, ελλείψεις και καθυστερήσεις που εμφάνισε το Κόμμα, και χωρίς ίχνος υποτίμησής τους, η συνολική δράση του προσφέρει θετική πείρα και είναι δυνατόν, με προϋπόθεση ότι εξάγονται α­ντικειμενικά και διδακτικά συμπεράσματα χωρίς μηδενισμό και οπωσδήπο­τε με πνεύμα αυτοκριτικής, να αποτελέσει παράγοντα που οδηγεί στην α­νάκαμψη του Κόμματος, στην ενδυνάμωσή του, στην κατάκτηση ικανότη­τας και αντοχής μπροστά στις μάχες που έρχονται, ώστε να εμποδιστούν εξελίξεις που συνιστούν πισωγύρισμα με τραγικές συνέπειες για το λαό, να αξιοποιηθούν οι όποιες δυνατότητες υπάρχουν ή εμφανιστούν για να ανοί­ξει ο δρόμος προς τη ριζική αλλαγή.
Ταυτόχρονα, πρέπει να υπολογίζεται πολύ σοβαρά ότι στη δράση και απο­τελεσματικότητα του Κόμματος βαραίνει αποφασιστικά και ο αρνητικός δι­εθνής συσχετισμός δυνάμεων, το γεγονός ότι έχει υποχωρήσει το διεθνές εργατικό κομμουνιστικό κίνημα κάτω από το βάρος της αντεπανάστασης και της μεγάλης διάδοσης του οπορτουνισμού στις γραμμές του. Ιδιαίτερα αρ­νητικός παράγοντας είναι η κατάσταση του εργατικού κινήματος στην Ευ­ρώπη, η διάβρωση που φέρνει η συμμετοχή Κομμουνιστικών Κομμάτων σε αστικές κυβερνήσεις, η γραμμή ενσωμάτωσης που υποστηρίζουν, η μηδε­νιστική και με αστικά κριτήρια στάση τους απέναντι στην οικοδόμηση του σοσιαλισμού και στη δυνατότητα της σοσιαλιστικής οικοδόμησης.
Εκτίμηση της απόδοσης της ΚΕ
51. Η ΚΕ που εκλέχτηκε από το 18ο Συνέδριο κινήθηκε με γνώμονα ό­τι η Πολιτική Απόφαση του Συνεδρίου και τα Συμπεράσματα από τη σοσιαλιστική οικοδόμηση αποτελούν ενιαίο και αδιάσπαστο σύνολο. Εί­χε να αντιμετωπίσει νέα προβλήματα, αυτά της σκληρής παρατεταμένης οικονομικής καπιταλιστικής κρίσης, καθώς αντικειμενικά τίθεται το ερώτη­μα ποια είναι η διέξοδος από την κρίση υπέρ του λαού και ενώ διαμορφώ­νονται όροι για να εγκλωβιστεί η εργατική τάξη και το κίνημά της στο α­στικό δίπολο της φιλελεύθερης ή σοσιαλδημοκρατικής και οπορτουνιστι­κής γραμμής διαχείρισης.
Κεντρικό καθήκον και κριτήριο απόδοσης της ΚΕ αποτελεί η καθοδηγητι­κή της δουλειά με στόχο:
Την επιτάχυνση της δράσης για την ανασύνταξη του εργατικού κινήμα­τος και τη διαμόρφωση κοινού πλαισίου δράσης για την Κοινωνική Συμμα­χία. Κεντρικό ζήτημα είναι να αναπτυχθεί η κομματική οικοδόμηση στους τόπους δουλειάς και στους κλάδους.
Τη στοχοπροσηλωμένη, συνδυασμένη ιδεολογικοπολιτική και μαζική δράση στους βιομηχανικούς κλάδους και ιδιαίτερα στους νέους που ανα­πτύσσονται με βάση τη διάρθρωση της ελληνικής καπιταλιστικής οικονομί­ας, στις νεότερες ηλικίες και τις γυναίκες, παίρνοντας υπόψη τις νέες ερ­γασιακές σχέσεις.
52. Η ΚΕ προετοίμασε και πραγματοποίησε την Πανελλαδική Κομματι­κή Συνδιάσκεψη για την ανασύνταξη του εργατικού κινήματος, την Ευρεία Ολομέλεια της ΚΕ για την κομματική οικοδόμηση. Επεξεργάστηκε τις κατευθύνσεις και τα ιδιαίτερα μέτρα για την παρέμβαση του Κόμματος στο εργατικό, λαϊκό κίνημα σε συνθήκες κρίσης. Πραγματοποίησε την Πανελλα­δική Συνδιάσκεψη για την επεξεργασία του Δοκιμίου Ιστορίας του ΚΚΕ, Β΄ τόμος (1949 - 1968). Οργάνωσε τη συζήτηση σε όλο το Κόμμα και σε σύ­στημα κομματικών σχολών για το Δοκίμιο και την Απόφαση του 18ου Συ­νεδρίου για τα Συμπεράσματα οικοδόμησης του σοσιαλισμού και την προ­γραμματική αντίληψη του ΚΚΕ. Οργάνωσε, επίσης, συζητήσεις και διαλέ­ξεις για όλο το Κόμμα, με στόχο την ενημέρωση, τη συμβολή των μελών του Κόμματος στην επεξεργασία ζητημάτων της ιδεολογικοπολιτικής δια­πάλης και της δράσης.
53. Η ΚΕ ως ανώτερο καθοδηγητικό όργανο στις πιο δύσκολες στιγ­μές της τετράχρονης πορείας, όπως ήταν οι δύο τελευταίες εκλο­γικές αναμετρήσεις, παρά τις ελλείψεις και επιμέρους αδυναμίες, ανταπο­κρίθηκε στο κύριο, που ήταν η σθεναρή αντίσταση στην πίεση να ενδώσει το Κόμμα και να κάνει θεμελιακό λάθος ανοχής ή συμμετοχής σε κυβέρνη­ση συνεργασίας.
Παρ’ όλα αυτά, φάνηκε ότι υπάρχουν ζητήματα που αποτελούν μόνιμο στοιχείο της ιδεολογικοπολιτικής μας δουλειάς που δεν αντιμετωπίστηκαν έγκαιρα, όπως είναι η ανάδειξη του χαρακτήρα και της λειτουργίας του α­στικού κοινοβουλίου, με βάση την πείρα που συγκεντρώνεται από τη συμ­μετοχή μας σε αυτό.
54. Η ΚΕ συνέβαλε ώστε να καθοδηγούνται καλύτερα, σε σύγκριση με το παρελθόν, οι Κομματικές Οργανώσεις, με βάση ένα συνδυασμέ­νο πρόγραμμα δράσης που αφορούσε τη συμβολή και συμμετοχή στους εργατικούς, λαϊκούς αγώνες, την ιδεολογικοπολιτική δουλειά, την αυτο­τελή πολιτική δράση. Κατέβαλε προσπάθειες να εκλαϊκεύεται η στρατηγι­κή του Κόμματος σε ευρύτερες λαϊκές μάζες, εμπλουτισμένη με τις εξελί­ξεις της κρίσης και της ταξικής πάλης, τις διεθνείς εξελίξεις, ιδιαίτερα στην Ευρωζώνη, ώστε να ακουμπάει η στρατηγική του Κόμματος στην εργατι­κή, λαϊκή πείρα.
Τα αποτελέσματα της καθοδηγητικής δουλειάς και ευθύνης της ΚΕ είναι α­ναντίστοιχα με τις προσπάθειες που κατέβαλε και κυρίως με τις σημερινές απαιτήσεις, με τη συνθετότητα των αντικειμενικών εξελίξεων.
Η ΚΕ υστέρησε στην καθοδήγηση των Οργανώσεων και κατά συνέπεια των ΚΟΒ στο κύριο καθήκον, όσον αφορά τον τρόπο και τις μορφές δου­λειάς, το περιεχόμενο και κυρίως τα οργανωτικά μέτρα έως την ΚΟΒ, ώστε να μπει σε σταθερό και πιο αποτελεσματικό δρόμο η προσπάθεια ανασύ­νταξης του εργατικού κινήματος και της κομματικής οικοδόμησης, με ιδιαί­τερο προσανατολισμό στις νεότερες ηλικίες. Πρόοδος έγινε, με την έννοια ότι προχώρησαν ορισμένα μέτρα αναδιάταξης και συγκέντρωσης δυνάμε­ων, αναπτύχθηκε έντονη κομματική δράση και αυτοτελής και στις γραμμές του κινήματος. Ωστόσο, σήμερα παραμένουν τα καθήκοντα αυτά σε χαμη­λό επίπεδο εκπλήρωσης.
Επιβεβαιώνεται ότι δεν αρκεί ο θετικός ρόλος της ΚΕ ως ανώτερου καθο­δηγητικού οργάνου στην επεξεργασία θέσεων, ζητημάτων της ιδεολογικής πάλης, γενικότερα στη στρατηγική του Κόμματος. Απαιτείται μεγαλύτερη σταθερότητα στον κύριο στόχο της ανασύνταξης του εργατικού κινήμα­τος, στην κομματική οικοδόμηση στους τόπους δουλειάς, στους κλάδους, σταθερή ανάπτυξη της καθοδηγητικής ικανότητας που μεταφράζει τις κα­τευθύνσεις και αποφάσεις σε ολοκληρωμένο επεξεργασμένο γενικό σχέδι­ο δράσης, τέτοιο που δίνει τη δυνατότητα στα καθοδηγητικά όργανα των Περιοχών να εξειδικεύουν και να προσανατολίζουν τις ΚΟΒ να ανταποκρί­νονται στο χώρο ευθύνης τους, εντάσσοντας τις δικές τους δραστηριότη­τες στο γενικό πλαίσιο δράσης, εμπλουτίζοντάς το με την πείρα της καθη­μερινής πρακτικής δουλειάς.
Το πρόβλημα συμπυκνώνεται σε πρόβλημα καθοδήγησης και έμπρακτης ι­δεολογικοπολιτικής διαπαιδαγώγησης, ώστε το κάθε στέλεχος και μέλος του Κόμματος να αναδεικνύεται και να αναγνωρίζεται στην πράξη ως πρωτοπο­ρία μαχητικότητας, ανιδιοτέλειας, αυτοθυσίας, ικανότητας, γνώσης. Η ΚΕ υστέρησε στην ανάπτυξη δεσμών με τις νεότερες ηλικίες, ιδιαίτερα στους τόπους δουλειάς, στους νέους κλάδους, αλλά και στις μικρότερες ηλικίες που βρίσκονται στη διαδικασία της μόρφωσης, στους νέους και νέες άνερ­γες. Βελτιώθηκε η βοήθεια και η στήριξη της ΚΝΕ, όμως παραμένει εξαιρε­τικά αδύναμη στο επίπεδο ΚΟΒ - ΟΒ.
55. Η ΚΕ πήρε ορισμένα μέτρα για την ενίσχυση των επιτελείων της, δηλαδή των βοηθητικών επιτροπών, όμως δεν κατάφερε να ολο­κληρώσει την προσπάθεια και σε όλα τα βοηθητικά αυτά όργανα, ενώ ορι­σμένα δεν μπόρεσε να τα ενισχύσει ουσιαστικά, ώστε να ανταποκρίνονται στις νέες απαιτήσεις.
Η «Κομμουνιστική Επιθεώρηση», ο «Ριζοσπάστης», τα μέσα ενημέρωσης του Κόμματος, τα βοηθητικά όργανα της ΚΕ ως συνολική εκτίμηση βελτί­ωσαν την απόδοσή τους, συνέβαλαν στη διαμόρφωση θέσεων, αιτημάτων, στόχων πάλης, στον ιδεολογικοπολιτικό αγώνα. Βελτιώθηκε η διατμηματι­κή συνεργασία για την αντιμετώπιση σύνθετων ζητημάτων, προβλημάτων του κινήματος, για την ανάπτυξη της Κοινωνικής Συμμαχίας. Ιδιαίτερη κα­θυστέρηση με ευθύνη της ΚΕ σημειώνεται στον τομέα της προπαγάνδας όλων των μέσων και μορφών. Καθυστέρησε η αξιοποίηση του διαδικτύου, αλλά και το μέτωπο αντιμετώπισής του ως ιδεολογικού μέσου του ταξικού αντίπαλου και μέσου φραξιονισμού. Η δημιουργία του Portal στη θέση της τηλεόρασης του «902», η κατάργηση της οποίας υπαγορεύθηκε από οικονο­μικούς λόγους, μπορεί να συμβάλει σε τομείς ενημέρωσης και προπαγάνδας των θέσεων και των προτάσεων του ΚΚΕ, ιδιαίτερα στις νεότερες ηλικίες.
Βελτιώθηκε η εκδοτική δουλειά του Κόμματος, θετική προσπάθεια έγι­νε και από την ΚΝΕ, ενώ σημείωσε σχετική πρόοδο η διάδοση του πολιτι­κού βιβλίου, που παραμένει όμως μικρότερη σε σχέση με τις ανάγκες και το ενδιαφέρον που υπάρχει, παρά το γεγονός ότι η οικονομική κρίση δυ­σκολεύει την αγορά του.
Στο τετράχρονο, σημειώθηκε βελτίωση στη δουλειά της ΚΕ με τη βοήθεια και των Τμημάτων της, κυρίως με την πραγματοποίηση των σημαντικών ε­πιστημονικών συνεδρίων για το έργο του Γ. Ρίτσου και του Κ. Βάρναλη, ε­νώ βρίσκεται σε στάδιο προετοιμασίας ανάλογο συνέδριο για το έργο του Μπέρτολτ Μπρεχτ. Διοργανώθηκε ημερίδα για τη διεθνή οικονομική κρίση, δόθηκε συνέχεια στην επεξεργασία ζητημάτων που φώτισαν το χαρακτή­ρα της κρίσης και της αστικής διαχείρισης, την ανισόμετρη εκδήλωση της κρίσης στην Ευρωζώνη με δημοσιεύσεις στην ΚΟΜΕΠ και πραγματοποίηση εκδηλώσεων. Σημαντική βελτίωση είχε το πολιτικό, πολιτιστικό περιεχόμενο των Φεστιβάλ της ΚΝΕ. Επίσης, στον τομέα του Αθλητισμού και της Φυσι­κής Αγωγής με την επεξεργασία θέσεων και τη στήριξη πρωτοβουλιών της ΚΝΕ στο χώρο αυτό. Παρ’ όλα αυτά είμαστε πολύ πίσω από τις απαιτήσεις στον τομέα του Πολιτισμού και του Αθλητισμού.
56. Το ΠΓ και η Γραμματεία έχουν ιδιαίτερο μερίδιο ευθύνης στα πλαί­σια της συλλογικής δουλειάς του οργάνου, στην υστέρηση στο ζή­τημα αποφασιστικού προσανατολισμού δράσης στην ανασύνταξη του ερ­γατικού κινήματος, στην κομματική οικοδόμηση, στη δουλειά για την προ­ετοιμασία και ανάδειξη στελεχών για την ενίσχυση των βοηθητικών οργά­νων του Κόμματος.
Τα οικονομικά του Κόμματος
57. Η ανυποχώρητη στάση του ΚΚΕ όλο το προηγούμενο διάστημα προ­κάλεσε την οργή οικονομικών και πολιτικών κέντρων, που κλιμά­κωσαν τις συκοφαντικές επιθέσεις και προβοκάτσιες ακριβώς γύρω από τα οικονομικά του Κόμματος. Στόχος η σύγχυση - αμφιβολία για την ηθική α­κεραιότητα του ΚΚΕ, η ενίσχυση της αντίληψης ότι δε διαφέρει από τα άλ­λα κόμματα. Η επίθεση για τα οικονομικά του Κόμματος και ο γενικότερος αντικομουνισμός κυριάρχησαν αυτά τα χρόνια.
Η κρατική χρηματοδότηση προβλέπεται να χρησιμοποιηθεί ως μέσο άσκη­σης πίεσης για συμβιβασμούς και υποχωρήσεις. Στο όνομα της διαφάνειας, καταπολέμησης της μίζας και της εξαγοράς πολιτικών, μελετούν το μέτρο της αποκλειστικής χρηματοδότησης των κομμάτων από το κράτος. Μέτρο που εντάσσεται στο συνολικό πλέγμα αντιδραστικών διατάξεων που προ­ωθούνται στα πλαίσια της ΕΕ με στόχο την απόλυτη χειραγώγηση και τον έλεγχο της λειτουργίας των κομμάτων.
Το ΚΚΕ στο όνομα καμιάς χρηματοδότησης δεν πρόκειται να αποδεχτεί κανέναν έλεγχο στις σχέσεις του με τα μέλη και τους φίλους του, καμιά παρέμβαση στη λειτουργία και τη δράση του ή την κατεύθυνση της πολι­τικής του.
Για ένα επαναστατικό εργατικό κόμμα, η κρατική επιχορήγηση δεν μπο­ρεί να αποτελεί τη βασική πηγή εσόδων του. Το θέμα της οικονομικής αυ­τοδυναμίας του ΚΚΕ είναι κρίσιμο ζήτημα. Αφορά την ικανότητα του Κόμ­ματος να τα βγάζει πέρα και στις πιο δύσκολες συνθήκες.
Το ΚΚΕ από την ίδρυσή του υπέστη μακρόχρονες διώξεις και έχει κάθε λόγο, ιδιαίτερα στις σημερινές συνθήκες όξυνσης της ταξικής πάλης, να ε­παγρυπνεί.
Στα χρόνια που πέρασαν από το 18ο Συνέδριο αντιμετωπίσαμε σοβαρές οι­κονομικές δυσκολίες, κυρίως ως προς τις λειτουργίες της προπαγάνδας μας, με συνέπεια να οδηγηθούμε στην ένταξη της «Τυποεκδοτικής» στο άρθρο 99 του Πτωχευτικού Κώδικα και στο κλείσιμο της τηλεόρασης του «902».
Οι νέες συνθήκες επιβάλλουν καλύτερη οργάνωση και παρακολούθηση της οικονομικής δραστηριότητας των Οργανώσεων για συγκέντρωση όλων των συνδρομών από τα κομματικά μέλη, των ενισχύσεων από φίλους και οπαδούς. Χρειάζεται ακόμη μεγαλύτερη επιμονή και αποφασιστικότητα στο νοικοκύρεμα των οικονομικών μας, στον περιορισμό ελαστικών λειτουργι­κών δαπανών, στην τακτική και ουσιαστική παρακολούθηση των εσόδων των Οργανώσεων.
Η αύξηση της κυκλοφορίας του «Ριζοσπάστη», της ΚΟΜΕΠ και των βιβλί­ων της «Σύγχρονης Εποχής», εκτός από την ιδιαίτερη σημασία που έχει για την ιδεολογική και πολιτική μας παρέμβαση, συμβάλλει σημαντικά στην ε­νίσχυση των οικονομικών του Κόμματος.
Διανύσαμε και θα συνεχίζουμε να διανύουμε μια περίοδο ιδιαίτερα δύσκο­λη για την εργατική τάξη και το λαό της χώρας μας. Πρόκειται για μια περί­οδο που γιγαντώνεται η επίθεση σε βάρος των εργατικών δικαιωμάτων και κατακτήσεων, ενώ οι συνέπειες από την όξυνση της καπιταλιστικής οικο­νομικής κρίσης γίνονται χείμαρρος που πνίγει τα λαϊκά στρώματα.
Η πείρα όμως δείχνει ότι σε αυτές τις συνθήκες δημιουργούνται νέα πε­ριθώρια ώστε να ενισχύουν το Κόμμα, από το υστέρημά τους, περισσότε­ροι εργαζόμενοι, έστω και με μικρότερα από πριν ποσά.
Η οικονομική ενίσχυση του ΚΚΕ, εδώ και 94 χρόνια, αποτελεί ένα είδος πολιτικής σχέσης των εργαζομένων με το Κόμμα. Αποτελεί στοιχείο ανά­πτυξης και σταθεροποίησης των δεσμών της κάθε ΚΟΒ με οπαδούς και φί­λους του Κόμματος.
Στην επίθεση που αναπτύσσει ο ταξικός αντίπαλος πρέπει να αντιτάξου­με ετοιμότητα, επάρκεια και αυτάρκεια οικονομικών μέσων για πολύμορφη, πολιτική, ιδεολογική και εκδοτική δραστηριότητα που θα απαντά αποτελε­σματικά. Είμαστε σίγουροι ότι συνολικά το Κόμμα θα ανταποκριθεί στις α­νάγκες των καιρών.
ΤΑ ΒΑΣΙΚΑ ΚΑΘΗΚΟΝΤΑ ΤΟΥ ΚΟΜΜΑΤΟΣ ΕΩΣ ΤΟ 20ό ΣΥΝΕΔΡΙΟ
Η μόνη διέξοδος προς όφελος του λαού
58. Η ανισόμετρη εκδήλωση νέας κρίσης στην Ευρωζώνη/ΕΕ και το εν­δεχόμενο νέας συγχρονισμένης κρίσης σε ΗΠΑ - ΕΕ - Ιαπωνία σε συνδυασμό με το βάθος της κρίσης στην Ελλάδα και τη δυσκολία διαχείρι­σής της απ’ την αστική πολιτική δείχνουν ότι η κρίση θα συνεχιστεί το 2013 και ενισχύουν την πρόβλεψη ότι την επόμενη τριετία δεν αναμένεται επά­νοδος του ΑΕΠ στο προ του 2008 επίπεδο. Η ανεπαρκής απαξίωση κεφα­λαίων στη διάρκεια της κρίσης, η απώλεια ανταγωνιστικής θέσης της ελλη­νικής βιομηχανικής παραγωγής, η σημαντική απώλεια της δημοσιονομικής ευελιξίας και η όξυνση του ανταγωνισμού στην ευρύτερη περιοχή (Βαλκά­νια, Ανατολική Μεσόγειος) οξύνουν τις αντιφάσεις της αστικής πολιτικής. Ενισχύεται ο προβληματισμός σχετικά με το αν η παραμονή στην Ευρωζώ­νη εξακολουθεί να υπηρετεί αποτελεσματικά το αστικό στρατηγικό συμφέ­ρον της διευρυμένης αναπαραγωγής του κοινωνικού κεφαλαίου. Το σύνολο των εξελίξεων προδιαγράφει δύο βασικά πιθανά ενδεχόμενα: Την επιλογή μιας νέας εσωτερικής υποτίμησης με νέο «κούρεμα» του δημόσιου χρέους και το ενδεχόμενο ανεξέλεγκτης πτώχευσης του κράτους, η οποία θα συν­δυαστεί με αναγκαστική έξοδο απ’ την Ευρωζώνη. Και στις δύο περιπτώ­σεις εντείνεται η διαδικασία συγκεντροποίησης του συσσωρευμένου κεφα­λαίου σε μεγαλύτερους και αριθμητικά λιγότερους μονοπωλιακούς ομίλους.
Πάνω σε αυτό το έδαφος θα συνεχιστεί η ενδοαστική διαπάλη σχετικά με την επιλογή επεκτατικής ή περιοριστικής διαχείρισης, αλλά και για τις προτεραιότητες στο επίπεδο των ιμπεριαλιστικών συμμαχιών. Καθώς οξύ­νονται οι αντιθέσεις μέσα στην Ευρωζώνη και στην Ελλάδα, ενισχύονται αστικές δυνάμεις που δίνουν προβάδισμα στον ατλαντικό άξονα γεωπολι­τικής επιρροής (ΗΠΑ, Ισραήλ, Βρετανία) συγκριτικά με τη Γερμανία, αλλά και τη Γαλλία. Εντείνεται η διαπάλη ιμπεριαλιστικών κέντρων και μονοπω­λιακών ομίλων για το μοίρασμα και τον έλεγχο αγορών και υποδομών, ι­διαίτερα στους τομείς μεταφορών (λιμάνια, αεροδρόμια κ.λπ.), ενέργειας, τηλεπικοινωνιών, τραπεζών. Σε αυτούς τους τομείς εκδηλώνεται ενδιαφέ­ρον και απ’ την πλευρά της Ρωσίας και της Κίνας.
Αυτές οι αντιθέσεις δεν αναιρούν τη συμφωνία στην κατεύθυνση της α­στικής πολιτικής να αξιοποιεί τη βαθιά κρίση σαν εφαλτήριο, για να επιτα­χυνθούν και να επεκταθούν οι αναδιαρθρώσεις, να αυξηθεί ο βαθμός εκμε­τάλλευσης, να επιταχυνθεί η συγκεντροποίηση του κεφαλαίου, η εκτόπιση μικρών επιχειρηματιών και φτωχών αγροτών, η επέκταση των καπιταλιστι­κών επιχειρήσεων. Η κλιμάκωση της αντιλαϊκής επίθεσης υπαγορεύεται απ’ τη στρατηγική ανάγκη των μονοπωλίων να θωρακίσουν την ανταγωνιστικό­τητά τους και να διαχειριστούν την κρίση σε βάρος των λαϊκών στρωμάτων.
Οι συγκεκριμένες εξελίξεις θα συνοδευτούν με αύξηση της σχετικής και απόλυτης εξαθλίωσης, καθώς και διατήρηση εκρηκτικού ποσοστού ανερ­γίας, την προλεταριοποίηση, τη φτώχεια αυτοαπασχολούμενων μικροϊδιο­κτητών στην πόλη και στο χωριό. Αντικειμενικά αυξάνεται η δυσκολία οικο­δόμησης στέρεων κοινωνικών συμμαχιών της αστικής τάξης, ενώ δημιουρ­γούνται προϋποθέσεις για την προώθηση της οικοδόμησης της κοινωνικής συμμαχίας της εργατικής τάξης σε καλύτερη βάση και προσανατολισμό. Η εξέλιξη της καπιταλιστικής οικονομικής κρίσης με προοπτική την περαιτέ­ρω επιδείνωση της ζωής για τα εργατικά λαϊκά στρώματα, αλλά και το εν­δεχόμενο αναιμικής ανάκαμψης θα έχουν αντικειμενικά επίδραση στην ε­ξέλιξη της ταξικής πάλης στην Ελλάδα. Σίγουρα η εξέλιξη δε θα είναι ευ­θύγραμμη, θα εναλλάσσονται οι φάσεις ανόδου με φάσεις υποχώρησης της ταξικής πάλης.
59. Στα πλαίσια αυτά θα συνεχίσουν οι απόπειρες και οι πιο συστημα­τικές προσπάθειες για την αναμόρφωση του πολιτικού συστήμα­τος στην Ελλάδα. Με τα σημερινά δεδομένα, όπου το ΠΑΣΟΚ βρίσκεται σε πορεία αποσάθρωσης, η κύρια τάση που διαφαίνεται είναι η αναμόρφωση να βασιστεί σε δύο πολιτικούς πόλους: Ο ένας της κεντροδεξιάς με άξονα τη ΝΔ, που όμως έχει απολέσει δυνάμεις όχι μόνο σε ψήφους αλλά και από διασπαστικές κινήσεις και ο άλλος της κεντροαριστεράς με άξονα τον ΣΥ­ΡΙΖΑ. Η αστική τάξη της χώρας προσαρμόζει τις επιλογές της, παίρνοντας υπόψη ποια πολιτική δύναμη, ποια κυβέρνηση μπορεί να ελέγξει το εργατι­κό, λαϊκό κίνημα, να προλάβει την άνοδο της ταξικής πάλης, να εξασφαλί­σει ότι είτε ελεγχόμενη είτε ανεξέλεγκτη χρεοκοπία με έξοδο από την Ευ­ρωζώνη θα πραγματοποιηθεί με όσο γίνεται λιγότερες αντιδράσεις.
Το δίπολο κεντροδεξιά με κορμό τη ΝΔ και κεντροαριστερά με κορμό τον ΣΥΡΙΖΑ αποτελεί ένα σχετικά ρεαλιστικό σενάριο για την αστική τάξη, με μεταβατικό ενδεχομένως χαρακτήρα, καθώς υπάρχουν διεργασίες και για γένεση νέων κομμάτων για την παγίδευση της εργατικής λαϊκής συνείδησης.
Ο ΣΥΡΙΖΑ εξελίσσεται σήμερα σε σύγχρονη σοσιαλδημοκρατία, πιο συ­ντηρητική σε σύγκριση με τη σοσιαλδημοκρατία της μεταπολιτευτικής πε­ριόδου. Στον ΣΥΡΙΖΑ αναζητούν και βρίσκουν πολιτική στέγη σημαντικά τμήματα της εργατικής και κυβερνητικής γραφειοκρατίας, τμήματα μεσαί­ων στρωμάτων, που είχαν βρει ασυλία ως σύμμαχοι της αστικής τάξης και των κομμάτων της, με παροχές, με φοροδιαφυγή, με συμμετοχή στη δι­αχείριση κοινοτικών κονδυλίων. Η ιδιαιτερότητά του είναι ότι απαρτίζεται και από οπορτουνιστικές δυνάμεις που αποσχίστηκαν από το κομμουνιστι­κό κίνημα, διατηρούν ορισμένα συνθήματα, μεθόδους, τρόπους δουλειάς ώστε να εμφανιστούν ως ένα αριστερό κόμμα που συσπειρώνει στις γραμ­μές του από σοσιαλδημοκράτες της 3ης του Σεπτέμβρη έως τους «ανανε­ωτές» κομμουνιστές. Η στρατηγική του, όσον αφορά το θέμα της εξουσί­ας, την ΕΕ, είναι καθαρά σοσιαλδημοκρατική, φιλομονοπωλιακή. Δεν απο­κλείεται, σε περίπτωση που ο ΣΥΡΙΖΑ υποκαταστήσει την ηττημένη σο­σιαλδημοκρατία, να διαμορφωθεί από φυγόκεντρες δυνάμεις του και ορι­σμένες εξωκοινοβουλευτικές ένα νέο ανάχωμα της λεγόμενης αριστερής ή κομμουνιστικής ανανέωσης. Η αστική τάξη θα κάνει ό,τι μπορεί για να α­ναχαιτίσει την άνοδο της ταξικής πάλης και του ΚΚΕ. Στις επιθυμίες της εί­ναι να πετύχει αυτό που δεν κατάφερε το 1989 - 1991, είτε να διαλυθεί ή να περιθωριοποιηθεί το ΚΚΕ είτε να μετατραπεί σε συνιστώσα της σύγχρο­νης σοσιαλδημοκρατίας, ώστε να αναχαιτιστεί η άνοδος της ταξικής πάλης.
60. Το εργατικό κίνημα πρέπει να βρεθεί σε ετοιμότητα, έτσι ώστε να μπορέσει να αξιοποιήσει την προοπτική ανόδου της ταξικής πάλης, την αξιοποίηση συνθηκών σημαντικής αλλαγής στο συσχετισμό δυνάμεων. Το εργατικό κίνημα θα πρέπει να είναι σε ετοιμότητα και για το ενδεχόμε­νο αρνητικής εξέλιξης, υποχώρησης της ταξικής πάλης και πισωγυρίσματος, ώστε να μπορέσει με βάση τις νέες συνθήκες να προετοιμαστεί για τη νέα άνοδο που σίγουρα θα προκύψει σε εύλογο χρονικό διάστημα.
Το εργατικό κίνημα και οι σύμμαχοί του θα χρειαστεί να αποκτήσουν ετοι­μότητα και ικανότητα δράσης για να αντιμετωπίσουν την ακόμα μεγαλύτε­ρη αύξηση της κρατικής, παρακρατικής, εργοδοτικής βίας και καταστολής, τη δράση του νέου κυβερνητικού συνδικαλισμού που επιχειρεί να διαμορ­φώσει ο ΣΥΡΙΖΑ. Επίσης, τη δράση αντιδραστικών δυνάμεων, εθνικοσοσι­αλιστικών, φασιστικών τάσεων μέσα στις γραμμές του κινήματος, με στό­χο την κατάπνιξή του, την αναχαίτιση ανόδου της ταξικής πάλης.
Οι ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις στην περιοχή αυξάνουν τους κινδύνους τοπικών πολεμικών συγκρούσεων που θα πάρουν γενικότερο χαρακτήρα, αφού στην ευρύτερη περιοχή συγκρούονται ιμπεριαλιστικά κέντρα και ι­μπεριαλιστικές δυνάμεις και μάλιστα σε συνθήκες αλλεπάλληλων κρίσεων που πλήττουν και το σκληρό πυρήνα της ιμπεριαλιστικής πυραμίδας. Μια τέτοια περίπτωση, στις σύγχρονες συνθήκες, με ενεργητική συμμετοχή της Ελλάδας στο ΝΑΤΟ και την ΕΕ, προϋποθέτει όξυνση των ιμπεριαλιστικών ανταγωνισμών στην περιοχή που δεν μπορούν να λυθούν με μη στρατιω­τικά μέσα. Συνεπάγεται σπάσιμο συμμαχιών, σοβαρές αλλαγές και αναδια­τάξεις μέχρι και ισχυρές φυγόκεντρες τάσεις στα πλαίσια όχι μόνο της ΕΕ αλλά και του ΝΑΤΟ, γενικότερη αναδιάταξη συμμαχιών.
Μέσα στα ενδεχόμενα για τη στάση της αστικής τάξης της Ελλάδας, μέ­ρους των πολιτικών της εκπροσώπων, είναι και να επιδιώξει συμμετοχή στο πλευρό μιας άλλης ισχυρής ιμπεριαλιστικής δύναμης, ακόμα και ανάλογα με τις συνθήκες να επιδιώξει τη μετατροπή του αμυντικού πολέμου σε ε­πιθετικό.
Αν δεχτεί επίθεση η Ελλάδα από γειτονική χώρα ή και από άλλη χώρα της περιοχής ή αν επιτεθεί πρώτη μέσα σε συμμαχία ή όχι, το Κόμμα σε κάθε περίπτωση πρέπει να ηγηθεί στην αυτοτελή οργάνωση της εργατικής - λα­ϊκής αντίστασης και να συνδεθεί η αντίσταση με την πάλη για ολοκληρωτι­κή ήττα της αστικής τάξης, εγχώριας και ξένης ως εισβολέα. Με την πρω­τοβουλία και καθοδήγηση του Κόμματος να συγκροτηθεί εργατικό - λαϊκό μέτωπο με όλες τις μορφές δράσης, με σύνθημα: Ο λαός θα δώσει την ε­λευθερία και τη διέξοδο από το καπιταλιστικό σύστημα που, όσο κυριαρχεί, φέρνει τον πόλεμο και την «ειρήνη» με το πιστόλι στον κρόταφο.
Η αντικειμενική βάση της συμμαχίας των λαϊκών δυνάμεων με την εργατική τάξη
61. Η Λαϊκή Συμμαχία εκφράζει τα συμφέροντα της εργατικής τάξης, των μισοπρολετάριων, των φτωχών αυτοαπασχολούμενων και αγρο­τών στον αγώνα κατά των μονοπωλίων και της καπιταλιστικής ιδιοκτησί­ας, κατά της ενσωμάτωσης της χώρας στις ιμπεριαλιστικές ενώσεις. Η πά­λη της κατευθύνεται στην κατάκτηση της εργατικής λαϊκής εξουσίας. Για το ΚΚΕ η νέα εξουσία ταυτίζεται με την εργατική εξουσία, τη σοσιαλιστι­κή, που ο επιστημονικός σοσιαλισμός την προσδιόρισε ως δικτατορία του προλεταριάτου, η οποία αποτελεί τον αντίποδα της δικτατορίας της αστι­κής τάξης, του αστικού κράτους.
Η δύναμη της Λαϊκής Συμμαχίας βρίσκεται στον ηγετικό ρόλο της εργα­τικής τάξης, αλλά και στην προσέλκυση νέων και γυναικών που ανήκουν σε αυτές τις κοινωνικές δυνάμεις, τη συνειδητή προσπάθεια του εργατι­κού κινήματος να διαμορφώνει, μαζί με τους συμμάχους του, κοινό πλαί­σιο και κατεύθυνση δράσης. Βρίσκεται επίσης στον πρωτοπόρο ρόλο του ΚΚΕ που ενδιαφέρεται για την ενίσχυση, στερέωση και ενδυνάμωση της Λαϊκής Συμμαχίας και στη διαφύλαξη του χαρακτήρα και της κατεύθυνσης της πάλης της.
Οι φτωχοί αγρότες, οι αυτοαπασχολούμενοι στο εμπόριο και τη βιοτεχνί­α, στον επισιτισμό και τον τουρισμό, στις επισκευές, στον καθαρισμό, στον καλλωπισμό κ.λπ., αυτοί που κατά περιόδους δουλεύουν 10 και 12 ώρες την ημέρα μαζί και με άλλα μέλη της οικογένειάς τους, αν και είναι ιδιο­κτήτες γης και ορισμένων άλλων σκόρπιων μέσων παραγωγής, έχουν μο­ναδικό συμφέρον από την κατάργηση των μονοπωλίων, σε τελική ανάλυ­ση από την κατάργηση της καπιταλιστικής ιδιοκτησίας, από την ανατροπή της εξουσίας της.
Ο σύγχρονος καπιταλισμός είναι τα βιομηχανικά, εμπορικά μονοπώλια, οι τράπεζες, η φορολογία του κράτους τους, που όλα μαζί αφαιρούν από το μεγαλύτερο μέρος των αυτοαπασχολούμενων το μεγάλο μέρος της παρα­γωγής τους, συνθλίβουν το εισόδημά τους. Είναι το καπιταλιστικό σύστη­μα που αργά ή γρήγορα θα τους ξεκληρίσει, θα τους καταστρέψει ως αυτό­νομους παραγωγούς και εργαζόμενους, θα τους ρίξει στην ανεργία ή στην καλύτερη περίπτωση στην υποαπασχόληση. Ακόμα και αν τους διατηρή­σει για κάποιο διάστημα, οι συνθήκες της ζωής τους θα χειροτερέψουν, με αύξηση των ωρών εργασίας, επιδείνωση των όρων συνταξιοδότησης, των συνθηκών εκπαίδευσης των παιδιών τους, της πρόληψης -αποκατάστα­σης της υγείας, του Πολιτισμού - Αθλητισμού, του ελεύθερου χρόνου, γε­νικά με επιδείνωση της ποιότητας ζωής των ίδιων και των οικογενειών τους.
Η παρατεταμένη και βαθιά κρίση επέφερε απότομη αλλαγή ακόμα και σε κλάδους που η αυτοαπασχόληση επιβίωνε με καλύτερους όρους, σε επαγ­γέλματα σχετιζόμενα με τις κατασκευές, τις επισκευές.
Παρόμοια είναι η προοπτική και για τους αυτοαπασχολούμενους επιστή­μονες, έστω κι αν έχουν καλύτερο εισόδημα και κυρίως μεγαλύτερη ελευ­θερία από τους μισθωτούς, ανταλλάσσοντας το εισόδημά τους με άλλο ει­σόδημα. Όλο και περισσότερο θα υποτάσσονται ως μισθωτοί στις μεγάλες καπιταλιστικές επιχειρήσεις, που επεκτείνονται στις νομικές, λογιστικές, τε­χνικές εργασίες, σε όλες τις εργασίες που σχετίζονται με την πρόληψη - α­ποκατάσταση της υγείας, τη μητρότητα, την υγεία και ασφάλεια στους χώ­ρους εργασίας, τη Δημόσια Υγεία, τον Πολιτισμό και τον Αθλητισμό.
Αντικειμενικά και το δικό τους μεσοπρόθεσμο συμφέρον βρίσκεται στο δρόμο σύγκρουσης και ανατροπής των μονοπωλίων, της καπιταλιστικής ιδι­οκτησίας, στο πλευρό της εργατικής τάξης για την κατάκτηση της εξουσίας.
Μονόδρομος για τα συμφέροντά τους είναι ο κοινός αγώνας τους με τους μισθωτούς, ο διαχωρισμός τους από οργανώσεις που εξυπηρετούν καπιτα­λιστικά συμφέροντα με την προμετωπίδα της «ενιαίας επιστημονικής ορ­γάνωσης». Το δικό τους συμφέρον είναι το εργατικό κράτος να τους παρέ­χει όλες τις προϋποθέσεις άσκησης της επιστημονικής εργασίας προς όφε­λος της κοινωνικής ευημερίας.
Μονόδρομος είναι ο διαχωρισμός στην οργάνωση πρωτοπόρων φτωχών αγροτών και αυτοαπασχολούμενων στις πόλεις από τους καπιταλιστές, ο διαχωρισμός από τους ενδοϊμπεριαλιστικούς ανταγωνισμούς και πολέμους για τις αγορές πρώτων υλών και δρόμους ενέργειας, άλλων πρώτων υλών κ.λπ. Μονόδρομος για τους πρωτοπόρους αυτοαπασχολούμενους είναι ο συ­ντονισμός των αγώνων τους με τους αγώνες της εργατικής τάξης ενάντι­α στα μονοπώλια, στις ιμπεριαλιστικές συμμαχίες τους (ΕΕ, ΝΑΤΟ, Σένγκεν κ.ά.), στα κόμματα και στις κυβερνήσεις τους, τελικά ενάντια στο κράτος των καπιταλιστών.
Μονόδρομος είναι να ταχθούν ή με τον καπιταλιστικό τρόπο ανάπτυξης που συνεπάγεται τη βίαιη καταστροφή του μεγαλύτερου μέρους τους ή με την ανάπτυξη που έχει βάθρο της την κοινωνική (λαϊκή) ιδιοκτησία, τον κε­ντρικό σχεδιασμό, προς όφελος της κοινωνικής ευημερίας. Αυτή η ανάπτυ­ξη προϋποθέτει τη ρήξη και ανατροπή της οικονομικής κυριαρχίας και της πολιτικής εξουσίας των μονοπωλίων, την πλήρη αποδέσμευση από την ΕΕ, το ΝΑΤΟ, από κάθε ιμπεριαλιστική ένωση, την κατάργηση όλων των ξένων βάσεων. Η εργατική τάξη έχει συμφέρον να κερδίσει αυτά τα στρώματα με το μέρος της, με την εργατική λαϊκή εξουσία ή τουλάχιστον να εξασφαλίσει να μην ταχτούν με την αντίδραση της τάξης των καπιταλιστών. Γι’ αυτό μπορεί και πρέπει να εκφράσει με το επαναστατικό της πρόγραμμα τις ανάγκες τους για ένα ικανοποιητικό επίπεδο διαβίωσης, κυρίως τη σχεδιασμένη σταδιακή ένταξή τους στη σοσιαλιστική παραγωγή και τις σοσιαλιστικές υπηρεσίες.
Ο χαρακτήρας της Λαϊκής Συμμαχίας
62. Η Λαϊκή Συμμαχία απαντά στο πιεστικό ερώτημα: Πώς θα οργανω­θεί ο αγώνας απόκρουσης των βάρβαρων ταξικών αντιλαϊκών μέ­τρων, αγώνας αντεπίθεσης ώστε να υπάρξουν κάποιες κατακτήσεις, ποιος είναι ο δρόμος πάλης και ρήξης για την ανατροπή της εξουσίας των μονο­πωλίων. Η Λαϊκή Συμμαχία έχει σαφή αντιμονοπωλιακό αντικαπιταλιστικό προσανατολισμό - αφού ο σύγχρονος καπιταλισμός είναι μονοπωλιακός - προωθεί τη ρήξη με τις ιμπεριαλιστικές ενώσεις, αντιστρατεύεται τον ιμπε­ριαλιστικό πόλεμο και τη συμμετοχή σε αυτόν.
Η Λαϊκή Συμμαχία είναι σε συμφωνία με τη θέση που προτείνει το ΚΚΕ για συσπείρωση των αντιμονοπωλιακών αντικαπιταλιστικών κοινωνικών δυνά­μεων, με έκβαση του αγώνα προς την εργατική-λαϊκή εξουσία, συσπείρωση που εκφράζει και υπηρετεί τα συμφέροντα της εργατικής τάξης και των κοι­νωνικών της συμμάχων. Η Λαϊκή Συμμαχία έχει γενική κατεύθυνση πάλης ενάντια στα μονοπώλια, τις ιμπεριαλιστικές ενώσεις, τους κατασταλτικούς μηχανισμούς τους, αναπτύσσεται στη βάση της κοινής δράσης των κοινω­νικών δυνάμεων στο έδαφος των άμεσων διεκδικήσεων. Η κάθε κοινωνι­κή δύναμη εκτός από το κοινό πλαίσιο δράσης έχει τα δικά της καθήκοντα.
63. Η Λαϊκή Συμμαχία συγκεντρώνει τις δυνάμεις της σε κάθε πόλη, με κέντρο τους μονοπωλιακούς ομίλους, τα εργοστάσια, τα εμπορικά κέντρα, τα νοσοκομεία, τα Κέντρα Υγείας, τις μονάδες ηλεκτρικής ενέργει­ας, τις τηλεπικοινωνίες, τα μέσα μαζικής μεταφοράς κ.λπ. Εξασφαλίζει την κοινή δράση αυτών των δυνάμεων με βάση τον κλάδο και γενικότερα με τους ανέργους, τις δυνάμεις των αυτοαπασχολούμενων αγροτών και άλ­λων βιοπαλαιστών στις πόλεις. Εξελίσσεται ανοδικά ως διαδικασία ωρίμαν­σης της πολιτικής συνείδησης, της οργάνωσης.
Στις δοσμένες συνθήκες οργανώνεται και συντονίζεται για την αντίσταση, την αλληλεγγύη, την επιβίωση, υπερασπίζεται το εργατικό και λαϊκό εισό­δημα: Μισθούς και συλλογικές συμβάσεις, συντάξεις, εργατικά και λαϊκά δικαιώματα, τις τιμές πώλησης των αγροτικών προϊόντων από τους παρα­γωγούς, την προστασία αγροτών - αυτοαπασχολούμενων - ανέργων - λα­ϊκή στέγη από την αισχροκέρδεια τραπεζών και τη φορολογία. Υπερασπί­ζεται το δικαίωμα στη δωρεάν δημόσια Εκπαίδευση, Υγεία -Πρόνοια, σε φθηνά και ποιοτικά είδη λαϊκής κατανάλωσης, πολιτιστικές και αθλητικές υποδομές. Παλεύει ενάντια στα ναρκωτικά, για τη χειραφέτηση και ισοτι­μία της γυναίκας, για την προστασία των ανέργων, τη μετακίνηση - στέ­γαση -σίτιση κ.λπ. των μαθητών -σπουδαστών -φοιτητών, τις άμεσες α­νάγκες των νέων ζευγαριών, για την αντιμετώπιση της ναρκωεξάρτησης, του αλκοολισμού. Διεκδικεί αντισεισμικά -αντιπλημμυρικά μέτρα, δημόσια έργα υποδομών που βελτιώνουν τις συνθήκες ζωής, την ισόρροπη παρέμ­βαση του ανθρώπου στο περιβάλλον. Αναδεικνύει τις αναπτυξιακές δυνα­τότητες της χώρας από την άποψη ύπαρξης πρώτων υλών, συγκέντρωσης μέσων παραγωγής, ικανοτήτων του εργατικού δυναμικού, επιστημονικών - τεχνολογικών κατακτήσεων.
Η Λαϊκή Συμμαχία παλεύει κατά της κρατικής καταστολής, της εργοδοτι­κής βίας, υπερασπίζεται τις συνδικαλιστικές και πολιτικές ελευθερίες κ.λπ. Ο αγώνας για φιλολαϊκή διέξοδο από την κρίση είναι αναπόσπαστα δεμέ­νος με την αποδέσμευση και τη μονομερή διαγραφή του χρέους χωρίς επι­πτώσεις στα ασφαλιστικά ταμεία, στα δημόσια νοσοκομεία κ.λπ., σε ρήξη με ΕΕ - ΔΝΤ. Διεκδικεί την ανατροπή της εξουσίας των μονοπωλίων.
Υιοθετεί την κοινωνικοποίηση των μονοπωλίων, όλων των συγκεντρω­μένων μέσων παραγωγής, τον κεντρικό σχεδιασμό, τον εργατικό-κοινωνι­κό έλεγχο. Συμφωνεί με την αποδέσμευση της Ελλάδας από την ΕΕ και το ΝΑΤΟ, από κάθε μορφής σχέση με ιμπεριαλιστικές ενώσεις. Έχει στόχο την κατάργηση των ξένων βάσεων, της παρουσίας ξένων στρατιωτικών και α­στυνομικών δυνάμεων στην Ελλάδα με διάφορα προσχήματα.
Οι έννοιες δημοκρατία, λαϊκή κυριαρχία, ιμπεριαλισμός, ιμπεριαλιστικός πόλεμος για τη Λαϊκή Συμμαχία έχουν βαθύτερο, ταξικό περιεχόμενο, εδρά­ζονται στην κατάργηση της ταξικής εκμετάλλευσης, στην κοινωνικοποίη­ση των συγκεντρωμένων μέσων παραγωγής σε συνδυασμό με τη συνεται­ριστικοποίηση των μικροπαραγωγών αγροτών. Εδράζονται στη συμμετοχή στην Εργατική Συνέλευση, στη Λαϊκή Επιτροπή κ.λπ.
64. Η Λαϊκή Συμμαχία επιδιώκει και επιτυγχάνει τη συνεχή προσέλκυ­ση στις γραμμές της νέων συνδικαλιστικών και γενικότερα μαζικών οργανώσεων της εργατικής τάξης και των συμμάχων της, ώστε να αποδυ­ναμώνονται σταθερά και αποτελεσματικά, με βάση την εξέλιξη του συσχε­τισμού δυνάμεων, σε κοινωνικό και πολιτικό επίπεδο, οι αστικές, ρεφορμι­στικές και οπορτουνιστικές συνδικαλιστικές δυνάμεις που κυριαρχούν στα ανώτατα συνδικαλιστικά όργανα, αλλά και σε Εργατικά Κέντρα και Ομο­σπονδίες.
Η δύναμη και αποτελεσματικότητα δράσης της Λαϊκής Συμμαχίας στην αλλαγή του συσχετισμού δυνάμεων και την ανατροπή του, στην ικανότη­τα αναμέτρησης με τον σκληρό ταξικό αντίπαλο και τα διεθνή στηρίγματά του, εξαρτάται και από το βαθμό της εργατικής και λαϊκής οργάνωσης και συμμετοχής από τα κάτω, στον τόπο δουλειάς και στον κλάδο, στις εργα­τογειτονιές, στις λαϊκές και αγροτικές περιοχές.
Στην εξέλιξη και ανάπτυξη της δράσης της θα συγκεντρώνονται εργατι­κές και λαϊκές δυνάμεις με χαμηλή πολιτική πείρα, που βρίσκονται στον ένα ή τον άλλο βαθμό κάτω από την επιρροή ιδεολογικοπολιτικών αντιλήψεων των αστικών κομμάτων, του ρεφορμισμού και του οπορτουνισμού, με τα­λαντεύσεις για τη ρεαλιστικότητα και αναγκαιότητα της πάλης για την ερ­γατική εξουσία ως μοναδική εναλλακτική εξουσία απέναντι στην εξουσί­α των μονοπωλίων.
Η δράση της Λαϊκής Συμμαχίας συμβάλλει στην ενεργητική προσπάθεια να δυναμώσει η εσωτερική ζωή των σωματείων και των μαζικών οργανώ­σεων, να προσελκύονται όλο και περισσότεροι στις συνελεύσεις που οργα­νώνουν τα εργατικά σωματεία, οι οργανώσεις των αυτοαπασχολούμενων, της αγροτιάς, των σπουδαστών και μαθητών, των γυναικείων οργανώσε­ων που συνιστούν τη βάση της Συμμαχίας. Να μετέχουν στην οργάνωση των κινητοποιήσεων, στη λήψη αποφάσεων, στις εκλογικές διαδικασίες α­ντιπροσώπευσης από τα κάτω προς τα πάνω, στις πολύμορφες δραστηρι­ότητες που αγκαλιάζουν όλο το φάσμα των προβλημάτων, διαδικασίες μέ­σα στις οποίες θα δυναμώνει η πολιτική πείρα, θα ξεπερνιούνται φόβοι, δι­σταγμοί και ταλαντεύσεις, θα σταθεροποιούνται όσο γίνεται περισσότεροι αγωνιστές στο δρόμο της ταξικής πάλης, της λαϊκής συμμαχίας για την ε­πίλυση του προβλήματος της εξουσίας.
Με αντίστοιχα κριτήρια επιδιώκεται ο συντονισμός δράσης της Λαϊκής Συμ­μαχίας σε περιφερειακό και διεθνές επίπεδο, δηλαδή με εργατικές και άλ­λες λαϊκές οργανώσεις με αντιμονοπωλιακό προσανατολισμό.
Το ΚΚΕ και η Λαϊκή Συμμαχία
65. Βασικός παράγοντας που κρίνει το ρόλο και την αποτελεσματικό­τητα του Κόμματος στο εργατικό κίνημα, στην ταξική πάλη είναι η κομματική οικοδόμηση, πρωτίστως στη βιομηχανία, η ικανότητα στις δο­σμένες συνθήκες να συσπειρώνει εργατικές λαϊκές μάζες σε αντιμονοπωλι­ακή αντικαπιταλιστική κατεύθυνση, στον αγώνα για την εξουσία, στην πά­λη κατά του ιμπεριαλιστικού πολέμου, της ιμπεριαλιστικής ειρήνης.
Στα καθήκοντα του Κόμματος είναι η πρόβλεψη της εξέλιξης του συσχε­τισμού δυνάμεων, με στόχο πρώτ’ απ’ όλα το εργατικό κίνημα και κατά συ­νέπεια και η Λαϊκή Συμμαχία να μη χάσουν το στόχο της εξουσίας, να μην εγκλωβιστούν σε κυβερνήσεις στο έδαφος του καπιταλισμού. Η πάλη για την επίλυση του προβλήματος της εξουσίας απαιτεί συνεχείς και σταθερές προσπάθειες για την επιστημονική ανάλυση της οικονομικής και πολιτικής κατάστασης στη χώρα, στην ευρύτερη περιοχή της, διεθνώς. Απαιτεί επιστημονικά σχεδιασμένη δράση. Επομένως, το Κόμμα μπορεί και πρέπει να εξασφαλίζει αυτοτελώς τις προϋποθέσεις της ταξικά προσανατο­λισμένης επιστημονικής έρευνας.
Η ικανότητα του ΚΚ κρίνεται και από τη δυνατότητα και ετοιμότητά του να αντιπαλεύει τον οπορτουνισμό, που εμφανίζεται με νέα πολιτικά σχήματα, συχνά ως απόσχιση από τα παλιά, με επαναφορά κομμουνιστικών συνθη­μάτων (π.χ. διακήρυξη υπέρ μαρξισμού - λενινισμού, αναγνώριση της σο­σιαλιστικής επανάστασης, του ηγετικού ρόλου της εργατικής τάξης στην κοινωνική πρόοδο), αλλά και με επαναφορά της στρατηγικής των σταδίων.
Ο καθοδηγητικός ρόλος του ΚΚΕ ως επαναστατικής πολιτικής πρωτοπο­ρίας και ο ηγετικός ρόλος της εργατικής τάξης θα κατακτώνται και θα ανα­γνωρίζονται στην πράξη, δεν εξαρτώνται από πολιτικές συμφωνίες, δεν ε­ξασφαλίζονται μέσα από την επίσημη αναγνώριση της πρωτοπορίας του α­πό τη Λαϊκή Συμμαχία.
Το ΚΚΕ με τη διεθνή του δράση και τις συνεργασίες του με άλλα Κομμου­νιστικά Κόμματα στηρίζει και συμβάλλει στη διεθνοποίηση της δράσης της Λαϊκής Συμμαχίας.
66. Η Λαϊκή Συμμαχία σήμερα έχει μια ορισμένη μορφή διαμόρφωσης με τη δράση σε κοινό πλαίσιο των ΠΑΜΕ, ΠΑΣΕΒΕ, ΠΑΣΥ, ΜΑΣ, Ο­ΓΕ, δεν αποτελεί συμμαχία πολιτικών κομμάτων. Το ΚΚΕ μετέχει στα όρ­γανα και στις γραμμές της μέσω των στελεχών και μελών του, των μελών της νεολαίας του, της ΚΝΕ, που εκλέγονται στα όργανα και δρουν στις ορ­γανώσεις της εργατικής τάξης, των αυτοαπασχολούμενων, της φτωχής α­γροτιάς, των οργανώσεων φοιτητών, σπουδαστών, μαθητών, γυναικών. Το Κόμμα σταθερά επιδιώκει να διατάσσει ικανά στελέχη στις γραμμές του κι­νήματος, ώστε να διασφαλίζεται και από τα μέσα ο χαρακτήρας της Συμμα­χίας, η ικανότητά της να ανοίγεται και να συνδέεται με νέες δυνάμεις της εργατικής τάξης και των λαϊκών στρωμάτων.
Στην πορεία της πολιτικής πάλης είναι ενδεχόμενο να εμφανιστούν πολι­τικές δυνάμεις που εκφράζουν θέσεις μικροαστικών στρωμάτων, συμφω­νούν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο στον αντικαπιταλιστικό αντιμονοπωλι­ακό χαρακτήρα του κοινωνικοπολιτικού αγώνα, στην αναγκαιότητα αυτός να κατευθύνεται στην εργατική λαϊκή εξουσία - οικονομία. Το ΚΚΕ, διατη­ρώντας την αυτοτέλειά του, θα επιδιώξει την κοινή δράση με αυτές τις δυ­νάμεις, στη στήριξη της Λαϊκής Συμμαχίας. Η συνεργασία εκφράζεται με τη συμπόρευση των μελών και οπαδών τους στις γραμμές των μαζικών οργα­νώσεων που συγκροτούν τη Συμμαχία ή στα όργανά της μέσω των εκλεγ­μένων μελών τους. Η συνεργασία αυτή δεν διαμορφώνεται σε ενιαίο όρ­γανο Συμμαχίας με κόμματα -συστατικά μέλη, με συγκροτημένη οργανω­τική μορφή και δομές. Αντικειμενικά μια τέτοιας μορφής οργάνωση είναι θνησιγενής, συγκρούεται με την αυτοτέλεια του ΚΚΕ, δε συμβάλλει στην ανάπτυξη του εργατικού κινήματος και των συμμάχων του.
67. Στις συνθήκες του μονοπωλιακού καπιταλισμού εμφανίζονται με δι­άφορες μορφές (άμεση απόσχιση από ΚΚ ή με ρίζα σε παλιότερες αποσχίσεις ή δημιουργία νέων ομάδων -κομμάτων κομμουνιστικής ανα­φοράς) οπορτουνιστικά πολιτικά κόμματα και ομάδες που διαφοροποιού­νται από το ΚΚΕ με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, πρώτ’ απ’ όλα στο κύριο πολιτικό ζήτημα, της μεταρρύθμισης ή επανάστασης. Το ΚΚΕ δεν μπορεί να κάνει καμία πολιτική συνεργασία με αυτές τις πολιτικές δυνάμεις ούτε σε περίοδο συγκέντρωσης δυνάμεων ούτε σε συνθήκες επαναστατικής κατά­στασης. Αυτό ισχύει ανεξάρτητα από τους ελιγμούς που πραγματοποιούν οι οπορτουνιστικές πολιτικές δυνάμεις σε συνθήκες ανόδου του κινήματος, υιοθετώντας συνθήματα που φαίνονται φιλολαϊκά, όμως βρίσκονται σε α­ντίθεση με την πάλη για την εργατική εξουσία. Η πολιτική πρότασή τους για το πρόβλημα της εξουσίας είναι ενταγμένη στα πλαίσια της διαχείρισης του καπιταλιστικού συστήματος, δηλαδή, με τη μια ή την άλλη μορφή, υι­οθετούν στάδιο μεταξύ της αστικής και εργατικής εξουσίας. Βέβαια, λαϊκές μάζες που συσπειρώνει ο οπορτουνισμός μπορεί να βρεθούν στις γραμμές του μαζικού κινήματος, ακόμα και στις γραμμές του επαναστατικού κινή­ματος σε συνθήκες απότομης όξυνσης της ταξικής πάλης που προσελκύει ευρύτερες λαϊκές μάζες, σε συνθήκες επαναστατικής κατάστασης. Σε κά­θε φάση του αγώνα, το ΚΚΕ πρέπει να διεξάγει οξύτατη ιδεολογική διαπά­λη, καθώς ο οπορτουνισμός αποτελεί δύναμη συνθηκολόγησης με το αστι­κό πολιτικό σύστημα και την αστική τάξη, αποτελεί δύναμη υπόσκαψης της επαναστατικοποίησης της συνείδησης.
Το ΚΚΕ διατηρεί την αυτοτέλειά του και στις αστικές εκλογές, όμως στα ψηφοδέλτιά του είναι δυνατό να συμμετέχουν και συνεργαζόμενοι. Η Λαϊ­κή Συμμαχία ως συμμαχία των πιο ριζοσπαστικών πολιτικοποιημένων τμη­μάτων του εργατικού - συνδικαλιστικού κινήματος και των συμμάχων του, των οργανώσεων της νεολαίας και των γυναικών, ως συμμαχία που δρα στις γραμμές του κινήματος, με στόχο να προσελκύσει την ευρύτερη συ­σπείρωση νέων μαζών, δεν παίρνει μέρος στις εθνικές και τοπικές εκλογές, στις ευρωεκλογές, σε δημοψηφίσματα.
68. Η ΚΕ προτείνει να αποφασιστούν από το 19ο Συνέδριο οι παρα­κάτω δραστηριότητες:
1. Ευρεία Ολομέλειάς της ΚΕ με στόχο τον έλεγχο των Αποφάσεων της Πανελλαδικής Συνδιάσκεψης του Μάρτη του 2010, και της διευρυμέ­νης Ολομέλειας, της του Ιούνη του 2010 για τη δουλειά μας στο ερ­γατικό κίνημα και την κομματική οικοδόμηση.
2. Πραγματοποίηση Πανελλαδικής Συνδιάσκεψης για τη δράση στη νεο­λαία και τη στήριξη της ΚΝΕ.
3. Οργάνωση της μελέτης για τους αυτοαπασχολούμενους στις πόλεις. Πανελλαδική Συνδιάσκεψη για τη δουλειά του Κόμματος στους φτω­χούς αυτοαπασχολούμενους και το κίνημά τους.
4. Βελτίωση του συστήματος διαφώτισης και προπαγάνδας με όλα τα μέσα που σήμερα διαθέτει και αξιοποιεί το Κόμμα. Η νέα ΚΕ πρέπει να διαμορ­φώσει ειδική αναλυτική απόφαση που θα συζητηθεί σε όλο το Κόμμα.
5. Συνέχιση της ιστορικής έρευνας του Κόμματος για την περίοδο 1968
-1974, νέα έκδοση του Δοκιμίου Ιστορίας του Κόμματος της περιόδου 1918 - 1949. Να γίνει προσπάθεια να ξεκινήσει η ιστορική έρευνα για την περίοδο 1974 - 1991.
6. Άμεση επεξεργασία για την προετοιμασία των πολύμορφων εκδηλώσε­ων του Κόμματος για τη συμπλήρωση 100 χρόνων από την ίδρυσή του.
7. Βελτίωση του «Ριζοσπάστη» και αύξηση της κυκλοφορίας του. Αύξη­ση της διάδοσης της «Κομμουνιστικής Επιθεώρησης» (ΚΟΜΕΠ), του θεωρητικού, πολιτικού βιβλίου, ώστε να αναπτυχθεί ως ένα είδος «κι­νήματος» μορφωτικό ρεύμα μέσα στο Κόμμα και στην ΚΝΕ, ευρύτερα στον κύκλο φίλων και οπαδών. Η νέα ΚΕ πρέπει να εκπονήσει νέο συ­γκεκριμένο προγραμματισμό.
8. Διαμόρφωση ολοκληρωμένης υλικοτεχνικής και ανθρώπινης υποδομής για την επιστημονική έρευνα του Κόμματος και στη βάση αυτή τεκμη­ρίωση των επεξεργασιών και μελετών του.
9. Διαμόρφωση από κοινού με την ΚΝΕ υλικοτεχνικής και ανθρώπινης υ­ποδομής για να στηριχθεί η δράση του Κόμματος στον τομέα του Πο­λιτισμού και Αθλητισμού, στο κίνημα κατά της εξάρτησης από τα ναρ­κωτικά, στην πραγματοποίηση εκδηλώσεων όλο το χρόνο στα πλαίσι­α του Φεστιβάλ της ΚΝΕ.
Οι διεθνείς προτεραιότητες του ΚΚΕ
69. Πολύμορφες και πολύπλευρες πρέπει να είναι οι δραστηριότητες για την ανασυγκρότηση του ΔΚΚ.
α) Συνέχιση των προσπαθειών για τη συγκρότηση του Κομμουνιστικού Πόλου, αξιοποιώντας τα βήματα που γίνονται με τη «Διεθνή Κομμουνιστι­κή Επιθεώρηση».
β) Συμμετοχή στις διεθνείς, θεματικές και περιφερειακές Συναντήσεις των ΚΚ, προσπαθώντας να διατηρηθούν τα κομμουνιστικά χαρακτηριστικά των Διεθνών Συναντήσεων, ενάντια σε σχέδια διεύρυνσης με τις αποκαλούμε­νες αριστερές δυνάμεις.
γ) Αυτοτελή ιδεολογικοπολιτική παρέμβαση του Κόμματός μας για τη δι­άδοση των θέσεων, των επεξεργασιών του, της επιστημονικής τους τεκ­μηρίωσης.
δ) Ανάπτυξη των διμερών σχέσεων, αλλά και κοινής δράσης με ΚΚ της πε­ριοχής μας (Βαλκάνια, Μέση Ανατολή, Ευρώπη), όσο και με τα ΚΚ από τις άλλες περιοχές.
ε) Ενίσχυση της διεθνούς δράσης της ΚΝΕ για την ανασυγκρότηση των Κομμουνιστικών Νεολαιών και την κοινή δράση, την ένταση της διαπάλης με αστικές και οπορτουνιστικές αντιλήψεις που περνούν στις γραμμές του νεολαιίστικου κομμουνιστικού και αντιιμπεριαλιστικού κινήματος.
στ) Κινητοποίηση και δράση για την καταδίκη των ιμπεριαλιστικών επεμ­βάσεων, του ιμπεριαλιστικού πολέμου και των ιμπεριαλιστικών συνθηκών «ειρήνης». Συμβολή στην ενδυνάμωση και διεύρυνση της Παγκόσμιας Συν­δικαλιστικής Ομοσπονδίας (ΠΣΟ) με νέες ταξικές συνδικαλιστικές οργανώ­σεις, αντιπαράθεση με το ρεύμα του ρεφορμισμού, του εργοδοτικού, κυβερ­νητικού συνδικαλισμού σε παγκόσμιο επίπεδο. Στήριξη των διεθνών αντιι­μπεριαλιστικών οργανώσεων, του Παγκόσμιου Συμβούλιου Ειρήνης (ΠΣΕ), της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας Δημοκρατικών Νεολαιών (ΠΟΔΝ), της Παγκό­σμιας Ομοσπονδίας Δημοκρατικών Γυναικών (ΠΔΟΓ).
ΣΧΕΔΙΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΚΚΕ
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Το ΚΚΕ ιδρύθηκε το 1918, ώριμος καρπός της ανάπτυξης του εργατικού κινήματος στη χώρα μας, κάτω και από την επίδραση της Μεγάλης Οχτω­βριανής Σοσιαλιστικής Επανάστασης του 1917 στη Ρωσία.
Το ΚΚΕ είναι το συνειδητό, οργανωμένο, πρωτοπόρο τμήμα της εργατικής τάξης, έχει στρατηγικό του στόχο την ανατροπή του καπιταλισμού και την οικοδόμηση του σοσιαλισμού -κομμουνισμού.
Η πολύχρονη θετική και αρνητική πείρα του διεθνούς κομμουνιστικού κι­νήματος και του ΚΚΕ επιβεβαιώνει ότι η εργατική τάξη δεν μπορεί να εκ­πληρώσει την ιστορική της αποστολή, αν δεν έχει το δικό της γερό, καλά οργανωμένο και θεωρητικά εξοπλισμένο κόμμα, το Κομμουνιστικό Κόμμα.
Καθοδηγείται από την επαναστατική κοσμοθεωρία του μαρξισμού - λενι­νισμού. Παρακολουθώντας συστηματικά τα νέα επιστημονικά και τεχνολο­γικά επιτεύγματα επιχειρεί τη διαλεκτική - υλιστική ερμηνεία των εξελίξε­ων, τη γενίκευση της πείρας του εργατικού και λαϊκού κινήματος με θεμέ­λιο την κομμουνιστική ιδεολογία και κριτήριο την ανάγκη απελευθέρωσης της εργατικής τάξης από την εκμετάλλευση. Αντιπάλεψε τις αντιδραστικές θεωρίες, όπως της «ψωροκώσταινας», της «κατωτερότητας της γυναίκας», τις ρατσιστικές θεωρίες, το σκοταδισμό και τη μισαλλοδοξία, αγωνίζεται για μια βαθιά ανθρωπιστική, επιστημονικά θεμελιωμένη λαϊκή Παιδεία. Ε­νέπνευσε με την ιδεολογία και τους αγώνες του τους ριζοσπάστες διανο­ούμενους και καλλιτέχνες, αναδείχθηκε συνεπής και σταθερός υπερασπι­στής του ελληνικού λαϊκού πολιτισμού.
Από την ίδρυσή του, το ΚΚΕ υπερασπίστηκε τη σοσιαλιστική οικοδόμηση στην ΕΣΣΔ, στις άλλες χώρες της Ευρώπης, της Ασίας, στην Κούβα. Συμ­μετείχε στην Κομμουνιστική Διεθνή, εξέφρασε την αλληλεγγύη του στους αγώνες της παγκόσμιας εργατικής τάξης, στους λαούς που αγωνίζονταν για την εθνική τους απελευθέρωση, για το σοσιαλισμό. Το ίδιο το ΚΚΕ δέχτηκε σε κρίσιμες και δύσκολες φάσεις του αγώνα του τη διεθνιστική αλληλεγγύη και συμπαράσταση του διεθνούς κομμουνιστικού και εργατικού κινήματος.
Είναι πιστό στην αρχή του προλεταριακού διεθνισμού, παλεύει για την α­νασυγκρότηση του Διεθνούς Κομμουνιστικού Κινήματος ύστερα από την υποχώρηση και την κρίση που γνώρισε και υποφέρει έως σήμερα, ιδιαίτε­ρα μετά τη νίκη της αντεπανάστασης το 1989 - 1991.
Το ΚΚΕ από την ίδρυσή του στάθηκε στο πλευρό της νεολαίας της χώρας μας. Έδειξε στοργή γι’ αυτήν και φροντίδα για τα προβλήματα και το μέλ­λον της. Εξακολουθεί να προσβλέπει με εμπιστοσύνη στο πρόσωπο της νέ­ας γενιάς, στις δυνατότητές της να συμβάλλει στην οικοδόμηση του σοσι­αλιστικού αύριο.
Η όλη ιστορική διαδρομή του καταξιώνει την αναγκαιότητα ύπαρξής του στην ελληνική κοινωνία. Το ΚΚΕ δεν έχασε την ιστορική του συνέχεια. Α­ντιπάλεψε τον οπορτουνισμό και το λικβινταρισμό στις γραμμές του και κα­τόρθωσε να βγάλει συμπεράσματα από την 95χρονη δράση του. Κατόρθω­σε μέσα σε δύσκολες συνθήκες να διατηρήσει τον επαναστατικό του χαρα­κτήρα, ενώ ποτέ δε φοβήθηκε να αναγνωρίσει λάθη, παρεκκλίσεις, να κά­νει αυτοκριτική ανοιχτή μπροστά στο λαό.
Το ΚΚΕ στην 95χρονη πορεία του επέδειξε σταθερή προσήλωση σε θεμε­λιώδεις αρχές για ένα επαναστατικό εργατικό, Κομμουνιστικό Κόμμα: Στην αναγνώριση του ηγετικού ρόλου της εργατικής τάξης στην κοινωνική εξέ­λιξη και στη μαρξιστική - λενινιστική ιδεολογία ως επαναστατική θεωρία για την επαναστατική πολιτική δράση. Δεν αποκήρυξε ποτέ την ταξική πά­λη, τη σοσιαλιστική επανάσταση, τη δικτατορία του προλεταριάτου.
Το ΚΚΕ άντεξε στη δίνη της νίκης της αντεπανάστασης στη Σοβιετική Έ­νωση και στα κράτη της σοσιαλιστικής οικοδόμησης στην Ευρώπη και στην Ασία. Αυτή η αντοχή δεν είναι τυχαία. Σφυρηλατήθηκε με ιστορικούς δε­σμούς αίματος με την εργατική τάξη και τη φτωχή αγροτιά από την πρώ­τη στιγμή της ίδρυσής του.
Από το 1918, το ΚΚΕ έδωσε πολιτικό περιεχόμενο στους εργατικούς α­γώνες ενάντια στην καπιταλιστική εκμετάλλευση, με τίμημα πολλούς νε­κρούς, βασανισμένους και διωκόμενους. Πρωτοστάτησε στον ένοπλο α­γώνα ενάντια στην τριπλή κατοχή με την Αντίσταση του ΕΑΜ -ΕΛΑΣ. Δύο φορές, το Δεκέμβρη του 1944 και στην τρίχρονη πάλη (1946 - 1949) του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας (ΔΣΕ), το εργατικό κίνημα με επικεφαλής το ΚΚΕ και το σύμμαχο αγροτικό κίνημα συγκρούστηκαν ένοπλα με την α­στική εξουσία, την οποία στήριξαν με άμεση στρατιωτική ιμπεριαλιστική ε­πέμβαση η Μ. Βρετανία αρχικά και οι ΗΠΑ στη συνέχεια.
Στην 95χρονη πορεία του αντιπάλεψε την αντίληψη συνεργασίας εκμε­ταλλευτών και εκμεταλλευόμενων, την υποταγή στους εκμεταλλευτές, υ­περασπίστηκε τις εργατικές και λαϊκές κατακτήσεις.
Οι βαθιές ιστορικές ρίζες του ΚΚΕ εξηγούν γιατί σε προηγούμενες κρί­σεις (1968) και ιδιαίτερα στην κρίση του 1991 κατόρθωσε να εξασφαλίσει την ιστορική του συνέχεια, παρά την αποχώρηση μεγάλου μέρους των δυ­νάμεών του.
Το ΚΚΕ ανασυγκροτήθηκε οργανωτικά, ιδεολογικά, προγραμματικά σε όλη τη νέα περίοδο της Ιστορίας του, στηριγμένο στα πέντε Συνέδρια που με­σολάβησαν. Προϊόν αυτής της πορείας είναι το Σχέδιο Προγράμματος που θέτει η ΚΕ στον προσυνεδριακό διάλογο για το 19ο Συνέδριο, το οποίο α­ναπτύσσει τη συνολική στρατηγική του ΚΚΕ για το σοσιαλισμό και τα βα­σικά καθήκοντα της ταξικής πάλης.
Ο σύγχρονος κόσμος και η θέση της Ελλάδας στο ιμπεριαλιστικό σύστημα
70. Οι αντεπαναστατικές ανατροπές των τελευταίων 30 χρόνων δεν αλλάζουν το χαρακτήρα της εποχής μας. Η σημερινή περίοδος, με­γάλης υποχώρησης του διεθνούς εργατικού κινήματος, είναι ιστορικά προ­σωρινή. Ζούμε στην εποχή της ιστορικής αναγκαιότητας για το πέρασμα από τον καπιταλισμό στο σοσιαλισμό, αφού είναι ώριμες οι υλικές προϋ­ποθέσεις για τη σοσιαλιστική οργάνωση της παραγωγής και της κοινωνίας.
Το ιστορικό πισωγύρισμα στην ανάπτυξη της ταξικής πάλης συνοδεύεται από μαζική είσοδο φτηνής εργατικής δύναμης στη διεθνή καπιταλιστική α­γορά (από Ασία, Αφρική, Λατινική Αμερική, Αν. Ευρώπη κ.λπ.), με αποτέ­λεσμα την απαξίωση της εργατικής δύναμης στις πιο αναπτυγμένες καπι­ταλιστικές οικονομίες (χώρες ΟΟΣΑ), την εμφάνιση σε αυτές και γενικευ­μένης απόλυτης εξαθλίωσης της εργατικής τάξης, την ένταση της επίθεσης του κεφαλαίου σε διεθνή κλίμακα.
Με τη βαθιά κρίση υπερσυσσώρευσης κεφαλαίου του 2008 - 2009, που σε αρκετές καπιταλιστικές οικονομίες ουσιαστικά δεν ξεπεράστηκε, έγινε πιο φανερή η τάση σημαντικών αλλαγών στο συσχετισμό μεταξύ των κα­πιταλιστικών κρατών, υπό την επίδραση του νόμου της ανισόμετρης καπι­ταλιστικής ανάπτυξης. Αυτή η τάση αφορά και τις ανώτερες βαθμίδες της ιμπεριαλιστικής πυραμίδας.
Οι ΗΠΑ παραμένουν η πρώτη οικονομική δύναμη, αλλά με σημαντική μεί­ωση του μεριδίου τους στο Παγκόσμιο Ακαθάριστο Προϊόν. Μέχρι το 2008 η ΕΕ συνολικά διατηρούσε τη δεύτερη θέση στη διεθνή καπιταλιστική α­γορά, θέση που έχασε μετά την κρίση. Ήδη η Κίνα έχει αναδειχθεί σε δεύ­τερη οικονομική δύναμη, έχει ισχυροποιηθεί η συμμαχία BRICS (Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία, Κίνα, Νότια Αφρική) στις διεθνείς καπιταλιστικές ενώσεις, ό­πως το ΔΝΤ, το G-20. Η αλλαγή στο συσχετισμό μεταξύ των καπιταλιστι­κών κρατών επιφέρει αλλαγές και στις μεταξύ τους συμμαχίες, αφού οξύ­νονται οι ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις για τον έλεγχο και το ξαναμοίρα­σμα οικονομικών εδαφών και αγορών, κυρίως ενεργειακών και πλουτοπα­ραγωγικών πηγών, δρόμων μεταφοράς εμπορευμάτων.
Οι ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις, που οδήγησαν στο παρελθόν σε δεκά­δες τοπικούς, περιφερειακούς και σε δύο παγκόσμιους πολέμους, θα συ­νεχίσουν να οδηγούν σε σκληρές συγκρούσεις, οικονομικές, πολιτικές και στρατιωτικές, ανεξάρτητα από τη σύνθεση ή ανασύνθεση, τις αλλαγές στη δομή και στο πλαίσιο στόχων διεθνικών ιμπεριαλιστικών ενώσεων, τη λε­γόμενη νέα «αρχιτεκτονική» τους. Άλλωστε, «ο πόλεμος είναι η συνέχεια της πολιτικής με άλλα μέσα», ιδιαίτερα σε συνθήκες βαθιάς κρίσης υπερ­συσσώρευσης και σημαντικών αλλαγών στο συσχετισμό των δυνάμεων του διεθνούς ιμπεριαλιστικού συστήματος, όπου το ξαναμοίρασμα των αγορών σπανίως γίνεται αναίμακτα.
71. Η περιοδική εκδήλωση των κρίσεων υπερσυσσώρευσης θέτει σε δοκιμασία τη συνοχή της Ευρωζώνης, ως νομισματικής ένωσης οι­κονομιών κρατών -μελών με βαθιές ανισομετρίες στην ανάπτυξη και δι­άρθρωση της βιομηχανικής παραγωγής, στην παραγωγικότητα και τη θέση τους στην ευρωενωσιακή και στη διεθνή αγορά.
Η τάση ενδυνάμωσης της αλληλεξάρτησης των οικονομιών των κρατών στο διεθνές ιμπεριαλιστικό σύστημα δεν οδηγεί σε υποχώρηση του ρόλου του αστικού κράτους, όπως ισχυρίζονται οι διάφορες θεωρητικές παραλ­λαγές της «παγκοσμιοποίησης».
Σε κάθε περίπτωση, το μέλλον της ΕΕ και της Ευρωζώνης δεν καθορί­ζεται μόνο από τα ιμπεριαλιστικά σχέδια, γιατί οι αντιθέσεις έχουν τη δι­κή τους δυναμική. Οποιαδήποτε επιλογή της αστικής διαχείρισης θα έρχε­ται σε σύγκρουση με τα εργατικά και λαϊκά συμφέροντα σε όλα τα κράτη - μέλη της Ευρωζώνης.
Η κρίση ανέδειξε ακόμα πιο έντονα τα ιστορικά όρια του καπιταλιστικού συστήματος. Οξύνονται οι αντιφάσεις και οι δυσκολίες της αστικής πολιτι­κής διαχείρισης της κρίσης και γενικότερα της δυσκολίας για πέρασμα σε νέο κύκλο διευρυμένης αναπαραγωγής του κοινωνικού κεφαλαίου.
72. Ο ελληνικός καπιταλισμός βρίσκεται στο ιμπεριαλιστικό στάδιο α­νάπτυξής του, σε ενδιάμεση θέση στο διεθνές ιμπεριαλιστικό σύστημα, με ισχυρές εξαρτήσεις από τις ΗΠΑ και την ΕΕ.
Η προσαρμογή της ελληνικής αγοράς στη δυτικοευρωπαϊκή ξεκίνησε με την ένταξή της στην ΕΟΚ στις αρχές της δεκαετίας του 1980. Στη συνέχεια, με την ένταξή της στην ΕΕ το 1991 και ειδικότερα στην Ευρωζώνη το 2001. Με τη συμμετοχή της στις αναδιαρθρώσεις του ΝΑΤΟ και άλλων ιμπερια­λιστικών διακρατικών συμμαχιών, το ελληνικό καπιταλιστικό κράτος εντά­χθηκε πιο οργανικά στο διεθνές ιμπεριαλιστικό σύστημα.
Αρχικά ο ελληνικός καπιταλισμός επωφελήθηκε από την αντεπαναστατική ανατροπή στις γειτονικές βαλκανικές χώρες και από την ένταξη στην ΕΕ, πέ­τυχε σημαντική εξαγωγή κεφαλαίων σε άμεσες επενδύσεις που συνεισέφε­ραν στην κερδοφορία και συσσώρευση ελληνικών επιχειρήσεων και ομίλων.
Οι εξαγωγές κεφαλαίων επεκτάθηκαν και σε Τουρκία, Αίγυπτο, Ουκρανί­α, Κίνα αλλά και Βρετανία, ΗΠΑ και σε άλλες χώρες. Συμμετείχε ενεργά σε όλες τις ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις και πολέμους, όπως ενάντια στη Γιου­γκοσλαβία, στο Ιράκ, στο Αφγανιστάν κ.α.
Τη δεκαετία που προηγήθηκε από την τελευταία εκδήλωση της κρίσης, η ελληνική οικονομία διατήρησε σημαντικά υψηλότερο ετήσιο ρυθμό αύξη­σης του ΑΕΠ από τον αντίστοιχο της ΕΕ και της Ευρωζώνης, χωρίς να αλ­λάξει ουσιαστικά η θέση της σε αυτήν. Όμως αναβάθμισε τη θέση της στα Βαλκάνια.
Μετά την εκδήλωση της κρίσης επιδεινώθηκε η θέση του ελληνικού κα­πιταλισμού στο πλαίσιο της Ευρωζώνης και της ΕΕ και γενικότερα της δι­εθνούς ιμπεριαλιστικής πυραμίδας, γεγονός που δεν αναιρεί ότι η ένταξη της Ελλάδας στην ΕΟΚ - ΕΕ εξυπηρέτησε τα πιο δυναμικά τμήματα του εγ­χώριου μονοπωλιακού κεφαλαίου και συνέβαλε στη θωράκιση της πολιτι­κής του εξουσίας.
Η συμμετοχή της Ελλάδας στο ΝΑΤΟ - επομένως και οι δεσμοί - οι οικο­νομικοπολιτικές και πολιτικοστρατιωτικές εξαρτήσεις από την ΕΕ και τις Η­ΠΑ περιορίζουν τη διαπραγματευτική δύναμη και τα περιθώρια ελιγμών της αστικής τάξης της Ελλάδας, όπου όλες οι συμμαχικές σχέσεις του κεφα­λαίου διέπονται από τον ανταγωνισμό, την ανισομετρία και συνεπώς την πλεονεκτική θέση του ισχυρότερου, διαμορφώνονται ως σχέσεις ανισότι­μης αλληλεξάρτησης.
Οι ενδοαστικές αντιθέσεις μέχρι τώρα δεν αναιρούν το στρατηγικό πλαί­σιο ένταξης στο ΝΑΤΟ και την ΕΕ. Οι ενδοαστικές αντιθέσεις αφορούν και τις προτεραιότητες στο επίπεδο ιμπεριαλιστικών συμμαχιών. Αν και παρα­μένει ισχυρή η τάση συμπόρευσης μέσα στην Ευρωζώνη, ταυτόχρονα ενι­σχύεται και η τάση ενδυνάμωσης των σχέσεων με τη Ρωσία και την Κίνα.
Μεγαλώνουν οι κίνδυνοι στην ευρύτερη περιοχή, από τα Βαλκάνια έως τη Μέση Ανατολή, για γενικευμένο ιμπεριαλιστικό πόλεμο και εμπλοκή της Ελλάδας.
Η πάλη για την υπεράσπιση των συνόρων, των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας, από τη σκοπιά της εργατικής τάξης και των λαϊκών στρωμά­των είναι αναπόσπαστη με την πάλη για την ανατροπή της εξουσίας του κεφαλαίου. Δεν έχει καμία σχέση με την υπεράσπιση των σχεδίων του ε­νός ή άλλου ιμπεριαλιστικού πόλου, της κερδοφορίας του ενός ή του άλ­λου μονοπωλιακού ομίλου.
Η υλική βάση της αναγκαιότητας του σοσιαλισμού στην Ελλάδα
73. Ο ελληνικός λαός θα απαλλαγεί από τα δεσμά της καπιταλιστικής εκμετάλλευσης και των ιμπεριαλιστικών ενώσεων όταν η εργατι­κή τάξη με τους συμμάχους της πραγματοποιήσει τη σοσιαλιστική επανά­σταση και προχωρήσει στην οικοδόμηση του σοσιαλισμού -κομμουνισμού.
Ο στρατηγικός στόχος του ΚΚΕ είναι η κατάκτηση της επαναστατικής ερ­γατικής εξουσίας, δηλαδή της δικτατορίας του προλεταριάτου, για τη σο­σιαλιστική οικοδόμηση ως ανώριμη βαθμίδα της κομμουνιστικής κοινωνίας.
Η επαναστατική αλλαγή στην Ελλάδα θα είναι σοσιαλιστική.
Κινητήριες δυνάμεις της σοσιαλιστικής επανάστασης θα είναι η εργατική τάξη ως η ηγετική δύναμη, οι μισοπρολετάριοι (δηλαδή αυτοί που έχουν κύριο εισόδημα μέσω της μισθωτής εργασίας και όχι από κάποια ιδιοκτησία σε μέσα παραγωγής), τα καταπιεσμένα λαϊκά στρώματα των αυτοαπασχο­λούμενων στην πόλη, η φτωχή αγροτιά.
74. Στα χρόνια που μεσολάβησαν αναπτύχθηκαν περισσότερο οι υλι­κές προϋποθέσεις για το σοσιαλισμό στην Ελλάδα. Επεκτάθηκαν οι καπιταλιστικές σχέσεις στην αγροτική παραγωγή, στην Παιδεία, στην Υγεί­α, στον Πολιτισμό - Αθλητισμό, στα ΜΜΕ. Έγινε μεγαλύτερη συγκέντρω­ση στη μεταποίηση, στο εμπόριο, στις Κατασκευές, στον Τουρισμό. Με την κατάργηση του κρατικού μονοπωλίου στις τηλεπικοινωνίες και σε μονοπω­λημένα τμήματα της Ενέργειας και των Μεταφορών αναπτύχθηκαν επιχει­ρήσεις ιδιωτικού κεφαλαίου.
Την τελευταία δεκαπενταετία αυξήθηκε ο οικονομικά ενεργός πληθυσμός, τάση που ανακόπηκε μετά την εκδήλωση της κρίσης.
Σε επίπεδο δεκαετίας, η μισθωτή εργασία αυξήθηκε σημαντικά ως ποσο­στό στο σύνολο της απασχόλησης, ενώ παρέμεινε σταθερός ο αριθμός των αυτοαπασχολούμενων, καθώς η μείωση σε ένα τμήμα τους συνοδεύτηκε με αύξησή τους στον τομέα των υπηρεσιών.
Από το 2008 η ελληνική καπιταλιστική οικονομία μπήκε σε νέο κύκλο κρί­σης, με αποτέλεσμα τη συσσωρευτική συρρίκνωσή της κατά 20% μέχρι το τέλος του 2012.
Σημειώθηκε ακόμα μεγαλύτερη συρρίκνωση της βιομηχανικής παραγωγής, που βρίσκεται κάτω από το 80% της παραγωγής του 2005. Αποτέλεσμα του βαθέματος της κρίσης και της αστικής πολιτικής διαχείρισής της είναι η ε­κτόξευση της ανεργίας και της απόλυτης εξαθλίωσης - ακραίας φτώχειας, η αύξηση του αριθμού των αστέγων. Εκρηκτικές είναι οι διαστάσεις της α­νεργίας των νέων και των μακρόχρονα ανέργων.
Απότομα διευρύνθηκε το χάσμα ανάμεσα στις σύγχρονες εργατικές και λαϊκές ανάγκες και στη μη ικανοποίησή τους. Ο παρασιτισμός, η σήψη του μονοπωλιακού καπιταλισμού εκδηλώθηκαν σε όλους τους κλάδους της πα­ραγωγής, στο Εμπόριο, στην κυκλοφορία του χρηματικού κεφαλαίου, σε ό­λες τις δομές οργάνωσης της καπιταλιστικής κοινωνίας, σε όλους τους θε­σμούς του συστήματος: Χρηματιστική υπερκερδοσκοπία, απάτη, κατάχρη­ση, διαφθορά, καταστροφές όπως με τη ρύπανση και μόλυνση στη διατρο­φική παραγωγική αλυσίδα, στα νερά, στην ατμόσφαιρα, στα δάση, στον αιγιαλό. Επεκτάθηκε η πιο παρασιτική κερδοσκοπία, όπως το εμπόριο ναρ­κωτικών, η οργανωμένη πορνεία γυναικών και παιδιών κ.ά. Έγινε έκδηλη η διαπλοκή των κέντρων του παράνομου χρηματισμού με βουλευτές και υ­πουργούς, με όργανα της εξουσίας, η διαπλοκή των κέντρων του οργανω­μένου εγκλήματος με τις αρχές δίωξης.
Παράλληλα, οι αλλαγές στη δομή, στο περιεχόμενο και στην έκταση το­μέων του αστικού κράτους που υπηρετούν στρατηγικές ανάγκες αναπα­ραγωγής του κεφαλαίου, δημιουργούν δυσκολίες στην πολιτική κοινωνι­κών συμμαχιών της άρχουσας τάξης, όξυνση της βασικής αντίθεσης κεφα­λαίου - εργασίας.
Η επιτάχυνση των αναδιαρθρώσεων συρρικνώνει το στρώμα της εργατι­κής αριστοκρατίας και της κρατικής υπαλληλίας και δυσχεραίνει την προ­σπάθεια της αστικής πολιτικής για χειραγώγηση του εργατικού κινήματος, για ενσωμάτωση μεγάλων τμημάτων της μισθωτής εργασίας.
Απ’ όλες τις πτυχές της οικονομικής και κοινωνικής ζωής προβάλλει οξυ­μένα η αντίθεση ανάμεσα στον κοινωνικό χαρακτήρα της εργασίας και την ατομική καπιταλιστική ιδιοποίηση του μεγαλύτερου μέρους των αποτελε­σμάτων της, λόγω της καπιταλιστικής ιδιοκτησίας στα συγκεντρωμένα μέ­σα παραγωγής. Προβάλλει επιτακτικά η ανάγκη της κοινωνικής ιδιοκτησίας, του κεντρικού σχεδιασμού με εργατική εξουσία. Από την άποψη των υλικών συνθηκών, ο σοσιαλισμός είναι αναγκαίος και επίκαιρος όσο ποτέ άλλοτε.
Από την ιστορική εποχή του καπιταλισμού, από το επίπεδο ανάπτυξης του ελληνικού καπιταλισμού, την όξυνση της βασικής αντίθεσης και του συ­νόλου των αντιθέσεών του, προκύπτει ότι στην Ελλάδα υπάρχουν οι υλι­κές προϋποθέσεις για τη σοσιαλιστική οικοδόμηση, η οποία μπορεί να δια­σφαλίσει την ικανοποίηση των λαϊκών αναγκών που συνεχώς διευρύνονται.
Η Ελλάδα έχει σήμερα μεγάλες αναξιοποίητες παραγωγικές δυνατότητες που μπορούν να απελευθερωθούν μόνο με την κοινωνικοποίηση των μέ­σων παραγωγής από τη λαϊκή εργατική εξουσία, με κεντρικό επιστημονι­κό σχεδιασμό της παραγωγής. Διαθέτει σημαντικές εγχώριες ενεργειακές πηγές, αξιόλογο ορυκτό πλούτο, βιομηχανική, βιοτεχνική και αγροτική πα­ραγωγή, μπορεί να καλύψει μεγάλο μέρος των λαϊκών αναγκών, όπως των διατροφικών και ενεργειακών, των μεταφορών, των κατασκευών δημόσιων έργων υποδομής και λαϊκής στέγης. Η αγροτική παραγωγή μπορεί να στη­ρίξει τη βιομηχανία σε διάφορους κλάδους της.
Τα καθήκοντα του ΚΚΕ για τη σοσιαλιστική επανάσταση
75. Το ΚΚΕ δρα στην κατεύθυνση της προετοιμασίας του υποκειμενι­κού παράγοντα για την προοπτική της σοσιαλιστικής επανάστασης, παρόλο που η χρονική περίοδος εκδήλωσής της προσδιορίζεται από αντι­κειμενικές προϋποθέσεις, την επαναστατική κατάσταση.
Η δράση του ΚΚΕ σε μη επαναστατική κατάσταση συμβάλλει αποφασιστι­κά στην προετοιμασία του υποκειμενικού παράγοντα (Κόμμα, εργατική τά­ξη, συμμαχίες) για επαναστατικές συνθήκες, για την πραγματοποίηση των στρατηγικών καθηκόντων του:
Τη συσπείρωση της μεγάλης πλειοψηφίας της εργατικής τάξης με το ΚΚΕ, αποφασισμένης για την επανάσταση.
Τη συμμαχία της εργατικής τάξης με τα καταπιεζόμενα στον καπιταλι­σμό λαϊκά στρώματα, άλλα να τραβηχτούν περισσότερο ή λιγότερο ενερ­γά στην επαναστατική πάλη, άλλα να ουδετεροποιηθούν.
Τη στήριξη του επαναστατημένου λαού από όσο το δυνατόν ευρύτερες δυνάμεις που αποσπώνται από το στρατό.
Την εξασφάλιση της συντριπτικής υπεροχής των συσπειρωμένων με το ΚΚΕ επαναστατημένων δυνάμεων έναντι των αντιδραστικών αστικών και ταλαντευόμενων μικροαστικών στην αποφασιστική στιγμή και στα απο­φασιστικά σημεία, σημαντικό πολιτικό και ταυτόχρονα οργανωτικό ζήτημα.
Τα παραπάνω καθήκοντα υλοποιούνται μόνο σε συνθήκες επαναστατικής κατάστασης, η υλοποίησή τους εξελίσσεται ταυτόχρονα, αλληλεπιδρούν, με κύριο και καθοριστικό το καθήκον συσπείρωσης της εργατικής πλειο­ψηφίας με το Κόμμα.
Ειδικότερα για την επαναστατική κατάσταση
76. Η επαναστατική κατάσταση είναι παράγοντας που διαμορφώνεται αντικειμενικά, δηλαδή συμπυκνώνει μια απότομη αδυναμία στη λει­τουργία της αστικής εξουσίας («οι πάνω να μην μπορούν») με απότομη ά­νοδο στις διαθέσεις, στην ενεργοποίηση των λαϊκών μαζών («οι κάτω») να μη θέλουν να ζήσουν με το συνήθη τρόπο υποταγής τους στην εκμεταλ­λευτική εξουσία, όπως προηγουμένως. Περιλαμβάνει απότομη μαζική άνο­δο της διάθεσης της εργατικής τάξης, της λαϊκής αμφισβήτησης, της τάσης εξέγερσης. Σε αυτές τις συνθήκες γίνεται καθοριστικός ο ρόλος της οργα­νωτικής και πολιτικής ετοιμότητας της πρωτοπορίας του εργατικού κινή­ματος, του Κομμουνιστικού Κόμματος, για τη συσπείρωση και τον επανα­στατικό προσανατολισμό της πλειοψηφίας της εργατικής τάξης, ιδιαίτερα του βιομηχανικού προλεταριάτου, την προσέλκυση πρωτοπόρων τμημάτων των λαϊκών στρωμάτων.
Δεν είναι δυνατό να προβλεφτούν εκ των προτέρων οι παράγοντες που θα οδηγήσουν στην επαναστατική κατάσταση. Το βάθεμα της οικονομικής κρίσης, η όξυνση των ενδοϊμπεριαλιστικών αντιθέσεων, που φτάνουν έως τις πολεμικές αναμετρήσεις, είναι δυνατό να δημιουργήσουν τέτοιες συν­θήκες στην Ελλάδα.
Σε περίπτωση ιμπεριαλιστικής πολεμικής εμπλοκής της Ελλάδας, είτε σε αμυντικό είτε σε επιθετικό πόλεμο, το Κόμμα πρέπει να ηγηθεί στην αυ­τοτελή οργάνωση της εργατικής - λαϊκής πάλης με όλες τις μορφές, ώστε αυτή να συνδεθεί με τον αγώνα για ολοκληρωτική ήττα της αστικής τάξης, εγχώριας και ξένης ως εισβολέα, έμπρακτα να συνδεθεί με την κατάκτηση της εξουσίας. Με την πρωτοβουλία και καθοδήγηση του Κόμματος να συ­γκροτηθεί εργατικό -λαϊκό μέτωπο με όλες τις μορφές δράσης, με σύν­θημα: Ο λαός θα δώσει την ελευθερία και τη διέξοδο από το καπιταλιστι­κό σύστημα, που, όσο κυριαρχεί, φέρνει τον πόλεμο και την «ειρήνη» με το πιστόλι στον κρόταφο.
Κατά τη διάρκεια της επαναστατικής διαδικασίας, η εργατική τάξη με τους συμμάχους της διαμορφώνει ως φύτρα τα όργανα της εργατικής εξουσίας.
Η οικονομική κρίση και οι ιμπεριαλιστικοί πόλεμοι είναι κοινές απειλές α­πέναντι στην εργατική τάξη και τα λαϊκά στρώματα κάθε καπιταλιστικής κοινωνίας. Αυτή είναι η αντικειμενική δυνατότητα το επαναστατικό κίνημα σε μια χώρα να στηριχτεί και στη δράση του επαναστατικού κινήματος σε άλλη χώρα, ιδιαίτερα στις γειτονικές, στην ευρύτερη περιφέρεια. Από αυ­τό προκύπτει και η ανάγκη σχεδιασμένης και συντονισμένης κοινής δρά­σης απέναντι σε κάθε ιμπεριαλιστική συμμαχία για την κατάπνιξη της επα­νάστασης σε μια χώρα, η δυνατότητα να διαμορφωθούν συνθήκες σοσια­λιστικής νίκης σε ομάδα χωρών.
Ειδικότερα για το επαναστατικό εργατικό λαϊκό μέτωπο
77. Η συσπείρωση της πλειοψηφίας της εργατικής τάξης με το ΚΚΕ και η προσέλκυση πρωτοπόρων τμημάτων των λαϊκών στρωμάτων θα περάσει από διάφορες φάσεις. Τα μέτωπα πάλης - πρώτ’ απ’ όλα το εργατι­κό - και οι μορφές της Λαϊκής Συμμαχίας με αντιμονοπωλιακούς - αντικα­πιταλιστικούς στόχους, με την πρωτοπόρα δράση των δυνάμεων του ΚΚΕ σε μη επαναστατικές συνθήκες, αποτελούν το πρόπλασμα για τη διαμόρ­φωση του επαναστατικού εργατικού - λαϊκού μετώπου σε επαναστατικές συνθήκες. Οι εργατικές και λαϊκές μάζες, μέσα από την πείρα της συμμε­τοχής τους στην οργάνωση της πάλης σε κατεύθυνση σύγκρουσης με τη στρατηγική του κεφαλαίου, θα πείθονται για την ανάγκη να πάρει η οργά­νωσή τους χαρακτήρα εφ’ όλης της ύλης και με όλες τις μορφές σύγκρου­σης με την οικονομική, πολιτική κυριαρχία του κεφαλαίου.
Σε συνθήκες επαναστατικής κατάστασης, το επαναστατικό εργατικό - λα­ϊκό μέτωπο με όλες τις μορφές δράσης του μπορεί να γίνει το κέντρο της λαϊκής εξέγερσης ενάντια στην καπιταλιστική εξουσία, υπερισχύοντας σε βασικές περιοχές, ιδιαίτερα στα βιομηχανικά - εμπορικά - συγκοινωνιακά κέντρα, κέντρα επικοινωνιών - ενέργειας, ώστε να επιτευχθεί η πλήρης α­δρανοποίηση των μηχανισμών της αστικής εξουσίας και η εξουδετέρωσή τους, η ανάδειξη και επικράτηση των λαογέννητων επαναστατικών θεσμών που παίρνουν στα χέρια τους τη νέα οργάνωση της κοινωνίας, για την α­νατροπή της δικτατορίας της αστικής τάξης, την εγκαθίδρυση της επανα­στατικής εργατικής εξουσίας.
Στην επαναστατική διαδικασία διαρκής θα είναι η επίδραση των οπορτου­νιστικών και ρεφορμιστικών θέσεων, η ανάγκη διαπάλης με αυτές, η περι­θωριοποίησή τους μέσα στο εργατικό - λαϊκό μέτωπο.
Στις συνθήκες της επαναστατικής κατάστασης, το εργατικό -λαϊκό μέ­τωπο διαμορφώνει επιτροπές περιφρούρησης των απεργιακών και άλλων μορφών εξέγερσης. Αποκτά την ικανότητα και τα μέσα για να περιφρουρεί την επανάσταση σε όλες τις φάσεις της, να επιβάλλει τον εργατικό έλεγ­χο στα εργοστάσια, στις τράπεζες, στην αγροτική παραγωγή μαζί με τους φτωχούς αγρότες, για τη σίτιση του λαού, για την αντιμετώπιση των ποι­κιλόμορφων μηχανισμών της αντίδρασης.
Το επαναστατικό -εργατικό μέτωπο αποκτά την ικανότητα να αντιτάσ­σει τη δική του βία απέναντι στη βία του κεφαλαίου, την ικανότητα να ε­πιδρά παραλυτικά στα επιτελεία του ταξικού αντιπάλου, να αδρανοποιεί τα αντεπαναστατικά σχέδιά του, να τα αποκόβει από την ενεργό στήριξη του ανθρώπινου δυναμικού, εκείνου που έχει εργατική -λαϊκή καταγωγή. Έ­χει την ικανότητα να εκφράζει και να εντάσσει σε αυτήν την κατεύθυνση της πάλης τα φτωχά τμήματα των αγροτών, τα λαϊκά τμήματα των αυτοα­πασχολούμενων στις πόλεις, των μισοπρολετάριων, της μάζας των ανέρ­γων, των μεταναστών.
78. Η ιστορική πείρα δείχνει ότι οι σοσιαλιστικές επαναστάσεις του 21ου αιώνα, συγκρινόμενες με τις αστικές επαναστάσεις του 18ου και του 19ου αιώνα, ακόμα και με τις σοσιαλιστικές επαναστάσεις του 20ού αιώνα, έχουν ν’ αντιμετωπίσουν πολύ πιο οργανωμένη κατασταλτική μη­χανή, τεχνολογικά πιο αναπτυγμένα μέσα πληροφόρησης, μαζικής κατα­στροφής. Έχουν να αντιμετωπίσουν τους μηχανισμούς της κρατικής καπι­ταλιστικής βίας που είναι ενταγμένοι σε διακρατικές δομές, όπως το ΝΑΤΟ, Ευρωστρατού, η Συνθήκη Σένγκεν κ.λπ.
Παρ' όλα αυτά, δεν παύει ο άνθρωπος να αποτελεί τον αποφασιστικό πα­ράγοντα στη χρήση και στην αντιμετώπισή τους, από τον οποίο προκύ­πτουν και οι δυνατότητες της εργατικής - λαϊκής δράσης για την εξουδε­τέρωση αυτών των μέσων ή για τη χρησιμοποίησή τους προς όφελος του επαναστατικού κινήματος.
Η κατάκτηση της εργατικής εξουσίας σε μία χώρα συμβάλλει στην ανά­πτυξη του διεθνούς επαναστατικού εργατικού κινήματος, στη συμφιλίωση της εργατικής τάξης, των λαϊκών δυνάμεων, ανεξάρτητα από εθνική κατα­γωγή, γλώσσα, πολιτιστική και θρησκευτική κληρονομιά, στο συντονισμό της ταξικής πάλης σε περιφερειακό και διεθνές επίπεδο, στη συγκρότηση ε­παναστατικών συμμαχιών, ακόμα και για την υπεράσπιση της κάθε σοσιαλι­στικής επανάστασης από τη διεθνή καπιταλιστική αντεπαναστατική δράση.
Ο καθοδηγητικός ρόλος του Κόμματος στην Επανάσταση
79. Το ΚΚΕ αναδεικνύεται έμπρακτα ως καθοδηγήτρια δύναμη μέσα στην επαναστατική διαδικασία, εφόσον διασφαλίσει την επαναστα­τική γραμμή και ικανότητά του και έχει Οργανώσεις στις μεγάλες παραγωγι­κές μονάδες, σε τομείς και υπηρεσίες που παίζουν αποφασιστικό ρόλο στην ανατροπή της αστικής εξουσίας.
Η οργανωτική, ιδεολογική και πολιτική αυτοτέλεια του ΚΚΕ ισχύει σε ό­λες τις συνθήκες και σε κάθε περίπτωση, ανεξάρτητα από τις μορφές μα­ζικής οργάνωσης της επαναστατημένης εργατικής τάξης, της συμμαχίας της με εξεγερμένους φτωχούς αγρότες και άλλους αυτοαπασχολούμενους.
Η ύπαρξη γερών Κομματικών και ΚΝίτικων Οργανώσεων εξασφαλίζει τη διαμόρφωση κομματικών μελών και ΚΝιτών ικανών να διοχετεύουν τις ι­δεολογικές και πολιτικές θέσεις του Κόμματος, κυρίως στους μεγάλους ερ­γασιακούς χώρους και στους χώρους μαθητείας, αλλά και στις μαζικές ορ­γανώσεις, να εμπνέουν εμπιστοσύνη, να αποτελούν παράδειγμα πρωτοπό­ρας, ανιδιοτελούς και με αυτοθυσία δράσης, να αξιοποιούν την πρωτοβου­λία δυνάμεων σε δράση, αντιπαλεύοντας το ρεφορμισμό - οπορτουνισμό και την εθνικοσοσιαλιστική - φασιστική δράση.
Το Κόμμα παλεύει για την ενότητα της εργατικής τάξης στην Ελλάδα, α­νεξάρτητα από φυλή, εθνική καταγωγή και γλώσσα, πολιτιστική και θρη­σκευτική κληρονομιά.
Η ετοιμότητα, ο υλικός και ιδεολογικός εξοπλισμός, η συνεχής διαπάλη με τον οπορτουνισμό είναι προϋποθέσεις για την αποτελεσματική καθοδή­γηση της σύγκρουσης με τους μηχανισμούς της αστικής εξουσίας σε όλα τα επίπεδα.
80. Ο καθοδηγητικός ρόλος του Κόμματος στη συγκέντρωση δυνάμε­ων για την επανάσταση δε θα είναι ούτε μονόπρακτο έργο ούτε μια ομαλά εξελισσόμενη διαδικασία, θα διατρέχεται από ανοδικές και καθοδι­κές φάσεις, θα επηρεάζεται και καθορίζεται από την αλλαγή του συσχετι­σμού ανάμεσα στην αστική και στην εργατική τάξη, στη συνειδητοποίηση της πλειοψηφίας του βιομηχανικού προλεταριάτου, στην αποκόλληση των μισοπρολετάριων, των φτωχών αγροτών και άλλων αυτοαπασχολούμενων από την αστική τάξη, τις μικροαστικές, οπορτουνιστικές επιρροές. Δεν εί­ναι δυνατό να προβλεφθούν όλες οι φάσεις αυτής της διαδικασίας, όλοι οι παράγοντες επιτάχυνσης των εξελίξεων ή και επιβράδυνσής τους, η α­κριβής κατάσταση κάθε τάξης και κοινωνικής ομάδας, ο συσχετισμός μέ­σα στις μαχόμενες δυνάμεις της εργατικής τάξης και των λαϊκών στρωμά­των. Αποφασιστικός όμως θα είναι ο ρόλος του ΚΚΕ, η ικανότητά του για έγκαιρη και αντικειμενική εκτίμηση των εξελίξεων, για ανάλογη παρέμβαση.
Ο καθοδηγητικός ρόλος του Κόμματος, στην πράξη κι όχι διακηρυκτικά, υφίσταται και μετά την ανατροπή της εξουσίας του κεφαλαίου ως πρώτη πράξη περάσματος της επαναστατικής διαδικασίας σε νέα περίοδο της τα­ξικής πάλης, τόσο για την κατάργηση των καπιταλιστικών σχέσεων και τη διαμόρφωση των νέων σοσιαλιστικών σχέσεων όσο και για την αντιμετώπι­ση της εσωτερικής και εξωτερικής αναδιοργάνωσης της καπιταλιστικής βίας.
Το Κόμμα επιδιώκει ώστε η επαναστατική εργατική εξουσία να στηριχτεί από τα επαναστατικά και λαϊκά κινήματα γειτονικών και άλλων χωρών έναντι των καπιταλιστικών κρατών που επιδιώκουν την ανατροπή της. Επιδιώκει διαμόρφωση κοινού επαναστατικού κέντρου τουλάχιστον μεταξύ γει­τονικών χωρών, εφόσον υπάρξουν ανάλογες συνθήκες.
Το Κόμμα, σταθερά προσηλωμένο στον προλεταριακό διεθνισμό, εκφράζει έμπρακτα τη στήριξή του στο επαναστατικό κίνημα άλλης χώρας.
Εκπληρώνει το επαναστατικό του καθήκον χωρίς να το ακυρώνει στο όνομα των δυσκολιών του διεθνούς συσχετισμού στην ταξική πάλη, χωρίς να βλέπει το διεθνή συσχετισμό σε κατάσταση ηρεμίας, ακινησίας.
Ο σοσιαλισμός ως πρώτη, κατώτερη βαθμίδα του κομμουνισμού
81. Ο σοσιαλισμός ως πρώτη βαθμίδα του κομμουνιστικού κοινωνικοοι­κονομικού σχηματισμού δεν είναι αυτόνομος σχηματισμός, είναι ο ανώριμος κομμουνισμός. Ισχύει ο βασικός νόμος του κομμουνιστικού τρό­που παραγωγής: Σχεδιασμένη παραγωγή για τη διευρυμένη ικανοποίηση των κοινωνικών αναγκών.
Μέσω του Κεντρικού Σχεδιασμού τίθενται στην υπηρεσία του ανθρώπου και των αναγκών του οι αναπτυξιακές δυνατότητες της χώρας, ό,τι έχει δη­μιουργήσει η ανθρώπινη δραστηριότητα σε Επιστήμη, Τεχνολογία, Πολιτι­σμό, που διασφαλίζουν ένα ανώτερο επίπεδο ζωής, πνευματικής ανάπτυ­ξης και καλλιέργειας. Εξαλείφεται η ανεργία, η εργασιακή ανασφάλεια, αυ­ξάνεται ο ελεύθερος χρόνος, ώστε ο εργαζόμενος λαός να έχει δυνατότη­τα να μετέχει ενεργά και να ασκεί τον εργατικό έλεγχο, να διασφαλίζεται ο χαρακτήρας της εργατικής εξουσίας.
82. Η σοσιαλιστική οικοδόμηση είναι μια ενιαία διαδικασία, η οποία ξε­κινά με την κατάκτηση της εξουσίας από την εργατική τάξη. Αρ­χικά διαμορφώνεται ο νέος τρόπος παραγωγής, ο οποίος επικρατεί βασικά με την ολοκληρωτική κατάργηση των καπιταλιστικών σχέσεων, της σχέ­σης κεφαλαίου - μισθωτής εργασίας.
Κοινωνικοποιούνται τα μέσα παραγωγής στη βιομηχανία, στην ενέργεια-ύδρευση, στις τηλεπικοινωνίες, στις κατασκευές, επισκευές, τα μέσα μα­ζικής μεταφοράς, το χονδρικό - λιανικό και εισαγωγικό - εξαγωγικό εμπό­ριο, οι συγκεντρωμένες τουριστικές -επισιτιστικές υποδομές, οι αγροτικές εκμεταλλεύσεις καπιταλιστικού τύπου.
Κοινωνικοποιείται η γη, οι καπιταλιστικές αγροτικές εκμεταλλεύσεις. Δι­αμορφώνονται κρατικές παραγωγικές μονάδες για την παραγωγή και επε­ξεργασία αγροτικών προϊόντων ως πρώτων υλών ή προϊόντων κατανάλω­σης. Η ελληνική πραγματικότητα δεν απαιτεί αναδιανομή της γης. Οι μη κατέχοντες γη καλλιεργητές θα εργάζονται στις σοσιαλιστικές μονάδες α­γροτικής, γεωργικής και κτηνοτροφικής παραγωγής. Το μέτρο της κοινω­νικοποίησης της γης αποκλείει τη δυνατότητα συγκέντρωσης της γης, την αλλαγή χρήσης και εμπορευματοποίησή της από τους ατομικούς ή συνε­ταιρισμένους αγροτοπαραγωγούς.
Καταργείται η ατομική ιδιοκτησία και η οικονομική δραστηριότητα στην εκπαίδευση, στην Υγεία - Πρόνοια, στον Πολιτισμό και στον Αθλητισμό, στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης. Οργανώνονται πλήρως και αποκλειστικά ως κοινωνικές υπηρεσίες.
Απαγορεύεται η χρησιμοποίηση ξένης εργασίας, δηλαδή η μίσθωση ερ­γασίας από τους ακόμα κατέχοντες μεμονωμένα μέσα παραγωγής σε κλά­δους που δεν υφίστανται υποχρεωτική κοινωνικοποίησή τους, π.χ. στη βι­οτεχνία, στην αγροτική παραγωγή, στον τουρισμό -επισιτισμό, σε ορισμέ­νες βοηθητικές υπηρεσίες.
Μέσα παραγωγής, πρώτες και άλλες βιομηχανικές ύλες και πόροι, ερ­γατική δύναμη μπαίνουν σε διαδικασία παραγωγής και οργάνωσης κοινω­νικών και διοικητικών υπηρεσιών μέσω του Κεντρικού Σχεδιασμού.
Η βιομηχανική και το μεγαλύτερο μέρος της αγροτικής παραγωγής πραγ­ματοποιούνται με σχέσεις κοινωνικής ιδιοκτησίας, Κεντρικού Σχεδιασμού, εργατικού ελέγχου σε όλη την κλίμακα διεύθυνσης - διοίκησης.
83. Προωθείται ο αγροτικός παραγωγικός συνεταιρισμός, ο οποίος έχει δικαίωμα χρήσης της κοινωνικοποιημένης γης ως παραγωγικού μέ­σου. Η ένταξη των μικροϊδιοκτητών αγροτών πραγματοποιείται εθελοντικά. Κίνητρα της συνεταιριστικοποίησης είναι: Η μείωση του κόστους παραγω­γής μέσω των κοινών εργασιών καλλιέργειας και συλλογής των αγροτικών προϊόντων. Η προστασία της αγροτικής παραγωγής από τα φυσικά φαινό­μενα μέσω των υποδομών του κράτους, της επιστημονικής και τεχνικής υ­ποστήριξης. Η διάθεση της αγροτικής παραγωγής με τη συγκέντρωσή της μέσω του κρατικού εμπορίου. Ο ισομερισμός του χρόνου εργασίας στη δι­άρκεια του έτους μέσω της επέκτασης της μηχανοποίησης και του κεντρι­κού συντονισμού για την αντιμετώπιση των έκτακτων εποχιακών αναγκών. Η αναμόρφωση του χωριού με στοιχεία της πόλης που αφορούν την ενι­αία εκπαίδευση, τα πλήρως εξοπλισμένα Κέντρα Υγείας, συνδεδεμένα με νοσοκομεία των κοντινών αστικών κέντρων, τις πολιτιστικές υποδομές, τις μεταφορές κ.λπ.
Στο βαθμό που μέσω του παραγωγικού συνεταιρισμού κοινωνικοποιείται η εργασία με τη χρησιμοποίηση μηχανοποιημένων μέσων παραγωγής και κοινών υποδομών, θα διαμορφώνονται και οι προϋποθέσεις για την άμεση ένταξη στην κοινωνική ιδιοκτησία και πλήρη ένταξη στον Κεντρικό Σχε­διασμό. Σε αυτή την κατεύθυνση εξαλείφεται η αντίθεση μεταξύ πόλης και χωριού, βιομηχανικής και αγροτικής παραγωγής. Όφελος των πρώην συνε­ταιρισμένων είναι η βελτίωση των συνθηκών εργασίας και διαβίωσής τους.
84. Ο καταμερισμός εργασίας στα κοινωνικοποιημένα μέσα παραγωγής γίνεται με βάση τον Κεντρικό Σχεδιασμό που οργανώνει την παρα­γωγή και τις κοινωνικές υπηρεσίες και προσδιορίζει τις αναλογίες της, με στόχο την ικανοποίηση των διευρυμένων κοινωνικών αναγκών, την κατανο­μή των προϊόντων, δηλαδή των αξιών χρήσης. Είναι κεντρικά σχεδιασμένος καταμερισμός της κοινωνικής εργασίας και εντάσσει άμεσα - όχι μέσω της αγοράς - την ατομική εργασία, ως μέρος, στη συνολική κοινωνική εργασία.
Ο Κεντρικός Σχεδιασμός εκφράζει τη συνειδητή αποτύπωση των αντικει­μενικών αναλογιών της παραγωγής και κατανομής, καθώς και την προσπά­θεια για την ολόπλευρη ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων.
Δίνει προτεραιότητα στην παραγωγή μέσων παραγωγής, από την οποία εξαρτάται η ανάπτυξη της συνολικής παραγωγικής ικανότητας, του συνο­λικού τεχνολογικού εξοπλισμού των κοινωνικών υπηρεσιών, σε τελευταί­α ανάλυση εξαρτάται η ικανότητα της διευρυμένης αναπαραγωγής και της ανόδου της κοινωνικής ευημερίας.
Οι νομοτέλειες του Κεντρικού Σχεδιασμού δεν ταυτίζονται με το κάθε φο­ρά σχέδιο, το οποίο προσεγγίζει σε μεγαλύτερο ή μικρότερο βαθμό τις α­ντικειμενικές αναλογίες της διευρυμένης σοσιαλιστικής συσσώρευσης και κοινωνικής ευημερίας.
Ο Κεντρικός Σχεδιασμός σε μεσοπρόθεσμη και μακροπρόθεσμη βάση στο­χεύει στη γενικευμένη ανάπτυξη της ικανότητας για εξειδικευμένη εργασία, αλλά και εναλλαγών στον τεχνικό καταμερισμό εργασίας, στη γενικευμένη ανάπτυξη της παραγωγικότητας της εργασίας και στη μείωση του εργάσι­μου χρόνου, στην προοπτική εξάλειψης της διαφοράς μεταξύ της εκτελε­στικής και επιτελικής εργασίας, μεταξύ της χειρωνακτικής και πνευματικής.
Η συνεταιριστική παραγωγή υπάγεται σ’ ένα βαθμό στον Κεντρικό Σχε­διασμό, ο οποίος καθορίζει το μέρος της παραγωγής και την κρατική τιμή με την οποία γίνεται η συγκέντρωση του προϊόντος από το κράτος, κα­θώς και τις τιμές με τις οποίες πωλείται το προϊόν στις κρατικά οργανωμέ­νες λαϊκές αγορές.
85. Ο Κεντρικός Σχεδιασμός οργανώνεται κατά κλάδο, μέσω ενιαίου κρατικού φορέα, διακλαδωμένου περιφερειακά και κατά κατηγορί­α. Στηρίζεται σε ένα σύνολο στόχων και κριτηρίων:
Στην Ενέργεια: Η ανάπτυξη υποδομής για τη μείωση του βαθμού της ενεργειακής εξάρ­τησης της Ελλάδας, η εξασφάλιση επαρκούς και φθηνής λαϊκής κατανάλω­σης, η ασφάλεια των εργαζομένων του κλάδου, καθώς και των οικιστικών ζωνών. Η προστασία της δημόσιας Υγείας και του περιβάλλοντος. Σε αυ­τήν την κατεύθυνση η ενεργειακή πολιτική έχει ως άξονες: Την αξιοποίη­ση όλων των εγχώριων πηγών ενέργειας, π.χ. λιγνίτη, υδροηλεκτρική, αι­ολική, ηλιακή, πετρέλαιο και φυσικό αέριο, κ.λπ., τη συστηματική έρευνα και εξεύρεση νέων πηγών, την επιδίωξη διακρατικής αμοιβαία επωφελούς συνεργασίας.
Στις Μεταφορές: Δίνεται προτεραιότητα στις μαζικές μεταφορές σε σχέση με τις ατομικές, στις σταθερής τροχιάς για το ηπειρωτικό τμήμα της χώρας, στις ακτοπλο­ϊκές με σύγχρονα πλοία για τις παράκτιες και νησιωτικές. Σχεδιάζονται με κριτήριο τη διασυνδεδεμένη και συμπληρωματική δράση όλων των μορ­φών μεταφοράς, με στόχο τη γρήγορη και φθηνή μετακίνηση προσώπων και προϊόντων, την εξοικονόμηση ενέργειας και την ισόρροπη παρέμβαση του ανθρώπου στο περιβάλλον, τη σχεδιασμένη ανάπτυξη για την εξάλει­ψη της περιφερειακής ανισομετρίας, τον πλήρη έλεγχο της άμυνας και της ασφάλειας του σοσιαλιστικού κράτους. Προϋπόθεση είναι ο σχεδιασμός α­νάλογων υποδομών -λιμάνια, αεροδρόμια, σιδηροδρομικοί σταθμοί, οδικοί άξονες και της βιομηχανίας παραγωγής μεταφορικών μέσων.
Στη Μεταποίηση και στην Εξορυκτική Βιομηχανία: Δίνεται προτεραιότητα στην παραγωγή μέσων παραγωγής με τη συνδυ­ασμένη αξιοποίηση της εξορυκτικής βιομηχανίας και την ανάπτυξη σχε­τικών κλάδων της μεταποίησης, με τη στήριξη της εγχώριας επιστημονι­κής έρευνας.
Η Ελλάδα διαθέτει σημαντικά αποθέματα σε μεταλλευτικούς ορυκτούς πόρους, όπως βωξίτη, μεταλλικά ορυκτά (χρυσό, νικέλιο, χαλκό), δομικούς ορυκτούς πόρους (περλίτη, λευκόλιθο, μάρμαρα κ.ά.).
Η εξόρυξη των ορυκτών πρώτων υλών θα συνδυαστεί με τη βιομηχανι­κή επεξεργασία τους (π.χ. παραγωγή αλουμινίου και σχετικών εξαρτημά­των αλουμινίου), την ανάπτυξη της μεταλλευτικής και πετροχημικής βιο­μηχανίας, την παραγωγή μηχανημάτων και μέσων μεταφοράς, με στόχο τη μείωση της εξάρτησης από το εξωτερικό εμπόριο. Ανάλογα για κλάδους της μεταποίησης, όπως η χημική βιομηχανία.
Μέσω του Κεντρικού Σχεδιασμού θα προωθηθεί η αναλογική, συνδυα­σμένη σχέση μεταξύ αγροτικής παραγωγής για σημαντικές αναγκαίες πρώ­τες ύλες στους κλάδους της βιομηχανίας τροφίμων, κλωστοϋφαντουργί­ας, δέρματος, ένδυσης και γενικότερα προϊόντων κατανάλωσης. Η αγρο­τική παραγωγή θα στηριχτεί αντίστοιχα στην εγχώρια βιομηχανική παρα­γωγή λιπασμάτων, φυτοφαρμάκων, ζωοτροφών, σπόρων κ.ά., γεωργικών μηχανημάτων, αρδευτικών υποδομών.
Στις Τηλεπικοινωνίες: Διασφαλίζεται η φθηνή, ταχεία, ασφαλής και καθολική πρόσβαση στην επικοινωνία, στην ενημέρωση, στην ψυχαγωγία, καθώς και στην αξιοποί­ηση των τεχνολογικών δυνατοτήτων για αναβάθμιση του επιστημονικού κεντρικού σχεδιασμού και του εργατικού ελέγχου, ισόμετρη αξιοποίηση των σχετικών εφαρμογών του επιστημονικού κεντρικού σχεδιασμού και του εργατικού ελέγχου στη βιομηχανία, στη διοίκηση, αλλά και στις κοι­νωνικές υπηρεσίες (τηλεϊατρική, τηλεκπαίδευση κ.λπ.). Ιεραρχείται η κα­τασκευή και αναβάθμιση των σχετικών έργων υποδομής για την ανάπτυξη της εγχώριας βιομηχανικής παραγωγής τηλεπικοινωνιακού υλικού.
Χωροταξικός σχεδιασμός - κατασκευές: Χωροταξικό σχεδιασμό στη βάση των αποτελεσμάτων ερευνών για τη δι­άγνωση νέων αναγκών, την εκπόνηση κανονισμών και προδιαγραφών, κα­θώς και εθνικού σχεδίου διαχείρισης αποβλήτων, ολοκληρωμένης διαχεί­ρισης των υδάτινων πόρων για την προστασία και την αξιοποίησή τους με κριτήριο τη λαϊκή ευημερία, τη διαμόρφωση πόλεων φιλικών στον άνθρωπο.
Ισόμετρη ανάπτυξη κατασκευών για την κάλυψη αναγκών στέγασης, δη­μόσιων έργων υποδομής, στήριξη της αγροτικής παραγωγής, της βιομηχα­νίας, των κοινωνικών υπηρεσιών. Η βιομηχανική παραγωγή μπορεί να καλύ­ψει τις ανάγκες του κλάδου των κατασκευών σε τσιμέντο και δομικά υλικά.
Διασφάλιση ασφαλούς, σύγχρονων προδιαγραφών, λαϊκής στέγης, σε συνδυασμό με αναμόρφωση των πόλεων, υποδομές λειτουργικότητας για γρήγορη, ασφαλή μεταφορά, προστασία από πλημμύρες, πυρκαγιές, σει­σμούς, διασφάλιση επαρκών πνευμόνων πράσινου, σε συνδυασμό με ζώ­νες λαϊκού αθλητισμού, πολιτισμού και ψυχαγωγίας.
86. Οργανώνεται από κρατικούς οργανισμούς, ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα, ινστιτούτα κ.λπ. η επιστημονική έρευνα, η οποία υπη­ρετεί την προστασία και προαγωγή της υγείας, τον Κεντρικό Σχεδιασμό, τη διεύθυνση της κοινωνικής παραγωγής και των κοινωνικών υπηρεσιών με στόχο την ανάπτυξη της κοινωνικής ευημερίας.
Διαμορφώνονται κρατικές κοινωνικές υποδομές που παρέχουν υψηλής ποιότητας κοινωνικές υπηρεσίες για την κάλυψη των αναγκών που σήμερα αντιμετωπίζονται από το ατομικό και οικογενειακό νοικοκυριό, π.χ. εστια­τόρια σε τόπους δουλειάς, σε σχολεία, υποδομές για ανάπαυση -ξεκούρα­ση. Επίσης, διαμορφώνονται προνοιακά ιδρύματα - υποδομές υψηλού επι­πέδου που προστατεύουν, φροντίζουν, διασφαλίζουν προσωπική αξιοπρέ­πεια σε ανθρώπους που δεν μπορούν να αυτοεξυπηρετηθούν λόγω ηλικί­ας (ανήλικοι, ηλικιωμένοι) ή ασθένειας (ΑμΕΑ).
Παρέχεται σε όλα τα παιδιά προσχολικής ηλικίας δημόσια και δωρεάν Προ­σχολική Αγωγή, εξασφαλίζεται αποκλειστικά δημοσιά δωρεάν γενική δω­δεκάχρονη εκπαίδευση μέσα από έναν τύπο σχολείου με ενιαία δομή, πρό­γραμμα, διοίκηση και λειτουργία, υλικοτεχνική υποδομή, ενιαία εκπαιδευ­μένο εξειδικευμένο προσωπικό. Τα συστήματα αξιολόγησης στοχεύουν στην εμπέδωση της γνώσης, στην ανάπτυξη διαλεκτικής - υλιστικής σκέψης, της αυτοπειθαρχίας και της συλλογικότητας. Μέσα από ένα σύστημα ενιαίας α­νώτατης αποκλειστικά δημόσιας και δωρεάν εκπαίδευσης διαμορφώνεται ε­πιστημονικό δυναμικό κατάλληλο να ασκήσει τη διδασκαλία στα εκπαιδευ­τικά ιδρύματα, να στελεχώσει ως υψηλά ειδικευμένο δυναμικό τους τομείς της έρευνας, την κοινωνικοποιημένη παραγωγή και τις κρατικές υπηρεσίες.
Καθιερώνεται αποκλειστικά δημόσιο και δωρεάν σύστημα Υγείας και Πρό­νοιας. Δίνεται ιδιαίτερο βάρος στην πρόληψη, παρέχονται υπηρεσίες για την εξασφάλιση της σωματικής και ψυχικής ευεξίας, της πνευματικής και πολιτιστικής ανάπτυξης του ανθρώπου, της διασφάλισης συνολικών περι­βαλλοντικών και κοινωνικών συνθηκών που επηρεάζουν τη δημόσια Υγεί­α, την ικανότητα για εργασία και κοινωνική δράση.
87. Αλλάζει ο ρόλος και η λειτουργία της Κεντρικής Τράπεζας. Η ρύθ­μιση της λειτουργίας του χρήματος ως μέσου κυκλοφορίας εμπο­ρευμάτων περιορίζεται στην ανταλλαγή της σοσιαλιστικής παραγωγής με τη συνεταιρισμένη αγροτική παραγωγή, γενικότερα με την εμπορευματι­κή παραγωγή ενός μέρους των καταναλωτικών προϊόντων που δεν παρά­γονται από σοσιαλιστικές παραγωγικές μονάδες μέχρι την πλήρη εξάλει­ψη κάθε μορφής ατομικής ιδιοκτησίας σε μέσα παραγωγής και ύπαρξης ε­μπορευματικής παραγωγής. Η Κεντρική Τράπεζα ελέγχει τις ανάλογες λει­τουργίες ορισμένων εξειδικευμένων κρατικών πιστωτικών οργανισμών για τους αγροτικούς παραγωγικούς συνεταιρισμούς και ορισμένους ατομικούς εμπορευματοπαραγωγούς.
Η ανάπτυξη του Κεντρικού Σχεδιασμού και η επέκταση της κοινωνικής ι­διοκτησίας σε όλους τους τομείς κάνει σταδιακά περιττό το χρήμα, όχι μό­νο στο περιεχόμενο αλλά και στη μορφή.
Ως τμήμα του Κρατικού Σχεδιασμού, η Κεντρική Τράπεζα ελέγχει τις διε­θνείς συναλλαγές, διακρατικές, εμπορικές, τουριστικές, για όσο θα υπάρ­χουν καπιταλιστικά κράτη στη Γη, συναλλαγές οι οποίες διεξάγονται απο­κλειστικά από κρατικές υπηρεσίες. Ρυθμίζει τα αποθέματα του χρυσού ή άλλου εμπορεύματος με λειτουργία παγκόσμιου χρήματος ή άλλου γενικού αποθεματικού. Η Κεντρική Τράπεζα αποκτά ρόλο στην άσκηση της γενικής κοινωνικής λειτουργίας και συνδέεται με το όργανο και τους στόχους του Κεντρικού Σχεδιασμού.
88. Η σοσιαλιστική οικοδόμηση είναι ασύμβατη με τη συμμετοχή της χώρας σε οποιαδήποτε ιμπεριαλιστική ένωση, όπως είναι η ΕΕ και το ΝΑΤΟ, το ΔΝΤ, ο ΟΟΣΑ, με την ύπαρξη αμερικανοΝΑΤΟικών στρατιωτι­κών βάσεων. Η νέα εξουσία, ανάλογα με τις διεθνείς συνθήκες και τον πε­ρίγυρο της χώρας, θα επιδιώξει να αναπτυχθούν διακρατικές σχέσεις με α­μοιβαίο όφελος, ανάμεσα στην Ελλάδα και άλλες χώρες, ιδιαίτερα με χώ­ρες που το επίπεδο ανάπτυξής τους, η φύση των προβλημάτων και των ά­μεσων συμφερόντων τους μπορούν να εξασφαλίσουν μια τέτοια αμοιβαί­α ωφέλιμη συνεργασία.
Το σοσιαλιστικό κράτος θα επιδιώξει συνεργασία με κράτη και λαούς που αντικειμενικά έχουν άμεσο συμφέρον να αντισταθούν σε οικονομικά, πο­λιτικά και στρατιωτικά κέντρα του ιμπεριαλισμού, πρώτ’ απ’ όλα με λαούς που οικοδομούν στις χώρες τους το σοσιαλισμό. Θα επιδιώξει να αξιοποι­ήσει κάθε πρόσφορο «ρήγμα» που θα υπάρξει στο ιμπεριαλιστικό «μέτω­πο», εξαιτίας των ενδοϊμπεριαλιστικών αντιθέσεων, για τη διαφύλαξη και ενίσχυση της επανάστασης και του σοσιαλισμού. Η σοσιαλιστική Ελλάδα, πιστή στις αρχές του προλεταριακού διεθνισμού, θα αποτελέσει, στο πλαί­σιο των δυνατοτήτων της, στήριγμα για το παγκόσμιο, αντιιμπεριαλιστικό επαναστατικό, κομμουνιστικό κίνημα.
Η ικανοποίηση των κοινωνικών αναγκών
89. Οι κοινωνικές ανάγκες προσδιορίζονται με βάση το επίπεδο ανά­πτυξης των παραγωγικών δυνάμεων που έχει επιτευχθεί τη δεδο­μένη ιστορική περίοδο.
Βασικές κοινωνικές ανάγκες (Παιδεία, Υγεία - Πρόνοια) καλύπτονται κα­θολικά δωρεάν, σύμφωνα με τις ανάγκες, ενώ άλλο τμήμα τους καλύπτεται από μικρό σχετικά μέρος του εργασιακού χρηματικού εισοδήματος (στέγη, ενέργεια - ύδρευση - θέρμανση, μετακίνηση, διατροφή).
Χαρακτηριστικό της πρώτης βαθμίδας των κομμουνιστικών σχέσεων, δη­λαδή των σοσιαλιστικών, είναι η κατανομή ενός μέρους των προϊόντων α­νάλογα με την εργασία. Η κατανομή ενός τμήματος της σοσιαλιστικής πα­ραγωγής «σύμφωνα με την εργασία», που μόνο ως προς τη μορφή μοιά­ζει με την εμπορευματική ανταλλαγή, είναι αποτέλεσμα της καπιταλιστικής κληρονομιάς. Ο νέος τρόπος παραγωγής δεν την έχει αποβάλει, γιατί δεν έχει ακόμα αναπτύξει την ανθρώπινη παραγωγική δύναμη και τα μέσα πα­ραγωγής στις αναγκαίες διαστάσεις με ευρύτατη χρησιμοποίηση της νέας τεχνολογίας. Η παραγωγικότητα της εργασίας δεν επιτρέπει ακόμα αποφα­σιστικά μεγάλη μείωση του εργάσιμου χρόνου, εξάλειψη των βαριών ερ­γασιών και της εργασιακής μονομέρειας, ώστε να εξαλειφθεί η ανάγκη του κοινωνικού καταναγκασμού προς εργασία.
Η σχεδιασμένη κατανομή της εργατικής δύναμης και των μέσων παρα­γωγής συνεπάγεται τη σχεδιασμένη κατανομή του κοινωνικού προϊόντος, συνιστά δηλαδή ριζική διαφορά σε σχέση με την κατανομή του κοινωνικού προϊόντος μέσω της αγοράς στη βάση νομοτελειών και κατηγοριών της ε­μπορευματικής ανταλλαγής.
90. Ο χρόνος εργασίας στο σοσιαλισμό δεν είναι «ο κοινωνικά ανα­γκαίος χρόνος εργασίας» που αποτελεί μέτρο της αξίας για την α­νταλλαγή των εμπορευμάτων στην εμπορευματική παραγωγή. Είναι το μέ­τρο της ατομικής συνεισφοράς στην κοινωνική εργασία για την παραγω­γή του συνολικού προϊόντος. Λειτουργεί ως μέτρο της κατανομής εκείνων των προϊόντων ατομικής κατανάλωσης, που ακόμα διανέμονται «σύμφω­να με την εργασία».
Η πρόσβαση στο μέρος του κοινωνικού προϊόντος που κατανέμεται «α­νάλογα με την εργασία» καθορίζεται από την ατομική προσφορά εργασί­ας του καθενός στη συνολική κοινωνική εργασία, χωρίς να διαχωρίζεται σε σύνθετη ή απλή, χειρωνακτική ή όχι. Μέτρο της ατομικής προσφοράς εί­ναι ο χρόνος εργασίας που καθορίζεται από το σχέδιο με βάση τις συνολι­κές ανάγκες της κοινωνικής παραγωγής, τους υλικούς όρους της παραγω­γικής διαδικασίας, στην οποία εντάσσεται η «ατομική εργασία». Στον κα­θορισμό του χρόνου εργασίας συνυπολογίζονται οι ιδιαίτερες ανάγκες της κοινωνικής παραγωγής για τη συγκέντρωση εργατικού δυναμικού σε περι­οχές, κλάδους κ.λπ., ιδιαίτερες κοινωνικές ανάγκες όπως είναι η μητρότη­τα, οι ειδικές ανάγκες αναπήρων και άλλων ατόμων. Η ατομική στάση α­πέναντι στην οργάνωση και υλοποίηση της παραγωγικής διαδικασίας παίζει αποφασιστικό ρόλο στη παραγωγικότητα της εργασίας, στην εξέλιξη του χρόνου εργασίας, στην εξοικονόμηση υλών, στην εφαρμογή παραγωγικό­τερων τεχνολογιών, στην ορθολογικότερη οργάνωση της εργασίας, στην άσκηση εργατικού ελέγχου στη διοίκηση – διεύθυνση.
91. Διαμορφώνονται κίνητρα για την ανάπτυξη πρωτοπόρας κομμου­νιστικής στάσης στην οργάνωση και εκτέλεση της εργασίας στην παραγωγική μονάδα ή κοινωνική υπηρεσία ως αποτέλεσμα συνδυασμένων ειδικών εργασιών. Τα κίνητρα αποσκοπούν στη μείωση των καθαρά ανει­δίκευτων και χειρωνακτικών εργασιών, στη μείωση του εργάσιμου χρόνου, σε συνδυασμό με την πρόσβαση σε επιμορφωτικά προγράμματα, υπηρε­σίες αναψυχής, πολιτισμού, με συμμετοχή στον εργατικό έλεγχο. Απορρί­πτεται η χρηματική μορφή κινήτρων.
Η σχεδιασμένη ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων στον κομμουνιστι­κό τρόπο παραγωγής απελευθερώνει όλο και περισσότερο χρόνο από την εργασία, ο οποίος αξιοποιείται για το ανέβασμα του μορφωτικού - πολιτι­στικού επιπέδου του εργάτη, για τη συμμετοχή του στην άσκηση των κα­θηκόντων εξουσίας και διεύθυνσης παραγωγής κ.λπ. Η ολόπλευρη ανάπτυ­ξη του ανθρώπου ως παραγωγικής δύναμης στην οικοδομούμενη νέου τύ­που κοινωνία, των κομμουνιστικών σχέσεων και της κομμουνιστικής στά­σης στην άμεση κοινωνική εργασία, είναι σχέση αμφίδρομη. Ανάλογα με την ιστορική φάση αποκτά προτεραιότητα ή μια ή η άλλη πλευρά.
Η διαπάλη του νέου με το παλιό. Αναγκαιότητα η συνειδητή και σχεδιασμένη εξάλειψη των στοιχείων της ανωριμότητας
92. Η πλήρης επικράτηση των νομοτελειών του κομμουνισμού προϋ­ποθέτει το ξεπέρασμα των στοιχείων ανωριμότητας που χαρακτη­ρίζουν την κατώτερη βαθμίδα του, το σοσιαλισμό.
Στο σοσιαλισμό δεν έχει εξαλειφθεί κάθε κατάλοιπο προγενέστερων τρό­πων παραγωγής και δεν έχουν ωριμάσει οι υλικές συνθήκες του σοσιαλι­στικού τρόπου παραγωγής, ώστε να πάρει πλήρως τον κομμουνιστικό χα­ρακτήρα του, ώστε να έχει πλήρη ισχύ η αρχή «από τον καθένα ανάλογα με τις δυνατότητές του στον καθένα ανάλογα με τις ανάγκες του».
Αρχικά παραμένουν μορφές ατομικής και ομαδικής ιδιοκτησίας, που απο­τελούν βάση για την ύπαρξη των εμπορευματοχρηματικών σχέσεων.
Στη βάση της οικονομικής ανωριμότητάς του παραμένουν κοινωνικές α­νισότητες, διαστρωματώσεις, ουσιαστικές διαφορές ή αντιθέσεις, όπως α­νάμεσα στην πόλη και το χωριό, στους εργαζόμενους της πνευματικής και χειρωνακτικής εργασίας, στους εργάτες υψηλής και χαμηλής ειδίκευσης, οι οποίες πρέπει σταδιακά, σχεδιασμένα να εξαλείφονται.
Κατά τη σοσιαλιστική οικοδόμηση η εργατική τάξη σταδιακά και όχι ενι­αία αποκτά τη δυνατότητα να έχει ολοκληρωμένη γνώση των διαφορετι­κών τμημάτων της παραγωγικής διαδικασίας, της επιτελικής δουλειάς, ου­σιαστικό ρόλο στην οργάνωση της εργασίας. Ως συνέπεια των δυσκολιών αυτής της διαδικασίας είναι ακόμη δυνατό εργαζόμενοι με διευθυντικό ρό­λο στην παραγωγή, εργαζόμενοι της πνευματικής εργασίας και υψηλής ε­πιστημονικής ειδίκευσης, να αυτονομούν το ατομικό ή και το ομαδικό συμ­φέρον τους από το κοινωνικό συμφέρον, να διεκδικούν μεγαλύτερο μερί­διο από το συνολικό κοινωνικό προϊόν, αφού δεν έχει κυριαρχήσει η κομ­μουνιστική στάση απέναντι στην εργασία.
93. Η κοινωνική επανάσταση δεν περιορίζεται στην κατάληψη της ε­ξουσίας και στη διαμόρφωση της οικονομικής βάσης για τη σοσι­αλιστική ανάπτυξη, αλλά επεκτείνεται σε όλη τη σοσιαλιστική πορεία, πε­ριλαμβάνει τη σοσιαλιστική ανάπτυξη για την προσέγγιση της ανώτερης κομμουνιστικής βαθμίδας.
Στη συνέχεια, οι νέες σχέσεις επεκτείνονται και βαθαίνουν, αναπτύσσο­νται οι κομμουνιστικές σχέσεις και ο νέος άνθρωπος σε ανώτερο επίπεδο που κατοχυρώνει την ανεπίστρεπτη κυριαρχία του σοσιαλισμού, εφόσον έ­χουν καταργηθεί οι καπιταλιστικές σχέσεις παγκόσμια ή τουλάχιστον στις αναπτυγμένες και στις βαρύνουσες στο ιμπεριαλιστικό σύστημα χώρες.
Στη σοσιαλιστική πορεία εμπεριέχεται η δυνατότητα αντιστροφής και ο­πισθοδρόμησης προς τον καπιταλισμό, όπως ανέδειξε η πείρα της αντεπα­ναστατικής ανατροπής στην ΕΣΣΔ και τις άλλες σοσιαλιστικές χώρες. Η ο­πισθοδρόμηση, σε κάθε περίπτωση, αποτελεί προσωρινό φαινόμενο στην Ιστορία. Το πέρασμα από έναν κατώτερο τρόπο παραγωγής σε έναν ανώ­τερο δεν ήταν ευθύγραμμη ανοδική διαδικασία. Αυτό αποδεικνύει και η ί­δια η ιστορία επικράτησης του καπιταλισμού.
Το άλμα που συντελείται κατά τη διάρκεια της σοσιαλιστικής οικοδόμη­σης, δηλαδή κατά την επαναστατική περίοδο μετάβασης από τον καπιτα­λισμό στον αναπτυγμένο κομμουνισμό, είναι ποιοτικά ανώτερο από κάθε προηγούμενο, καθώς οι κομμουνιστικές σχέσεις, ως μη εκμεταλλευτικές, δε διαμορφώνονται στο πλαίσιο του καπιταλισμού. Διεξάγεται ένας αγώ­νας των «φύτρων» του νέου ενάντια στις επιβιώσεις του «παλιού» σε ό­λες τις σφαίρες της κοινωνικής ζωής, πάλη για ριζική αλλαγή όλων των οι­κονομικών σχέσεων και κατ’ επέκταση όλων των κοινωνικών σχέσεων σε κομμουνιστικές.
94. Κατά το μακρόχρονο αυτό πέρασμα από την καπιταλιστική στην α­ναπτυγμένη κομμουνιστική κοινωνία, η πολιτική της επαναστατικής εργατικής εξουσίας, με καθοδηγητική δύναμη το Κομμουνιστικό Κόμμα, αποκτά προτεραιότητα στη διαμόρφωση, επέκταση και εμβάθυνση, στην πλήρη και ανεπίστρεπτη κυριαρχία των νέων κοινωνικών σχέσεων, όχι βου­λησιαρχικά, αλλά στη βάση των νομοτελειών του κομμουνιστικού τρόπου παραγωγής.
Είναι διαρκής πάλη για την εξάλειψη κάθε μορφής ομαδικής και ατομικής ιδιοκτησίας στα μέσα και προϊόντα παραγωγής και της μικροαστικής συ­νείδησης που έχει βαθιές ιστορικές ρίζες. Είναι αγώνας για τη διαμόρφω­ση κομμουνιστικής συνείδησης και στάσης στην άμεσα κοινωνική εργασία.
Η σοσιαλιστική συσσώρευση, που επιτυγχάνεται, οδηγεί σε ένα νέο επί­πεδο ευημερίας. Το νέο επίπεδο κάνει δυνατή τη σταδιακή επέκταση των νέων σχέσεων στο μέρος των παραγωγικών δυνάμεων που προηγούμε­να δεν ήταν ώριμο να ενταχθεί στην άμεσα κοινωνική παραγωγή. Ολοένα και διευρύνονται οι υλικές προϋποθέσεις για την κατάργηση της διαφοράς στην κατανομή του κοινωνικού προϊόντος μεταξύ των εργαζομένων, στην άμεσα κοινωνική παραγωγή της κοινωνίας, για τη συνεχή μείωση του υπο­χρεωτικού χρόνου εργασίας, για τη συνεχή μορφωτική - πολιτιστική ανά­πτυξη και τεχνολογική επιστημονική ειδίκευση του ανθρώπου, την εκρίζω­ση αντιδραστικών και αναχρονιστικών αντιλήψεων, ηθών και συμπεριφο­ράς σε μια σειρά κοινωνικά ζητήματα, όπως το γυναικείο.
Σύμφωνα με τον καθολικό κοινωνικό νόμο της αντιστοίχισης των σχέσε­ων παραγωγής με το επίπεδο ανάπτυξης των παραγωγικών δυνάμεων, το κάθε ιστορικά νέο επίπεδο ανάπτυξης των παραγωγικών δυνάμεων, που ε­πιτυγχάνει αρχικά η σοσιαλιστική οικοδόμηση, απαιτεί την παραπέρα «ε­παναστατικοποίηση» των σχέσεων παραγωγής και όλων των οικονομικών σχέσεων, στην κατεύθυνση της πλήρους μετατροπής τους σε κομμουνιστι­κές μέσω της επαναστατικής πολιτικής.
Η ανάπτυξη του κομμουνιστικού τρόπου παραγωγής στην πρώτη βαθμί­δα του, τη σοσιαλιστική, είναι διαδικασία για την εξάλειψη της κατανομής του κοινωνικού προϊόντος με χρηματική μορφή. Η κομμουνιστική παρα­γωγή - και στην ανώριμη βαθμίδα της - είναι άμεσα κοινωνική παραγωγή.
Θεμελιακές αρχές συγκρότησης της σοσιαλιστικής εξουσίας
95. Η σοσιαλιστική εξουσία είναι η επαναστατική εξουσία της εργατι­κής τάξης, η δικτατορία του προλεταριάτου. Η επαναστατική ερ­γατική εξουσία προϋποθέτει υψηλού βαθμού οργάνωση με όλα τα μέσα. Α­παιτεί εργατικό έλεγχο στην άσκηση διοίκησης των βιομηχανικών μονάδων στους κλάδους στρατηγικής σημασίας, ώστε να πραγματοποιείται το δημι­ουργικό οικονομικό - κοινωνικό και πολιτιστικό έργο της σε όλες τις συν­θήκες - πολεμικού κομμουνισμού, σχετικά πιο ειρηνικής περιόδου σοσιαλι­στικής οικοδόμησης - για να γίνει εφικτή η υπεροχή της εργατικής και λα­ϊκής πλειοψηφίας απέναντι στην οργανωμένη εγχώρια και εξωτερική αντί­σταση του κεφαλαίου, στην αντεπαναστατική δράση του μετά την απώ­λεια της εξουσίας του.
Προϋποθέτει προετοιμασία και ικανότητα για την ταχύτερη δυνατή κινη­τοποίηση των κοινωνικοποιημένων μέσων παραγωγής, όλου του εργατικού δυναμικού μέσω του Κεντρικού Σχεδιασμού, ώστε γρήγορα να αποκατα­στήσει τις απώλειες της περιόδου πανεθνικής κρίσης που έχει προηγηθεί, της αντίστασης των καπιταλιστών, αλλά και των ανώτερων μεσαίων στρωμάτων, του εξωτερικού οικονομικού αποκλεισμού, των ιμπεριαλιστικών επεμβάσεων και πολέμων κ.λπ.
96. Οι θεμελιακές αρχές της επαναστατικής εργατικής εξουσίας προκύ­πτουν από την αντικειμενική θέση της εργατικής τάξης στην κοι­νωνικοποιημένη παραγωγική διαδικασία και από το γεγονός ότι όλη η ερ­γατική τάξη δεν έχει κατακτήσει ενιαία συνείδηση του κοινωνικού της ρό­λου. Από το γεγονός ότι η κοινωνικοποιημένη εργασία καθιστά άχρηστη την ατομική ιδιοκτησία στα μέσα παραγωγής, προκύπτει ότι οι θεμελιακές αρχές της νέας εξουσίας βρίσκονται σε πλήρη αντίθεση με την παλιά, την αστική εξουσία.
Η έκταση και οι μορφές που χρησιμοποιεί η επαναστατική εργατική εξου­σία για την καταστολή της αντεπαναστατικής δράσης εξαρτώνται από τη στάση πολιτικών και κοινωνικών οργανώσεων απέναντι στις δύο αντιμαχό­μενες δυνάμεις, την εργατική και την καπιταλιστική.
Η οργάνωση της νέας εξουσίας είναι υπόθεση όλης της εργατικής τάξης. Η συμμετοχή των άλλων κοινωνικών δυνάμεων
97. Το σοσιαλιστικό κράτος, ως όργανο της ταξικής πάλης που συνε­χίζεται με άλλες μορφές και σε νέες συνθήκες, δεν έχει μόνο αμυ­ντική - κατασταλτική οργανωτική λειτουργία. Έχει δημιουργική, οικονομι­κή, πολιτιστική, διαπαιδαγωγητική, υπό την καθοδήγηση της ιδεολογικής - πολιτικής πρωτοπορίας της, του Κόμματός της. Εκφράζει μια ανώτερη μορ­φή δημοκρατίας, με βασικό χαρακτηριστικό της την ενεργητική συμμετοχή της εργατικής τάξης και γενικότερα του λαού που διαπαιδαγωγείται με η­θικά κίνητρα που προκύπτουν από τον ανώτερο τρόπο παραγωγής και δη­μοκρατίας, στη διαμόρφωση της σοσιαλιστικής κοινωνίας, στην επίλυση ό­λων των παλιών αντιφάσεων και των κοινωνικών ανισοτήτων, στον έλεγ­χο της διεύθυνσης των παραγωγικών μονάδων, των κοινωνικών και διοι­κητικών υπηρεσιών, όλων των οργάνων εξουσίας από κάτω έως πάνω. Θε­σμοθετείται και πρακτικά εξασφαλίζεται η άσκηση του εργατικού και κοι­νωνικού ελέγχου, η απρόσκοπτη άσκηση κριτικής σε αποφάσεις και χειρι­σμούς που εμποδίζουν τη σοσιαλιστική οικοδόμηση. Η απρόσκοπτη καταγ­γελία υποκειμενικών αυθαιρεσιών, γραφειοκρατικής στάσης στελεχών, άλ­λων αρνητικών φαινομένων και παρεκκλίσεων από τις σοσιαλιστικές -κομ­μουνιστικές αρχές.
Θεμέλιο της εργατικής εξουσίας είναι η παραγωγική μονάδα, η κοινωνι­κή υπηρεσία, η διοικητική μονάδα, ο παραγωγικός συνεταιρισμός, όπου α­σκείται το δικαίωμα του εργαζόμενου: Να εκλέγει και να ανακαλεί τους α­ντιπροσώπους της μονάδας. Να εκλέγεται στην κατώτερη βαθμίδα της ερ­γατικής εξουσίας, το Εργατικό, Εργασιακό ή Συνεταιριστικό Συμβούλιο. Να εκλέγει και να ανακαλεί τους αντιπροσώπους για το αμέσως παραπάνω όρ­γανο εξουσίας.
Στη Συνέλευση των εργαζομένων θεμελιώνεται η άμεση και έμμεση ερ­γατική δημοκρατία, η αρχή του ελέγχου, της απόδοσης ευθύνης και της α­νακλητότητας, που επεκτείνεται και στα μέλη της διεύθυνσης.
Η Συνέλευση της παραγωγικής μονάδας, της κοινωνικής υπηρεσίας, της διοικητικής μονάδας, του παραγωγικού συνεταιρισμού είναι το Σώμα, μέ­σω του οποίου εξασφαλίζεται η ουσιαστική συμμετοχή κάθε εργαζόμενου και εργαζόμενης, ανεξάρτητα από το μορφωτικό επίπεδο και την ειδίκευσή του, τη γλωσσική, πολιτιστική, θρησκευτική κληρονομιά του.
Το εκλογικό δικαίωμα εξασφαλίζεται διά μέσου της εργασιακής υποχρέωσης κάθε ικανού και ικανής προς εργασία, ενώ το εργατικό κράτος εξασφαλίζει μέσω του Κεντρικού Σχεδιασμού την ανάλογη εργασιακή θέση. Η εξαίρεση από το εκλογικό δικαίωμα γίνεται με βάση το διαμορφωμένο ποινικό - πειθαρχικό σύστημα.
Η εργατική εξουσία επιδιώκει την ένταξη των ικανών προς εργασία γυναικών μη συντάξιμης ηλικίας (18 - 55 ετών) στην άμεσα κοινωνική εργασία. Η ένταξη μπορεί να γίνει σταδιακά, ανάλογα με το εύρος των προβλημάτων που παραλαμβάνει και λύνει η εργατική εξουσία.
Οι ενήλικες μη εργαζόμενοι σπουδαστές -φοιτητές συμμετέχουν μέσω της αντίστοιχης εκπαιδευτικής μονάδας που απαρτίζεται από τους πανεπιστημιακούς και άλλους εργαζόμενους.
Ξεχωριστή κοινωνική ομάδα αποτελούν οι συνταξιούχοι, ο ταξικός διαχω­ρισμός των οποίων υφίσταται. Γι’ αυτό το λόγο, οι συνταξιούχοι συμμετέ­χουν διά μέσου των διαδικασιών του τελευταίου εργασιακού χώρου στον οποίο δούλευαν.
Οι συνταξιούχοι συνεταιρισμένοι αγρότες συμμετέχουν μέσω της συνεταιριστικής οργάνωσής τους. Οι αυτοαπασχολούμενοι συμμετέχουν με αντιπροσώπευσή τους.
Οι ανάπηροι, ανάλογα με το βαθμό αναπηρίας, εντάσσονται είτε στους συνταξιούχους είτε σε εργασία με ευνοϊκότερους όρους, είτε σε ειδικές εκπαιδευτικές - παραγωγικές μονάδες.
Με την ίδια αρχή αντιμετωπίζει και τις λεγόμενες «μειονότητες», τα «αλ­λόγλωσσα» τμήματα της εργατικής τάξης, τους μετανάστες που έχει κλη­ρονομήσει από τον καπιταλισμό, τους πολιτικούς πρόσφυγες. Η σοσιαλιστι­κή εξουσία διασφαλίζει τη διάσωση της γλώσσας και των πολιτιστικών πα­ραδόσεων, τη γνωριμία με τις ιστορικές ρίζες τους, με ένταξη ειδικού προ­γράμματος στο ενιαίο εκπαιδευτικό και πολιτιστικό σύστημα, χωρίς ξεχω­ριστούς οικισμούς, με φροντίδα στην εκπροσώπηση στα ανώτερα όργανα.
Από τις οργανώσεις που πήραν μέρος στην επανάσταση μπορούν να προκύψουν ιδιαίτερες επιτροπές για τις ανάγκες των γυναικών, των νέων, των Ατόμων με Ειδικές Ανάγκες ενταγμένες στη δομή της εργατικής εξουσίας.
Η τοποθέτηση - τουλάχιστον για τις μονάδες ενός σημαντικού μεγέθους, -οικονομικού διευθυντή και διευθυντή παραγωγής είναι ζήτημα καταμερισμού του ανάλογα εξειδικευμένου δυναμικού που αντιμετωπίζει ο Κεντρικός Σχεδιασμός. Οι διευθυντές τοποθετούνται ως μισθωτοί χωρίς ξεχωριστό οικονομικό προνόμιο. Τα όργανα εξουσίας έχουν την υποχρέωση να δημιουργούν τις προϋποθέσεις για τη δυνατότητα κάλυψης των αναγκών διοίκησης της μονάδας από το δυναμικό της.
Η Διεύθυνση της παραγωγικής μονάδας ή κοινωνικής υπηρεσίας ή διοικητικής μονάδας είναι πολυπρόσωπη, συμμετέχει στο Εργατικό Συμβούλιο και όχι απλά το Συμβούλιο εκπροσωπείται στη Διεύθυνση.
Ζήτημα ελέγχου και ανάκλησης της Διεύθυνσης θέτουν όλα τα αντίστοιχα Σώματα και όργανα.
Η σοσιαλιστική εξουσία παραλαμβάνει από τον καπιταλισμό ως κληρονομιά μεγάλο αριθμό μισθωτών που προέρχονται από τις διοικητικές υπηρε­σίες του καπιταλισμού (κρατικούς υπαλλήλους, από το διοικητικό μηχανι­σμό στις επιχειρήσεις). Η εργατική εξουσία επιδιώκει την πολιτική και πο­λιτιστική προσαρμογή και εργασιακή ένταξή τους στις σοσιαλιστικές παρα­γωγικές μονάδες και τις κοινωνικές υπηρεσίες.
Ο εργατικός χαρακτήρας της εξουσίας εκφράζεται στη σύνθεση όλων των λαϊκών οργάνων.
Το σοσιαλιστικό κράτος εκφράζει τη συμμαχία της εργατικής τάξης με τους αυτοαπασχολούμενους, η οικονομική δραστηριότητα των οποίων υφίστα­ται σε κάποιους κλάδους για ένα μεταβατικό διάστημα. Θέτει τους όρους (υποχρεώσεις και δικαιώματα) για τους μεμονωμένους αυτοαπασχολούμε­νους και τους συνεταιρισμένους αγρότες ως μεταβατική μορφή και προε­τοιμασία ένταξής τους στην άμεσα κοινωνική παραγωγή.
Σε κάθε περίπτωση, ο Συνεταιρισμός είναι μια μεταβατική μορφή ιδιοκτη­σίας από την οποία απορρέει και μια μεταβατική μορφή οργάνου αυτοδι­οίκησης - Συμβούλιο του συνεταιρισμού - που εκλέγεται από τα μέλη του.
Ορισμένες κατευθύνσεις για τη συγκρότηση των οργάνων εξουσίας
98. Βάση της εργατικής συμμετοχής είναι η Συνέλευση της σοσιαλι­στικής παραγωγικής μονάδας, κοινωνικής ή διοικητικής υπηρεσί­ας, μέσω της οποίας εκλέγεται το κατώτερο όργανο εξουσίας, το Εργατικό Συμβούλιο. Η δομή των οργάνων εξουσίας περιλαμβάνει:
Το Εργατικό Συμβούλιο, το Περιφερειακό Συμβούλιο και το Ανώτατο Όρ­γανο της Εργατικής Εξουσίας.
Το Ανώτατο Όργανο της Εργατικής Εξουσίας έχει την ευθύνη του Κεντρι­κού Σχεδιασμού, του δημιουργικού έργου στην οικονομία και σε όλες τις κοινωνικές σχέσεις, της περιφρούρησης της σοσιαλιστικής οικοδόμησης, των διακρατικών σχέσεων. Έχει πλήρεις εξουσίες, νομοθετικές, εκτελεστι­κές, δικαστικές, τις οποίες οργανώνει αντίστοιχα με επιτελικές δομές.
Και στα τρία επίπεδα των οργάνων εξουσίας, ιεραρχικά, ανήκει η οργά­νωση της περιφρούρησης της επανάστασης, της Λαϊκής Δικαιοσύνης, ο ε­λεγκτικός μηχανισμός.
Τα όργανα επαναστατικής περιφρούρησης και άμυνας στηρίζονται στην ερ­γατική και λαϊκή συμμετοχή, αλλά και σε μόνιμο εξειδικευμένο προσωπικό.
Όλα τα όργανα διέπονται από την αρχή του δημοκρατικού συγκεντρωτι­σμού, η οποία εξασφαλίζει το ενιαίο του Κεντρικού Σχεδιασμού και την ε­ξειδίκευση στην υλοποίησή του.
Κρατικό όργανο ιδιαίτερης σημασίας είναι η Ανώτατη Διεύθυνση Κεντρι­κού Σχεδιασμού, που περιλαμβάνει και επιτροπές για ειδικά ζητήματα, όπως για την ισοτιμία και τα δικαιώματα της γυναίκας, επιτροπές που λειτουρ­γούν στον καταμερισμό του Ανώτατου Οργάνου της Εργατικής Εξουσίας.
Για όλους τους συμμετέχοντες στα κρατικά όργανα, οποιουδήποτε επιπέ­δου, ισχύει η ανακλητότητα, η ρύθμιση του ωραρίου τους από το χώρο ερ­γασίας τους για το συγκεκριμένο χρονικό διάστημα της εκλογής τους και α­νάλογα με το μέγεθος των υποχρεώσεών τους στα όργανα, ο αποκλεισμός συμμετοχής σε παραπάνω από δύο όργανα, ο αποκλεισμός οποιουδήποτε οικονομικού προνομίου.
Διαμορφώνεται επαναστατικό Σύνταγμα και επαναστατική νομοθεσία, που αντιστοιχεί στις νέες κοινωνικές σχέσεις - την κοινωνική ιδιοκτησία, τον Κε­ντρικό Σχεδιασμό, τον εργατικό έλεγχο - και υπερασπίζεται την επαναστα­τική νομιμότητα. Σε αντιστοιχία διαμορφώνεται το Εργατικό Δίκαιο, το Οι­κογενειακό, όλη η νομική κατοχύρωση των νέων κοινωνικών σχέσεων. Οι νέες δικαστικές αρχές υπάγονται στην άμεση ευθύνη των οργάνων εξουσί­ας. Το Δικαστικό Σώμα συγκροτείται από αιρετούς και ανακλητούς λαϊκούς δικαστές, καθώς και από μόνιμο δικαστικό προσωπικό, υπόλογους στα όρ­γανα της εργατικής εξουσίας.
Στη θέση του αστικού Στρατού και των Σωμάτων καταστολής, που έχουν διαλυθεί εξ ολοκλήρου, δημιουργούνται νέοι θεσμοί, στη βάση της επανα­στατικής πάλης για τη συντριβή της αντίστασης των εκμεταλλευτών και την υπεράσπιση της Επανάστασης. Το στελεχικό δυναμικό διαμορφώνεται με βάση τη στάση του απέναντι στην Επανάσταση.
Σταδιακά διαμορφώνεται μέσα από νέες στρατιωτικές παραγωγικές σχολές ένα νέο δυναμικό, επιλεγμένο κυρίως από νέους με εργατική καταγωγή. Δι­απαιδαγωγείται με τις αρχές της νέας εξουσίας. Αξιοποιείται η θετική πείρα της σοσιαλιστικής οικοδόμησης, όπου τα καθήκοντα περιφρούρησης των επαναστατικών κατακτήσεων δεν εκτελούνταν μόνο από τα μόνιμα ειδικά Σώματα, αλλά και με λαϊκή ευθύνη από επιτροπές εργατών με βάρδιες κ.λπ.
Η εργατική εξουσία αξιοποιεί όλα τα νέα τεχνικά μέσα, τις τεχνολογικά νέ­ες μορφές οργάνωσης, ώστε να πετυχαίνει την αποτελεσματικότητα στην άμυνα απέναντι στο διεθνή ιμπεριαλισμό, στην οργάνωση και στον έλεγχο, αλλά και τον περιορισμό των διοικητικών πράξεων στις απόλυτα απαραίτη­τες, τον περιορισμό του αριθμού των εργαζομένων στη διοικητική - μη πα­ραγωγική εργασία στο ελάχιστο αναγκαίο.
Η σχέση του ΚΚΕ με την εργατική εξουσία
99. Το ΚΚΕ, ως ιδεολογική - πολιτική οργανωμένη πρωτοπορία της εργα­τικής τάξης, αποτελεί την καθοδηγήτρια δύναμη της επαναστατικής εργατικής εξουσίας, της δικτατορίας του προλεταριάτου. Δικαιώνει τον επα­ναστατικό καθοδηγητικό ρόλο του εφόσον έμπρακτα εκφράζει τα γενικά συμ­φέροντα της εργατικής τάξης και τις νομοτέλειες της σοσιαλιστικής - κομμου­νιστικής οικοδόμησης. Η εργατική τάξη, ακόμα και επαναστατημένη, δεν έχει ακόμα ενιαία κομμουνιστική συνείδηση, κομμουνιστική στάση απέναντι στην άμεσα κοινωνική εργασία, στην κοινωνική ιδιοκτησία, δεν έχει ξεπεράσει τη διαφοροποίηση ανάμεσα στα τμήματά της, όπως αυτά αναπτύσσονται στον καπιταλισμό. Τα μέλη και στελέχη του ΚΚΕ και της Νεολαίας του μετέχουν σε όλες τις μορφές οργάνωσης της κοινωνίας και ασκούν το ρόλο τους ως ιδεο­λογικοί - πολιτικοί καθοδηγητές, με αυτοθυσία, ανιδιοτέλεια, δεν έχουν απο­λύτως κανένα οικονομικό ή άλλης φύσης προνόμιο.
Τα μέλη της Νεολαίας του ΚΚΕ, της ΚΝΕ, δρουν ανάλογα στους χώρους της μαθητικής - σπουδάζουσας νεολαίας και υπό την καθοδήγηση των κομματικών οργάνων και δυνάμεων, π.χ. στην εκπαίδευση, στον εργατικό στρατό, στις ο­μάδες περιφρούρησης της επανάστασης κ.λπ.
Ο ρόλος των μελών και στελεχών του ΚΚΕ συνεχώς κρίνεται - επιβεβαιώ­νεται ή ακυρώνεται - στην πράξη. Προϋποθέτει την εκ μέρους τους κατάκτη­ση ενός ανώτερου επιπέδου θεωρητικών, επιστημονικών, τεχνικών γνώσεων, προκειμένου να συμβάλλουν στην ιδεολογική και πολιτική ωρίμανση της ερ­γατικής τάξης στο νέο ρόλο της ως ηγέτιδας δύναμης της σοσιαλιστικής - κομ­μουνιστικής οικοδόμησης.
Το ΚΚΕ είναι η πολιτική δύναμη που εισάγει σε όλα τα όργανα της εργατι­κής εξουσίας την ικανότητα της επιστημονικής πρόβλεψης, της σχεδιασμένης δράσης, το πολιτικό σχέδιο για τη διαμόρφωση της σοσιαλιστικής οικονομικής βάσης, των νέων σοσιαλιστικών σχέσεων παραγωγής - κατανομής, όλων των νέων σοσιαλιστικών - κομμουνιστικών σχέσεων που διατρέχουν όλα τα πεδία οργάνωσης της κοινωνίας, την εκπαίδευση, τον πολιτισμό, τις σχέσεις των δύο φύλων, την εξάλειψη της μακροχρόνιας επιρροής μεταφυσικών δογμάτων κ.λπ.
Το Κόμμα μέσω των μελών του σε κάθε χώρο - και αντίστοιχα η ΚΝΕ στο χώ­ρο μαθητείας - εκφράζει τη γνώμη του για οποιοδήποτε θέμα (π.χ. υποψηφι­ότητες σε όργανα, για το σχεδιασμό, τον απολογισμό κ.λπ.).
100. Η αναγνώριση και πραγμάτωση του καθοδηγητικού ρόλου του Κόμ­ματος, η απόκτηση ανάλογης κοινωνικής συνείδησης όχι μόνο από τις εργατικές μάζες, αλλά συνολικά από τη λαϊκή πλειοψηφία, είναι αποτέλε­σμα της επαναστατικής ιδεολογικής, πολιτικής και οργανωτικής συγκρότησής του, η οποία συνεχώς κρίνεται μέσα στη ζωή. Συνεχώς δοκιμάζεται η διαλε­κτική σχέση μεταξύ επαναστατικής θεωρίας και επαναστατικής πράξης, σχέ­ση που συνεπάγεται:
Κόμμα ουσιαστικά προσηλωμένο στην επαναστατική κομμουνιστική ιδε­ολογία, στο μαρξισμό - λενινισμό, από την οποία αντλεί την ικανότητα ερμη­νείας των νέων φαινομένων και καθοδήγησης της ταξικής πάλης, με γνώμο­να την αναγκαιότητα ανάπτυξης και εδραίωσης του νέου τρόπου παραγωγής, στερέωσης του σοσιαλισμού ως κατώτερης βαθμίδας του κομμουνισμού, κα­θοριστικής νίκης της κοινωνικής ιδιοκτησίας απέναντι σε κάθε μορφή ατομι­κής ιδιοκτησίας και οριστικής νίκης του κομμουνισμού.
Κόμμα με εργατική σύνθεση σε όλη την κλίμακά του, σε μέλη και στελέ­χη. Ιδιαίτερα σε συνθήκες σχετικής σταθεροποίησης της επαναστατικής ε­ξουσίας, η διεύρυνση των δυνάμεων του Κόμματος, η ηλικιακή του ανανέω­ση δεν πρέπει να ανατρέπουν το πλειοψηφικό μερίδιο των εργατών και εργα­τριών των παραγωγικών τμημάτων της βιομηχανίας.
Η εργατική σύνθεση του Κόμματος συνδυάζεται με τη συλλογική ευθύνη, ώστε όλα τα μέλη του να έχουν υψηλό μαρξιστικό μορφωτικό επίπεδο, ικα­νότητα να προστατεύουν το Κόμμα και ιδιαίτερα τα ανώτερα όργανά του α­πό τη διείσδυση αστικών ιδεολογημάτων, αναθεωρητικών τάσεων και οπορ­τουνιστικών επιλογών.
Κόμμα ικανό να παράγει - διαπαιδαγωγεί κομμουνιστές επιστήμονες, επο­μένως να πρωτοπορεί στην ανάπτυξη της έρευνας, στην απόκτηση νέας γνώ­σης, αλλά και στην εκτεταμένη αξιοποίηση των αποτελεσμάτων της προς ό­φελος της ανεπίστρεπτης νίκης του κομμουνισμού. Καθοδηγητικά όργανα ι­κανά να εξασφαλίζουν την ενότητα ταξικότητας και επιστημονικότητας, προ­ϋπόθεση για να ασκεί το Κόμμα τον επαναστατικό καθοδηγητικό του ρόλο.
Κόμμα ικανό να διευρύνει και να ανανεώνει τους επαναστατικούς δεσμούς του με την εργατική τάξη, τη δημιουργό του κοινωνικού πλούτου, σε νέες συν­θήκες, σε νέες καμπές της ταξικής πάλης, σε κάθε μεταβολή - θετική ή αρνη­τική - του συσχετισμού δυνάμεων στο εσωτερικό και διεθνώς, με αταλάντευ­το προσανατολισμό στην πρώτη και κύρια κοινωνική αντίθεση, την αντίθεση κεφαλαίου - εργασίας. Με την πρωτοπόρα στάση των μελών και των στελεχών του έμπρακτα συμβάλλει στην ανάπτυξη κομμουνιστικής στάσης στην εργασία.
Το ΚΚΕ έρχεται από πολύ μακριά και πάει πολύ μακριά, γιατί «η υπόθεση του προλεταριάτου, ο κομμουνισμός, είναι η πιο καθολική ανθρώπινη, η βαθύτε­ρη, η πιο πλατιά».
Η ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΟΥ ΚΚΕ
4 Δεκέμβρη 2012
ΣΧΕΔΙΟ ΚΑΤΑΣΤΑΤΙΚΟΥ ΤΟΥ ΚΚΕ
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Το παρόν Καταστατικό προτείνεται να ψηφιστεί στο 19ο Συνέδριο του ΚΚΕ, που θα πραγματοποιηθεί τον Απρίλη του 2013.
Διαμορφώθηκε από την τροποποίηση και συμπλήρωση του Καταστατικού που εγκρίθηκε στο 15ο Συνέδριο του ΚΚΕ. Αξιοποιήθηκε επίσης η εμπειρί­α, παλιότερη και πρόσφατη.
Το Καταστατικό καθορίζει τους σκοπούς και το χαρακτήρα του ΚΚΕ, τις αρχές και τους κανόνες συγκρότησης, λειτουργίας και δράσης του. Ορίζει τις υποχρεώσεις, τα δικαιώματα, τα βασικά καθήκοντα και τους κα­νόνες δράσης των μελών, των Οργανώσεων και των οργάνων του Κόμματος.
Η μεγάλη αξία και σημασία των καταστατικών αρχών και των κανόνων λειτουργίας του ΚΚΕ, ως επαναστατικού κόμματος νέου τύπου, έχει κριθεί και δοκιμαστεί στον έναν περίπου αιώνα ύπαρξης και δράσης του, καθώς και από την πλούσια πείρα του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος.
Η συνειδητή και αποφασιστική υπεράσπιση των αρχών αυτών, όπως και η αυστηρή τήρηση και εφαρμογή τους, αποτελούν πρώτιστο καθήκον κά­θε μέλους του Κόμματος. Καθήκον που ταυτίζεται με την υπεράσπιση αυ­τής της ίδιας της ύπαρξης του Κόμματος και των βασικών προϋποθέσεων, για να μπορέσει να καθοδηγήσει την εργατική τάξη στην ιστορική της α­ποστολή, την επαναστατική κατάκτηση της εργατικής εξουσίας για τη σο­σιαλιστική οικοδόμηση.
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
α. Το ΚΚΕ είναι το Κόμμα της εργατικής τάξης, η συνειδητή οργανωμένη ιδεολογική, πολιτική πρωτοπορία της, η ανώτατη μορφή οργάνωσής της. Εί­ναι επαναστατική οργάνωση εθελοντών ομοϊδεατών και αγωνίζεται για την ανατροπή του καπιταλισμού και την οικοδόμηση της σοσιαλιστικής - κομ­μουνιστικής κοινωνίας, στην οποία θα καταργηθεί κάθε εκμετάλλευση αν­θρώπου από άνθρωπο, κάθε μορφή ατομικής ιδιοκτησίας στα μέσα παρα­γωγής και θα διασφαλιστεί ένα ανώτερο επίπεδο ζωής και δικαιωμάτων για το λαό, ισότητα δυνατοτήτων και δικαιωμάτων, ολόπλευρη κοινωνική πρό­οδος στην Ελλάδα.
Στρατηγικός στόχος του ΚΚΕ είναι η κατάκτηση της επαναστατικής εργα­τικής εξουσίας, η δικτατορία του προλεταριάτου, για τη σοσιαλιστική οικο­δόμηση. Το ΚΚΕ φιλοδοξεί να δώσει όλες του τις δυνάμεις για την οικοδό­μηση της ανώτερης αυτής κοινωνίας, έχοντας πλήρη συνείδηση ότι θα εί­ναι έργο της ίδιας της εργατικής τάξης, επικεφαλής όλων όσοι υποφέρουν από την εξουσία του κεφαλαίου, και της ουσιαστικής συμμετοχής τους, τό­σο στον αγώνα για την κατάκτησή της, όσο και στη διαφύλαξη και στερέ­ωσή της.
Η εργατική τάξη, φορέας της σοσιαλιστικής αλλαγής, πρωτοστατώντας στην πάλη για την ανατροπή του καπιταλισμού, αγωνίζεται όχι μόνο για τη δική της απελευθέρωση, αλλά και για την απελευθέρωση όλων των εργα­ζομένων.
Για τους λόγους αυτούς, η ύπαρξη του ΚΚΕ και η ισχυροποίησή του στην ελληνική κοινωνία αποτελεί ιστορική αναγκαιότητα. Η εργατική τάξη, για να αναπτύξει με επιτυχία την πάλη της ενάντια στην καθημερινή καταπίε­ση του κεφαλαίου και να θέσει τέρμα στην εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο, έχει ανάγκη από τη δική της αυτοτελή πολιτική οργάνωση, από ένα επαναστατικό κόμμα, ικανό να καθοδηγεί την πάλη της για τα ζωτικά της συμφέροντα και την οικοδόμηση μιας νέας ανώτερης κοινωνίας, της σοσιαλιστικής -κομμουνιστικής.
β. Στην οργάνωση, λειτουργία και δράση του για την υλοποίηση των υψη­λών αυτών σκοπών, το ΚΚΕ καθοδηγείται από την κοσμοθεωρία του μαρξι­σμού -λενινισμού και τον προλεταριακό διεθνισμό. Εμπνέεται από την πρώ­τη ιστορική απόπειρα εργατικής εξουσίας, την Παρισινή Κομμούνα (1871), πολύ περισσότερο από την πρώτη νικηφόρα Σοσιαλιστική Επανάσταση στη Ρωσία τον Οκτώβρη του 1917. Διδάσκεται από τη θετική και αρνητική πεί­ρα της σοσιαλιστικής οικοδόμησης στον 20ό αιώνα, πρώτα απ΄ όλα στην ΕΣΣΔ. Συνειδητοποιεί το δίδαγμα ότι η ταξική πάλη συνεχίζεται μέχρι την κατάργηση κάθε πηγής κοινωνικής ανισότητας, κάθε ατομικής ιδιοκτησίας μέσων παραγωγής. Το ΚΚΕ καθοδηγείται από τα διδάγματα των ταξικών α­γώνων στην Ελλάδα, τους ηρωικούς αγώνες των ΕΑΜ - ΕΛΑΣ την περίο­δο της κατοχής και του Δεκέμβρη 1944 και ιδιαίτερα τον κορυφαίο αγώνα του ΔΣΕ 1946 - 1949.
Το ΚΚΕ μελετάει τις κοινωνικοοικονομικές και πολιτικές εξελίξεις στην Ελ­λάδα και στον κόσμο, με βάση την κοσμοθεωρία του και με στόχο την α­νάπτυξή της. Στηριγμένο στα παραπάνω, διαμορφώνει το Πρόγραμμα, τη στρατηγική και τακτική του.
γ. Το πέρασμα από την καπιταλιστική κοινωνία, που βρίσκεται σε βαθιά κρίση, στη σοσιαλιστική κοινωνία, προϋποθέτει την κατάκτηση της πολι­τικής εξουσίας από την εργατική τάξη, την κοινωνικοποίηση των συγκε­ντρωμένων μέσων παραγωγής, τη δημιουργία του παραγωγικού συνεται­ρισμού στα μη συγκεντρωμένα μέσα παραγωγής, τον κεντρικό επιστημο­νικό σχεδιασμό της κοινωνικής παραγωγής και των υπηρεσιών, τον εργα­τικό έλεγχο, που θα φέρουν την απελευθέρωση της δημιουργικής δράσης των εργαζομένων, της νεολαίας. Το ΚΚΕ αγωνίζεται με όλες του τις δυνά­μεις, για να συνειδητοποιηθεί αυτή η ανάγκη από την εργατική τάξη και τα λαϊκά στρώματα. Στα πλαίσια αυτά, εξαντλεί κάθε δυνατότητα, μέσα α­πό καθημερινούς αγώνες, για την υπεράσπιση της ζωής των εργαζομένων, των οικονομικών, πολιτικών, συνδικαλιστικών, πολιτιστικών τους δικαιωμά­των και ελευθεριών.
Στον αγώνα αυτό, επιδιώκει την ενότητα της εργατικής τάξης, ανεξάρτη­τα από ειδικότητα, μορφωτικό επίπεδο, εθνότητα, πολιτιστικές και γλωσσι­κές παραδόσεις, φύλο. Επιδιώκει τη συμμαχία της εργατικής τάξης με τους φτωχούς αγρότες και αυτοαπασχολούμενους σε μια λαϊκή, αντιμονοπωλια­κή αντικαπιταλιστική συμμαχία πάλης για την εργατική εξουσία.
δ. Η οργανωτική συγκρότηση και λειτουργία του ΚΚΕ καθορίζονται από τους σκοπούς και τον επαναστατικό χαρακτήρα του. Θεμελιακή του αρχή είναι ο δημοκρατικός συγκεντρωτισμός.
Η συνεπής εφαρμογή του δημοκρατικού συγκεντρωτισμού, με όλες τις πλευρές του, είναι αναγκαία για την ιδεολογική, πολιτική και οργανωτική ενότητα του Κόμματος, απαραίτητος όρος για την εκπλήρωση των σκοπών του.
ε. Το ΚΚΕ βασίζεται στην αρχή του προλεταριακού διεθνισμού. Στηρίζει το διεθνισμό του στα κοινά συμφέροντα της εργατικής τάξης, στην κοινή αναγκαιότητα και στόχο για το σοσιαλισμό - κομμουνισμό σε κάθε καπιτα­λιστική χώρα. Διαπαιδαγωγεί τα μέλη του στο πνεύμα του προλεταριακού διεθνισμού, της διεθνούς αλληλεγγύης και συνεργασίας με τους εργαζό­μενους όλου του κόσμου. Εκπληρώνει με συνέπεια τις διεθνιστικές του υ­ποχρεώσεις, συμμετέχει στον αγώνα για την ανασυγκρότηση, την ιδεολο­γική και στρατηγική ενότητα και το δυνάμωμα του διεθνούς κομμουνιστι­κού κινήματος.
Το ΚΚΕ αντιπαλεύει κάθε εκδήλωση φασισμού, εθνικισμού, σοβινισμού, ρατσισμού, ταυτίζει τον πατριωτισμό με τον ταξικό αγώνα.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1
ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΚΑΙ ΚΑΝΟΝΕΣ ΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΚΑΙ ΔΡΑΣΗΣ ΤΟΥ ΚΚΕ
ΑΡΘΡΟ 1
Η συγκρότηση και λειτουργία του ΚΚΕ στηρίζεται στην αρχή του δημο­κρατικού συγκεντρωτισμού, που αποτελεί αναντικατάστατο συστατικό στοι­χείο του επαναστατικού χαρακτήρα του.
Δημοκρατικός συγκεντρωτισμός σημαίνει εσωκομματική δημοκρατία, συ­γκεντρωτική καθοδήγηση, ενιαία δράση στην εφαρμογή των αποφάσεων με συνειδητή πειθαρχία.
Με βάση το δημοκρατικό συγκεντρωτισμό δεν επιτρέπεται η δημιουργία και δράση οργανωμένων ομάδων μέσα στο Κόμμα, διότι υπονομεύουν την ιδεολογική - πολιτική - οργανωτική ενότητά του, τη δημοκρατική λειτουρ­γία του και την αποτελεσματικότητα στη δράση.
Βασικά στοιχεία του δημοκρατικού συγκεντρωτισμού είναι:
α) Η ένταξη της λειτουργίας και δράσης όλων των Οργανώσεων του Κόμματος κάτω από ένα καθοδηγητικό κέντρο –την Κεντρική Επιτροπή- που είναι το ανώτατο καθοδηγητικό όργανο για την περίοδο μεταξύ των Συνεδρίων.
β) Η υποχρεωτική εφαρμογή των αποφάσεων των ανώτερων καθοδηγητι­κών οργάνων από τα παρακάτω όργανα, Οργανώσεις και μέλη του Κόμματος.
γ) Η συνειδητή κομματική πειθαρχία και υποταγή της μειοψηφίας στην πλειοψηφία. Σε περίπτωση διαφωνίας, όσοι διαφωνούν, είναι υποχρεωμέ­νοι να εφαρμόζουν χωρίς όρους την απόφαση της πλειοψηφίας.
δ) Η αιρετότητα και ανακλητότητα όλων των καθοδηγητικών οργάνων και των μελών τους. Η τακτική και έκτακτη λογοδοσία στις Οργανώσεις και τα Σώματα που τα εκλέγουν. Η συστηματική ενημέρωση των Κομματικών Ορ­γανώσεων για τις αποφάσεις τους.
ε) Η συλλογικότητα ως ανώτατη αρχή της κομματικής καθοδήγησης, ό­ρος απαραίτητος για την ενότητα, την ενιαία και αποτελεσματική δράση του Κόμματος και όλων των Οργανώσεών του, τη σωστή διαπαιδαγώγηση, την ανάπτυξη της δραστηριότητας και πρωτοβουλίας των μελών του Κόμματος. Στο Κόμμα δεν μπορεί να υπάρχουν μονοπρόσωπες αποφάσεις που να υποκαθιστούν τις συλλογικές αποφάσεις των οργάνων.
Στο πλαίσιο της συλλογικότητας αναπτύσσεται η προσωπικότητα και προ­σφορά κάθε μέλους του Κόμματος.
στ) Η ισότητα όλων των μελών του Κόμματος ως προς τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις.
ζ) Ο έλεγχος, η κριτική και αυτοκριτική ως απαραίτητα στοιχεία για την ε­φαρμογή των αποφάσεων και την ανάπτυξη της δράσης, τη γενίκευση της πείρας, την αντιμετώπιση αδυναμιών και τη διόρθωση λαθών, τη διαπαιδα­γώγηση, το δυνάμωμα της συνειδητής κομματικής πειθαρχίας.
Η κριτική και αυτοκριτική ασκείται μόνο μέσα στα αρμόδια όργανα και ΚΟΒ του Κόμματος.
ΑΡΘΡΟ 2
α) Οι Κομματικές Οργανώσεις Βάσης δημιουργούνται στους τόπους δου­λειάς, πρώτα απ΄ όλα στις βιομηχανικές επιχειρήσεις και κλάδους, σε άλ­λες επιχειρήσεις, ιδρύματα και υπηρεσίες, καθώς και στους αυτοαπασχο­λούμενους. Επίσης, Κομματικές Οργανώσεις Βάσης δημιουργούνται στους τόπους κατοικίας, στις πόλεις και τα χωριά.
Τα μέλη του Κόμματος, που εργάζονται σε βιομηχανικές ή άλλες επιχειρή­σεις, ιδρύματα και υπηρεσίες, υποχρεούνται να ανήκουν στις Οργανώσεις των χώρων δουλειάς τους ή κλάδων. Οι εξαιρέσεις αποφασίζονται από τις Επιτροπές Περιοχών και τις Τομεακές Επιτροπές.
Με απόφαση της Κεντρικής Επιτροπής δημιουργούνται Κομματικές Οργανώσεις του ΚΚΕ σε χώρες που ζουν Έλληνες μετανάστες και φοιτητές.
β) Οι Κομματικές Οργανώσεις Βάσης συνενώνονται σε Τομεακές Οργα­νώσεις και οι Τομεακές Οργανώσεις σε Οργανώσεις Περιοχής. Με Απόφα­ση της ΚΕ, όπου υπάρχει ανάγκη, μπορεί να δημιουργούνται Περιφερεια­κές Οργανώσεις που θα συνενώνουν έναν αριθμό Τομεακών Οργανώσεων.
Σε ειδικές περιπτώσεις, η Κεντρική Επιτροπή μπορεί να δημιουργεί ΚΟΒ και Τομεακές Οργανώσεις που καθοδηγούνται άμεσα από αυτήν.
ΑΡΘΡΟ 3
Η εκλογή των καθοδηγητικών οργάνων, των Γραμματέων και των Γραφεί­ων τους, καθώς και των αντιπροσώπων για τα ανώτερα καθοδηγητικά όρ­γανα, γίνεται με μυστική ψηφοφορία, αφού έχει προηγηθεί η προβλεπόμε­νη από τον κανονισμό διαδικασία.
Εκλέγονται εκείνοι που συγκεντρώνουν το 50%+1 των ψήφων των πα­ρόντων. Αν με την πρώτη ψηφοφορία δεν καλυφθεί ο αριθμός όσων πρέπει να εκλεγούν, γίνεται δεύτερη τελική, με όσους υποψήφιους δε συγκέντρω­σαν το 50%+1 στην οποία και εκλέγονται με βάση τη σειρά προτίμησης.
Οι αποφάσεις για τα άλλα ζητήματα παίρνονται με ανοιχτή ψηφοφορία και σχετική πλειοψηφία.
ΑΡΘΡΟ 4
Σε συνθήκες απαγορεύσεων της δράσης του Κόμματος, ο δημοκρατικός συγκεντρωτισμός εφαρμόζεται με μορφές που διασφαλίζουν τη συνέχιση της ενιαίας καθοδήγησης και δράσης του.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2
ΜΕΛΗ ΤΟΥ ΚΟΜΜΑΤΟΣ: ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΚΑΙ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ
ΑΡΘΡΟ 5
Μέλος του ΚΚΕ είναι όποιος και όποια αποδέχεται την ιδεολογία, το Πρό­γραμμα και το Καταστατικό του, είναι πάνω από 18 χρόνων, ανήκει και δου­λεύει σε μία από τις Οργανώσεις του και πληρώνει κανονικά τη συνδρομή του.
ΑΡΘΡΟ 6
Μέλη του ΚΚΕ γίνονται κατά κύριο λόγο εργάτες και εργάτριες. Επίσης, πρω­τοπόροι εργαζόμενοι από τα λαϊκά στρώματα, καθώς και φοιτητές, σπουδα­στές, νοικοκυρές, που συμμετέχουν ενεργά στην ταξική πάλη.
α) Η ένταξη μελών στο Κόμμα γίνεται μόνον ατομικά. Για να γίνει κάποιος μέλος του Κόμματος πρέπει πρώτα να γίνει δόκιμο μέλος. Η δοκιμασία δι­αρκεί 1 χρόνο.
β) Η ένταξη στο Κόμμα ως δόκιμο μέλος απαιτεί τη σύσταση δύο τακτικών μελών του Κόμματος, οι οποίοι πρέπει να τον γνωρίζουν το λιγότερο ένα χρόνο. Τα κομματικά μέλη που κάνουν τις συστάσεις είναι υπεύθυνα απένα­ντι στο Κόμμα για την πρότασή τους. Η ένταξη στο Κόμμα αποφασίζεται α­πό τη συνέλευση της ΚΟΒ και επικυρώνεται από το αμέσως ανώτερο όργα­νο μέσα σε 2 μήνες.
Τα μέλη της Κομμουνιστικής Νεολαίας Ελλάδας (ΚΝΕ) που έχουν την απαι­τούμενη ηλικία και ένα (1) τουλάχιστον χρόνο ζωής στην ΚΝΕ, μπορούν να ενταχθούν στο Κόμμα απευθείας ως τακτικά μέλη με τη σύσταση 2 τακτι­κών μελών του Κόμματος και τη γνώμη των κομματικών μελών του καθο­δηγητικού οργάνου της αντίστοιχης Οργάνωσης της ΚΝΕ.
Η κομματική ηλικία του μέλους του Κόμματος υπολογίζεται από την ημέ­ρα που η συνέλευση της ΚΟΒ αποφάσισε την ένταξή του στο Κόμμα ως δό­κιμου μέλους. Για το μέλος του Κόμματος που προέρχεται από την ΚΝΕ, ση­μειώνεται ο χρόνος που ήταν στην ΚΝΕ, πριν γίνει μέλος του Κόμματος, ως χρόνος θητείας στην ΚΝΕ.
Το δόκιμο μέλος έχει όλες τις υποχρεώσεις και τα δικαιώματα του μέλους, εκτός από το δικαίωμα να εκλέγει και να εκλέγεται. Η ψήφος του για τα υ­πόλοιπα ζητήματα είναι συμβουλευτική. Το Γραφείο της ΚΟΒ οφείλει να δίνει κάθε δυνατή βοήθεια στα νέα μέλη, ώστε να μπορέσουν να ξεκινήσουν σω­στά την κομματική τους ζωή, να αφομοιώνουν τις αρχές συγκρότησης και λειτουργίας του Κόμματος. Τα δόκιμα μέλη πρέπει να περνούν υποχρεωτικά από κύκλο αυτομόρφωσης. Για να γίνει ένα δόκιμο μέλος τακτικό αποφασί­ζει η Συνέλευση της Κομματικής Οργάνωσης Βάσης. Η απόφαση παίρνεται με πρόταση - εισήγηση του Γραφείου της ΚΟΒ παρουσία του ενδιαφερόμε­νου. Η απόφαση επικυρώνεται από το αμέσως ανώτερο καθοδηγητικό όργα­νο μέσα σε δύο μήνες.
γ) Πρώην μέλη του Κόμματος που διαγράφτηκαν ή αποχώρησαν από το Κόμ­μα μπορούν να επανενταχθούν σε αυτό, εφόσον εγκρίνει η Επιτροπή Περι­οχής την έναρξη της διαδικασίας, και ακολουθεί ειδική εξέταση και απόφαση της Γενικής Συνέλευσης της ΚΟΒ με αυξημένη πλειοψηφία 4/5 των παρόντων μελών και τελική επικύρωση από το ανώτερο όργανο με ανάλογη πλειοψηφία.
δ) Πρώην μέλη άλλων κομμάτων γίνονται δεκτά ως δόκιμα μέλη του ΚΚΕ με δοκιμασία διάρκειας 2 ετών, μετά από σύσταση δύο μελών του Κόμμα­τος που έχουν τρία (3) χρόνια κομματική ζωή. Στις περιπτώσεις αυτές χρει­άζεται επικύρωση από την Επιτροπή Περιοχής.
Όταν πρόκειται για ηγετικά στελέχη άλλου κόμματος, απαιτείται πρώτα έ­γκριση από την Κεντρική Επιτροπή για να ξεκινήσει η διαδικασία. Ακολου­θεί η εξέταση στην ΚΟΒ όπως προβλέπει η παράγραφος γ και σε συνέχεια η τελική Απόφαση της Κεντρικής Επιτροπής.
Ομαδική προσχώρηση στο ΚΚΕ από άλλα πολιτικά κόμματα και οργανώ­σεις δεν μπορεί να γίνει. Απαιτείται πρώτα έγκριση της Κεντρικής Επιτρο­πής, για να ανοίξει η διαδικασία της ατομικής αίτησης κάθε μέλους αυτής της ομάδας και ακολουθεί η διαδικασία στη Γενική Συνέλευση της ΚΟΒ, με βάση τα παραπάνω προβλεπόμενα.
ε) Μέλη του ΚΚΕ που ζουν σε άλλη χώρα μπορούν να περάσουν στο αντί­στοιχο κόμμα της χώρας αυτής, με έγκριση της Κεντρικής Επιτροπής. Επί­σης, χρειάζεται έγκριση της Κεντρικής Επιτροπής, για να γίνει δεκτό στο Κόμμα μέλος άλλου κομμουνιστικού ή εργατικού κόμματος, αφού διακό­ψει την προηγούμενη οργανωτική σχέση του.
στ) Το μέλος του ΚΚΕ δεν μπορεί να ανήκει και σε άλλο κόμμα ή άλλη πολιτική οργάνωση, κίνηση ή παράταξη.
ζ) Κάθε μέλος του Κόμματος που μετακινείται στην ακτίνα δράσης άλλης Οργάνωσης από αυτήν που ανήκει, οφείλει να ειδοποιεί έγκαιρα την Ορ­γάνωσή του για να σταλεί η κομματική σύνδεση στην Οργάνωση που πη­γαίνει. Η κομματική σύνδεση συνοδεύεται από σημείωμα με τη γνώμη του καθοδηγητικού οργάνου για τη δράση του στην Οργάνωση που ανήκε. Για μετακίνηση στελεχών χρειάζεται έγκριση του αντίστοιχου καθοδηγητικού οργάνου. Η διεκπεραίωση της διαδικασίας σύνδεσης ελέγχεται από τα κα­θοδηγητικά όργανα και τη Γραμματεία της ΚΕ, μέσα σε διάστημα 2 μηνών.
η) Με Απόφαση Συνεδρίου, το Κόμμα μπορεί να κάνει ανακαταγραφή των μελών του. Ο χρόνος και η διαδικασία καθορίζονται από την ΚΕ.
ΑΡΘΡΟ 7
Το μέλος του ΚΚΕ αντιπροσωπεύει το Κόμμα παντού όπου βρίσκεται, ιδιαί­τερα στο χώρο εργασίας του. Διακρίνεται για την αγωνιστική του στάση, την ταξική αλληλεγγύη στους συναδέλφους του, για το ήθος του και την υπεύ­θυνη στάση του στην εργασία, στην οικογένεια, συνολικότερα στη ζωή του.
Το μέλος του ΚΚΕ δεν μπορεί να έχει το ίδιο ούτε να ανέχεται να υπάρ­χουν προνόμια από τη συμμετοχή στο Κόμμα. Όλα τα μέλη του Κόμματος έχουν τα ίδια δικαιώματα και υποχρεώσεις.
ΑΡΘΡΟ 8
Το μέλος του Κόμματος έχει τις παρακάτω υποχρεώσεις:
Να συμμετέχει στις συνελεύσεις της ΚΟΒ που ανήκει και να πληρώνει τη συνδρομή του. Να παίρνει μέρος προσωπικά στη συζήτηση, στη λήψη αποφάσεων και στην πρακτική δουλειά της Οργάνωσής του. Να συμβάλ­λει στην επεξεργασία της πολιτικής του Κόμματος με τον προβληματισμό και την πείρα από την πρακτική του δράση. Να εφαρμόζει τις αποφάσεις της ΚΟΒ και των ανώτερων καθοδηγητικών οργάνων, ανεξάρτητα από τις προσωπικές του απόψεις.
Να προβάλλει στους εργαζόμενους την πολιτική και ιδεολογία του Κόμ­ματος. Να συμβάλλει στη στερέωση και διεύρυνση των δεσμών του με τους εργάτες και τους άλλους εργαζόμενους, στη διαφώτιση και την οργάνωσή τους στον τόπο δουλειάς, στη γειτονιά.
Να είναι μέλος στο σωματείο του ή σε άλλης μορφής λαϊκή μαζική ορ­γάνωση και να δρα πρωτοπόρα με βάση την πολιτική του Κόμματος.
Να μελετά και να διαδίδει το «Ριζοσπάστη», την ΚΟΜΕΠ και τα άλλα έ­ντυπα του Κόμματος, για να μπορεί να προβάλλει την ιδεολογία και πολιτι­κή του, να την υπερασπίζεται από τις διαστρεβλώσεις, τη συκοφαντία, τον αντικομμουνισμό, την άδικη κριτική. Να φροντίζει διαρκώς για τη γνώση της κοσμοθεωρίας του μαρξισμού -λενινισμού, για τη βελτίωση του ιδε­ολογικού - μορφωτικού και πολιτικού του επιπέδου, ώστε να είναι σε θέ­ση να εκπληρώνει με συνέπεια τον πρωτοπόρο ρόλο του, να αγωνίζεται με σταθερότητα, να παλεύει αποφασιστικά και με αδιαλλαξία ενάντια στην α­στική ιδεολογία και πολιτική, στις δεξιές και αριστερές παρεκκλίσεις από τη θεωρία του μαρξισμού - λενινισμού, στον οπορτουνισμό.
Να αγωνίζεται δραστήρια για την ιδεολογική, πολιτική και οργανωτική ενότητα του Κόμματος, να τηρεί και να υπερασπίζεται το Καταστατικό και τις αρχές του.
Να αναπτύσσει την εσωκομματική δημοκρατία και να αγωνίζεται ενάντι­α σε κάθε παραβίαση των κανόνων λειτουργίας, την επανάπαυση, την ιδι­οτέλεια, την οικογενειακότητα και τον τοπικισμό. Να αντιμετωπίζει αποφα­σιστικά κάθε απόπειρα παρεμπόδισης της κριτικής ενάντια σε κάθε τι που προκαλεί ζημιά στο Κόμμα και δυσκολεύει την ελεύθερη έκφραση γνώμης και, ανεξάρτητα από πρόσωπα, να απευθύνεται γι΄ αυτό στα κομματικά όρ­γανα έως την Κεντρική Επιτροπή.
Να προσελκύει στο ΚΚΕ νέα μέλη, να συμβάλλει ακούραστα για το ορ­γανωτικό δυνάμωμα και την κομματική οικοδόμηση, ιδιαίτερα στα μεγάλα εργοστάσια και τους άλλους χώρους δουλειάς, με τη διαρκή βελτίωση των μεθόδων της κομματικής δουλειάς.
Να περιφρουρεί το Κόμμα από τις επιθέσεις των κάθε λογής αντιπάλων του, αναπτύσσοντας την επαναστατική επαγρύπνηση. Να υπερασπίζεται πα­ντού, πάντοτε και κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες, χωρίς υποχωρήσεις, τα ιδανικά και τους σκοπούς του Κόμματος. Να περιφρουρεί το Κόμμα στην πρακτική του δουλειά, στην ανάκριση, στο δικαστήριο και τη φυλακή και να υπερασπίζεται σταθερά τις αξίες και τον υψηλό τίτλο του μέλους του ΚΚΕ.
ΑΡΘΡΟ 9
Το μέλος του Κόμματος έχει τα παρακάτω δικαιώματα:
Να συμμετέχει στη συζήτηση για τη διαμόρφωση της πολιτικής του Κόμματος στις Συνελεύσεις της ΚΟΒ και στα όργανα που είναι μέλος, στις Συνδιασκέψεις και τα Συνέδρια ως εκλεγμένος αντιπρόσωπος. Να συμμε­τέχει στις συζητήσεις και το διάλογο που ορίζει η Κεντρική Επιτροπή μέσω του κομματικού Τύπου.
Να παίρνει μέρος στην εκλογή των καθοδηγητικών οργάνων του Κόμ­ματος και να εκλέγεται σε αυτά, εφόσον συγκεντρώνει τις προϋποθέσεις του Καταστατικού.
Να εκφράζει ελεύθερα και υπεύθυνα στα αρμόδια όργανα τη γνώμη του για τη δράση κάθε μέλους και στελέχους του Κόμματος οποιουδήποτε καθοδηγητικού οργάνου και Οργάνωσης.
Να απαιτεί υπεύθυνη πληροφόρηση από τα κομματικά όργανα για τα κομματικά ζητήματα. Να ενημερώνεται με κάθε δυνατή επάρκεια για την ι­δεολογική και πολιτική στήριξη των αποφάσεων που μπαίνουν για εφαρ­μογή, καθώς και για τη δράση των οργάνων και των στελεχών.
Να απευθύνεται για κομματικό ή προσωπικό ζήτημα στην Οργάνωση που ανήκει, καθώς και σε οποιοδήποτε ανώτερο καθοδηγητικό όργανο της Οργάνωσής του μέχρι την ΚΕ και το Συνέδριο του Κόμματος. Να απαιτεί να του δίνονται έγκαιρα αιτιολογημένες απαντήσεις σε προτάσεις ή ερωτήμα­τα. Οι ΚΟΒ ή τα καθοδηγητικά όργανα είναι υποχρεωμένα να αντιμετωπί­ζουν υπεύθυνα οποιοδήποτε θέμα προκύπτει σε βάρος μέλους του Κόμμα­τος και να φροντίζουν για την έγκαιρη ενημέρωσή του.
Να παίρνει μέρος στις κομματικές συνελεύσεις και συνεδριάσεις των ορ­γάνων που ανήκει, όταν εξετάζεται ζήτημα που αφορά τη δράση του.
Να απαιτεί την απαρέγκλιτη εφαρμογή των κανόνων λειτουργίας των Οργανώσεων και των οργάνων του Κόμματος.
ΑΡΘΡΟ 10
Η ένταξη γυναικών από την εργατική τάξη και τα άλλα λαϊκά στρώματα στο Κόμμα πρέπει να είναι μόνιμη φροντίδα των κομματικών μελών. Όλες οι Κομματικές Οργανώσεις οφείλουν να αναπτύσσουν μόνιμα και σταθερά τη δράση τους για τα δικαιώματα, την ισοτιμία και χειραφέτηση των γυναι­κών, τη συμμετοχή τους στους κοινωνικούς και πολιτικούς αγώνες.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3
ΚΑΘΟΔΗΓΗΤΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ ΤΟΥ ΚΚΕ
ΑΡΘΡΟ 11
Το Συνέδριο είναι το ανώτατο καθοδηγητικό όργανο του Κόμματος.
Τακτικό Συνέδριο συγκαλείται από την Κεντρική Επιτροπή κάθε 4 χρόνια.
Έκτακτο Συνέδριο μπορεί να συγκληθεί με Απόφαση της Κεντρικής Επι­τροπής ή με πρόταση μιας Επιτροπής Περιοχής, εφόσον αυτή εγκριθεί και από άλλες Επιτροπές Περιοχών που εκπροσωπούν στο σύνολό τους το 50% των κομματικών μελών. Η πρόταση αυτή πρέπει να υποβληθεί στην Κεντρι­κή Επιτροπή. Η Κεντρική Επιτροπή είναι υποχρεωμένη να τη θέσει στην κρίση των άλλων Επιτροπών Περιοχών μέσα σε 3 μήνες το αργότερο, από την ημέρα που υποβλήθηκε. Η Κεντρική Επιτροπή υποχρεούται να προχω­ρήσει στην πραγματοποίηση του Συνεδρίου το αργότερο σε δύο μήνες. Και στις δύο περιπτώσεις δεν μπορεί να ζητηθεί σύγκληση έκτακτου Συνεδρί­ου για τα ίδια θέματα πριν περάσει ένας χρόνος.
ΑΡΘΡΟ 12
Η απόφαση, για τη σύγκληση του τακτικού Συνεδρίου και τα θέματα με τα οποία θα ασχοληθεί, ανακοινώνεται από την Κεντρική Επιτροπή, τουλά­χιστον 3 μήνες πριν από τη σύγκλησή του.
Το Συνέδριο είναι σε απαρτία, αν οι παρόντες αντιπρόσωποι αποτελούν την πλειοψηφία των αντιπροσώπων που εκλέχτηκαν.
Οι αντιπρόσωποι για το Συνέδριο εκλέγονται με ενιαίο μέτρο, που καθο­ρίζει η Κεντρική Επιτροπή, από τις Συνδιασκέψεις Περιοχών και τις Οργα­νώσεις που καθοδηγεί άμεσα η Κεντρική Επιτροπή. Τα μέλη της Κεντρικής Επιτροπής και Κεντρικής Επιτροπής Οικονομικού Ελέγχου, που δεν έχουν εκλεγεί αντιπρόσωποι, παίρνουν μέρος στο Συνέδριο με δικαίωμα λόγου.
ΑΡΘΡΟ 13
Το Συνέδριο του Κόμματος:
Συζητά και κρίνει την έκθεση της Κεντρικής Επιτροπής και της Κεντρι­κής Επιτροπής Οικονομικού Ελέγχου. Καθορίζει τα καθήκοντα του Κόμμα­τος έως το επόμενο Συνέδριο.
Ψηφίζει ή τροποποιεί το Πρόγραμμα και το Καταστατικό του Κόμματος.
Εκλέγει την Κεντρική Επιτροπή και την Κεντρική Επιτροπή Οικονομι­κού Ελέγχου. Για να εκλεγεί κάποιος στα όργανα αυτά πρέπει να έχει τουλάχιστον 7 χρόνια κομματική ηλικία.
Ο αριθμός των μελών της Κεντρικής Επιτροπής και των μελών της Κεντρι­κής Επιτροπής Οικονομικού Ελέγχου καθορίζεται από το Συνέδριο.
ΑΡΘΡΟ 14
Η Κεντρική Επιτροπή είναι το καθοδηγητικό όργανο του Κόμματος ανάμεσα στα Συνέδρια:
α) Καθοδηγεί όλη την ιδεολογική – πολιτική – οργανωτική δράση του Κόμματος.
β) Εξετάζει τακτικά τον απολογισμό δράσης του Πολιτικού Γραφείου.
γ) Καθορίζει την πολιτική και τις σχέσεις του Κόμματος με άλλα κόμματα
ή οργανώσεις με βάση τις κατευθύνσεις του Συνεδρίου.
δ) Τοποθετεί τις διευθύνσεις στα κεντρικά μέσα μαζικής ενημέρωσης του Κόμματος, έντυπα και ηλεκτρονικά.
ε) Αποφασίζει τη δημιουργία, το περιεχόμενο και τη σύνθεση βοηθητικών Τμημάτων και Επιτροπών της Κεντρικής Επιτροπής και τοποθετεί τους υπεύθυνους σε αυτά.
στ) Επικυρώνει τον αριθμό και τη σύνθεση των επαγγελματικών στελεχών στο Κόμμα, μετά από πρόταση του Πολιτικού Γραφείου και της Γραμματείας.
ζ) Αποφασίζει για τους υποψήφιους σε δημόσιες αιρετές θέσεις ευρύτε­ρης ή πανελλαδικής σημασίας.
η) Αποφασίζει για την ανάκληση από δημόσιες αιρετές θέσεις της χώρας μελών του Κόμματος.
θ) Καθορίζει το ποσοστό των εσόδων που πρέπει να αποδίδουν οι Οργα­νώσεις του Κόμματος στο κεντρικό ταμείο. Διαχειρίζεται τα οικονομικά και όλη την περιουσία του Κόμματος.
ΑΡΘΡΟ 15
Η Κεντρική Επιτροπή εκλέγει Γενικό Γραμματέα και Πολιτικό Γραφείο. Το Πολιτικό Γραφείο έχει την ευθύνη της καθοδήγησης του Κόμματος ανάμε­σα στις Συνόδους της Κεντρικής Επιτροπής με βάση τις Αποφάσεις της. Ο αριθμός των μελών του ορίζεται από την Κεντρική Επιτροπή. Στο χρονι­κό διάστημα ανάμεσα στις Συνόδους της Κεντρικής Επιτροπής το Πολιτικό Γραφείο ενημερώνει τα μέλη της για τα ζητήματα του Κόμματος. Το Πολι­τικό Γραφείο με όλη του τη δράση και λειτουργία οφείλει να ενισχύει τον καθοδηγητικό ρόλο και την ευθύνη της ΚΕ.
Η Κεντρική Επιτροπή εκλέγει από τα μέλη της Γραμματεία. Η Γραμματεία ασχολείται με την καθοδήγηση των Οργανώσεων, με τον έλεγχο εφαρμο­γής των αποφάσεων και τη διεκπεραίωση τρεχόντων ζητημάτων της Κε­ντρικής Επιτροπής και του Πολιτικού Γραφείου. Ο αριθμός των μελών της Γραμματείας και οι ακριβείς αρμοδιότητές της καθορίζονται από την Κεντρι­κή Επιτροπή.
Επίσης, η Κεντρική Επιτροπή εκλέγει από τα μέλη της Επιτροπή Κομματι­κού Ελέγχου (ΕΚΕ) και ορίζει τον πρόεδρό της. Η ΕΚΕ εξετάζει τις καταγ­γελίες που υποβάλλονται από Κομματικές Οργανώσεις και μέλη του Κόμ­ματος για παραβιάσεις από μέλη, όργανα και Οργανώσεις της κομματικής πειθαρχίας, του Καταστατικού, καθώς και τις ενστάσεις κατά των αποφά­σεων διαγραφής από το Κόμμα ή επιβολής άλλων κομματικών ποινών. Συ­ντάσσει σχετικό πόρισμα με τις προτάσεις της προς την ΚΕ για τελικές α­ποφάσεις. Εξετάζει αιτήσεις αποκατάστασης μελών του Κόμματος που, για διάφορους λόγους, έχουν χάσει την κομματική τους ιδιότητα και προσδιο­ρίζει την κομματική ηλικία.
ΑΡΘΡΟ 16
Η Κεντρική Επιτροπή συνέρχεται σε τακτική Σύνοδο κάθε 3 μήνες με ευ­θύνη του Πολιτικού Γραφείου και εκτάκτως, όταν προκύψει ζήτημα, με α­πόφαση του Πολιτικού Γραφείου.
Τα μέλη της Κεντρικής Επιτροπής Οικονομικού Ελέγχου συμμετέχουν στις Συνόδους της ΚΕ, με δικαίωμα λόγου και συμβουλευτικής ψήφου.
Σε ειδικές περιπτώσεις, η Κεντρική Επιτροπή συγκαλεί ευρεία Σύνοδο, ό­που παίρνουν μέρος και άλλα κομματικά στελέχη που καθορίζει η ίδια.
ΑΡΘΡΟ 17
Η Κεντρική Επιτροπή Οικονομικού Ελέγχου (ΚΕΟΕ) ελέγχει το ταμείο, τη διαχείριση όλων των οικονομικών δραστηριοτήτων του Κόμματος και ενη­μερώνει τακτικά την Κεντρική Επιτροπή. Η ΚΕΟΕ δίνει βοήθεια στις οικο­νομικές επιτροπές ελέγχου των Οργανώσεων και όπου κρίνεται αναγκαίο ελέγχει και η ίδια τα οικονομικά των Οργανώσεων.
Η ΚΕΟΕ εκλέγει από τα μέλη της τον πρόεδρό της.
ΑΡΘΡΟ 18
Η Κεντρική Επιτροπή του Κόμματος, στην περίοδο ανάμεσα στα Συνέδρια, μπορεί να συγκαλέσει Κομματική Πανελλαδική Συνδιάσκεψη: Υποχρεωτικά, στην περίπτωση που υπάρχει Απόφαση προηγούμενου συνεδρίου, για εξέ­ταση ειδικού ζητήματος. Επίσης, στην περίπτωση που κρίνει ότι έχει προ­κύψει σοβαρό ζήτημα με βάση τις κοινωνικοοικονομικές εξελίξεις, στην τα­ξική πάλη, ή ότι υπάρχει εξαιρετικά σοβαρή ανάγκη να συζητηθούν προ­βλήματα που αφορούν το Κόμμα.
Σε αυτήν παίρνουν μέρος: Τα μέλη της Κεντρικής Επιτροπής, τα μέλη της Κεντρικής Επιτροπής Οικονομικού Ελέγχου και αντιπρόσωποι των Κομμα­τικών Οργανώσεων που εκλέγονται από τις Επιτροπές Περιοχών με ενιαίο μέτρο που καθορίζει η Κεντρική Επιτροπή.
Η Συνδιάσκεψη παίρνει αποφάσεις στα πλαίσια του Προγράμματος και του Κα­ταστατικού του Κόμματος και μπορεί να συμπληρώσει έως και το 1/10 των με­λών της Κεντρικής Επιτροπής.
Η Κεντρική Επιτροπή καθορίζει την ημερήσια διάταξη της Συνδιάσκεψης και την ανακοινώνει έναν (1) τουλάχιστον μήνα πριν από τη σύγκλησή της.
ΑΡΘΡΟ 19
Ανώτατο όργανο των Κομματικών Οργανώσεων Τομέων, Περιφερειακών Το­μέων και Περιοχών είναι η αντίστοιχη Κομματική Συνδιάσκεψη και για την ΚΟΒ η Γενική Συνέλευση των μελών της. Στο διάστημα ανάμεσα στις Κομματικές Συνδιασκέψεις καθοδηγητικό όργανο είναι η αντίστοιχη Τομεακή, Περιφερει­ακή Επιτροπή και η Επιτροπή Περιοχής.
ΑΡΘΡΟ 20
Τακτική Συνδιάσκεψη των Κομματικών Οργανώσεων των Τομέων, Περιφε­ρειακών Τομέων και Περιοχών συγκαλείται κάθε δύο χρόνια από τις αντίστοι­χες επιτροπές. Έκτακτες Συνδιασκέψεις συγκαλούνται: α) Με αποφάσεις των αντίστοιχων καθοδηγητικών οργάνων και με έγκριση του αμέσως παραπάνω οργάνου, β) με απόφαση παραπάνω οργάνου, γ) όταν το ζητήσουν παρακά­τω καθοδηγητικά όργανα ή ΚΟΒ της συγκεκριμένης Οργάνωσης που εκπρο­σωπούν το 1/3 των μελών της.
ΑΡΘΡΟ 21
Οι αντιπρόσωποι για τις αντίστοιχες Συνδιασκέψεις των Οργανώσεων εκλέ­γονται με ενιαίο μέτρο που καθορίζεται από τα αντίστοιχα καθοδηγητικά όρ­γανα, σύμφωνα με το σχετικό κανονισμό της Κεντρικής Επιτροπής.
Οι Συνδιασκέψεις των Κομματικών Οργανώσεων: Συζητούν και αποφασί­ζουν για την έκθεση των καθοδηγητικών οργάνων και των Επιτροπών Οικο­νομικού Ελέγχου. Συζητούν και αποφασίζουν για τα ζητήματα της κομματι­κής δουλειάς στο χώρο τους. Εκλέγουν το καθοδηγητικό όργανο και την Επι­τροπή Οικονομικού Ελέγχου.
Για να εκλεγεί κάποιος στην Τομεακή ή Περιφερειακή Επιτροπή και στις αντί­στοιχες Επιτροπές Οικονομικού Ελέγχου τους χρειάζεται να έχει δύο (2) χρό­νια κομματική ηλικία και στην Επιτροπή Περιοχής και την Επιτροπή Οικονομι­κού Ελέγχου της πέντε (5) χρόνια.
ΑΡΘΡΟ 22
Τα καθοδηγητικά όργανα Τομέων, Περιφερειακών Τομέων, Περιοχών εκλέγουν Γραμματέα ή και Γραφείο. Το Γραφείο καθοδηγεί όλη τη δουλειά ανάμεσα στις συνεδριάσεις των Επιτροπών. Η εκλογή των μελών της Επιτροπής, του Γραμ­ματέα και του Γραφείου επικυρώνεται από το παραπάνω καθοδηγητικό όργανο.
Η Επιτροπή Περιοχής συνέρχεται σε τακτική Σύνοδο κάθε 2 μήνες, η Περι­φερειακή και Τομεακή Επιτροπή κάθε μήνα. Έκτακτα συνέρχονται με απόφα­ση των Γραφείων των Επιτροπών ή με απόφαση του παραπάνω οργάνου.
Οι Επιτροπές Οικονομικού Ελέγχου, τουλάχιστον κάθε τρίμηνο, ελέγχουν την οικονομική δραστηριότητα, τα ταμεία, την κανονική συγκέντρωση των συν­δρομών και τη διαχείριση των οικονομικών των αντίστοιχων Οργανώσεων έ­ως την ΚΟΒ. Παίρνουν μέρος στις συνεδριάσεις των αντίστοιχων οργάνων με δικαίωμα λόγου και συμβουλευτική ψήφο.
ΑΡΘΡΟ 23
Η επιλογή και ανάδειξη στελεχών στα καθοδηγητικά όργανα απαιτεί αυ­ξημένη συναίσθηση κομματικής ευθύνης. Είναι ευθύνη των καθοδηγητικών οργάνων όλων των επιπέδων, να παίρνουν όλα τα απαραίτητα ιδεολογικά και πολιτικά μέτρα για την αρμονική ανάδειξη και διαδοχή των στελεχών. Να διασφαλίζονται η συλλογική εκτίμηση της απόδοσης των στελεχών και οι ουσιαστικές διαδικασίες κατά την εκλογή τους, σύμφωνα με σχετικές δι­ατάξεις του κανονισμού.
Ιδιαίτερη προσοχή και φροντίδα να επιδείχνεται για τη σύνθεση των κα­θοδηγητικών οργάνων, να αντανακλά και να ενισχύει το χαρακτήρα του, ως κόμματος της εργατικής τάξης. Στην Κεντρική Επιτροπή και τις Επιτρο­πές Περιοχών να επιδιώκεται να αποτελούν οι εργατοϋπάλληλοι την πλει­οψηφία των μελών τους, ενώ στα όργανα πρέπει να υπάρχει φροντίδα να εκλέγονται αυτοαπασχολούμενοι ΕΒΕ, φτωχοί αγρότες. Διαρκής πρέπει να είναι η φροντίδα για την εκλογή γυναικών σε όλα τα καθοδηγητικά όργα­να. Να εξασφαλίζεται, επίσης, ο αρμονικός συνδυασμός παλιών και νέων σε ηλικία στελεχών.
Η Κεντρική Επιτροπή και τα άλλα καθοδηγητικά όργανα είναι υποχρεωμέ­να να φροντίζουν για την εναλλαγή των στελεχών στα καθοδηγητικά όρ­γανα, στις αιρετές θέσεις των θεσμών του αστικού κράτους (κοινοβούλιο, ευρωκοινοβούλιο, περιφέρειες, δήμοι), καθώς και στο συνδικαλιστικό κίνη­μα, ιδιαίτερα στο δευτεροβάθμιο και τριτοβάθμιο επίπεδο.
ΑΡΘΡΟ 24
Η κάλυψη κενών θέσεων, που τυχόν δημιουργούνται στη σύνθεση της Κε­ντρικής Επιτροπής ανάμεσα στα Συνέδρια, γίνεται με εκλογή νέων μελών α­πό Πανελλαδική Συνδιάσκεψη, εφόσον κριθεί αναγκαίο από την ΚΕ. Στα άλλα καθοδηγητικά όργανα, ανάμεσα στις Συνδιασκέψεις, δεν αποκλείεται να συ­μπληρώνονται τα κενά με προσλήψεις νέων μελών με ευθύνη του αντίστοιχου καθοδηγητικού οργάνου, εφόσον κρίνονται αναγκαίες. Η πρόσληψη νέου μέ­λους απαιτεί τη σύμφωνη γνώμη των 2/3 των μελών του αντίστοιχου οργά­νου και την έγκριση του παραπάνω οργάνου. Οι προσλήψεις νέων μελών δεν πρέπει να ξεπερνούν τα 2/10 των μελών του οργάνου.
ΑΡΘΡΟ 25
Τα καθοδηγητικά όργανα, από την ΚΕ έως το Γραφείο της ΚΟΒ, ενδιάμεσα και στο τέλος της θητείας τους κρίνουν τη δουλειά του οργάνου συνολικά και τη δίνουν για ενημέρωση στα παρακάτω όργανα και τις ΚΟΒ. Επίσης, τα κα­θοδηγητικά όργανα κρίνουν και τη δουλειά ατομικά των μελών τους. Οι εκτι­μήσεις αυτές δίνονται για ενημέρωση κατά τη διαδικασία της συζήτησης του θέματος εκλογής νέων οργάνων στις αντίστοιχες Συνδιασκέψεις και για την ΚΕ στο Συνέδριο.
ΑΡΘΡΟ 26
Τα διαδικαστικά ζητήματα διεξαγωγής των εκλογικών Συνελεύσεων και Συνδιασκέψεων καθορίζονται με κανονισμό που αποφασίζεται από την ΚΕ.
ΑΡΘΡΟ 27
Για την καλύτερη μελέτη και επεξεργασία των διάφορων ζητημάτων και για την πρακτική εφαρμογή των αποφάσεων του Κόμματος, δημιουργούνται ει­δικά βοηθητικά Τμήματα, Κομματικές Ομάδες και Επιτροπές δίπλα στα καθο­δηγητικά όργανα.
Η ΚΕ και τα άλλα καθοδηγητικά όργανα πρέπει να έχουν φροντίδα, ώστε τα μέλη των βοηθητικών Τμημάτων, των Επιτροπών και Κομματικών Ομάδων, να δοκιμάζονται επαρκώς μέσα από τη συμμετοχή τους σε καθοδηγητικά όργανα.
Για τα στελέχη που μετέχουν στα βοηθητικά Τμήματα, στις Κομματικές Ο­μάδες και Επιτροπές, απαραίτητα ζητείται και παίρνεται υπόψη η γνώμη των ΚΟΒ και των οργάνων στα οποία ανήκουν.
ΑΡΘΡΟ 28
Τα καθοδηγητικά όργανα συγκαλούν τακτικά συσκέψεις στελεχών της κά­θε Οργάνωσης. Οι συσκέψεις αυτές έχουν συμβουλευτικό χαρακτήρα.
ΑΡΘΡΟ 29
Αποτελεί υποχρέωση των καθοδηγητικών οργάνων, πριν από τη λήψη απο­φάσεων γενικότερης σημασίας και εφ΄ όσον το επιτρέπουν οι συνθήκες, να παίρνουν τη γνώμη των παρακάτω οργάνων και των μελών του Κόμματος.
ΑΡΘΡΟ 30
Το ΚΚΕ διαθέτει μέσα μαζικής ενημέρωσης και διαφώτισης.
Ο «Ριζοσπάστης», όργανο της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ, είναι η κα­θημερινή εφημερίδα του Κόμματος, μαζικός οργανωτής και καθοδηγητής. Η Κεντρική Επιτροπή έχει την ευθύνη για την έκδοση και τις γενικές κα­τευθύνσεις του και ορίζει τη Διεύθυνση και τη Συντακτική του Επιτροπή. Ο «Ριζοσπάστης» προβάλλει και υπερασπίζεται την ιδεολογία και την πολιτική του ΚΚΕ. Προβάλλει και υπερασπίζεται τα συμφέροντα της εργατικής τάξης και γενικότερα των εργαζομένων και του λαϊκού κινήματος. Ενημερώνει ο­λόπλευρα για τις εξελίξεις στην Ελλάδα και τον κόσμο.
Η «Κομμουνιστική Επιθεώρηση» (ΚΟΜΕΠ) είναι το θεωρητικό - πολιτικό περιοδικό του Κόμματος, όργανο της Κεντρικής Επιτροπής. Διευθύνεται α­πό Συντακτική Επιτροπή που ορίζεται από την ΚΕ.
Το ΚΚΕ μπορεί να δημιουργεί ή να συμμετέχει σε άλλα κεντρικά ή περιφε­ρειακά έντυπα και ηλεκτρονικά -ραδιοτηλεοπτικά και διαδικτυακά- μέσα ε­νημέρωσης. Η Κεντρική Επιτροπή καθορίζει τους όρους, τα πλαίσια και τις επιδιώξεις του ΚΚΕ σε κάθε συγκεκριμένη περίπτωση. Ορίζει τους υπεύθυ­νους, τις διευθύνσεις και τις συντακτικές επιτροπές αυτών των μέσων.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4
ΚΟΜΜΑΤΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΒΑΣΗΣ
ΑΡΘΡΟ 31
Η Κομματική Οργάνωση Βάσης (KOB) είναι το θεμέλιο του Κόμματος, είναι το Κόμμα στο χώρο δράσης της.
ΚΟΒ δημιουργούνται με έγκριση του παραπάνω οργάνου, εκεί που ορίζει το άρθρο 2 του παρόντος Καταστατικού, όταν υπάρχουν τουλάχιστο 3 κομματικά μέλη.
Σε χώρους που δεν υπάρχουν ΚΟΒ, μπορεί με ευθύνη παραπάνω οργάνου, να δημιουργούνται ΚΟΒ απόκομματικά μέλη που προέρχονται από άλλες Οργανώσεις.
ΚΟΒ, που δεν ανταποκρίνονται στον προορισμό τους, διαλύονται με από­φαση του παραπάνω οργάνου και έγκριση της Κεντρικής Επιτροπής.
ΑΡΘΡΟ 32
Η ΚΟΒ μια φορά το χρόνο συνέρχεται σε εκλογοαπολογιστική Γενική Συ­νέλευση, εκλέγει Γραμματέα και Γραφείο που λογοδοτεί στην ΚΟΒ.
Σε ΚΟΒ, με δύναμη μέχρι 10 μέλη, εκλέγεται Γραμματέας και αναπληρω­τής του. Σε ΚΟΒ με πάνω από δέκα μέλη εκλέγεται Γραμματέας και Γραφεί­ο. Ο αριθμός των μελών του καθορίζεται από τη Συνέλευση της ΚΟΒ, ανά­λογα με τη δύναμή της.
ΑΡΘΡΟ 33
Για την καλύτερη λειτουργία και την ολόπλευρη κάλυψη των χώρων ευ­θύνης τους οι ΚΟΒ μπορούν να δημιουργούν τμήματα και ομάδες εργασί­ας στα πλαίσια της ΚΟΒ και κομματικές ομάδες σε μαζικούς φορείς. Το Γρα­φείο της ΚΟΒ ορίζει τους υπεύθυνους στα τμήματα, στις ομάδες εργασίας και τις κομματικές ομάδες. Συνεδριάζουν για την εξειδίκευση των αποφά­σεων της ΚΟΒ και τον έλεγχο της εφαρμογής τους από τα μέλη στο χώρο τους και λογοδοτούν στη Συνέλευση της ΚΟΒ.
ΑΡΘΡΟ 34
Η Συνέλευση της ΚΟΒ συγκαλείται τακτικά, μία φορά το μήνα. Η Συνέ­λευση συγκαλείται με απόφαση του Γραφείου της ΚΟΒ ή του παραπάνω οργάνου. Για τη σύγκλησή της απαιτείται η έγκαιρη και πλήρης ενημέρω­ση όλων των μελών της. Η Συνέλευση έχει απαρτία, όταν είναι παρόντα το 50%+1 των μελών της.
Η Συνέλευση της ΚΟΒ εγκρίνει την ημερήσια διάταξη με τα θέματα που πρότεινε το Γραφείο ή με όσα αποφασίζει η ίδια να συζητηθούν.
Εισήγηση στη συνέλευση παρουσιάζει το Γραφείο της ΚΟΒ, τα παραπάνω καθοδηγητικά όργανα, καθώς και κομματικά μέλη με έγκριση του Γραφείου. Η Συνέλευση τοποθετείται στην εισήγηση, καταλήγει σε συγκεκριμένες α­ποφάσεις, σε πρακτικά μέτρα και καταμερισμό δουλειάς για την εφαρμογή των αποφάσεων της ΚΟΒ και των παραπάνω οργάνων. Σε κάθε Συνέλευ­ση και στο διάστημα ανάμεσα σε δύο Συνελεύσεις, οργανώνεται συστημα­τικά ο έλεγχος για την εφαρμογή των αποφάσεων και τη δραστηριοποίη­ση όλων των μελών, με ευθύνη του Γραφείου της ΚΟΒ και όλων των μελών.
ΑΡΘΡΟ 35
Οι βασικές αρμοδιότητες της ΚΟΒ είναι:
α) Φροντίζει με σχέδιο και σταθερή δουλειά για την ένταξη νέων μελών στο Κόμμα και στις αντίστοιχες Οργανώσεις της ΚΝΕ.
β) Συμμετέχει υπεύθυνα και ενεργά στην επεξεργασία της πολιτικής και των αποφάσεων του Κόμματος. Εξειδικεύει, εκλαϊκεύει και εφαρμόζει την πολιτική του Κόμματος και τις αποφάσεις των καθοδηγητικών οργάνων στο χώρο ευθύνης της.
γ) Δουλεύει για τον ταξικό προσανατολισμό της δράσης των συνδικάτων και των άλλων μαζικών λαϊκών οργανώσεων του χώρου της. Πρωτοστα­τεί στη δημιουργία ταξικών συσπειρώσεων και μορφών λαϊκής οργάνωσης. Επιδιώκει την ανάπτυξη της πάλης στην κατεύθυνση των πολιτικών στό­χων του Κόμματος, επεξεργάζεται στόχους πάλης στα πλαίσια της πολιτικής του Κόμματος, πρωτοστατεί στην οργάνωση της εργατικής τάξης, των άλλων λαϊκών στρωμάτων.
δ) Οργανώνει ιδεολογική - διαφωτιστική δουλειά για τα μέλη της, τους φίλους και οπαδούς του Κόμματος και γενικότερα για τους εργαζόμενους και τη νεολαία.
ε) Φροντίζει καθημερινά για τη διάδοση και μελέτη του «Ριζοσπάστη», της ΚΟΜΕΠ, των εκδόσεων και του άλλου έντυπου υλικού του Κόμματος.
στ) Έχει ευθύνη για τη συγκέντρωση και ανάπτυξη των οικονομικών πό­ρων του Κόμματος. ζ) Γνωρίζει, συνδέεται άμεσα και αξιοποιεί τους οπαδούς, φίλους και ψηφοφόρους του Κόμματος, παίρνει τη γνώμη τους για την πολιτική, τις α­ποφάσεις και τη δράση του Κόμματος.
Με κοινωνικοταξικά κριτήρια δρα πλατιά μέσα στις λαϊκές μάζες του χώ­ρου της, έχει μόνιμο και σταθερό μέλημά της τη διεύρυνση των δεσμών της με όλα τα πρωτοπόρα στοιχεία του χώρου ευθύνης της, εξασφαλίζει με συστηματικό τρόπο την πολιτική ενημέρωσή τους.
η) Συζητάει τα προβλήματα της νεολαίας, αναπτύσσει πρωτοβουλίες γι' αυτά και παλεύει για τη συσπείρωση της νεολαίας στην πολιτική του Κόμ­ματος. Φροντίζει για τη συγκρότηση ΟΒ της ΚΝΕ στο χώρο της και σε συ­νεργασία με τα καθοδηγητικά όργανα της ΚΝΕ για την καθοδήγησή τους, εκπληρώνοντας στο επίπεδο της ΚΟΒ τα αντίστοιχα άρθρα του Καταστα­τικού που αναφέρονται στο κεφάλαιο για την Οργάνωση της Νεολαίας του ΚΚΕ, την ΚΝΕ.
ΑΡΘΡΟ 36
Όλα τα μέλη της ΚΟΒ αναλαμβάνουν συγκεκριμένα καθήκοντα και δου­λεύουν για να ανταποκριθούν σε αυτά. Λογοδοτούν, ελέγχουν και ελέγ­χονται για τη δράση τους και τη δράση της ΚΟΒ. Τα στελέχη του Κόμμα­τος, σε όποιο καθοδηγητικό όργανο και αν ανήκουν, πρέπει να συμμετέ­χουν στην ΚΟΒ τους, να αναλαμβάνουν και για την ΚΟΒ καθήκοντα και να συμβάλλουν στη δράση της.
ΑΡΘΡΟ 37
Η ΚΟΒ μπορεί να απευθύνεται στα καθοδηγητικά όργανα έως και την Κε­ντρική Επιτροπή για να ζητήσει πληροφορίες και να προτείνει θέματα για λύσεις. Τα καθοδηγητικά όργανα έχουν υποχρέωση, σε σύντομο χρονικό διάστημα να δίνουν ή να διαβιβάζουν υπεύθυνες απαντήσεις στη Συνέλευ­ση της ΚΟΒ με την παρουσία μέλους παραπάνω καθοδηγητικού οργάνου.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5
ΟΙ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΕΣ ΣΤΙΣ ΜΑΖΙΚΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΕΙΣ
ΑΡΘΡΟ 38
Το ΚΚΕ αποδίδει ιδιαίτερη προσοχή στην ανάπτυξη και τον ταξικό προσα­νατολισμό του μαζικού κινήματος και σε πρώτη γραμμή του εργατικού συν­δικαλιστικού κινήματος.
Για την αποτελεσματικότερη εκπλήρωση της αποστολής του Κόμματος στις μαζικές εργατικές και λαϊκές οργανώσεις, τα καθοδηγητικά κομματικά όργανα συγκροτούν κομματικές ομάδες, από τα εκλεγμένα στις διοικήσεις τους και από άλλα κομματικά μέλη, που δρουν κάτω από την καθοδήγη­σή τους για την εξειδίκευση και προώθηση των στόχων του Κόμματος. Εάν δεν υπάρχουν εκλεγμένα κομματικά μέλη, συγκροτείται ολιγομελής κομ­ματική ομάδα από μέλη που ανήκουν και δουλεύουν δραστήρια στο συ­γκεκριμένο φορέα.
Οι κομματικές ομάδες, με σύμφωνη γνώμη των Κομματικών Οργανώσεων, μπορούν να κάνουν συσκέψεις των κομματικών μελών και οπαδών που α­νήκουν και δραστηριοποιούνται σε αυτούς τους τομείς.
Οι κομματικές ομάδες συζητούν τα προβλήματα του τομέα δράσης τους, στη βάση των γενικών θέσεων του Κόμματος και των κατευθύνσεων των αντίστοιχων καθοδηγητικών οργάνων.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6
ΟΙ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΕΣ ΣΤΟΥΣ ΘΕΣΜΟΥΣ ΤΟΥ ΑΣΤΙΚΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ
ΑΡΘΡΟ 39
Τα μέλη του Κόμματος, που εκλέγονται ή τοποθετούνται με απόφαση του Κόμματος σε νομοθετικά Σώματα, σε αντιπροσωπευτικά ή άλλα αιρετά όρ­γανα και γενικά στους θεσμούς του αστικού κράτους, εφαρμόζουν την πο­λιτική και τις αποφάσεις του Κόμματος, είναι αφοσιωμένα στην υπόθεση της εργατικής τάξης και της υπεράσπισης των συμφερόντων της, υπερα­σπίζονται με συνέπεια γενικότερα τα λαϊκά συμφέροντα.
Για να προταθούν κομματικά μέλη να αναλάβουν καθήκοντα σε αυτές τις θέσεις, πρέπει να παίρνεται η γνώμη της ΚΟΒ και των οργάνων που ανήκουν.
Η θέση αυτή είναι στη διάθεση του Κόμματος. Τα καθοδηγητικά όργανα του Κόμματος μπορούν να τους τοποθετούν σε άλλο τομέα δουλειάς ανά­λογα με τις ανάγκες του Κόμματος.
Οι μισθοί, αποζημιώσεις, συντάξεις ή άλλα οικονομικά οφέλη που απορ­ρέουν από τη θέση τους διατίθενται στο Κόμμα, σύμφωνα με Απόφαση της Κεντρικής Επιτροπής.
ΑΡΘΡΟ 40
Οι βουλευτές και ευρωβουλευτές μέλη του Κόμματος αποτελούν την Κοι­νοβουλευτική Ομάδα.
Η Κεντρική Επιτροπή έχει την ευθύνη για τη διαμόρφωση των ψηφοδελ­τίων του Κόμματος, με βάση τις προτάσεις των καθοδηγητικών οργάνων. Αποφασίζει για τη σύνθεση της Κοινοβουλευτικής Ομάδας.
Η κοινοβουλευτική δράση του Κόμματος υποτάσσεται στους σκοπούς και τις ανάγκες του ταξικού αγώνα.
Η λειτουργία της Κοινοβουλευτικής Ομάδας καθορίζεται συγκεκριμένα α­πό την Κεντρική Επιτροπή του Κόμματος.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7
Η ΚΝΕ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΝΕΟΛΑΙΑΣ ΤΟΥ ΚΚΕ
ΑΡΘΡΟ 41
Το ΚΚΕ στην ιστορική του διαδρομή πάντα έδινε και δίνει ιδιαίτερη προ­σοχή στην ιδεολογική και πολιτική παρέμβαση στους νέους και τις νέες της εργατικής τάξης και των φτωχών λαϊκών στρωμάτων.
α) Η Κομμουνιστική Νεολαία Ελλάδας δημιουργήθηκε από το ΚΚΕ. Είναι επαναστατική οργάνωση νεολαίας του ΚΚΕ, που δέχεται την κοσμοθεω­ρία του, το μαρξισμό – λενινισμό, το Πρόγραμμα του ΚΚΕ και προωθεί τη στρατηγική του.
β) Η ΚΝΕ συγκροτείται στο πλευρό του Κόμματος με διακριτή οργανωτική δομή που καθοδηγείται ιδεολογικά, πολιτικά και οργανωτικά, σε όλα τα επί­πεδα από το ΚΣ της ΚΝΕ έως την ΟΒ, από τα αντίστοιχα όργανα του Κόμ­ματος. Για την καθοδήγηση της ΚΝΕ, το Κόμμα διαθέτει στελέχη και μέλη του, που είναι ενταγμένα στην ΚΝΕ.
γ) Το Κόμμα δείχνει σταθερή φροντίδα για την επαναστατική διαπαιδαγώ­γηση των μελών της ΚΝΕ, τη γνώση της Ιστορίας του και την προετοιμασί­α τους για να ενταχθούν στις γραμμές του ΚΚΕ. Το Κόμμα έχει την ευθύνη να παρέχει στις Οργανώσεις της ΚΝΕ κάθε δυνατή πολιτική και ιδεολογική βοήθεια για τη διεύρυνση της επιρροής της στη νεολαία, τη συσπείρωση, την κινητοποίηση και την αγωνιστική διαπαιδαγώγηση των νέων της εργα­τικής τάξης και των φτωχών λαϊκών στρωμάτων.
δ) Οι αντίστοιχες Οργανώσεις της ΚΝΕ καλούνται και συμμετέχουν στο Συνέδριο, στις Πανελλαδικές Συνδιασκέψεις του Κόμματος και στις Συνδι­ασκέψεις των Κομματικών Οργανώσεων με αντιπροσωπεία τους που έχει δικαίωμα λόγου.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8
ΤΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΤΟΥ ΚΟΜΜΑΤΟΣ
ΑΡΘΡΟ 42
Οι οικονομικοί πόροι του Κόμματος προέρχονται από τις συνδρομές των μελών και την οικονομική δουλειά τους, από οικονομικές εξορμήσεις, προ­αιρετικές εισφορές, δωρεές ή κληρονομιές.
Επίσης, από τους μισθούς, τις συντάξεις και αποζημιώσεις που παίρνουν τα εκλεγμένα ή εξουσιοδοτημένα από το Κόμμα μέλη του σε θεσμούς του αστικού κράτους και από την κρατική χρηματοδότηση.
Το Κόμμα μπορεί να αναπτύσσει επιχειρηματική οικονομική δραστηριότη­τα, με σκοπό τη διασφάλιση της δυνατότητάς του να ενημερώνει, ιδεολο­γικά και πολιτικά το λαό για τις θέσεις του, να αναπτύσσει τη μαζική πολι­τική διαφωτιστική του δραστηριότητα στα πλαίσια της προώθησης της πο­λιτικής του.
ΑΡΘΡΟ 43
Η Κεντρική Επιτροπή ορίζει το ύψος της μηνιαίας συνδρομής των μελών, το οποίο πρέπει να είναι τουλάχιστον το 1% των μηνιάτικων εσόδων τους.
Η εισφορά του νέου μέλους για την ένταξή του στο Κόμμα είναι ίση με τη μηνιάτικη κομματική συνδρομή του.
Η Κεντρική Επιτροπή μπορεί να αναπροσαρμόζει το ύψος της μηνιαίας συνδρομής των μελών του Κόμματος, σύμφωνα με τις συνθήκες και τις α­νάγκες του Κόμματος.
Ορίζει, επίσης, το ποσοστό που πρέπει να αποδίδουν στην ΚΕ οι Οργανώ­σεις από την οικονομική τους δραστηριότητα και αποφασίζει για τις οικο­νομικές εξορμήσεις του Κόμματος.
Καθήκον όλων των καθοδηγητικών οργάνων και των μελών του Κόμμα­τος είναι να φροντίζουν για τη συνεχή βελτίωση των οικονομικών του Κόμ­ματος, ώστε να διασφαλίζεται η οικονομική αυτοτέλειά του, ως όρος ανα­γκαίος για την ύπαρξη και δράση του, για την εκπλήρωση των σκοπών του.
ΑΡΘΡΟ 44
Ο προϋπολογισμός του Κόμματος εγκρίνεται από την Κεντρική Επιτρο­πή. Ο προϋπολογισμός κάθε Οργάνωσης εγκρίνεται από τα αντίστοιχα κα­θοδηγητικά όργανα.
Κάθε Επιτροπή Οικονομικού Ελέγχου παρουσιάζει έκθεση για την οικονο­μική κατάσταση και διαχείριση στις Συνδιασκέψεις ή στο Συνέδριο από τα οποία έχει εκλεγεί.
Η Κεντρική Επιτροπή διαχειρίζεται τα οικονομικά και την περιουσία του Κόμματος και ενημερώνει τακτικά τα μέλη του Κόμματος για τη γενική πο­ρεία των οικονομικών.
Η Κεντρική Επιτροπή μπορεί να ορίζει Επιτροπή Οικονομικών, η οποία πα­ρακολουθεί και καθοδηγεί τους αντίστοιχους τομείς.
ΑΡΘΡΟ 45
Η οικονομική διαχείριση που ασκούν οι Κομματικές Οργανώσεις ελέγχε­ται σε μόνιμη και διαρκή βάση από τις αντίστοιχες Επιτροπές Οικονομικού Ελέγχου.
Σε όλη την κλίμακα του Κόμματος γίνεται έλεγχος και για τα παραστα­τικά εσόδων και εξόδων, αλλά και για τη σκοπιμότητα των εξόδων, σε τα­κτά χρονικά διαστήματα.
ΑΡΘΡΟ 46
Τα επαγγελματικά στελέχη του Κόμματος στηρίζονται οικονομικά με πο­σό που δεν πρέπει να υπερβαίνει το μέσο μισθό των εργαζομένων στον ι­διωτικό τομέα.
Το ίδιο ισχύει για τα μέλη του Κόμματος που εργάζονται στον τεχνικό ή βοηθητικό μηχανισμό του Κόμματος, στο «Ριζοσπάστη», στην ΚΟΜΕΠ, σε άλλα κομματικά μέσα μαζικής ενημέρωσης, στο εκδοτικό του Κόμματος.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9
ΜΕΤΡΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΗΡΗΣΗ ΚΑΙ ΥΠΕΡΑΣΠΙΣΗ ΤΟΥ ΚΑΤΑΣΤΑΤΙΚΟΥ
ΑΡΘΡΟ 47
Η τήρηση και υπεράσπιση των διατάξεων του Καταστατικού είναι υποχρέ­ωση και ευθύνη κάθε μέλους, Οργάνωσης και Οργάνου του ΚΚΕ.
Μέλη, στελέχη, Κομματικές Οργανώσεις Βάσης και όργανα του Κόμμα­τος που παραβιάζουν το Καταστατικό υπόκεινται στις παρακάτω πειθαρχι­κές κυρώσεις, ανάλογα με το παράπτωμα:
Παρατήρηση
Μομφή
Προειδοποίηση διαγραφής
Διαγραφή από το Κόμμα
Για σοβαρά παραπτώματα που αφορούν στελέχη καθοδηγητικών οργά­νων, μπορεί να επιβληθεί από το αντίστοιχο όργανο και ποινή καθαίρεσης. Στην περίπτωση αυτή ενημερώνεται η ΚΟΒ στην οποία ανήκει, αλλά και οι ΚΟΒ που περιλαμβάνονται στην ακτίνα δράσης του οργάνου το οποίο του επέβαλε την ποινή.
ΑΡΘΡΟ 48
Η υπόσκαψη της κομματικής ενότητας, η απόπειρα δημιουργίας παρατά­ξεων και ομάδων, η παραβίαση των κανόνων περιφρούρησης του Κόμμα­τος, η μη εκτέλεση αποφάσεων του Κόμματος, καθώς και άλλες ενέργει­ες που βλάπτουν το Κόμμα και παραβιάζουν την κομματική πειθαρχία, συ­νεπάγονται κομματικές κυρώσεις και μπορεί, ανάλογα με τη σοβαρότητά τους, να φτάσουν έως τη διαγραφή.
Διαγράφονται οπωσδήποτε από το Κόμμα μέλη που οι πράξεις τους δε συμβιβάζονται με την ιδιότητα του μέλους του Κόμματος, ειδικά μέλη που προδίδουν το Κόμμα στον ταξικό εχθρό, στην ανάκριση, στο δικαστήριο, που καταχράστηκαν χρήματα ή περιουσιακά στοιχεία του Κόμματος ή άλ­λων οργανισμών, στους οποίους εκπροσωπούν το Κόμμα, καθώς και μέλη που η κομματική τους συμπεριφορά δεν ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις της κομματικότητας και της κομματικής ηθικής.
ΑΡΘΡΟ 49
Διακοπή της οργανωτικής σχέσης του μέλους με το Κόμμα γίνεται ή με την αποχώρησή του ή με τη συνεχή και αδικαιολόγητη απουσία του από τις κομματικές δραστηριότητες πέραν των 6 μηνών και παρά τη σύσταση που του έγινε. Επίσης, διακοπή της οργανωτικής σχέσης του μέλους με το Κόμ­μα γίνεται και όταν δεν πληρώνει την οικονομική του συνδρομή πάνω από 6 μήνες συνέχεια και παρά του ότι του έγινε υπόμνηση.
Στις παραπάνω περιπτώσεις, το καθοδηγητικό όργανο θέτει αυτό το μέλος εκτός της οργανωτικής δύναμης. Η Κομματική Οργάνωση Βάσης, σε Συνέ­λευσή της, ενημερώνεται και επικυρώνει την απόφαση ότι αυτό το κομμα­τικό μέλος τίθεται εκτός της οργανωτικής της δύναμης.
ΑΡΘΡΟ 50
Κυρώσεις έχουν δικαίωμα να επιβάλλουν οι ΚΟΒ και όλα τα κομματικά όργανα.
Για τη διαγραφή από το Κόμμα αποφασίζει η Συνέλευση της ΚΟΒ και επι­κυρώνεται από το αμέσως παραπάνω όργανο.
Αν θεωρηθεί αναγκαίο, η απόφαση διαγραφής δημοσιεύεται στον κομμα­τικό Τύπο.
Τα παραπάνω από την ΚΟΒ όργανα μπορούν να κάνουν προτάσεις για δι­αγραφή στην ΚΟΒ. Σε εξαιρετικές περιπτώσεις η Κεντρική Επιτροπή μπο­ρεί να αποφασίζει τη διαγραφή μέλους του Κόμματος. Η χρήση αυτού του δικαιώματος γίνεται όταν συντρέχουν σοβαροί λόγοι και αφορά μέλη του Κόμματος που ο τομέας ευθύνης τους είναι έξω από τα όρια της ΚΟΒ που ανήκει.
Όταν η παραβίαση του Καταστατικού γίνεται από ολόκληρη Οργάνωση ή καθοδηγητικό όργανο, τότε η κύρωση, από τα αμέσως παραπάνω κομμα­τικά όργανα, μπορεί να φτάσει ως τη διάλυση αυτής της Κομματικής Ορ­γάνωσης Βάσης ή του οργάνου και να ακολουθήσει ανασυγκρότησή τους. Για να μπει σε εφαρμογή μια τέτοια απόφαση, χρειάζεται η έγκριση της Κε­ντρικής Επιτροπής.
ΑΡΘΡΟ 51
Η απόφαση για οποιαδήποτε ποινή και ιδιαίτερα για διαγραφή από το Κόμ­μα πρέπει να παίρνεται με τη μεγαλύτερη προσοχή και φροντίδα, να εξα­κριβώνεται αν είναι πραγματικά βάσιμες οι κατηγορίες, να διατυπώνονται συγκεκριμένα οι λόγοι της κύρωσης.
Καμιά κύρωση δεν επιβάλλεται σε οποιοδήποτε μέλος, αν δεν έχει ενη­μερωθεί για τις κατηγορίες που διατυπώνονται σε βάρος του και χωρίς να κληθεί στην Οργάνωση ή στο όργανο που ανήκει για να εκφράσει και να υποστηρίξει την άποψή του.
Κανένα κομματικό μέλος δεν αντιμετωπίζει συνέπειες για τις προσωπικές απόψεις που εκφράζει στα πλαίσια του Καταστατικού.
ΑΡΘΡΟ 52
Κάθε μέλος του Κόμματος, που θεωρεί ότι είναι άδικη ή υπερβολική η κύ­ρωση που του επιβλήθηκε, έχει δικαίωμα να κάνει ένσταση στα ανώτερα κομματικά όργανα, μέχρι την Κεντρική Επιτροπή, την Επιτροπή Κομματι­κού Ελέγχου και το Συνέδριο του Κόμματος.
Επανεξέταση των κυρώσεων μπορεί να γίνει από τα όργανα που τις επέ­βαλαν ή από τα παραπάνω όργανα και την Κεντρική Επιτροπή.
Η ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΟΥ ΚΚΕ
4 Δεκέμβρη 2012